Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

Στην Ελλάδα σημειώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση του δείκτη μιζέριας (misery index)

Η παγκόσμια οικονομική κρίση είχε επιπτώσεις τόσο το 2009 όσο και το 2010 σε όλο τον κόσμο. Οι επιπτώσεις, όμως, αυτές δεν ήταν της ίδιας έκτασης σε όλα τα κράτη. Η έκταση τους εξαρτάται όχι μόνο από τις εξελίξεις στη διεθνή οικονομία, αλλά και από την οικονομική πολιτική που ακολουθεί η κυβέρνηση της κάθε χώρας. Στη χώρα μας τα νοικοκυριά έχουν ήδη υποστεί μεγάλη μείωση των εισοδημάτων τους εξαιτίας των άγριων περικοπών των μισθών στον δημόσιο τομέα και των συντάξεων τόσο στον δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των μελών τους.

Εκτός, όμως, τις περικοπές αυτές, πολύ σοβαρές επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο των νοικοκυριών έχουν η ανεργία και ο πληθωρισμός, ο οποίος ροκανίζει τα μειωμένα εισοδήματα των εργαζομένων και των συνταξιούχων. Στο άρθρο αυτό θα εξετάσουμε τη μεταβολή που σημειώθηκε τον Ιανουάριο του 2011 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2009 στις δύο αυτές μάστιγες όσο και στο άθροισμά τους, το οποίο είναι γνωστό ως δείκτης μιζέριας (στα αγγλικά ως misery index) στη χώρα μας σε σύγκριση με εκείνο στα άλλα 14 κράτη-παλαιά μέλη της Ε.Ε. με βάση τα στοιχεία της Στατιστικής Υπηρεσίας της Ε.Ε. (της Eurostat).

Στις δύο πρώτες στήλες του Πίνακα που ακολουθεί δίνεται ο πληθωρισμός τον Σεπτέμβριο του 2009 και τον Ιανουάριο του 2011, στις δύο επόμενες στήλες η ανεργία τους ίδιους μήνες (στοιχεία για την ανεργία τον Ιανουάριο δεν υπάρχουν για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελλάδα γι’ αυτό και χρησιμοποιούμε εκείνα του Δεκεμβρίου του 2010 από την τράπεζα δεδομένων της Eurostat για το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ελληνική Στατιστική Αρχή -ΕΛΣΤΑΤ, πρώην ΕΣΥΕ- για την Ελλάδα). Στις τρεις τελευταίες στήλες δίνεται ο δείκτης μιζέριας και η ποσοστιαία μεταβολή του τον Ιανουάριο του 2011 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2009.

Από τον Πίνακα αυτό φαίνεται ότι τον Ιανουάριο του 2009 σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2009:

- Ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε όλα τα κράτη. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στη χώρα μας, η οποία από την 4η θέση που κατείχε τον Σεπτέμβριο του 2009, ανέβηκε στην 1η τον Ιανουάριο του 2011.

- Η ανεργία αυξήθηκε σε 7 κράτη και μειώθηκε στα υπόλοιπα. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώθηκε στην Ελλάδα, με αποτέλεσμα από την 4η θέση που κατείχε τον Σεπτέμβριο του 2009 να ανεβεί στη 2η τον Δεκέμβριο του 2010.

- Ο δείχτης μιζέριας αυξήθηκε σε 14 κράτη και μειώθηκε σε 1 (τη Σουηδία). Η μεγαλύτερη αύξησή του σημειώθηκε στη χώρα μας. Την 1η και τη 2η θέση στον δείκτη αυτό τόσο τον Σεπτέμβριο του 2009 όσο και τον Ιανουάριο του 2010 κατείχαν, αντίστοιχα, η Ισπανία και η χώρα μας.

Η πολύ μεγάλη αύξηση του δείκτη μιζέριας στη χώρα μας οφείλεται:

(α) Στο μεγάλο άλμα του πληθωρισμού που, με τη σειρά του, οφείλεται από τη μια μεριά στη μεγάλη αύξηση των έμμεσων φόρων, οι οποίοι επιβαρύνουν περισσότερο τα χαμηλά εισοδήματα (και γι’ αυτό ο πληθωρισμός αποτελεί ένα από τα δύο συστατικά του δείχτη μιζέριας), και από την άλλη στην έλλειψη αποτελεσματικών ελέγχων στην αγορά, και

(β) Στην πολύ μεγάλη αύξηση της ανεργίας, η οποία προκλήθηκε από την επιδείνωση της ύφεσης της ελληνικής οικονομίας για τους λόγους που προαναφέρθηκαν.

Η αύξηση τόσο της ανεργίας όσο και του πληθωρισμού είναι αποτέλεσμα των μέτρων που έχουν ληφθεί με βάση το διαβόητο Μνημόνιο που υπέγραψε η κυβέρνηση με την τρόικα, η οποία υπαγορεύει τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν προκειμένου η χώρα μας να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που ανέλαβε για να δοθεί στη χώρα μας το δάνειο το 110 δισ. ευρώ.

Στα τέλη 2011 ο δείκτης μιζέριας είτε θα διατηρηθεί στα υψηλά επίπεδα που έφτασε τον Ιανουάριο είτε θα αυξηθεί δεδομένου ότι η ανεργία θα αυξηθεί εξαιτίας της συνέχισης της ύφεσης και υπάρχει πιθανότητα ο πληθωρισμός να διατηρηθεί σε υψηλά επίπεδα, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το ποσοστό του πληθυσμού που θα βρεθεί κάτω από το όριο της φτώχειας και ένας σημαντικός αριθμός από αυτά θα αντιμετωπίσει κυριολεκτικά πρόβλημα επιβίωσης.

__________

*Ο Μανόλης Γ. Δρεττάκης είναι τέως: Αντιπρόεδρος της Βουλής, υπουργός και καθηγητής της ΑΣΟΕΕ.
Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 15 Μαρτίου 2011

Η ταπείνωση των Ελλήνων

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως η επιμήκυνση του δανείου των 110 δισ. ευρώ με λογικά επιτόκια είναι ένα λασκάρισμα στη σφικτή θηλιά που μας έχουν φορέσει, αφού προηγουμένως και για πολλά χρόνια ο δικομματισμός, με το ισχυρό πελατειακό σύστημα που είχε στήσει για να συντηρείται στην εξουσία, είχε τινάξει την μπάνκα στον αέρα. Βοηθούντων και των Αμερικανών, που φοβούνται πως μια γενίκευση της κρίσης χρεών στην ευρωζώνη είναι ικανή να πηδήσει τον Ατλαντικό, όπως τον πήδησε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2007, όταν έσκασε η φούσκα του “καπιταλισμού καζίνο” και έφτασε στην Ευρώπη.

ΑΣ ΥΠΟΘΕΣΟΥΜΕ λοιπόν πως εξασφαλίζεται μια δανειακή ανάσα. Σημαίνει μήπως αυτό ότι μετά είναι διαχειρίσιμο το πρόβλημα του εθνικού χρέους; Όποιος απαντήσει ναι, ας μας πει πώς, για πόσο χρόνο και με ποιες δυνάμεις μπορεί η ελληνική οικονομία να δημιουργεί ικανά πλεονάσματα για να αποπληρώνει τα χρέη της. Δεν είναι λάθος να θεωρούμε την κρίση διεθνή και να επιδιώκουμε συμμαχίες ικανές να ενισχύσουν τις διαπραγματευτικές μας θέσεις, αρκεί να μην ξεχνάμε τι πρέπει να κάνουμε εμείς ή, ακόμα χειρότερα, να θεωρήσουμε ότι με την επιμήκυνση λύσαμε τα προβλήματά μας.

Η ΕΦΑΡΜΟΖΟΜΕΝΗ πολιτική από την κυβέρνηση Παπανδρέου είναι αυτοκτονική, αφού, αντί να συμβάλει στην επίλυση του προβλήματος, το οξύνει με εφιαλτικούς ρυθμούς. Το χρέος αυξάνεται διαρκώς, το ίδιο και η ανεργία, το ίδιο και η ύφεση στην ελληνική οικονομία. Σε τέτοιες συνθήκες η προβληματική οικονομική και παραγωγική μας βάση διαλύεται, αποκαλύπτοντας παράλληλα πως, πέρα από τον δημόσιο τομέα, και ο ιδιωτικός, δεν διαθέτει δυνάμεις με όραμα και προσόντα ανάπτυξης. Δείτε τις θέσεις του προέδρου του ΣΕΒ, που αντιπροσωπεύει τις μεγαλύτερες επιχειρήσεις του τόπου. Λες και διεκδικεί την τέταρτη θέση στα πάνελ της τρόικας! Για την καταστροφική πολιτική της κυβέρνησης Παπανδρέου, που σαρώνει τη μεσαία και μικρή επιχειρηματικότητα, κουβέντα!

ΕΙΝΑΙ σίγουροι πως οι διαρθρωτικές αλλαγές θα δημιουργήσουν σύντομα τις προϋποθέσεις ανάκαμψης. Γιατί όμως οι δανειστές μας, που ξέρουν καλύτερα, δεν πείθονται από τις διαβεβαιώσεις Δασκαλόπουλου και περιμένουν να πάρουν τα λεφτά τους πίσω από τις εκποιήσεις δημόσιας περιουσίας; Γιατί δεν συμμερίζονται τις εκτιμήσεις και τις προβλέψεις του μάγου της οικονομίας Γ. Στουρνάρα, που προβλέπει αύξηση του ΑΕΠ 10% μέσα στα 5 προσεχή χρόνια; Είναι πολύ απλό. Ξέρουν πως αυτά που λένε είναι κουβέντες για εσωτερική κατανάλωση ή, αν θέλετε ακριβέστερη περιγραφή, πως υπηρετούν το νεοφιλελεύθερο πείραμα που θα μετατρέψει τη χώρα σε οικονομικό προτεκτοράτο.

ΑΣ ΞΕΚΙΝΗΣΟΥΜΕ από το πρώτο ζητούμενο. Με ένα εκατομμύριο ανέργους, το πρώτο που έχεις να σκεφτείς είναι πώς μπορείς να βρεις πόρους ανάπτυξης ώστε μέσα σε 5 χρόνια να δημιουργήσεις τουλάχιστον 500.000 θέσεις εργασίας. Ιδιωτικά κεφάλαια για σοβαρές παραγωγικές επενδύσεις δύσκολα μπορείς να εξασφαλίσεις. Εδώ μπαίνει το θέμα των σημαντικών κοινοτικών κεφαλαίων που πρέπει να τοποθετηθούν στις πληττόμενες χώρες για να επανέλθουν σε τροχιά ανάκαμψης. Φτάνει; Όπως είμαστε σήμερα, τα περισσότερα οφέλη θα χαθούν. Και αυτό θα συμβεί διότι δεν υπάρχουν ικανές επιχειρηματικές δυνάμεις για να σηκώσουν αυτό το βάρος, καθώς οι μεγάλοι παίκτες, χρόνια στη διαπλοκή, δεν μπορούν να κινηθούν με νέους κανόνες, όταν οι κυβερνήσεις δεν έχουν τη βούληση και την ανεξαρτησία να θέσουν τους νέους όρους.

ΕΔΩ δεν είναι Γερμανία, όπου οι μεγάλες επιχειρήσεις και τα συνδικάτα αρκούνται σε μια καλή διαιτησία από το κράτος για να τρέχουν τη μηχανή. Εδώ δεν υπάρχει μηχανή. Ανταλλακτικά σκόρπια κείθε - δώθε, χωρίς να είναι σίγουρο πως μπορεί, αν μονταριστούν, να βγει ενέργεια. Το κράτος, στις σημερινές συνθήκες, πρέπει να παίξει σημαντικό ρόλο και να ηγηθεί των προσπαθειών εξωστρέφειας για τα ελληνικά προϊόντα. Έχουμε χάσει όλες τις αγορές, ακόμα και σε τομείς όπου υπάρχει συγκριτικό πλεονέκτημα, όπως για παράδειγμα είναι το ελαιόλαδο.

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ που προκύπτει είναι σαφές: Μπορεί αυτή η κυβέρνηση να εγκαταλείψει τις νεοφιλελεύθερες επιλογές της και να στρωθεί στη δουλειά, όπως έχουν προτείνει ο Στίγκλιτς, ο Κρούγκμαν, ο Ντελόρ και κάθε σώφρων οικονομολόγος ή πολιτικός που δεν πρακτορεύει τις λύσεις Φρίντμαν; Κανείς δεν ξέρει. Αν κρίνουμε από τις συνεχείς αποκαλύψεις Στρος Καν ότι ο κ. Παπανδρέου αμέσως μετά την εκλογική του νίκη του τηλεφώνησε για να βοηθήσει το ΔΝΤ την Ελλάδα, δεν πρόκειται απλά για λάθος επιλογές, αλλά -μάλλον- για διατεταγμένη υπηρεσία. Και όπως είπε πρόσφατα ο διευθυντής του ΔΝΤ: “Η κρίση απέχει πολύ από το να έχει τελειώσει. Ανταποκριθήκαμε στην οικονομική κρίση. Δεν κυριαρχήσαμε όμως επί της κοινωνικής κρίσης".

d.xristou@avgi.gr

Διαβάστε περισσότερα...

Κυριακή 6 Φεβρουαρίου 2011

Είστε σίγουροι ότι σας (μας) αρέσει το… γερμανικό;

…και στο βάθος… υποχρεωτικές εκλογές

Σε ατραπούς επικίνδυνους για την Ελλάδα οδηγούν τις διαπραγματεύσεις για το περίφημο EFSF (το ταμείο διάσωσης των χωρών που αντιμετωπίζουν κρίση χρέους στην Ευρώπη) οι Γερμανοί. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου, η γερμανική πλευρά δεν συναινεί στο απαιτούμενο ύψος κεφαλαίων που χρειάζεται το EFSF (υπολογίζεται σε 1,5 τρισ. ευρώ) και επιπλέον απαιτεί προκειμένου να τύχει μείωσης το επιτόκιο, με το οποίο δανείζεται η Ελλάδα (αλλά και οι άλλες χώρες), να κατοχυρώσει με συνταγματική ρύθμιση ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας θα περιοριστεί έως το 2016 στο 0,35%, ουσιαστικά ζητούν δηλαδή την εφαρμογή της αρχής του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.

Το τι σημαίνει η πιθανή επικράτηση της γερμανικής πρότασης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
1ον. Σε πολιτικό επίπεδο για να υπάρξει συνταγματική αναθεώρηση χρειάζονται στην Ελλάδα εκλογές για να υπάρξει αναθεωρητική Βουλή. Το τι θα σημάνει όμως αυτό σε επίπεδο πολιτικό είναι ευκόλως εννοούμενο. Ειδικά όταν υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο να μην προκύψει Βουλή με συσχετισμούς ευνοϊκούς σε μια φιλογερμανική… οπτική. Βεβαίως, επειδή η προωθούμενη ρύθμιση θα αφορά όλη την Ευρώπη δεν πρέπει να αποκλειστεί κάποια μεταβατική διάταξη που δεν θα προϋποθέτει εκλογές. Ομως και σε αυτήν την περίπτωση θα υπάρξουν ισχυρά οικονομικά ανταλλάγματα προς τους Γερμανούς κυρίως, σύμφωνα με πληροφορίες, οπότε…
2ον . …οπότε η γερμανική πλευρά φαίνεται να πιέζει αφάνταστα την ελληνική κυβέρνηση για να έχει τον πρώτο λόγο σε δύο στρατηγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Πληροφορίες θέλουν τους Γερμανούς να διεκδικούν τη ΔΕΗ αλλά και τον ορυκτό πλούτο της χώρας απαιτώντας να τους πωληθούν μέσω της διαδικασίας των αποκρατικοποιήσεων!!!

Πρόκειται για ξεκάθαρο εκβιασμό και αυτό ίσως δικαιολογεί την προσπάθεια της κυβέρνησης να δημιουργήσει διαπραγματευτικά μέτωπα με τη γερμανική κυβέρνηση (βλ. υπόθεση αποζημιώσεων για Δίστομο, διαπραγματεύσεις για αποζημίωση από SIEMENS).

Το διάστημα που θα κριθούν οι όποιες τελικές διευθετήσεις είναι ο προσεχής μήνας, καθώς όλα θα πρέπει να έχουν τελειώσει μέχρι τη σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου.

Πέραν όλων αυτών, υπάρχει ένα πολύ ουσιαστικότερο θέμα. Είναι το πώς θα περιοριστεί σχεδόν στο μηδέν το δημοσιονομικό έλλειμμα. Με τους Ελληνες πολίτες να έχουν υποστεί απίστευτη αφαίμαξη εισοδημάτων είναι απολύτως ανεδαφικό να σκέπτεται κανείς να τους ζητήσει εκλογές και ψήφο προκειμένου να τους αφαιμάξει περαιτέρω και μάλιστα… διά συνταγματικής κατοχυρώσεως.
Εσάς σας αρέσει το… γερμανικό, κύριοι της κυβέρνησης;
Εμάς καθόλου… Και ίσως δεν είναι και αναγκαίο.


Διαβάστε περισσότερα...
…και στο βάθος… υποχρεωτικές εκλογές

Σε ατραπούς επικίνδυνους για την Ελλάδα οδηγούν τις διαπραγματεύσεις για το περίφημο EFSF (το ταμείο διάσωσης των χωρών που αντιμετωπίζουν κρίση χρέους στην Ευρώπη) οι Γερμανοί. Σύμφωνα με δημοσιεύματα του ευρωπαϊκού Τύπου, η γερμανική πλευρά δεν συναινεί στο απαιτούμενο ύψος κεφαλαίων που χρειάζεται το EFSF (υπολογίζεται σε 1,5 τρισ. ευρώ) και επιπλέον απαιτεί προκειμένου να τύχει μείωσης το επιτόκιο, με το οποίο δανείζεται η Ελλάδα (αλλά και οι άλλες χώρες), να κατοχυρώσει με συνταγματική ρύθμιση ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα της χώρας θα περιοριστεί έως το 2016 στο 0,35%, ουσιαστικά ζητούν δηλαδή την εφαρμογή της αρχής του ισοσκελισμένου προϋπολογισμού.

Το τι σημαίνει η πιθανή επικράτηση της γερμανικής πρότασης έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον:
1ον. Σε πολιτικό επίπεδο για να υπάρξει συνταγματική αναθεώρηση χρειάζονται στην Ελλάδα εκλογές για να υπάρξει αναθεωρητική Βουλή. Το τι θα σημάνει όμως αυτό σε επίπεδο πολιτικό είναι ευκόλως εννοούμενο. Ειδικά όταν υπάρχει ισχυρό ενδεχόμενο να μην προκύψει Βουλή με συσχετισμούς ευνοϊκούς σε μια φιλογερμανική… οπτική. Βεβαίως, επειδή η προωθούμενη ρύθμιση θα αφορά όλη την Ευρώπη δεν πρέπει να αποκλειστεί κάποια μεταβατική διάταξη που δεν θα προϋποθέτει εκλογές. Ομως και σε αυτήν την περίπτωση θα υπάρξουν ισχυρά οικονομικά ανταλλάγματα προς τους Γερμανούς κυρίως, σύμφωνα με πληροφορίες, οπότε…
2ον . …οπότε η γερμανική πλευρά φαίνεται να πιέζει αφάνταστα την ελληνική κυβέρνηση για να έχει τον πρώτο λόγο σε δύο στρατηγικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας. Πληροφορίες θέλουν τους Γερμανούς να διεκδικούν τη ΔΕΗ αλλά και τον ορυκτό πλούτο της χώρας απαιτώντας να τους πωληθούν μέσω της διαδικασίας των αποκρατικοποιήσεων!!!

Πρόκειται για ξεκάθαρο εκβιασμό και αυτό ίσως δικαιολογεί την προσπάθεια της κυβέρνησης να δημιουργήσει διαπραγματευτικά μέτωπα με τη γερμανική κυβέρνηση (βλ. υπόθεση αποζημιώσεων για Δίστομο, διαπραγματεύσεις για αποζημίωση από SIEMENS).

Το διάστημα που θα κριθούν οι όποιες τελικές διευθετήσεις είναι ο προσεχής μήνας, καθώς όλα θα πρέπει να έχουν τελειώσει μέχρι τη σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου.

Πέραν όλων αυτών, υπάρχει ένα πολύ ουσιαστικότερο θέμα. Είναι το πώς θα περιοριστεί σχεδόν στο μηδέν το δημοσιονομικό έλλειμμα. Με τους Ελληνες πολίτες να έχουν υποστεί απίστευτη αφαίμαξη εισοδημάτων είναι απολύτως ανεδαφικό να σκέπτεται κανείς να τους ζητήσει εκλογές και ψήφο προκειμένου να τους αφαιμάξει περαιτέρω και μάλιστα… διά συνταγματικής κατοχυρώσεως.
Εσάς σας αρέσει το… γερμανικό, κύριοι της κυβέρνησης;
Εμάς καθόλου… Και ίσως δεν είναι και αναγκαίο.


Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 4 Ιανουαρίου 2011

Έτος Μηδέν

Σκοτεινή η νέα χρονιά. Η παγκόσμια οικονομική κρίση διαγράφει κύκλους, η προφητεία του νεοφιλελευθερισμού σπρώχνει τις κοινωνίες ακόμη βαθύτερα στην αδικία και την αποδιοργάνωση. Οι διεθνείς συμφωνίες για το περιβάλλον αναβάλλονται από Διάσκεψη σε Διάσκεψη. Κάτω από την κρούστα της κρίσης ενεργοποιούνται οι πιο αντιφατικές δυνάμεις, με εκείνες της εθνικής αναδίπλωσης και του εθνικισμού να απεργάζονται εφιαλτικές προοπτικές.

Σίγουρα υπάρχουν πολλοί λόγοι για να απελπιζόμαστε. Μέσα από την απελπισία, όμως, μπορεί να ξεπεταχτεί η ελπίδα, όπως μέσα από τη λύπη βγαίνει η χαρά. Οι παλιότερες γενιές γνωρίζουν καλά αυτή τη διαλεκτική της ζωής. Γνωρίζουν τι σημαίνει επιβίωση. Μέσα σε απείρως σκληρότερες εποχές ατένιζαν το μέλλον τους φωτεινότερο, αναγνώριζαν τις προσδοκίες τους στην επαγγελία της δημοκρατίας και της κοινωνικής απελευθέρωσης.

Σήμερα αναζητείται φως. Ρωγμές μέσα στη σκοτεινή χρονιά. Έτος Μηδέν, το 2011. Όχι μόνο για τα προβλήματα που επισωρεύει. Αλλά και για τις δυνατότητες που μπορεί να ξεπηδήσουν. Είναι εφικτή μια νέα εκκίνηση της κοινωνίας, με αμφισβήτηση προτύπων και βεβαιοτήτων που πάνω τους στήθηκε η εικονική - ευδαιμονιστική ζωή, το υπερχρεωμένο φάντασμα της "ισχυρής Ελλάδας".

Έτος Μηδέν, λοιπόν, ως έτος ανασύνταξης. Αναμφίβολα έχει σημασία να διατυπωθούν εναλλακτικές προτάσεις για διέξοδο από την κρίση με προτεραιότητα την απασχόληση και την προστασία του περιβάλλοντος. Αναμφίβολα έχει σημασία η ανάταξη, η επανίδρυση της Ευρώπης, ως χώρου αλληλεγγύης και όχι τιμωρίας. Δεν θα έρθουν αυτόματα οι λύσεις στην οικονομική δυσπραγία. Ούτε θα επιστρέψουμε εκεί απ' όπου ξεκινήσαμε.

Χρειάζεται ένας νέος στοχασμός πάνω στις ταυτότητες στις οποίες αλληλοαναγνωριζόμαστε - την κοινωνική, την εθνική, την ευρωπαϊκή, την παγκόσμια σε σχέση με τη φύση. Μια νέα αίσθηση της παγκοσμιότητας των προβλημάτων, χωρίς αυτό να συνιστά φυγή από την αμείλικτη καθημερινότητα της ελληνικής κρίσης.

Χρειάζεται να υπερβούμε τον οικονομισμό στον οποίο έχουμε οδηγηθεί από την επικράτηση του νεοφιλελευθερισμού ως "μοναδικής ιδέας", αλλά και από την ίδια την οικονομική κρίση. Να συνειδητοποιήσουμε ότι η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική, δεν είναι πρωτίστως οικονομική. Είναι πολιτισμική, είναι κρίση αξιών, κρίση ταυτοτήτων.

Η αριστερά οφείλει να παρουσιάσει τη δική της αφήγηση απελευθέρωσης, το δικό της περιεχόμενο στις ταυτότητες. Έτσι μπορεί να υπάρξουν ρωγμές στη σκοτεινιά των ημερών.

Καλή χρονιά, με αλληλεγγύη και ελπίδα.

Διαβάστε περισσότερα...

Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2010

Όταν οι αυστηροί Γερμανοί χρωστούν 1.884 τρισ. ευρώ...

Οι πηχυαίοι τίτλοι έχουν τη γοητεία τους, ωστόσο συχνά μέσα στην υπερβολή τους είναι πολύ κατώτεροι της πραγματικότητας. «Ιστορική» χαρακτήρισαν την τελευταία Σύνοδο Κορυφής, εβδομάδες πριν αρχίσει, «στοίχημα επιβίωσης» για το ευρώ, όμως στην πραγματικότητα η ευρωπαϊκή ενοποίηση δεν χρειάζεται απλώς το κοινό νόμισμα για να μακροημερεύσει. Για να έχει η γηραιά ήπειρος στιβαρό κοινό μέλλον πρέπει κάποια στιγμή να αποκτήσει κοινό επίπεδο ευημερίας, πρέπει να εναρμονίσει τα βασικά, όπως την κοινωνική ασφάλιση, πρέπει να βρει νέο οικονομικό μοντέλο σκέψης και ανάπτυξης, πρέπει να βγει από το φαύλο κύκλο των χρεών. Και κυρίως θα πρέπει να σταματήσει αυτή η συνεχής αναδιανομή από κάτω προς τα πάνω, να κλείσει το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ πλουσίων και φτωχών που μεγαλώνει σταθερά τα τελευταία χρόνια. Είναι προφανές ότι όλα αυτά δεν χωράνε σε μια σύνοδο κορυφής όσο ιστορική -ή μη- κι αν είναι.

Δεν είναι τυχαία, για παράδειγμα, η αντίδραση των Ιρλανδών στον κορσέ του «πακέτου διάσωσης». Οι τράπεζες της χώρας έκαναν τη ζημιά, χρηματοδότησαν -με τεράστια κερδοφορία- τη φούσκα των ακινήτων, φαλίρισαν και φόρτωσαν τις ζημιές τους στο κράτος. Δεν είναι οι μόνες, ανάλογα παραδείγματα υπάρχουν σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Οι πολιτικοί αποφάσισαν να διασώσουν τις τράπεζες, να φορτώσουν τα χρέη τους στα εθνικά κράτη. Οι πολίτες σφίγγουν σε βαθμό κακουργήματος το ζωνάρι για να αποπληρώσουν αυτά τα χρέη, οι κυβερνήσεις μαλώνουν μεταξύ τους για το ποιος θα εγγυηθεί τι - και η όλη προσπάθεια φαντάζει αδιέξοδη. Όχι μόνο στο παράδειγμα το ελληνικό, το ιρλανδικό ή το πορτογαλικό, αλλά και στο -υποτίθεται υγιές- γερμανικό.

Η «αυστηρή» ατμομηχανή της Ευρώπης χρωστά 1,884 τρισεκατομμύρια ευρώ. Για να ξεχρεώσουν, σύμφωνα με τον σοσιαλδημοκράτη πολιτικό, Μίχαελ Μίλερ, οι Γερμανοί, πρέπει να έχουν για την επόμενη 15ετία ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης πάνω από 6%. Ποσοστό εντελώς ουτοπικό. Ούτε καν στα χρόνια του γερμανικού «οικονομικού θαύματος», στη δεκαετία του 1960, ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης δεν ξεπέρασε το 4,5%. Και φέτος που η γερμανική κυβέρνηση ανοίγει σαμπάνιες, η ανάπτυξη, σύμφωνα με τους «σοφούς» θα... εκτοξευτεί στο 3,7% για να προσγειωθεί το 2011 σε ένα χορταστικό μεν 2%, το οποίο πολύ απέχει όμως από το ζητούμενο για την αντιμετώπιση του χρέους. Επιπλέον, η ισχύς της γερμανικής οικονομίας εξαρτάται πρωτίστως από τις εξαγωγές. Εξαγωγές που με τη σειρά τους στηρίχθηκαν στη... σπατάλη των εμπορικών εταίρων της Γερμανίας, πρωτίστως των Αμερικανών, αλλά και των άλλων Ευρωπαίων, που τώρα σφίγγουν το ζωνάρι. Αντίθετα η εσωτερική ζήτηση στη Γερμανία είναι εδώ και πολλά χρόνια στάσιμη, πρωτίστως επειδή στάσιμα έχουν μείνει τα εισοδήματα των εργαζομένων. Επιπλέον, σύμφωνα με έκθεση του ΟΟΣΑ από το 2008, «στη Γερμανία η ανισότητα των εισοδημάτων και η φτώχεια έχουν αυξηθεί από το 2000 περισσότερο από κάθε άλλη χώρα του ΟΟΣΑ». Κι αυτό κυρίως λόγω της απορρύθμισης της αγοράς εργασίας. «Ανοίξαμε τις πύλες σε μισθούς φτώχειας», παραδέχεται ο νυν πρόεδρος των Σοσιαλδημοκρατών, Ζίγκμαρ Γκάμπριελ, για την κυβέρνηση συνασπισμού του κόμματός του με τους Πράσινους. Ένα μέρος των Γερμανών αμείβεται σήμερα με τρία ευρώ την ώρα, ένα όλο και αυξανόμενο μέρος των Γερμανών, αν και δουλεύει οκτάωρο, δεν κερδίζει αρκετά για να ζήσει από τη δουλειά του. Αυτό μέχρι και το τέλος του προηγούμενου αιώνα ήταν σχεδόν αδύνατον.

Συνεπώς το πρόβλημα της Ε.Ε. δεν είναι... μόνο το ευρώ. Είναι όλη η οικονομική και κοινωνική πολιτική, για την οποία θα έπρεπε να συζητούν στις «ιστορικές» συνόδους οι 27.

Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 2010

Μόνος, έρημος, απελπισμένος, χωρίς δουλειά!

Ανεξάρτητα πού ανήκεις και σε ποιο θεό πιστεύεις. Αντικειμενικά, ψυχρά και σκληρά. Γιατί όλα, μα όλα, από την πολιτική μέχρι τις προσωπικές, ερωτικές σχέσεις είναι ζήτημα συσχετισμού δυνάμεων. Οταν έχεις ανάγκη υποχωρείς. Οταν δεν έχεις, σφυρίζεις αδιάφορα και προχωρείς. Απλό. Για τις απεργίες λοιπόν. Μέσα σ΄ αυτές τις συγκεκριμένες συνθήκες. Αν τα αφεντικά δεν έχουν να πληρώσουν, δεν θα πληρώσουν και μερικούς θα διώξουν. Αν τα αφεντικά έχουν λεφτά, τότε τη χρεοκοπία θα επικαλεστούν προκειμένου να κερδίσουν και να ωφεληθούν. Συμφωνούμε; Πάμε παρακάτω. Και στις δύο περιπτώσεις τα εργασιακά δικαιώματα τα γκρεμίσανε διά νόμου οριστικά.

Επομένως, η κάθε απεργιακή κινητοποίηση για να έχει πρακτικό αποτέλεσμα πρέπει να προχωρήσει στο ταν ή επί τας.

Πράγμα που για τις συγκεκριμένες συνθήκες είναι τόσο αδύνατον και ακατόρθωτο όσο εντελώς παρανοϊκό είναι να πιστεύει κάποιος στον διακτινισμό. Γιατί συμβαίνει το εξής οξύμωρο και αντιφατικό. Οι μικρομεσαίοι που δεν πληρώνουν τις φορολογικές υποχρεώσεις τους είναι οπαδοί της ανυπακοής. Το τρομοκρατημένο προλεταριάτο στην υποταγή. Επομένως κάθε απεργιακή κινητοποίηση καταλήγει στην εξής λογική. Ο εργαζόμενος, επειδή θα απεργήσει, πρέπει μέσα στη βάρδιά του να δουλέψει διπλά. Ταυτόχρονα, αν είναι του ιδιωτικού τομέα, θα χάσει το μεροκάματο της ημέρας, πράγμα που θα του κοστίσει ακριβά. Και το χειρότερο όλων αυτών ακόμα πιο τραγικό. Γιατί το αφεντικό, στη συνέχεια, με τις πλάτες του νόμου μπορεί να τον αφήσει χωρίς δουλειά... Πρακτικά δύο οι παράγοντες που ωφελούνται απ΄ αυτή τη διαδικασία την τάχα μου αγωνιστική. Από τη μια τα αφεντικά, από την άλλη τα στελέχη τα συνδικαλιστικά. Οι πρώτοι κερδίζουν λεφτά. Οι δεύτεροι αποσπούν εύσημα μαχητικά. Ετσι ο εργαζόμενος, που από τη μια το αφεντικό τον στύβει και από την άλλη ο αρχισυνδικαλιστής τον προστατεύει, καταλήγει αναλώσιμο κορόιδο μιας σκληρής, αδυσώπητης πόκας με σημαδεμένα χαρτιά. Μόνος, έρημος, απελπισμένος, χωρίς δουλειά!

ddanikas@dolnet.gr


Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 8 Δεκεμβρίου 2010

Η νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα για το μέγεθος και το κόστος του δημόσιου τομέα και την ανάγκη απολύσεων

Ένα από τα βασικά προπαγανδιστικά συστατικά του νεοφιλελευθερισμού, στην προσπάθεια ολοκληρωτικής επικράτησής του (όχι μόνο οικονομικά, αλλά και πολιτικά-ιδεολογικά) διεθνώς και στην Ελλάδα είναι η πολιτική της εξοντωτικής μείωσης του δημόσιου τομέα.
Με κεντρικό σύνθημα «λιγότερο κράτος», ο νεοφιλελευθερισμός επιδιώκει να αποχωρήσει (ή έστω να μειωθεί στο ελάχιστο) το δημόσιο από οποιονδήποτε οικονομικό τομέα (ακόμα και από αυτούς, που είναι εθνικής και στρατηγικής σημασίας), από την παιδεία και την υγεία (ιδιωτικοποίηση – εμπορευματοποίηση), από την αξιοποίηση εθνικών φυσικών πόρων και να μειωθεί τόσο ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων, ώστε να είναι ανέφικτος ο κρατικός έλεγχος σε οποιαδήποτε δραστηριότητα και να λειτουργεί ελεύθερα και ανεξέλεγκτα η αγορά και οι νόμοι της, δηλαδή, να είναι ελεύθερη η εκμετάλλευση ανθρώπων και πόρων.


Το γεγονός ότι η ύπαρξη και αυτή η ελεύθερη / ανεξέλεγκτη λειτουργία του διεθνούς κεφαλαίου ήταν, που οδήγησε στη σημερινή παγκόσμια κρίση και στις ήδη εμφανιζόμενες καταστροφικές συνέπειές της για τις κοινωνίες και τους λαούς, αποτελεί κατά τον νεοφιλελευθερισμό μια «παράπλευρη απώλεια», ένα «προσωρινό λάθος», μια «κακή εκτέλεση της νεοφιλελεύθερης συνταγής» και πρέπει να αντιμετωπισθεί με τα ίδια - και ακόμα πιο ανεξέλεγκτα - μέσα που δημιούργησαν την κρίση!

Στα πλαίσια μάλιστα της σημερινής οικονομικής κρίσης (σε όλες τις χώρες με/ή χωρίς ΔΝΤ, με/ή χωρίς μνημόνιο) η νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα για την ανάγκη μείωσης του δημόσιου τομέα δίνει πλέον τα ρέστα της! Τα κύρια επιχειρήματα για να επικρατήσει η πολιτική του «λιγότερου κράτους» εδράζονται πάνω σε λογικοφανείς διαπιστώσεις, που αναφέρονται στο υπερτροφικό κράτος, το δυσβάστακτο κόστος του δημόσιου τομέα, τον υπερβολικά μεγάλο αριθμό δημοσίων υπαλλήλων, το αναποτελεσματικό κράτος κλπ

Στην Ελλάδα σήμερα, σε αυτόν τον αγώνα για «λιγότερο κράτος» έχουν στρατευθεί διάφορες οικονομικές, πολιτικές και επιστημονικές δυνάμεις με τη συνδρομή του κυρίαρχου ιδεολογικού μηχανισμού κατασκευής συναίνεσης, που είναι τα ΜΜΕ.

Χαρακτηριστικές περιπτώσεις είναι: ο Δημήτρης Δασκαλόπουλος, πρόεδρος του ΣΕΒ (δήλωσε ότι χρειάζεται το αναγκαίο πολιτικό σθένος για να καταργήσουμε θέσεις, οργανισμούς και φορείς του δημοσίου από το πελατειακό και υπερτροφικό κράτος ώστε να μην πτωχεύσουμε συλλογικά και ατομικά), ο Παναγιώτης Γεννηματάς επίτιμος αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (έθεσε θέμα απολύσεων στο δημόσιο), η Μιράντα Ξαφά, οικονομολόγος, πρώην στέλεχος του ΔΝΤ και πρώην σύμβουλος του Κων/νου Μητσοτάκη (χαρακτήρισε υπερτροφικό και αναποτελεσματικό το δημόσιο τομέα, τονίζοντας ότι θα πρέπει να συρρικνωθεί το κράτος και να γίνουν απολύσεις), η Ντόρα Μπακογιάννη, πρώην υπουργός ΝΔ και αρχηγός του κόμματος «Δημοκρατική Συμμαχία» (πρότεινε να απολυθεί το 1/3 των δημοσίων υπαλλήλων, δηλαδή, περίπου 250.000 άτομα), ο Στέφανος Μάνος, πρώην υπουργός ΝΔ και αρχηγός του κόμματος «Δράση» (πρότεινε να απολυθούν 350.000 - 400.000 δημόσιοι υπάλληλοι), ο οποίος μάλιστα επικαλέσθηκε σχετικές έρευνες οικονομολόγων όπως ο κυπριακής καταγωγής Βρετανός οικονομολόγος Χριστόφορος Πισσαρίδης, καθηγητής του London School of Economics και σύμβουλος μεγάλων τραπεζών (πήρε μαζί με άλλους το νόμπελ οικονομίας για μια μελέτη που ισχυρίζεται ότι υπάρχουν πάνω από 210.000.000 άνεργοι σ’ ολόκληρο τον κόσμο και έχασαν τη δουλειά τους άλλα 30.000.000 εργαζομένων με την τελευταία κρίση επειδή οι απολυμένοι δεν κατόρθωσαν να βρεθούν ποτέ με τους εργοδότες!), ο Αλέκος Παπαδόπουλος, πρώην υπουργός ΠΑΣΟΚ (θεωρεί το 30% του σημερινού κράτους περιττό και πρότεινε μεταξύ άλλων, την άμεση κατάργηση τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ … τον περιορισμό του διδακτικού προσωπικού κλπ), ο Φίλιππος Σαχινίδης, νυν υφυπουργός Οικονομικών (δήλωσε ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να συντηρεί πλέον το Δημόσιο …. ο δημόσιος τομέας είναι υπερτροφικός, μίζερος, δεν εξυπηρετεί τον πολίτη και το κυριότερο, δεν υπάρχουν πλέον τα χρήματα να τον συντηρούμε).

Ποιά όμως είναι η αλήθεια με τα παραπάνω επιχειρήματα για το δημόσιο τομέα; Ας προσπαθήσουμε να την προσεγγίσουμε βασιζόμενοι στα επίσημα στοιχεία.

Ο διαχρονικός μύθος για το υπερτροφικό κράτος και τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων

Επί χρόνια διαδίδεται συστηματικά ο ισχυρισμός ότι το κράτος είναι υπερτροφικό και ότι ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων είναι τεράστιος και επιπλέον, είναι και άγνωστος. Με το ξέσπασμα της σημερινής κρίσης, η προπαγάνδα αυτή έφθασε στο αποκορύφωμά της, παρουσιάζοντας μάλιστα το υπερτροφικό κράτος και τη μισθοδοσία των υπαλλήλων ως τη βασική αιτία της δημοσιονομικής κατάστασης της Ελλάδας.

Συγκεκριμένα, λίγες εβδομάδες πριν την υπογραφή του μνημονίου και τη συνακόλουθη επιβολή περικοπών στους μισθούς, στις συντάξεις και στις δημόσιες δαπάνες, τα ΜΜΕ διέδιδαν τα αποτελέσματα Έκθεσης του Κέντρου Μελετών και Ερευνών του ΕΒΕΑ (Εμπορικό και Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθηνών), την οποία έδωσε στη δημοσιότητα ο πρόεδρός του Κ. Μίχαλος, σύμφωνα με την οποία ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων ξεπερνούσε το 1.100.000, ενώ διάφορες εκτιμήσεις έκαναν λόγο για 1.500.000 άτομα ή και περισσότερο.

Την ίδια περίοδο, και ενώ στον προϋπολογισμό του κράτους υπολογιζόταν ότι πρέπει να πληρωθούν περίπου 760.000 υπάλληλοι, διαδιδόταν παντού, ακόμα και από την κυβέρνηση, ότι είναι άγνωστος ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων, ότι δεν ξέρουμε τι να πούμε στην τρόικα και ότι χρειάζεται γι’ αυτό απογραφή.

Η απογραφή έγινε και έδειξε ότι το σύνολο των υπαλλήλων που καταγράφηκε έφτασε τους 768.009 (αυτό που ήδη ξέραμε από τον προϋπολογισμό του κράτους), περιλαμβάνοντας τους μόνιμους υπαλλήλους, τους δικαστικούς και τους δημόσιους λειτουργούς, τους υπαλλήλους ιδιωτικού δικαίου αορίστου και ορισμένου χρόνου, τους συμβασιούχους έργου, τους αιρετούς και άλλες κατηγορίες.

Ο αριθμός λοιπόν των δημοσίων υπαλλήλων είναι σχεδόν ο μισός από αυτόν, που διαδιδόταν τόσο καιρό. Παρά ταύτα, είναι μεγάλος ή μικρός;

Η «Έκθεση Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» αποδεικνύει ότι στην Ελλάδα, το ποσοστό των δημοσίων υπαλλήλων επί του συνόλου των εργαζομένων είναι 11,4% και ότι αυτό το ποσοστό είναι ένα από τα 4 χαμηλότερα σε όλη την Ευρώπη (η Ελλάδα είναι στη 14η θέση επί συνόλου 17 ευρωπαϊκών κρατών). Η Ελλάδα έχει αναλογικά με το σύνολο των εργαζομένων, το 1/3 των δημοσίων υπαλλήλων σε σύγκριση με τη Σουηδία και τη Δανία και περίπου το 1/2 σε σύγκριση με τη Γαλλία και τη Μεγάλη Βρετανία. Αξίζει να σημειωθεί, ότι αυτά τα δεδομένα παραμένουν σταθερά εδώ και τριάντα χρόνια!

Ο μύθος για τις υπέρογκες δημόσιες δαπάνες και ποιος πληρώνει γι’ αυτές

Ο μύθος για τον αριθμό των δημοσίων υπαλλήλων συνοδεύεται από τον ισχυρισμό ότι οι δημόσιες δαπάνες είναι υπέρογκες, ότι γι’ αυτές πληρώνει ο ιδιωτικός τομέας της οικονομίας, δηλαδή, οι επιχειρήσεις και ότι ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί πλέον να συντηρεί αυτό το δημόσιο.

Αυτή είναι λοιπόν η αλήθεια;

Με βάση τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (Έκθεση Ανταγωνιστικότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής), προκύπτει ότι το σύνολο των δαπανών του Ελληνικού κρατικού τομέα ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι ένα από τα χαμηλότερα σε όλη την Ευρώπη.

Η άποψη ότι οι Έλληνες απολαμβάνουν ένα υπερβολικά γενναιόδωρο κράτος πρόνοιας διαψεύδεται από τα δεδομένα. Κατά μέσο όρο την περίοδο 1998-2007, η Ελλάδα διέθετε μόνο 3.530 ευρώ κατά κεφαλήν για δράσεις κοινωνικής προστασίας, ενώ ο μέσος όρος στην ευρωζώνη είναι 6.251,78 ευρώ. Αντίθετα, η Γερμανία και η Γαλλία ξοδεύουν υπερδιπλάσια ποσά από την Ελλάδα. Ακόμα και η Ιρλανδία, η οποία έχει μια από τις πλέον νεοφιλελεύθερες οικονομίες, διαθέτει περισσότερα για την κοινωνική προστασία από την υποτιθέμενα «γαλαντώμα» Ελλάδα. Επίσης η Ελλάδα έχει μια από τις πλέον άνισες αναδιανομές εισοδήματος και σχετικά υψηλό επίπεδο φτώχειας. Και πάλι δηλαδή τα στοιχεία δεν επιβεβαιώνουν την εικόνα ενός κράτους με γενναιόδωρες παροχές.

Επιπλέον, σύμφωνα με ανάλυση στελεχών του ίδιου του ΔΝΤ, το μισό της αύξησης των ελλειμμάτων προϋπολογισμού στις μεγάλες οικονομίες ανά τον κόσμο (και όχι μόνο στην Ελλάδα) οφείλεται στην κατάρρευση των φορολογικών εσόδων και στη χαμηλή, συχνά αρνητική, ανάπτυξη σε σχέση με την αποπληρωμή επιτοκίων στο υπάρχον χρέος. Λιγότερο από το 10% οφείλεται στην αύξηση δημοσίων δαπανών. Αυτό το στοιχείο αποκαλύπτει ότι ο ισχυρισμός πως τα ελλείμματα δημιουργήθηκαν από υπερβολικές κρατικές δαπάνες είναι ψευδής, τόσο για την περίπτωση των ΗΠΑ όσο και για ολόκληρη την Ευρώπη.

Και ποιός πληρώνει γι’ αυτές τις δημόσιες δαπάνες;

Τα επίσημα στοιχεία της Eurostat δείχνουν ότι στην Ελλάδα, η βασική πηγή των κρατικών εσόδων είναι η έμμεση φορολογία, δηλαδή οι φόροι που περιλαμβάνονται στις τιμές των αγαθών και που πληρώνει κυρίως ο εργαζόμενος λαός όταν αγοράζει οτιδήποτε. Συγκεκριμένα το 2008, οι έμμεσοι φόροι ήταν το 12,1% του ΑΕΠ, ενώ οι άμεσοι φόροι μόνο το 7,7% του ΑΕΠ.

Αλλά και στους άμεσους φόρους (φορολογία εισοδήματος), οι μισθωτοί-συνταξιούχοι συμμετέχουν πολύ περισσότερο σε σχέση με τις επιχειρήσεις. Συγκεκριμένα το 2008, οι μισθωτοί-συνταξιούχοι πλήρωσαν σε άμεσους φόρους 6,5 δις. Ευρώ, ενώ οι επιχειρήσεις μόνο 4,7 δις. Ευρώ.

Αν συνυπολογίσουμε τους άμεσους και έμμεσους φόρους, προκύπτει ότι ο εργαζόμενος λαός συμμετέχει με περισσότερο από 80% στα κρατικά έσοδα και οι επιχειρήσεις με λιγότερο από 20%.

Για να γίνει ακόμα πιο ξεκάθαρη η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στα κρατικά έσοδα στην Ελλάδα σε σύγκριση με την υπόλοιπη Ευρώπη, ας εξετάσουμε έναν από τους σημαντικότερους δείκτες της Eurostat, που είναι ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής στο κεφάλαιο (όχι ο ονομαστικός φορολογικός συντελεστής αλλά ο πραγματικός), αυτός δηλαδή, που συμπεριλαμβάνει όλες τις φοροαπαλλαγές και τις αυτοτελείς φορολογήσεις κερδών που ισχύουν σε κάθε χώρα για το κεφάλαιο. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής στο κεφάλαιο στην Ελλάδα βρίσκεται κάτω από το μισό του μέσου όρου της Ε.Ε. (15,8 στην Ελλάδα, έναντι 32,6 στην Ε.Ε. των 25). Δηλαδή, το Ελληνικό κράτος εισπράττει τους μισούς φόρους κάθε χρόνο από τις επιχειρήσεις και τους εισοδηματίες σε σύγκριση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Και όλα αυτά χωρίς να λάβουμε καθόλου υπόψη τη φοροαποφυγή και τη φοροδιαφυγή.

Αντίθετα, η φορολογική επιβάρυνση της εργασίας στην Ελλάδα είναι διπλάσια και ίδια με αυτήν του ευρωπαϊκού μέσου όρου (περίπου 35%).

Τέλος, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της Eurostat, σε κάθε 1000 ευρώ νέα προϊόντα και υπηρεσίες που παρήγαγε ετήσια η ελληνική οικονομία την τελευταία δεκαετία, τα 560 ευρώ έγιναν επιχειρηματικό κέρδος και μόνο τα 350 ευρώ έγιναν μισθοί (στην ΕΕ η κατανομή είναι ακριβώς η αντίστροφη!). Και το Ελληνικό κράτος προσπαθεί να σταθεί όρθιο φορολογώντας με 35% τα 350 ευρώ των μισθών και με 16% τα 560 ευρώ των κερδών, που ούτε αυτά μπορεί να εισπράξει ένεκα φοροαποφυγής και φοροδιαφυγής!

Η αποτυχία της εκάστοτε κυβέρνησης να φορολογήσει το 15% των πολιτών που έχει τα υψηλότερα εισοδήματα τα τελευταία είκοσι χρόνια - ώστε να πληρώσουν για πολλά από τα τότε κυβερνητικά προγράμματα - οδήγησε στην αύξηση του κρατικού δανεισμού, ο οποίος τώρα είναι το μεγάλο πρόβλημα.

Πού αλλού λοιπόν οφείλεται το δημόσιο έλλειμμα και τα χρέη της ελληνικής οικονομίας, αν όχι στο γεγονός ότι δεν πληρώνουν φόρους εδώ και χρόνια οι έχοντες και κατέχοντες;

Συμπερασματικά…..

Από τα παραπάνω προκύπτει ότι:

• Ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων δεν είναι καθόλου μεγάλος. Αντίθετα, είναι από τους χαμηλότερους στην ΕΕ
• Οι δημόσιες δαπάνες δεν είναι υπέρογκες, Αντίθετα, είναι από τις χαμηλότερες στην ΕΕ και είναι οι μισές σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο για κοινωνική προστασία
• Οι δημόσιες δαπάνες καλύπτονται στη συντριπτική πλειονότητα από τους έμμεσους και άμεσους φόρους που πληρώνουν οι εργαζόμενοι και όχι από φόρους των επιχειρηματικών κερδών
• Το δημόσιο έλλειμμα και τα χρέη της ελληνικής οικονομίας δεν δημιουργήθηκαν από υπερβολικές κρατικές δαπάνες, αλλά από την αποτυχία της εκάστοτε κυβέρνησης να φορολογήσει το 15% των πολιτών που έχει τα υψηλότερα εισοδήματα τα τελευταία είκοσι χρόνια.

Η επιδιωκόμενη λοιπόν γενική μείωση του δημόσιου τομέα, οι μειώσεις μισθών και συντάξεων και οι απολύσεις υπαλλήλων (ένεκα του πραγματικού μεριδίου που καταλαμβάνουν) δεν μπορούν να συμβάλλουν ούτε στη μείωση του δημοσίου ελλείμματος ούτε στη μείωση του χρέους της ελληνικής οικονομίας.

Όλα τα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι η μόνη ρεαλιστική λύση για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων και του χρέους βρίσκεται στην είσπραξη χρωστούμενων χρημάτων από αυτούς, που δεν πληρώνουν φόρους. Εκεί είναι που πράγματι χρήματα υπάρχουν. Αυτή όμως η λύση βρίσκεται στον αντίποδα του νεοφιλελευθερισμού και της προπαγάνδας του.
Διαβάστε περισσότερα...

Πέμπτη 11 Νοεμβρίου 2010

...Meet the new boss Same as the old boss



We'll be fighting in the streets
With our children at our feet
And the morals that they worship will be gone
And the men who spurred us on
Sit in judgment of all wrong
They decide and the shotgun sings the song

I'll tip my hat to the new constitution
Take a bow for the new revolution
Smile and grin at the change all around me
Pick up my guitar and play
Just like yesterday
And I'll get on my knees and pray
We don't get fooled again
Don't get fooled again

Change it had to come
We knew it all along
We were liberated from the fall that's all
But the world looks just the same
And history ain't changed
'Cause the banners, they all flown in the last war

I'll tip my hat to the new constitution
Take a bow for the new revolution
Smile and grin at the change all around me
Pick up my guitar and play
Just like yesterday
And I'll get on my knees and pray
We don't get fooled again
Don't get fooled again
No, no!

I'll move myself and my family aside
If we happen to be left half alive
I'll get all my papers and smile at the sky
For I know that the hypnotized never lie

Do ya?


There's nothing in the street
Looks any different to me
And the slogans are replaced, by-the-bye
And the parting on the left
Is now the parting on the right
And the beards have all grown longer overnight

I'll tip my hat to the new constitution
Take a bow for the new revolution
Smile and grin at the change all around me
Pick up my guitar and play
Just like yesterday
Then I'll get on my knees and pray
We don't get fooled again
Don't get fooled again
No, no!

YAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAH!

Meet the new boss
Same as the old boss
Διαβάστε περισσότερα...

Aγιε Παντελεήμονα, έχεις ταλέντο!

Tης Μαριαννας Τζιαντζη

Με τον Ηλία Ψινάκη, που συγκέντρωσε χιλιάδες σταυρούς στις εκλογές της Κυριακής, η Ευρώπη και ο υπόλοιπος κόσμος θα γνωρίσουν το «καλό» πρόσωπο της Αθήνας. Δεν πρόκειται για έναν συνηθισμένο δημοτικό σύμβουλο, αλλά για έναν σύμβουλο με «αποστολή», με προορισμό, με αιτία. Οπως ο ίδιος είχε δηλώσει στις προεκλογικές συνεντεύξεις του, σκοπός του είναι να «βελτιώσει την εικόνα της Αθήνας» στο εξωτερικό, αναλαμβάνοντας τις διεθνείς δημόσιες σχέσεις της πόλης. Είναι μια «δουλειά», εξηγεί, που την ξέρει καλά («Eurovision, τέτοια πράγματα…»). Και μόνο με αυτή την προϋπόθεση δέχτηκε να συμμετάσχει στον συνδυασμό του Νικήτα Κακλαμάνη.

Να υποθέσουμε ότι σε κάθε εποχή ο πολιτισμός έχει τους πρέσβεις που του αξίζουν; Από τον Μίκη Θεοδωράκη και τη Μελίνα Μερκούρη φτάσαμε σήμερα στον Ηλία Ψινάκη. Σύμφωνοι, με δημοκρατικό τρόπο εκλέχτηκε ο άνθρωπος, όμως είναι αμφίβολο το αν θα είχε εκλεγεί δίχως τα δεκανίκια που εδώ και χρόνια τού προσφέρει η ιδιωτική τηλεόραση, αλλά και ένα τμήμα της επιχειρηματικής και κοσμικής ελίτ της χώρας. Το φαινόμενο αυτό μοιάζει να επιβεβαιώνει το δόγμα «αυτά θέλει ο λαός», μόνο που πριν ο λαός προτιμήσει τον κ. Ψινάκη τον έχουν ήδη προτιμήσει, τον έχουν επιβάλει κάποιοι άλλοι.

Οι καλλιτέχνες έχουν δικαίωμα να συμμετέχουν στα κοινά - και κάποιοι μάλιστα έχουν πληρώσει βαρύ τίμημα γι’ αυτήν τη συμμετοχή. Ομως, η εκλογική επιτυχία του κ. Ψινάκη δεν έχει σχέση με την προσφορά του στην τέχνη, αλλά με τη συμβολή του στη διάδοση της υποκουλτούρας του λαϊφστάιλ, του «λαμπερού» και «ατακαδόρικου» πρωτογονισμού. Εχει σχέση με την τηλεγενή αναγνωρισιμότητά του, που δεν είναι ποιοτικά διαφορετική από την αναγνωρισιμότητα, π. χ., της Τζούλιας Αλεξανδράτου. Από μια άποψη, δικό του πνευματικό τέκνο είναι η Τζούλια, όπως είναι ο (απογαλακτισμένος πλέον) Σάκης Ρουβάς.

Κρίμα όμως δεν είναι να χαραμιστεί η πείρα του κ. Ψινάκη στις διεθνείς δημόσιες σχέσεις; Από τη θέση του δημοτικού συμβούλου και με την ιδιότητα της τηλεοπτικής περσόνας θα μπορούσε να συμβάλει στη συμφιλίωση Ελλήνων και μεταναστών παρουσιάζοντας, π. χ., την εκπομπή «Αγιε Παντελεήμονα, έχεις ταλέντο!» Η επωδός «γλυκιά, γλυκιά!» θα σβήσει το μίσος και τον αλληλοσπαραγμό. Θα μπορούσε επίσης να παρουσιάσει μια ανανεωμένη εκδοχή του αλήστου μνήμης «Show sexy» στο οποίο θα διαγωνίζονταν μόνο Αφρικανές καλλονές και Βαλκάνιοι ή Ασιάτες έφηβοι τους οποίους η «παραγωγή» δεν θα δυσκολευόταν να μαζέψει από τις πιάτσες της Ευριπίδου ή της πλατείας Αττικής…

Τουλάχιστον με τον Ηλία Ψινάκη, οι συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου θα ζωντανέψουν, θα έχουν γέλιο, λένε κάποιοι… μόνο που οι ψινάκειες ατάκες δεν προκαλούν το γέλιο, αλλά το κακάρισμα του ξελιγωμένου και του σεξουαλικά καταπιεσμένου.

Στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, είπαν πολλοί αυτές τις ημέρες. Σύμφωνοι, δεν υπάρχουν. Υπάρχει όμως λαϊφστυλίστικη ευτέλεια και άγρια χειραγώγηση.

Διαβάστε περισσότερα...

Τετάρτη 3 Νοεμβρίου 2010

Η νέα κρίση που έρχεται και κρύβεται επιμελώς

Πριν η Ελλάδα υιοθετήσει το ευρώ τα ελληνικά νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις είχαν μικρή έκθεση στο πιστωτικό ρίσκο, καθώς από τη μία η ‘νοοτροπία’ της υπέρμετρης δανειοδότησης ήταν ξένη προς το μέσο Έλληνα πολίτη και από την άλλη τα επιτόκια ήταν υψηλά και οι τράπεζες είχαν περιορισμούς ως προς το ρίσκο που μπορούσαν αναλάβουν κατά την παροχή δανείων σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Μετά τη διεθνή ύφεση του 2001, ωστόσο, η Ελλάδα βρέθηκε σε δύσκολο οικονομικό περιβάλλον και προκειμένου να πετύχει οικονομική ανάπτυξη ακολούθησε το αγγλοσαξονικό μοντέλο πιστωτικής επέκτασης με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μία έκρηξη στην αύξηση και την επέκταση της πίστωσης, με αποτέλεσμα μέχρι το 2005 τα δάνεια των ελληνικών νοικοκυριών να αντιστοιχούν στο 38,6% του ΑΕΠ, με τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο να είναι 52,6%.

Ελληνικές και διεθνείς τράπεζες είδαν τον Έλληνα ως τον ιδανικό πελάτη και ξεκίνησαν έναν αγώνα δρόμου για το ποια θα αποκτούσε μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά δανείων, χαλαρώνοντας στην πορεία τα ποιοτικά κριτήρια δανειοδότησης και αυξάνοντας τα επίπεδα ρίσκου που ήταν διατεθειμένες να αναλάβουν. Οι πιστωτικές κάρτες έγιναν της μόδας και μοιράστηκαν σε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες οι οποίοι μέχρι τότε δεν τις είχαν χρησιμοποιήσει ποτέ ξανά και μέσα από τη νέα αυτή κατάσταση αλόγιστης πιστωτικής επέκτασης γεννήθηκε το πρόβλημα των μη εξυπηρετούμενων δανείων, δηλαδή αυτών που οι δανειστές δε μπορούν να αποπληρώσουν.

Μέχρι το 2005 τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια απογειώθηκαν στο 7,5% του συνόλου των δανείων, προκαλώντας την παρέμβαση τη Τράπεζας της Ελλάδας που απαίτησε από τις τράπεζες να εξυγιάνουν τα χαρτοφυλάκια τους με αποτέλεσμα το ποσοστό αυτό να μειωθεί στο 4,5% μέχρι το 2007. Τότε, όμως, χτύπησε τη διεθνή οικονομία η τραπεζική κρίση και οι ελληνικές τράπεζες στην προσπάθεια τους να προστατευτούν έκλεισαν απότομα τη στρόφιγγα παροχής δανείων με το ρυθμό ανάπτυξης της δανειοδότησης να μειώνεται από 20% ετησίως το 2007 σε 15,9% το 2008 και σε 4,2% το 2009. Η διεθνής οικονομική κρίση που ακολούθησε της τραπεζικής και η παγκόσμια ύφεση επιδείνωσαν δραματικά την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα και αυτό αποτυπώθηκε στη δυνατότητα των Ελλήνων να πληρώσουν τα δάνεια τους με το ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων να εκτοξεύεται στο 7,7% το 2009.

Πριν ακόμη η Ελλάδα οδηγηθεί στο ΔΝΤ και την υπογραφή του Μνημονίου και πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα περικοπής μισθών και συντάξεων και αύξησης των φόρων που οδήγησε σε δραματική επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης του μέσου Έλληνα πολίτη, το ποσό των επιχειρηματικών δανείων είχε φτάσει να αντιστοιχεί στο 47% του ΑΕΠ (μέσος όρος ΕΕ 52,47%) με το αντίστοιχο ποσοστό για τα στεγαστικά δάνεια να κυμαίνεται στο 34,1% του ΑΕΠ (μέσος όρος ΕΕ 37,8%) και για τα καταναλωτικά δάνεια στο 16,2% (πάνω από τον κοινοτικό μέσο όρο που είναι 15,2%).

Η ‘ελληνική κρίση’ επιδείνωσε την κατάσταση θεαματικά με το συνολικό ποσοστό μη εξυπηρετούμενων δανείων να σκαρφαλώνει στο 9% το 2010, και ειδικά για τα καταναλωτικά δάνεια να ξεπερνά το 15%. Παράλληλα, μέσα στους πρώτους οκτώ μήνες του 2010 οι τραπεζικές καταθέσεις μειώθηκαν κατά 11% επιβαρύνοντας την αρνητική κατάσταση.
Με την ελληνική οικονομία να έχει μία από τις χειρότερες αποδόσεις διεθνώς το 2010 και με τις προβλέψεις για το 2011 να είναι απογοητευτικές, το πιθανότερο σενάριο είναι η αυξητική τάση στα ποσοστά μη εξυπηρετούμενων δανείων να συνεχιστεί προκαλώντας μία σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων που ξεκινούν από την αύξηση του κινδύνου πτώχευσης των τραπεζών και την άσκηση ανοδικής πίεσης στα επιτόκια των ελληνικών ομολόγων και φτάνουν μέχρι την πιθανότητα δημιουργίας ενός μέγα – κύματος μη ικανών αλλά και μη διατεθειμένων να αποπληρώσουν τα δάνεια τους δανειοληπτών, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές διαταραχές και κοινωνική αστάθεια όταν οι τράπεζες επιδιώξουν να διεκδικήσουν νομικά την αποπληρωμή αυτών των δανείων.

Η κατάσταση αυτή είναι γνωστή στην πολιτική ελίτ και οι σχετικές νομοθεσίες που ψηφίστηκαν έχουν ως στόχο να απαλύνουν τις συνέπειες της νέας αυτής κρίσης. Η κατάσταση είναι γνωστή πολύ περισσότερο στην ελίτ του τραπεζικού κλάδου και σύμφωνα με τραπεζίτες είναι σχεδόν βέβαιο ότι οι τράπεζες θα προβούν σε τιτλοποίηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων με την Εθνική και την Alpha να συνεργάζονται ήδη προς αυτόν τον τομέα. Τα τιτλοποιημένα δάνεια θα πουληθούν με μεγάλη έκπτωση σε επενδυτές οι οποίοι θα έχουν, πλέον, τη δυνατότητα να κινηθούν οι ίδιοι νομικά εναντίον των Ελλήνων πολιτών.

Η τιτλοποίηση δανείων είναι νέα στην Ελλάδα με το σχετικό νόμο που την επέτρεψε να έχει ψηφιστεί το 2003. Οι τράπεζες θα περιμένουν την Εθνική και την ALPHA να κάνουν την αρχή και στη συνέχεια θα ακολουθήσουν στα βήματα τους προσπαθώντας να ξεφορτωθούν όσο το δυνατό μεγαλύτερο ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων δανείων υψηλού ρίσκου, δηλαδή αυτών που θα θεωρούν πολύ δύσκολο να αποπληρωθούν.

Όσο αυτή η διαδικασία θα εξελίσσεται θα αυξάνεται το ποσοστό της ελληνική ιδιωτικής περιουσίας που θα επιβαρύνεται με εμπράγματες ασφάλειες υπέρ ξένων επενδυτών και δανειστών, επιβαρύνοντας μία τάση που τροφοδοτείται ήδη μέσω της έκδοσης καλυμμένων ομολόγων, στην οποία πρωτοστατεί και πάλι η Εθνική,

Η νέα αυτή κρίση που πλησιάζει αναμένεται να προκαλέσει νέο πλήγμα στον ελληνικό τραπεζικό κλάδο. Με τις ελληνικές τράπεζες να είναι απόλυτα εξαρτημένες από την ΕΚΤ για την άντληση ρευστότητας και με την πόρτα των αγορών να είναι κλειστή γι’ αυτές, στην περίπτωση που η αυξητική τάση των μη εξυπηρετούμενων δανείων ξεπεράσει ένα σημείο αντοχής των τραπεζών μετρίου μεγέθους μπορεί να αποτελέσει τη χαριστική βολή που θα απειλήσει να οδηγήσει κάποιες από αυτές στην πτώχευση.

Το κυριότερο, όμως, είναι πως η νέα κρίση αναμένεται να χτυπήσει χιλιάδες νοικοκυριά επιδεινώνοντας μία κατάσταση που είναι ήδη δραματική.

Πάνος Παναγιώτου
χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
Διαβάστε περισσότερα...

Τρίτη 2 Νοεμβρίου 2010

Ευτυχώς απέτυχαν

Tου Παντελη Μπουκαλα

Αναρίθμητες φορές βρεθήκαμε στην ανάγκη να ευχαριστήσουμε τον Θεό της Ελλάδας, τώρα όμως ήρθε ο καιρός να ευχαριστήσουμε και τον Αλλάχ. Αυτός πρέπει να φώτισε τους Καταρινούς εμίρηδες, πείθοντάς τους να αποσύρουν το ενδιαφέρον τους για το Πλατυγιάλι του Αστακού· και όχι από φιλελληνισμό βέβαια, αλλά επειδή δεν τα βρήκαν με τους Ιταλούς συνεταίρους τους. Αν τα πράγματα πήγαιναν όπως ονειρευόταν η κυβέρνησή μας, δεν θα αργούσε να αποδειχθεί κακός μπελάς, κάκιστος, αυτό που τα φερέφωνά της το παράσταιναν σαν μέγα δώρο που θα έφερνε δουλειά στην περιοχή και πετροδολάρια αμέτρητα στην Ελλάδα όλη. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός προέβλεπε τον Ιούνιο ότι, μόνο από την είσπραξη ΦΠΑ, τα κρατικά ταμεία θα ενισχύονταν με ένα δισ. ευρώ. Τέτοια σιγουριά. Αναγγέλλονταν επίσης 1.500 θέσεις εργασίας. Και δεν ήταν καν 150.

Το «επενδυτικό σχέδιο», η μετατροπή του λιμανιού σε σταθμό αποθήκευσης και επαναεριοποίησης του αποδεδειγμένα επικίνδυνου και σχεδόν παγκοσμίως ανεπιθύμητου LPG (του υγροποιημένου πετρελαϊκού αερίου) και η δημιουργία μονάδας ηλεκτροπαραγωγής που θα πουλούσε το ρεύμα στους αδιαφορήσαντες εντέλει Ιταλούς, είχε όλες τις προδιαγραφές για να γίνει στο μέλλον αντικείμενο έρευνας από εξεταστική επιτροπή της Βουλής: Παρέμβαση κρατικών λειτουργών (υπουργών δηλαδή) για την εξυπηρέτηση ιδιωτικών συμφερόντων (σε ιδιωτική κοινοπραξία έχει εκχωρηθεί το Πλατυγιάλι και αυτή θα συνεργαζόταν με τους Καταρινούς κεφαλαιούχους), πρωταγωνιστική συμμετοχή μη θεσμικών παραγόντων (όπως ο αδελφός του πρωθυπουργού που πρόσθεσε στη ζυγαριά το βαρύ του όνομα), αξιοζήλευτη (βατοπεδινή θα έλεγε κανείς) ταχύτητα για τον πατροπαράδοτα βραδυπορούντα κρατικό μηχανισμό (η κοινοπραξία έλαβε άδεια ηλεκτροπαραγωγής σε δύο εβδομάδες, όταν συνήθως απαιτούνται μήνες), ελαφρά περιφρόνηση της περιβαλλοντικής παραμέτρου και μάλιστα από μια κυβέρνηση που πρώτα ορκίζεται στην πράσινη ανάτυξη και κατόπιν πίνει τον πρωινό καφέ της. Προφανώς κρίθηκε από τον υπερυπουργό Επικρατείας και Φαστ Τρακ κ. Παμπούκη ότι οι ρύποι που εκλύει το LPG, ρύποι με καρκινογόνες και μεταλλαξιογόνες ιδιότητες, είναι συμβατοί με τον ακαρνανικό κόσμο, ανθρώπινο και φυσικό, που αρχαιόθεν ιστορείται άγριος.

Δέκα χρόνια πριν, το Πλατυγιάλι ήταν ένα ήσυχο φυσικό λιμάνι θεωρητικώς δίπλα στον Αστακό, γιατί το χωρίζουν οι ζαλιστικές στροφές ενός δρόμου του ’50, όπου τα φορτηγά στενάζουν. Κολυμπούσαμε εκεί, ούτε τέταρτο δεν είναι από το χωριό μου. Ωσπου καρφώθηκαν οι μπάρες και τα STOP. Είπαν θα γίνει διαλυτήριο πλοίων. Δεν έγινε. Είπαν θα το κάνουν οι Ολλανδοί κέντρο επεξεργασίας των ευρωπαϊκών τοξικών αποβλήτων. Δεν το έκαναν· ευτυχώς. Είπαν θα γίνει μονάδα παραγωγής κλίνκερ. Δεν. Είπαν θα γίνει κάτι σαν εμιράτο. Δεν. Εμειναν οι μπάρες. Και το κολύμπι απαγορεύεται πια.
Διαβάστε περισσότερα...

"Τσακίστε τους δημόσιους υπαλλήλους"

Η φράση αυτή θά μπορούσε νά έχει ειπωθεί από τούς εκπροσώπους των εργοδοτικών οργανώσεων στίς συζητήσεις τους μέ τήν κυβέρνηση. Καί ίσως νά έχει ειπωθεί. Άλλωστε παρεμφερείς δηλώσεις έχουν γίνει.

Τί συμβαίνει όμως μέ τόν δημόσιο τομέα; Γιατί αυτό τό μένος εναντίον του; Τί συμβαίνει καί ξαφνικά γηραιοί αποσυρθέντες πολιτικοί ξαναβγαίνουν στά κανάλια καί ζητούν μειώσεις μισθών καί απολύσεις στό δημόσιο; Ο ένας μάλιστα προσδιορίζοντας καί τό νούμερο; 300.000 νά απολυθούν δηλώνει ρηξικέλευθα! Χωρίς καί νά προσδιορίζει όμως από ποιό τομέα τού δημοσίου νά απολυθούν. Από τους εκπαιδευτικούς; Τούς στρατιωτικούς; Τά σώματα ασφαλείας; Τούς γιατρούς τού ΕΣΥ; Τούς μηχανικούς; Τούς γεωπόνους; Τούς εφοριακούς; Τούς τελωνειακούς; Τούς οικονομολόγους; Τούς δασολόγους; Τούς ιχθυολόγους; Τούς γεωλόγους; Τούς περιβαλλοντολόγους; Τούς συγκοινωνιολόγους; Τούς αρχαιολόγους; Ή μήπως τούς φύλακες αρχαιολογικών χώρων; Από ποιούς; Μήπως από τούς διοικητικούς υπαλλήλους τού ΙΚΑ; Μήπως από τούς διοικητικούς τού ΟΑΕΔ; Μήπως από τους νοσηλευτές; Τούς οδηγούς...


καί συνοδούς του ΕΚΑΒ; Τούς ψυχολόγους καί ψυχίατρους των αποκεντρωμένων υπηρεσιών ψυχικής υγείας μήπως; Μήπως τά στελέχη τών κέντρων απεξάρτησης; Τούς κοινωνικούς λειτουργούς; Τούς υπαλλήλους τής δικαιοσύνης; Ποιούς; Ποιοί από τούς παραπάνω είναι άχρηστοι; Ποιές υπηρεσίες που στελεχώνουν οι παραπάνω ειδικότητες πρέπει νά καταργήσουμε ή νά ιδιωτικοποιήσουμε; Γιά νά γλυτώσουμε καί χρήματα; Τα σχολεία; Νά ξαναγυρίσουμε στά δίδακτρα; Τα νοσοκομεία; Νά πληρώνουμε εξέταστρα καί νοσήλεια χωρίς μάλιστα να γλιτώνουμε τό «φακελάκι», αφού αυτό (δηλαδή τά μαύρα χρήματα) κυρίως ανθεί στά ιδιωτικά νοσοκομεία; Νά καταργήσουμε τήν αρχαιολογική υπηρεσία; Τή δασική υπηρεσία γιά νά ξεμπερδεύουμε καί μέ τά δάση καί τίς φωτιές; Νά καταργήσουμε τή μονιμότητα καί νά ξαναγυρίσουμε στίς αρχές του 20ου αιώνα όπου τό κάθε κόμμα που ανέβαινε στήν εξουσία απέλυε όλους τους προηγούμενους υπαλλήλους καί προσελάμβανε δικούς του; Νά ξαναγυρίσουμε στήν πλατεία Κλαυθμώνος;


Γιά ένα πρέπει νά είμαστε σίγουροι. Άν όλες οι παραπάνω υπηρεσίες παίρναγαν στόν ιδιωτικό τομέα, οπότε αντί νά παρέχονται θά πουλιούνται, θά πληρώναμε πολλαπλάσια χρήματα, ατομικά ο καθένας γιά νά τίς εξασφαλίσουμε, από τους φόρους που πληρώνουμε τώρα. Απόδειξη; Τά διόδια στίς εθνικές οδούς. Πληρώνουμε λιγώτερα τώρα που οι δρόμοι έχουν ιδιωτικοποιηθεί; Ή μήπως πληρώνουμε λιγώτερα στα ιδιωτικοποιημένα αεροδρόμια καί λιμάνια;

Νά ξαναγυρίσουμε όμως στό αρχικό ερώτημα: Γιατί αυτό τό μένος εναντίον του; Γιά διάφορους λόγους:

1) Διότι αποτελεί πλέον, μετά τή συντριβή τών δικαιωμάτων τών εργαζομένων στόν ιδιωτικό τομέα, τόν μοναδικό χώρο στήν κοινωνία όπου ακόμα υπάρχει ωράριο, όπου δέν βασιλεύει η αυθαιρεσία τού εργοδότη, όπου δέν απολύεται ο εργαζόμενος διότι έκανε απεργία ή διότι έτσι συμφέρει τόν εργοδότη, όπου δέν ισχύουν ακόμη οι ακραία εκμεταλλευτικές συνθήκες δουλειάς, όπου ο μισθός κατατατίθεται κανονικά στήν ώρα του. Αποτελεί κακό παράδειγμα γιά τούς εργαζόμενους τού ιδιωτικού τομέα ο δημόσιος.
2) Διότι οι έχοντες δέν θέλουν νά πληρώνουν φόρους. Γι αυτούς είναι συμφέρον νά αγοράζουν τίς υπηρεσίες που τώρα προσφέρει τό κράτος. Γιά τους συντριπτικά περισσότερους όμως, αυτό θά είναι μιά τεράστια υποβάθμιση τής ποιότητας τής ζωής τους. Εδώ νά σημειώσουμε καί κάτι άλλο. Νομίζει κανείς ότι η μισθολογική υποβάθμιση ή οι απολύσεις τών δημοσίων θά κάνουν καλό στήν αγορά; Άν αποσυρθούν ακόμα περισσότερο από τήν αγορά 700.000 χιλιάδες καταναλωτές αυτό θά κάνει καλό στά καταστήματα που κλείνουν; Στίς μικροεπιχειρήσεις καί στούς εργαζομένους τους;
3) Διότι ο ιδιωτικός τομέας θέλει νά επωφεληθεί από τά καταρτισμένα στελέχη τού δημοσίου. Θέλει νά υπάρχει μιά εφεδρεία επιστημονικών στελεχών από τήν οποία θά αντλεί φτηνό υψηλής ποιότητας εργατικό δυναμικό. Εξυπακούεται ότι κάτι τέτοιο θά συμπιέσει πρός τά κάτω τούς μισθούς καί θά κάνει ακόμα πιό σκληρές τίς συνθήκες εργασίας στόν ιδιωτικό τομέα. Ιδιαίτερα δέ θά θίξει τά καλά αμοιβόμενα σήμερα στελέχη του.

Μά θά μού πείτε πάνε όλα καλά στό δημόσιο; Λειτουργούν παραγωγικά οι δημόσιες υπηρεσίες; Όχι βέβαια. Αλλά γι αυτό δέν φταίνε οι δημόσιοι υπάλληλοι. Φταίνε οι πολιτικοί τών κομμάτων εξουσίας καί οι κρατικοδίαιτοι επιχειρηματίες που ΔΕΝ ΘΕΛΟΥΝ νά λειτουργεί σωστά τό κράτος. Γιατί άν λειτουργεί σωστά, γίνονται δύσκολες οι μίζες καί οι κάθε είδους διευκολύνσεις. Φταίνε οι πολιτικοί τών κομμάτων εξουσίας πού θέλουν τό κράτος τσιφλίκι τους. Γι αυτό καί τό φορτώνουν κάθε φορά πού ανεβαίνουν στήν κυβέρνηση μέ στρατιές «συμβούλων» παχυλά αμοιβόμενων. Κάθε φορά πού κάποιο από τά κόματα του δικοματισμού παίρνει τήν εξουσία στήνει καί ένα πάρτυ γιά τά μικρομεσαία στελέχη του είς βάρος τού δημοσίου. Απίθανοι άνθρωποι παντελώς άσχετοι καταλαμβάνουν πόστα καί διοικούν, εκεί που θα έπρεπε κανείς νά βρίσκει σοβαρά στελέχη τής δημόσιας διοίκησης που μεταξύ τών άλλων θά εξασφάλιζαν καί τή συνέχεια τού κράτους.

Μήπως όμως οι δημόσιοι υπάλληλοι είναι υπεράριθμοι; Δέν υπάρχει μεγαλύτερο ψέμμα από αυτό. Η πρόσφατη απογραφή έδειξε ότι ο αριθμός τών υπαλλήλων τού δημόσιου τομέα στήν Ελλάδα υπολείπεται αναλογικά τού μέσου όρου στήν υπόλοιπη Ευρώπη. Ένα παράδειγμα μπορεί νά δώσει τό μέτρο: Οι εκπαιδευτικοί όλων τών βαθμίδων στήν Φινλανδία είναι: 100.000. Στήν Ελλάδα είναι 180.000 – 190.000. Ο πληθυσμός τής Φινλανδίας είναι: 5.325.115 τής Ελλάδας 11.262.539. Στήν Ελλάδα δηλαδή αναλογικά είναι λιγώτεροι οι εκπαιδευτικοί. Τά στοιχεία γιά τή Φινλανδία ελήφθησαν από τό σωματείο τών εκπαιδευτικών OAJ στό οποίο ανήκει τό 95% των εκπαιδευτικών αυτής τής χώρας.

Μέχρι τώρα αναφερόμασταν στόν στενό δημόσιο τομέα. Υπάρχουν όμως καί κάποιες ΔΕΚΟ πού δέν έχουν ακόμα ιδιωτικοποιηθεί. Εκεί τί συμβαίνει; Ξαφνικά ανακαλύπτονται ελλείμματα. Ελλείμματα στόν ΟΑΣΑ στόν ΟΣΕ κ.λ.π. Αυτό που παραλείπει νά πεί η προπαγάνδα όμως, είναι τό ότι στούς οργανισμούς αυτούς υπάρχει θεσμοποιημένη συμμετοχή τού κρατικού προυπολογισμού στά κόστη τους γιά κοινωνικούς λόγους. Γιά νά είναι τό εισιτήριο πιό φθηνό, γιά νά είναι τό ρεύμα πιό φθηνό, γιά νά πηγαίνει ο σιδηρόδρομος σέ ολιγάνθρωπες περιοχές, μικρά χωριά στά οποία δέν θα πήγαινε άν δέν υπήρχε αυτή η κρατική επιδότηση. Τί κάνει τώρα λοιπόν η κυβερνητική προπαγάνδα; Θεωρεί τήν θεσμοποιημένη κρατική συμμετοχή στόν προυπολογισμό αυτών τών ΔΕΚΟ έλλειμμα! Καί μάλιστα τήν αθετεί στέλνοντας τες νά δανείζονται χρήματα από τίς Τράπεζες μέ επιτόκιο αγοράς! Καί αυτό γιατί; Γιατί θέλει νά τίς ιδιωτικοποιήσει. Καί γιά νά τό πετύχει χωρίς πολιτικό κόστος, τίς κατασυκοφαντεί σύμφωνα μέ τήν παλιά δοκιμασμένη συνταγή. Μιλάει γιά υπερβολικές αμοιβές τού προσωπικού ενώ υπερβολικές εως προκλητικές είναι οι αμοιβές τών στελεχών τών διοικήσεών τους, πού διορίζονται από τήν εκάστοτε πολιτική εξουσία!

Τέλος υπάρχει καί μιά άλλη διάσταση που θά επρεπε νά λαμβάνεται σοβαρά υπ’ όψιν από αυτούς πού τόσο αβασάνιστα μιλάνε γιά συρρίκνωση τού δημόσιου τομέα στήν Ελλάδα. Έχει σχέση μέ τά εθνικά λεγόμενα θέματα. Όπως μαθαίνουμε από τήν σχετική ειδησεογραφία, αυτή τή στιγμή φαίνεται ότι διεξάγεται μέ εντατικό ρυθμό διάλογος μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας γιά τά θέματα του Αιγαίου. Παρακάμπτουμε τό θέμα, τού ότι σέ εποχή αδυναμίας (ας μή ξεχνάμε τή δήλωση του πρωθυπουργού περί περιορισμού τής εθνικής κυριαρχίας μας από τους δανειστές), δέν συζητάς μέ γείτονες όπως οι Τούρκοι οι οποίοι έχουν τήν τακτική νά δημιουργούν προβλήματα καί στή συνέχεια νά διαπραγματεύονται τήν άρση τους ζητώντας παραχωρήσεις από τήν άλλη μεριά. Σά νά λέμε δηλαδή, νά έρχεται ο γείτονάς σου ξαφνικά καί νά ρίχνει μπάζα στήν αυλή σου, στή συνέχεια δέ μετά τίς διαμαρτυρίες σου καί εν ονόματι τής «καλής γειτονίας», νά σου ζητάει διαπραγματεύσεις γιά τήν απόσυρση τών μπάζων ζητώντας σου ανταλλάγματα.

Κάποια στιγμή είναι αρκετά πιθανό λοιπόν, νά έρθει συμφωνία μέ τήν Τουρκία η οποία βέβαια θά πρέπει νά κυρωθεί από τή Βουλή ή να κατέβει στόν λαό μέ δημοψήφισμα. Τί θά συμβεί άν δέν κυρωθεί; Πώς θά αντιδράσουν οι Τούρκοι; Μήπως λαμβάνοντας υπ’ όψιν τόν δυσμενή γιά μάς συσχετισμό δυνάμεων του παρόντος προχωρήσουν σέ θερμό επεισόδιο προκειμένου νά επιβάλλουν λύσεις τής αρεσκείας τους; Πολύ περισσότερο αφού θά υπάρχει καί η συμφωνία στό τραπέζι; Καί τότε πώς θά αντιδράσουμε μέ διαλυμένο τόν δημόσιο τομέα καί διχασμένη τήν κοινωνία; Ο ιδιωτικός τομέας θά κινητοποιήσει τόν κόσμο;

Μήπως ακούγονται εξωπραγματικά όλα αυτά; Έχουν ξαναγίνει όμως. Ας θυμηθούμε τό 1974 καί τήν Κύπρο.
Διαβάστε περισσότερα...

Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2010

Μετατρέπουν την Ε.Ε. σε ζώνη άγριου νεοφιλελευθερισμού

Ο υπεύθυνος οικονομικής πολιτικής του Συνασπισμού Γιάννης Μηλιός τόνισε σχετικά με τις αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής.“Οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ε.Ε. στις Βρυξέλλες για επιβολή κυρώσεων στις χώρες που παρουσιάζουν 'υπερβολικό έλλειμμα και χρέος', ουσιαστικά τροποποιούν τη Συνθήκη της Λισσαβώνας παρακάμπτοντας τη βούληση των ευρωπαϊκών λαών, ακόμα και των εθνικών Κοινοβουλίων των χωρών-μελών της ΕΕ. Οι ηγέτες της Ε.Ε. εμμένουν σε μια στρατηγική που έχει μετατρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση στη ζώνη του πιο άγριου νεοφιλελευθερισμού παγκοσμίως. Το έλλειμμα επομένως δημοκρατίας είναι άμεση συνέπεια του αντιλαϊκού χαρακτήρα της απόφασης: Σε μια διεθνή οικονομική συγκυρία, που το δημόσιο χρέος υπερβαίνει στις περισσότερες χώρες της Ε.Ε. το όριο του 60% το οποίο θέτει το Σύμφωνο Σταθερότητας (για το 2009: Ιταλία 115,8%, Βέλγιο 96,7%, Γαλλία 77,6% κ.ο.κ.), με επίσημη εκτίμηση για χρέος στην Ευρωζώνη 78,7% του ΑΕΠ για το 2010, με το ΔΝΤ να προβλέπει σημαντικές αυξήσεις του χρέους σε όλες τις χώρες μέχρι το 2014 (το χρέος της Γερμανίας θα έχει φτάσει στο 89% του ΑΕΠ και της Γαλλίας στο 96%), το 'αυστηροποιημένο' ΣΣΑ επιδιώκει να βάλει όλη την Ε.Ε. στον ζουρλομανδύα της

περικοπής μισθών και δημόσιων κοινωνικών δαπανών, δηλαδή σε μια διαδικασία βίαιης αναδιανομής του εισοδήματος υπέρ του κεφαλαίου. Προβλέπονται έτσι κυρώσεις ακόμα και για 'απώλεια ανταγωνιστικότητας', με βάση κάποιους αυθαίρετους δείκτες, στους οποίους θα περιλαμβάνονται το κόστος εργασίας και οι τιμές των ακινήτων! Μαζί με τους Γάλλους και τους άλλους Ευρωπαίους διαδηλωτές και απεργούς, μαζί με το Κόμμα Ευρωπαϊκής Αριστεράς, μαζί με τους Έλληνες εργαζόμενους και κάθε προοδευτικό πολίτη, αγωνιζόμαστε για την ανατροπή αυτής της πολιτικής, για την κατάργηση του υπάρχοντος νεοφιλελεύθερου πλαισίου και Συμφώνου Σταθερότητας και την υιοθέτηση ενός Συμφώνου Πλήρους Απασχόλησης, Κοινωνικής Προστασίας και Ανάπτυξης για την Ευρώπη".
Γιάννης Μήλιος
Διαβάστε περισσότερα...

Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 2010

Οι Γερμανοί ξανάρχονται με… ελεγχόμενη χρεοκοπία!

Στη φετινή επέτειο του ιστορικού «Όχι» του 1940, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, όπως και οι άλλοι ηγέτες της Ευρώπης, υποχρεώθηκαν να πουν το μεγάλο «Ναι» στους Γερμανούς! Η Άνγκελα Μέρκελ, με σύμμαχο τον Νικολά Σαρκοζί, πέτυχε χθες ένα στόχο που τον περασμένο Μάιο φαινόταν πολύ μακρινός: να επιβάλλει στην Ευρώπη τους σκληρούς γερμανικούς όρους για τις μελλοντικές διασώσεις υπερχρεωμένων κρατών, που κωδικοποιούνται στην φράση «ελεγχόμενη χρεοκοπία».

Ουσιαστικά, η χθεσινή Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών εξελίχθηκε σε θρίαμβο της γερμανικής διπλωματίας: οι ηγέτες των «27» συμφώνησαν –και αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί στο σημερινό ανακοινωθέν τους-, ότι μετά το 2013 όσες χώρες ζητήσουν στήριξη των εταίρων τους για να ξεπεράσουν μια κρίση χρέους «ελληνικού τύπου» θα πρέπει να υποστούν την επώδυνη διαδικασία μιας επιβεβλημένης από την Ευρωπαϊκή Ένωση αναδιάρθρωσης χρέους, που θα περιλαμβάνει «κούρεμα» των πιστωτών και εκχώρηση της οικονομικής πολιτικής στις Βρυξέλλες –δηλαδή στο Βερολίνο.
-
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ουσιαστικά δεν είχαν πολλές επιλογές: Γερμανία και Γαλλία θα εισφέρουν το ήμισυ περίπου των κεφαλαίων στις μελλοντικές διασώσεις προβληματικών χωρών. Έτσι, Βερολίνο και Παρίσι ήταν σε θέση να κάνουν στους Ευρωπαίους εταίρους μια πρόταση που… δεν μπορούσαν να αρνηθούν, όπως θα έλεγε ο Νονός, Βίτο Κορλεόνε: «αν καθορίζουμε τους όρους της διάσωσης των προβληματικών χωρών, μετά το 2013 δεν θα υπάρχει μηχανισμός στήριξης και όσοι έχουν πρόβλημα θα φεύγουν από την Ευρωζώνη χρεοκοπημένοι»!

Ο γερμανικός ηγεμονισμός, πάντως, που για πρώτη φορά εκδηλώνεται με τέτοια ένταση στην ιστορία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έγινε σοβαρή προσπάθεια από το Βερολίνο να συγκαλυφθεί. Η Άνγκελα Μέρκελ φρόντισε εξαρχής να πάρει με το μέρος της τον Νικολά Σαρκοζί, ώστε η γερμανική πρόταση να πάρει «γαλλογερμανική σφραγίδα», ενώ σκηνοθέτησε περίτεχνα μια γερμανική διπλωματική «ήττα», ώστε να δοθεί η εντύπωση, ότι υπήρξε μια διαπραγμάτευση, από την οποία όλοι κάτι κέρδισαν και κάτι παραχώρησαν.

Όπως κατ’ επανάληψη έχει κάνει στο παρελθόν, η Γερμανία υπέβαλε μια ακραία πρόταση, γνωρίζοντας ότι δεν έχει γίνει πιθανότητες να γίνει δεκτή, αλλά την έθεσε στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης, προκειμένου να την αξιοποιήσει ως διαπραγματευτικό χαρτί και να την ανταλλάξει με μια συμφωνία για αυτό που πραγματικά ενδιέφερε το Βερολίνο.

Η πρόταση των Γερμανών, για μια δρακόντεια αναθεώρηση της Συνθήκης της Λισαβόνας, που θα απαιτούσε έγκριση με δημοψηφίσματα σε αρκετές χώρες, προέβλεπε τη στέρηση δικαιωμάτων ψήφου στο Eurogroup από τις χώρες που θα ζητούσαν στήριξη του ευρωπαϊκού μηχανισμού για να αποφύγουν τη χρεοκοπία. Η πρόταση αυτή εξαρχής απορρίφθηκε από την Κομισιόν και την πλειοψηφία των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και η καγκελάριος Μέρκελ την άφησε στην ατζέντα της διαπραγμάτευσης μόνο για την ανταλλάξει με μια συμφωνία για την ελεγχόμενη χρεοκοπία.

Μετά τη χθεσινοβραδινή συμφωνία των ηγετών, σήμερα αναμένεται να εκδοθεί το ανακοινωθέν, με το οποίο θα δίνεται εντολή στο μόνιμο προεδρεύοντα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον κ. Βαν Ρομπούι, να παρουσιάσει μέσα στους επόμενους μήνες την τελική πρόταση για μια περιορισμένης έκτασης αναθεώρηση της Ευρωπαϊκής Συνθήκης, με την οποία θα μονιμοποιηθεί ο ευρωπαϊκός μηχανισμός στήριξης των χωρών που απειλούνται με χρεοκοπία (αν κρίνει κανείς από τα spread, οι αγορές περιμένουν ότι πρώτοι «πελάτες» του μηχανισμού, θα είναι η Ιρλανδία, η Πορτογαλία και ενδεχομένως η Ισπανία, ενώ η Ελλάδα θα ζητήσει στήριξη και μετά το 2013, αν αποδειχθεί ότι δεν… βγαίνουν τα κουκιά του μνημονίου).

Σημειώνεται, ότι αυτή η περιορισμένης έκτασης αναθεώρηση της Συνθήκης προβλέπεται να γίνει χωρίς τη διαδικασία της Διακυβερνητικής Διάσκεψης, αλλά με γρήγορη διαπραγμάτευση και έγκριση μόνο από τα εθνικά κοινοβούλια. Γι’ αυτό και στο Βερολίνο εκτιμούν, ότι η διαδικασία μπορεί να ολοκληρωθεί πολύ σύντομα, αν όχι πριν το τέλος Μαρτίου 2011, πάντως μέσα στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους.

Τη γερμανική πρόταση για το περιεχόμενο της αναθεώρησης, που αναμένεται να εγκριθεί στα βασικά της σημεία, θα παρουσιάσει σε δυο εβδομάδες ο υπουργός Οικονομικών, Βόλφγκανγκ Σόιμπλ. Αυτή θα προβλέπει, σύμφωνα με όσα έχουν ήδη διαρρεύσει, ότι:

- Μετά το 2013, οπότε λήγει η ισχύς του σημερινού μηχανισμού στήριξης για την Ελλάδα και τις αδύναμες περιφερειακές οικονομίες, μια χώρα που βρίσκεται σε κίνδυνο αποκλεισμού από τις αγορές θα μπορεί να ζητεί δανεισμό από τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωζώνης, για να καλύψει τις δανειακές ανάγκες της.

- Τα δάνεια θα χορηγούνται σε διμερή βάση (οι Γερμανοί επιμένουν στο μεγάλο «Όχι» στην έκδοση ευρωομολόγων) και με κόστος δανεισμού, το οποίο θα υπολογίζεται με βάση το μέσο επιτόκιο δανεισμού των χωρών της Ευρωζώνης.

- Η χώρα που θα προσφεύγει στο μηχανισμό στήριξης θα αναλαμβάνει την υποχρέωση εφαρμογής συμφωνημένου προγράμματος οικονομικής πολιτικής για την περίοδο που θα στηρίζεται από τα άλλα κράτη μέλη, γι’ αυτό και δεν έχει ιδιαίτερη σημασία αν θα έχει τυπικά δικαίωμα ψήφου, αφού η εφαρμογή του προγράμματος θα αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη χρηματοδότηση.

- Η συμφωνία χρηματοδότησης θα συνοδεύεται και από την αναδιάρθρωση του χρέους («ελεγχόμενη χρεοκοπία»), με «κούρεμα» των απαιτήσεων των πιστωτών από τον ιδιωτικό τομέα, σε ποσοστό που προσδιορίζεται με βάση σχετική πρόταση της ΕΚΤ και της Κομισιόν. Οι Γερμανοί θέλουν οπωσδήποτε να επικυρωθεί αυτή η διαδικασία με μια αναθεώρηση της Συνθήκης, καθώς υπάρχει φόβος ότι σε αντίθετη περίπτωση οι πιστωτές από τον ιδιωτικό τομέα θα αμφισβητήσουν τη νομιμότητα του «κουρέματος».

Ο Έλληνας Πρωθυπουργός ξεκαθάρισε εξαρχής, ότι η Ελλάδα συμφωνεί με τη γερμανική πρόταση για αναθεώρηση της Συνθήκης, ώστε να δημιουργηθεί μόνιμος σταθεροποιητικός μηχανισμός, αλλά ότι δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτή η πρόταση για αποβολή από το μηχανισμό λήψης αποφάσεων. Το ερώτημα είναι αν η Ελλάδα θα χρειασθεί να προσφύγει μετά το 2013 στον ευρωπαϊκό μηχανισμό, με ό,τι αυτό μπορεί να σημαίνει.

Σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, η Ελλάδα, ακόμη και αν εφαρμόσει ευλαβικά το μνημόνιο, επιτυγχάνοντας όλους τους στόχους, θα έχει μεγάλες δυσκολίες να χρηματοδοτηθεί από τις αγορές, καθώς θεωρείται απαγορευτικά υψηλό το δημόσιο χρέος της χώρας, ακόμη και αν εφαρμοσθεί με συνέπεια το μνημόνιο.

Κρίσιμη για τα επόμενα βήματα θα είναι η επίσκεψη του Ντομινίκ Στρος Καν στην Αθήνα, τον Δεκέμβριο, αφού πλέον θα έχει διαμορφωθεί, μετά τις εκλογές, μια σαφέστερη εικόνα του πολιτικού τοπίου, ενώ θα έχει δημοσιοποιηθεί και το πόρισμα της Eurostat για το έλλειμμα του 2009. Το ΔΝΤ είναι σε αυτή την φάση πολιτικός σύμμαχος της Ελλάδας, στην προσπάθεια της κυβέρνησης να αποφύγει το σφιχτό γερμανικό «μανδύα» της ελεγχόμενης χρεοκοπίας, αλλά μετά το χθεσινοβραδινό διπλωματικό θρίαμβο της Γερμανίας στις Βρυξέλλες περιορίζονται ασφυκτικά τα περιθώρια να βρεθεί μια λύση για «ανώδυνη» επιμήκυνση του δανεισμού της χώρας, όπως αυτή που πρότεινε τον Σεπτέμβριο ο επικεφαλής του Ταμείου…
Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας το κόστος της αποπληρωμής των επιτοκίων των δανείων που είχε λάβει μία ομάδα 109 δανειοληπτριών κρατών μεταξύ του 1980 και του 1986, έφτανε τα 326 δις δολάρια όταν το αρχικό χρέος ήταν της τάξης των 430 δις δολαρίων. Προσθέτοντας το κεφάλαιο που απέμενε να αποπληρωθεί, ύψους 322 δις δολαρίων, το συνολικό ποσό τόκων και κεφαλαίου ανέρχονταν στα 658 δις Παρά τις τεράστιες προσπάθειες των δανειοληπτριών κρατών να πληρώσουν τα χρέη τους, στο τέλος του 1986 κατέληξαν να χρωστούν στους δανειστές τους 882 δις δολάρια, δηλαδή περισσότερο από το διπλάσιο του κεφαλαίου που είχαν δανειστεί. Αυτό ήταν αποτέλεσμα του φαινομένου της ʽπυραμίδας χρέουςʼ που δημιουργήθηκε από τον ανατοκισμό των δανείων και από την αύξηση του Libor πάνω στο οποίο είχαν εκδοθεί τα δάνεια, εξαιτίας της αλλαγής της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ.



Το φαινόμενο της ʽπυραμίδας χρέουςʼ αποτυπώνεται και στα στατιστικά στοιχεία για το συνολικό χρέος όλων των κρατών χαμηλών και μεσαίων εισοδημάτων το οποίο αυξήθηκε από 1,4 τρις το 1990 σε 2,5 τρις το 2000, καθώς στις περισσότερες περιπτώσεις ο τόκος των δανείων που δεν πληρώθηκε προστέθηκε στο κεφάλαιο με επιπλέον χρέωση η οποία οδήγησε στην εκθετική αύξηση του χρέους.



Λαμβάνοντας υπόψη τις προβλέψεις του ΔΝΤ ότι το ελληνικό χρέος θα αυξηθεί στο 142,7% του ΑΕΠ στο τέλος του 2010 από το 111% του ΑΕΠ το Μάιο του 2010, ενώ μέχρι το 2013 θα έχει ξεπεράσει το 150% του ΑΕΠ (με την προϋπόθεση ότι το euribor πάνω στο οποίο έχουν εκδοθεί τα ελληνικά δάνεια δε θα αυξηθεί γιατί αν συμβεί το αντίθετο κανείς δε μπορεί να γνωρίζει το ύψος στο οποίο μπορεί να φτάσει το χρέος) γεννιούνται βάσιμες υποψίες πως με την έλευση του στην Ελλάδα το ΔΝΤ έφερε μαζί του και το φαινόμενο της ʽπυραμίδας χρέουςʼ.



Μέχρι σήμερα και παρά τις δραματικές προβλέψεις όλοι ποντάρουν στην απλή λογική που λέει πως εφόσον το ΔΝΤ και η ΕΕ έχουν δανείσει τα ʽχρήματαʼ τους στην Ελλάδα τους συμφέρει να κάνουν οτιδήποτε μπορούν για να τη βοηθήσουν να τα αποπληρώσει και έτσι, κατά κάποιο τρόπο, τα συμφέροντα δανειστών και δανειολήπτη έχουν μία κοινή τομή, κάτι που δημιουργεί ένα υποτυπώδες αίσθημα ασφάλεια. Σύμφωνα με πηγές εκτός Ελλάδας, ωστόσο, δεν είναι κατʼ ανάγκη αυτή η αλήθεια. Για παράδειγμα, αν και το ΔΝΤ και οι έμποροι χρέους υπολογίζουν ότι το 80% των δανείων που έχουν δώσει σε χώρες του Τρίτου Κόσμου δεν πρόκειται να αποπληρωθούν ποτέ αυτό τους αφήνει αδιάφορους και συνεχίζουν να τους δανείζουν, αρκεί να παρατείνουν τη νομική δέσμευση αυτών των κρατών και με όπλο αυτήν και το απλήρωτο χρέος να εξασφαλίζουν, μεταξύ άλλων, την αποπληρωμή των τόκων, τον έλεγχο τους και την απόκτηση των δημόσιων περιουσιακών τους στοιχείων σε τιμή ευκαιρίας.



Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές το μεγάλο κόλπο του ΔΝΤ ολοκληρώνεται με την ʽαναδιάρθρωση του χρέουςʼ του δανειστή ο οποίος όσο πληρώνει τους τόκους του εξασφαλίζει τέσσερα δώρα για τους δανειστές: α) ότι θα αποκομίζουν ένα τεράστιο κέρδος από το ολοένα και μεγαλύτερο ποσό εξυπηρέτησης των τόκων του χρέους, β) ότι θα συνεχίσουν να ελέγχουν το δανειστή και να έχουν πρόσβαση στους πόρους του σε πολύ προνομιακές τιμές, γ) ότι το κράτος δε θα πτωχεύσει και έτσι οι τράπεζες δα θα χρειαστεί να διαγράψουν το χρέος από το ενεργητικό τους και δ) ότι οι τράπεζες θα συνεχίσουν να μπορούν να χρησιμοποιούν τα δάνεια ως εγγύηση για την εξασφάλιση περαιτέρω δανεισμού σε έναν φαύλο κύκλο δημιουργίας χρήματος μέσα στο κλασματικό αποθεματικό τραπεζικό σύστημα.



Στην έκθεση του ΔΝΤ που συντάχτηκε σε απάντηση του ελληνικού αιτήματος για ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης, αναφέρεται πως ʽυπάρχουν σημαντικά ρίσκα στο πρόγραμμα χρηματοδότησης που θα μπορούσαν να επηρεάσουν την δυνατότητα της Ελλάδας να ξεπληρώσει το Ταμείοʼ ενώ σε άλλο σημείο της ίδιας έκθεσης προβλέπεται ότι οι τόκοι των δανείων θα φτάσουν στο 17% του ελληνικού ΑΕΠ και στο 46% των συνολικών δημοσίων εσόδων, ξεπερνώντας το 60% των εσόδων από τις ελληνικές εξαγωγές προϊόντων και υπηρεσιών. Με άλλα λόγια, προκειμένου να αποπληρωθεί το ΔΝΤ και οι δανειστές μας από την ΕΕ θα χρειάζονται τα μισά ετήσια έσοδα του δημοσίου γεγονός που σημαίνει πως περισσότερο από το 50% των φόρων που θα πληρώνει ο Έλληνας πολίτης (μέσα από τις αυξήσεις σε ΦΠΑ, σε πετρέλαιο, ΔΕΗ, κλπ) αλλά και των χρημάτων που θα αποκομίζονται από τις περικοπές σε μισθούς και συντάξεις, θα πηγαίνει στους δανειστές για την αποπληρωμή των τόκων των δανείων των πακέτων ʽστήριξηςʼ.



Από όλα τα παραπάνω διαφαίνεται μία άλλη διάσταση της ελληνικής κρίσης χρέους μέσα από την οποία προκύπτουν και οι απαντήσεις σε όλα τα εφιαλτικά ερωτήματα σχετικά με το πώς θα πληρωθούν τα υπέρογκα ποσά στα επόμενα χρόνια με αποκορύφωμα αυτά του 2014-2015. Και η απάντηση είναι απλή: δε θα πληρωθούν.



Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, το ΔΝΤ δεν είναι εδώ για να μας βοηθήσει να πληρώσουμε το χρέος μας αλλά για να εξασφαλίσει ότι θα χρωστάμε για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.



Πάνος Παναγιώτου

χρηματιστηριακός τεχνικός αναλυτής
Διαβάστε περισσότερα...