Πείτε την αλήθεια και αφήστε τα επικοινωνιακά

Η κυβέρνηση φαίνεται ότι έχει φτάσει μπροστά σε ένα αδιέξοδο.
Μπροστά της είναι η Σκύλλα (των spreads των αγορών) και πίσω της η Χάρυβδη (ο ευρωπαϊκός μεν, αλλά με ολίγον Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, «μηχανισμός στήριξης»). Και δεν ξέρει, τουλάχιστον ακόμα, με ποιον να πάει και ποιον ν' αφήσει. Εδώ που τα λέμε, δεν υπάρχει εύκολη επιλογή, διότι κάθε μια έχει υπέρ και, κυρίως, κατά και θέλει καλό ζύγισμα.

Ομως, γι' αυτό υπάρχουν οι κυβερνήσεις, οι υπουργοί και οι πρωθυπουργοί. Για να παίρνουν τις αποφάσεις ψυχρά και αποφασιστικά, με γνώμονα το συμφέρον της χώρας και των πολιτών της. Και να μην τα ανακατεύουν αυτά με το πολιτικό κόστος, πράγμα που αναπόφευκτα τους αναγκάζει να μπαίνουν στο επικοινωνιακό παιχνίδι, δηλαδή την προπαγάνδα. Αυτό το παιχνίδι αργά ή γρήγορα φέρνει αδιέξοδα, όπως περίτρανα αποδείχτηκε και στην περίπτωση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή και ορισμένων επιτελών του, οι οποίοι είχαν πιστέψει ότι με την προπαγάνδα μπορούν να πετύχουν τα πάντα.Αν η σημερινή κυβέρνηση θέλει να τους μιμηθεί, με γεια της με χαρά της...

Μήπως, όμως, αυτός ο ισχυρισμός μας είναι λίγο υπερβολικός και βαρύς για μια κυβέρνηση μόλις έξι μηνών; Ας δούμε εν συντομία τα γεγονότα:

* Οταν τα περίφημα spreads είχαν πάρει την ανηφόρα (την πρώτη φορά) και η Ευρωπαϊκή Ενωση φαινόταν εντελώς απρόθυμη να κάνει κάτι πρακτικό για να βοηθήσει την Ελλάδα, οι Ελληνες αξιωματούχοι άρχισαν να φλερτάρουν με την (απ' ευθείας) προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο. Μάλιστα, ο ίδιος ο πρωθυπουργός, κατά την περιοδεία του σε Λουξεμβούργο, Βερολίνο, Παρίσι και Ουάσιγκτον, είπε ουκ ολίγες φορές ότι η προσφυγή στο ΔΝΤ «είναι μια δυνατότητα», την οποία η Ελλάδα δεν μπορεί να απεμπολήσει. Το ίδιο επανέλαβε και ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, ο οποίος, μάλιστα, είχε επισκεφθεί τους τεχνοκράτες του Ταμείου, σε έναν προφανή συμβολισμό. Στις 16 Μαρτίου ο κ. Παπανδρέου επέλεξε να επισκεφθεί την Ουγγαρία, χώρα που έχει προσφύγει στο ΔΝΤ, απ' όπου επανέλαβε την ίδια δήλωση. Προφανής, προφανέστατος ο συμβολισμός. Η δε υπουργός Οικονομίας Λούκα Κατσέλη, ακόμη πιο θερμή υποστηρίκτρια της λύσης αυτής, είχε κάνει και την πρόβλεψη ότι οι πιθανότητες να πάει η Ελλάδα στο ΔΝΤ είναι 70%!

* Ολα αυτά, μάλιστα, συνοδεύονταν με τη «διαβεβαίωση» (την είχε επαναλάβει τουλάχιστον σε τρεις συνεντεύξεις του ο πρωθυπουργός) ότι το ΔΝΤ, σε περίπτωση προσφυγής, δεν επρόκειτο να ζητήσει νέα μέτρα, αρκούν αυτά που έχουν ληφθεί.

* Ετσι όπως λέγονταν όλα αυτά, είχαν προκαλέσει σύγχυση. Τα εννοούσε η κυβέρνηση ή απλώς χρησιμοποιούσε το ΔΝΤ ως μια μορφή πίεσης προς τους Ευρωπαίους εταίρους της, προκειμένου να πάρουν, επιτέλους, μια συγκεκριμένη απόφαση;

* Και αυτή ήρθε. Στις 25 Μαρτίου, στη σύνοδο κορυφής των Βρυξελλών, αποφασίστηκε ο περίφημος «μηχανισμός στήριξης», αλλά με την ουσιαστική εμπλοκή του ΔΝΤ. Η κυβέρνηση έπαιξε(;) με την μπλόφα(;) της, η Μέρκελ το πήρε στα σοβαρά και να το το ΔΝΤ στην πόρτα της ευρωζώνης και της Ελλάδας.

* Εστω κι έτσι, όμως, η απόφαση αυτή ήταν μια κάποια λύση. Με την έννοια ότι, αν η χώρα έφτανε στο «σημείο μηδέν» (δεν έβρισκε δάνεια ή τα επιτόκια ήταν ασήκωτα), θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τον «μηχανισμό».

* Ομως, τώρα που τα περίφημα spreads ξαναπήραν την ανηφόρα και η εύλογη απάντηση της Ελλάδας θα ήταν η άμεση προσφυγή στον «μηχανισμό», στην κυβέρνηση έχουν πέσει σε βαθιά περισυλλογή. «Προτιμούμε να δανειζόμαστε από τις αγορές», λένε. Και οι πρόσφατες δηλώσεις τους ότι «δεν θα ξαναδανειστούμε με ληστρικά επιτόκια»; Προφανώς δεν τις ξέχασαν, αλλά τώρα συνειδητοποιούν ότι όσα μέχρι τώρα πίστευαν για το ΔΝΤ ήταν εκτός πραγματικότητος. Η απειλή είναι παρούσα και είναι μεγάλη: πολιτική, οικονομική και κοινωνική.

Ας πάρουν την όποια απόφαση με περίσκεψη και αποφασιστικότητα, ας πουν όλη την αλήθεια και ας αφήσουν στην άκρη τα πολλά λόγια και τους επικοινωνιακούς χειρισμούς. Δεν σώζουν.

Πρόσθετη ευθύνη

Επειδή η χώρα θα ζήσει και μετά την προσφυγή στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (φαίνεται αναπόφευκτη), η κυβέρνηση πρέπει να αναλάβει μια πρόσθετη ευθύνη. Να ανακοινώσει καθαρά και χωρίς φιοριτούρες τι θα σημάνει αυτή η προσφυγή. Ποια πρόσθετα μέτρα θα απαιτηθούν και ποιους θα πλήξουν. Και για να κάνει ο καθένας το κουμάντο του, αλλά και για να υπάρξει μέριμνα, εγκαίρως (τα όποια πρόσθετα μέτρα μάλλον θα ληφθούν από του χρόνου), να εκπονηθούν προγράμματα αντιστάθμισης των αρνητικών συνεπειών. Η περίοδος των πολλών λόγων και των επικοινωνιακών τεχνασμάτων έχει παρέλθει. Δεν τα πιστεύει κανείς. Ας φροντίσουν να απαλύνουν, όσο γίνεται, τα δεινά που έρχονται.
karelias@enet.gr