Των αγίων ακινήτων ημών

Της ΜΑΡΙΑΣ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ

Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκονται οι σχέσεις του αρχιεπισκόπου με την κυβέρνηση εξαιτίας της εκκλησιαστικής περιουσίας και των γραφειοκρατικών εμποδίων που, σύμφωνα με συνεργάτες του Ιερώνυμου, σκοπίμως παρεμβάλλονται, απαγορεύοντας την αξιοποίησή της.

Ο αρχιεπίσκοπος, έπειτα από μια περίοδο «εκεχειρίας», που οφειλόταν κυρίως στο κλίμα από το σκάνδαλο του Βατοπεδίου, δείχνει πλέον διατεθειμένος να περάσει στην αντεπίθεση, αφού θεωρεί ότι «το μεγαλύτερο τμήμα της εκκλησιαστικής περιουσίας είναι σε αιχμαλωσία και ομηρία». Ως παράδειγμα αναφέρει τελεσίδικες αποφάσεις του Αρείου Πάγου, για εκτάσεις της Εκκλησίας, οι οποίες δεν γίνονται δεκτές από την πολιτεία ή την τοπική αυτοδιοίκηση.

Οπως όλα δείχνουν, ο Ιερώνυμος δεν θα διστάσει να υπερασπιστεί ακόμη και μη δημοφιλείς θέσεις, συγκρουόμενος, με φορείς της πολιτείας αλλά και κινήσεις πολιτών. Οπως αναμένεται να συμβεί στην περίπτωση των 1.200 τ.μ. της Εκκλησίας στη λεωφόρο Αλεξάνδρας, δίπλα στο γήπεδο του Παναθηναϊκού, που είναι σήμερα χώρος στάθμευσης αυτοκινήτων.

*Το ακίνητο βρίσκεται εκτός της γραμμής ανάπλασης της περιοχής και αποτελεί αναπαλλοτρίωτη έκταση της Εκκλησίας από τη σύμβαση του 1952, ενώ έχουν εκδοθεί και σχετικές δικαστικές αποφάσεις. Ο χώρος διεκδικείται από το Δήμο Αθηναίων και ο Ν. Κακλαμάνης έσπευσε να ενημερώσει τον αρχιεπίσκοπο ότι τον χρειάζεται για να γίνει πνεύμονας πρασίνου.

*Το ίδιο συμβαίνει και με τον δήμαρχο Βουλιαγμένης Γρ. Κασιδόκωστα, που εδώ και χρόνια διεκδικεί το φιλέτο της Εκκλησίας, εκτάσεως 40 στρεμμάτων στην περιοχή του, το οποίο θεωρεί δασική έκταση. Ο Ιερώνυμος υποστηρίζει ότι υπάρχει απόφαση του Αρείου Πάγου που δικαιώνει την Εκκλησία και κατηγορεί το δήμο ότι μπλοκάρει την εφαρμογή της.

Γηροκομείο στο Καπανδρίτι

*Πριν από λίγες μέρες, μια οικογένεια που κράτησε την ανωνυμία της προσέφερε στην Αρχιεπισκοπή 60 στρέμματα στο Καπανδρίτι. Εκεί ο αρχιεπίσκοπος σχεδιάζει την ανέγερση ενός γηροκομείου και ενός ξενώνα για καρκινοπαθείς που βρίσκονται στο τελευταίο στάδιο. Το φιλόδοξο σχέδιο προσκρούει στο γεγονός ότι το 90% της έκτασης χαρακτηρίζεται ως δασικό, παρ' ότι η Εκκλησία υποστηρίζει ότι η έκταση είναι «καθαρή».

*Ανάλογα προβλήματα έχουν ανακύψει και στις περιοχές Βάρης και Κοκκιναρά. Από τα περίπου 1.300.000 στρέμματα, 367.000 έχουν χαρακτηριστεί δασικές εκτάσεις, τα 740.000 βοσκοτόπια και 190.000 γεωργική γη.

*Πλήγμα για τα οικονομικά της Εκκλησίας, όμως, επέφερε και η τελευταία απόφαση που επέβαλε την μη διανομή μερισμάτων από τράπεζες.

Η Εθνική, αν και εμφάνισε υπέρογκα κέρδη της τάξεως των 1,6 δισ. ευρώ, δεν έδωσε μερίσματα, με αποτέλεσμα να μην εισπράξει 8 εκατ.ευρώ η Εκκλησία, που είναι ένας από τους βασικούς μετόχους της Τράπεζας. Τώρα προτείνει να της καταβληθεί το προμέρισμα των μετοχών για το 2009, και ελπίζει ότι... κάτι θα εισπράξει.

*Ομως τα προσκόμματα παρεμβάλλονται ακόμη και για νεόδμητα κτίρια της Εκκλησίας. Υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι νομαρχίες κωλυσιεργούν με τις εκδόσεις αδειών λειτουργίας.

Ο αρχιεπίσκοπος εξέθεσε λεπτομερώς όλα τα ζητήματα, στον υπουργό Οικονομίας Γ. Παπαθανασίου, ενώ έχει ζητήσει να συναντηθεί και με τον υπουργό ΠΕΧΩΔΕ Γ. Σουφλιά, ο οποίος κρατεί από το 2005 προεδρικά διατάγματα σχετικά με την εκκλησιαστική περιουσία.

«Ο,τι πήρατε πήρατε»

Η αλλαγή του κλίματος στις σχέσεις με την κυβέρνηση είναι πλέον εμφανής. Ο Γ. Παπαθανασίου, χωρίς περιστροφές, είπε στους εκπροσώπους των οικονομικών υπηρεσιών της Εκκλησίας ότι δεν πρόκειται να δοθεί ούτε ευρώ από τα κοινοτικά κονδύλια.

«Ο,τι πήρατε πήρατε», τους είπε, «τα 31 εκατ. ευρώ που σας δόθηκαν επί εποχής Χριστοδούλου σάς φτάνουν. Η Εκκλησία δεν έχει δικαίωμα να εισπράξει κάτι παραπάνω από το ΕΣΠΑ, διότι δεν είναι ισότιμη με άλλους φορείς όπως οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης».

Προετοιμάζοντας την αντεπίθεσή του, ο Ιερώνυμος θα φέρει το πρόβλημα ως κεντρικό θέμα στις συνεδριάσεις της ιεραρχίας του Οκτωβρίου, όπου θα προτείνει και βασικές αλλαγές στον τρόπο διοίκησης της Εκκλησίας.

Ο μητροπολίτης Ιωαννίνων Θεόκλητος, πρόεδρος των Οικονομικών Υπηρεσιών, θα αναπτύξει στους μητροπολίτες το θέμα της αξιοποίησης των εκκλησιαστικών πόρων, υποστηρίζοντας ότι η Εκκλησία πρέπει να επενδύσει κυρίως σε γη χωρίς να αποκλείει και αγορά μετοχών.

«Πρέπει η Εκκλησία να αυξάνει την περιουσία, δηλαδή να την αναπτύσσει και πώς; Αυτό είναι κρίσιμο ερώτημα», είπε ο αρχιερέας: «Πρόσφατα η Εκκλησία επικρίθηκε, και μάλιστα και εκ των έσω, γιατί αγόρασε μετοχές. Τότε πώς θα είναι παρούσα στις αυξανόμενες κοινωνικές απαιτήσεις; Με ποιους τρόπους η Εκκλησία θα αυξάνει την περιουσία και θα επιστρέφει στο λαό τα πολλαπλάσια; Οχι λέμε όμως απερίφραστα με τους τρόπους που ισχύουν στην αγορά. Ο σκοπός δεν αγιάζει τα μέσα. Οι ασύμβατες και αδιαφανείς πρακτικές πρέπει πάντα να είναι έξω και μακριά από εμάς. Δεν είμαστε φορέας εμπορικός, έχουμε ελάχιστους τρόπους για την αξιοποίηση της περιουσίας της Εκκλησίας».

Πάντως, η πρόταση που έχει απευθύνει η Εκκλησία στην πολιτεία για την εκκλησιαστική περιουσία, που παραμένει ανενεργή κατά 95%, είναι να συνεργαστούν, ώστε να ξεκαθαριστεί το ιδιοκτησιακό καθεστώς και από κοινού να αξιοποιηθεί ένα μέρος της. Το υπόλοιπο η Εκκλησία θα το αξιοποιήσει από δικούς της πόρους.