Δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις, υπάρχει το κίνημα

Η ΕΠΟΧΗ

(...) Τώρα αποδεικνύεται ότι υπάρχει και κάτι ακόμα. Το δημόσιο χρέος, το οποίο με την κρίση εκτοξεύτηκε σε ποσοστά γύρω στο 100% του ΑΕΠ της ευρωζώνης, δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί με το κλασικό εργαλείο του πληθωρισμού. Ο «θάνατος του εισοδηματία», το δράμα δηλαδή που κυριάρχησε στην παγκόσμια οικονομική σκηνή τον εικοστό αιώνα και εξαφάνισε ένα ολόκληρο τμήμα της αστικής τάξης, τους λεγόμενους «ραντιέρηδες», δεν παίζεται πια στην ευρωζώνη. Το σενάριο του δράματος ήταν λιτό: οι εισοδηματίες αγοράζουν ομόλογα κρατών, πληρώνονται όμως με πληθωριστικό χρήμα, κι επομένως χάνουν τα λεφτά τους. Ούτε να τα βγάλουν έξω τους συμφέρει, αφού αυτή τη διαδικασία τη συνοδεύει συνήθως η υποτίμηση ή διολίσθηση του εθνικού νομίσματος, επομένως θα χάσουν και με την ανταλλαγή.

Το σύνολο του δημόσιου χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώνεται κι αυτό, αφού με τον πληθωρισμό η ονομαστική αξία του ΑΕΠ μεγαλώνει, ενώ το ποσό του χρέους μένει σταθερό. Με αυτόν τον τρόπο μειώθηκε το μεγάλο δημόσιο χρέος των ΗΠΑ μεταπολεμικά, λέει ο Κρούγκμαν, και μάλλον το ίδιο εργαλείο θα χρησιμοποιήσει ο Ομπάμα στις ΗΠΑ, ίσως και η βρετανική κυβέρνηση. Αυτό προτείνει και πρόσφατη μελέτη του Ολιβιέ Μπλανσάρ, επικεφαλής οικονομολόγου του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου. Αυτό στις χώρες της ευρωζώνης δεν μπορεί να γίνει, γιατί το δημόσιο χρέος π.χ. της Ελλάδας δεν είναι εσωτερικό χρέος, είναι σε ευρώ, και τις γαλλικές, ελβετικές και γερμανικές τράπεζες που έχουν το μεγαλύτερο μέρος των ελληνικών ομολόγων δεν τις ενδιαφέρει πόσος είναι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα. Μπορεί βέβαια να γίνει στην ευρωζώνη συνολικά. Ο Τρισέ το απορρίπτει κατηγορηματικά.
Ε, ας φύγουμε λοιπόν από το ευρώ! Το αίτημα ακούγεται καλά, αφού μάλιστα μπορεί να διατυπωθεί και ως «ανάκτηση της νομισματικής κυριαρχίας», να έχει δηλαδή κάτι από Παλαιών Πατρών Γερμανό και από ΕΑΜ. Όμως, είναι άλλο πράγμα να μην μπεις και άλλο να φύγεις, ύστερα από 10 χρόνια. Η επάνοδος στη δραχμή, έχει βέβαια νόημα μόνο εφόσον αμέσως η δραχμή υποτιμηθεί. Αυτή η υποτίμηση θα σημάνει την αύξηση του δημόσιου χρέους κατά το ίδιο ακριβώς ποσοστό. Επίσης θα σημάνει την αύξηση των ιδιωτικών χρεών κατά το ίδιο ποσοστό (λ.χ. των στεγαστικών δανείων που είναι σε ευρώ) και των χρεών των επιχειρήσεων σε ξένους προμηθευτές και δανειστές, όπως επίσης και το χρέος των ελληνικών τραπεζών που έχουν χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ή από τη διεθνή χρηματαγορά. Με άλλα λόγια, τα μέτρα που επιβάλλει σήμερα η ελληνική κυβέρνηση με την κάλυψη του Στρως-Καν, του Τρισέ και του Μπαρόζο είναι ακριβώς αυτά που θα επιβάλει και προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κρίση χρεών στην περίπτωση επανόδου στη δραχμή.



Όχι! Υπάρχει το κίνημα

Μα, θα μου πεις, υπάρχει και η λύση του συνθήματος που συγκλόνιζε κάποτε τη Λατινική Αμερική: «No pagar!» - Δεν πληρώνουμε! Φυσικά, μόνο που αυτή η λύση απαιτεί την ανάλογη ισχύ και την ανάλογη βούληση, τις ανάλογες διεθνείς συμμαχίες και τους ανάλογους διεθνείς συσχετισμούς.

Δεν μπορεί λοιπόν να γίνει τίποτα; Μπορεί, διότι όποτε σε κρίσιμες στιγμές υπήρχαν έστω και σε μία χώρα, π.χ. στην Ελλάδα, μεγάλες κινητοποιήσεις αντίστασης, όσα φαίνονταν μονόδρομος έχαναν τη σημασία τους, και δεκάδες άλλες λύσεις ξεφύτρωναν από παντού. Επίσης μπορεί να γίνει κάτι, εφόσον το ζήτημα που σήμερα φαίνεται ελληνικό αναγνωριστεί από τους πολλούς ανθρώπους ως ευρωπαϊκό. Εφόσον δηλαδή πρώτα στις άμεσα πληττόμενες χώρες, αλλά και στις άλλες κατανοηθεί τι σημαίνει ο λόγος του επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι θα χρειαστούν είκοσι χρόνια λιτότητας σε όλη την ευρωζώνη.

Από το άρθρο του Θόδωρου Παρασκευόπουλου