Ενας από τους κινδύνους που υπάρχουν σήμερα είναι να χαθεί η ευκαιρία για ριζικές μεταρρυθμίσεις του οικονομικού και κοινωνικού μοντέλου που μας έφερε στη σημερινή κατάσταση. Οπως αρχίζει να γίνεται φανερό, «παραμονεύουν» εκείνοι που πιστεύουν ότι η εκδήλωση της κρίσης ήταν μια «κακή στιγμή» ενός κατά τα άλλα καλού μοντέλου.
Το σκεπτικό, απλουστευμένο, είναι ότι ήταν απλώς μερικά «γκόλντεν μπόις» που βρέθηκαν χωρίς αποτελεσματικό έλεγχο και έκαναν μπάχαλο το σύστημα. Ετσι, εάν γίνουν μερικές τεχνικές διορθώσεις, εάν υιοθετηθούν αυστηρότεροι κανονισμοί εποπτείας για το χρηματοοικονομικό σύστημα, όλα θα διορθωθούν και θα επανέλθουμε στην προτέρα κατάσταση. Εάν, μάλιστα, θεωρήσουμε την άνοδο των χρηματιστηρίων ως μια ένδειξη του τι έρχεται, τα πράγματα δεν είναι και τόσο δύσκολο να «επιδιορθωθούν». Θα υπάρξουν κάποιες σημαντικές ζημίες, αλλά σε λίγο καιρό ο κόσμος θα αρχίσει...
πάλι να δανείζεται για να καταναλώσει, η ελευθερία των αγορών θα παραμείνει αλώβητη, οι πωλήσεις ρυπογόνων αυτοκινήτων θα πάρουν πάλι την ανηφόρα και... ούτε γάτα ούτε ζημιά. Αρκούν μερικές διορθώσεις και το σύστημα είναι έτοιμο για επανεκκίνηση.
Αυτή η λογική είναι και επικίνδυνη για δύο λόγους:
* Αγνοεί ή, καλύτερα, επισκιάζει τις βαθύτερες αιτίες που οδήγησαν στην κρίση. Δηλαδή τις μεγάλες ανισότητες που διευρύνθηκαν και στο εσωτερικό των κρατών, αλλά και ανάμεσα στα κράτη, την έλλειψη ελέγχου του χρηματοπιστωτικού τομέα αλλά και την απουσία κοινωνικού ελέγχου της αγοράς και προσανατολισμού της οικονομίας προς όφελος των πολιτών.
* Αφήνει ανεκμετάλλευτη μια μεγάλη ευκαιρία που δημιουργήθηκε: Η κοινωνία ευαισθητοποιήθηκε σε κάποιο βαθμό σε θέματα όπως η «πράσινη ανάπτυξη», η δικαιότερη κατανομή του εισοδήματος και του οικονομικού πλούτου, για να μη μιλήσουμε για τη ματαιότητα της υπερακατανάλωσης.
Πριν από μερικά χρόνια, για παράδειγμα, την εποχή της χρηματοπιστωτικής ευφορίας, οι συζητήσεις για «πράσινη οικονομία» θεωρούνταν αποδεκτές μόνο από τις οικολογικές οργανώσεις και κάποιους «περίεργους τύπους» με αντισυμβατική σκέψη. Σήμερα όμως το συζητούν επιχειρηματίες, τραπεζίτες, βιομήχανοι και, βεβαίως, πολλοί οικονομολόγοι.
Εχει ανοίξει, λοιπόν, μια χαραμάδα στην Ιστορία, η οποία ευνοεί τις μεταρρυθμίσεις. Ασφαλώς, οι συνθήκες είναι εξαιρετικά δύσκολες για την πλειονότητα του κόσμου και δεν είναι εύκολο να οραματίζεσαι μεταρρυθμίσεις όταν αντιμετωπίζεις πρόβλημα επιβίωσης. Την ίδια στιγμή, όμως, η πίεση δείχνει και τα όρια του συστήματος και πολλοί αναζητούν νέου τύπου λύσεις.
Το πρόβλημα, βέβαια, είναι ότι η χαραμάδα της ευκαιρίας δεν θα μείνει ανοιχτή για πάντα. Κάθε σύστημα σε κρίση έχει την έμφυτη τάση να συσπειρώνεται για να ανασυγκροτηθεί και να επιβιώσει. Μόλις περάσει η «θερμή φάση» του επεισοδίου, οι ομάδες συμφερόντων και τα λόμπι οργανώνονται και οι μεταρρυθμίσεις είναι πλέον δυσκολότερο να εφαρμοστούν.
Εχει λοιπόν μεγάλη ευθύνη ο πολιτικός κόσμος να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις όσο η χαραμάδα αυτή είναι ανοιχτή. Να προτείνει λύσεις, να συσπειρώσει δυνάμεις και να δώσει κατευθύνσεις.
Γιατί σε λίγο καιρό ίσως να μην το μπορεί, ακόμα και εάν θέλει να το κάνει.
Πηγή: ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου