«Κατακτήθηκε» και η «Lib »...

Με αυτόν τον τίτλο είχε δημοσιευθεί άρθρο σε αυτή τη θέση (9 Ιουλίου 2006) για την πώληση της ιστορικής εφημερίδας «Libration»- γνωστής και ως «Lib »- στον χρηματιστή Εντουάρ ντε Ροτσίλντ. Σε συντομία το ιστορικό της εφημερίδας.

Είναι Ιούνιος του 1971. Μια ομάδα δημοσιογράφων και διανοουμένων, με τη συμμετοχή και του Ζαν-Πολ Σαρτρ, αποφασίζει να ιδρύσει το πρακτορείο Τύπου «Libération». Τους σκοπούς τους καταγράφουν στην ιδρυτική διακήρυξη:

«Παλεύουμε ενάντια στο ψέμα, ενάντια στις ψεύτικες δημοσιογραφικές ταυτότητες, στις ψευδομαρτυρίες, στις ψευδείς ειδήσεις. Παλεύουμε για να αποκαταστήσουμε την αλήθεια, να ενισχύσουμε την ελεύθερη πληροφόρηση, να χτυπήσουμε τον υποταγμένο στην εξουσία Τύπο».

Δύο χρόνια αργότερα σε ένα παλιό κρεοπωλείο, σε συνοικία του Παρισιού, τα ψυγεία αντικαταστάθηκαν από γραφομηχανές και αρχίζει το στήσιμο της ιστορικής εφημερίδας «Lib ration».

Η ιστορία αυτής της εφημερίδας είναι μια περιπέτεια. Πέρασε από χίλια δυο κύματα. Συνεχείς ιδεολογικές συγκρούσεις και οικονομικές δυσκολίες. Εκλεινε και άνοιγε, αλλά οι δημοσιογράφοι-ιδιοκτήτες δεν υπέκυπταν στον πειρασμό των πολλών προσφορών για την εξαγορά της εφημερίδας.

Ανεξάρτητα και πέρα από την πολιτική της η «Lib ration» περνάει στην Ιστορία ως μία από τις τελευταίες μεγάλες πολιτικές εφημερίδες η οποία ανήκε αποκλειστικά σε δημοσιογράφους οι οποίοι επέλεγαν τα διευθυντικά στελέχη και καθόριζαν την πολιτική γραμμή.

Αυτή η εφημερίδα, η «Lib », άλλαξε πλέον «χέρια». Δεν άντεξε στην πίεση των δανειστών και περιήλθε στην ιδιοκτησία του χρηματιστή Εντουάρ ντε Ροτσίλντ, ο οποίος κάλυψε τα ελλείμματα και ανέλαβε να καταβάλει το αναγκαίο ποσό για 55 εθελούσιες αποχωρήσεις.

Το παρελθόν της «Lib » έκλεισε και με την αναγκαστική παραίτηση του Σερζ Ζυλί, ο οποίος βρισκόταν στο τιμόνι της εφημερίδας από τα πρώτα της βήματα, το 1973. «Εγκαταλείπω τη “Lib ration”» έγραφε στο αποχαιρετιστήριο άρθρο του «γιατί είναι το τελευταίο που μπορώ να κάνω για να επιβιώσουν αυτή η επιχείρηση και αυτή η ομάδα και να συνεχίσουν να εκδίδουν μία από τις πιο όμορφες εφημερίδες».

Η Επιτροπή Σύνταξης σε πρωτοσέλιδο άρθρο της διακήρυσσε: «Παρ΄ όλες τις αντιξοότητες, η εφημερίδα έμεινε και πρέπει να μείνει ελεύθερη να εκφράσει τη δική της άποψη για την κοινωνία. Ο Σερζ Ζυλί επέτρεψε στη “Lib ration” να εισακουστεί η δική της φωνή μέσα από ένα πνεύμα αντίστασης προς τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα».

Ο Σερζ Ζυλί επέτρεψε και διασφάλιζε «το πνεύμα αντίστασης προς τα πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα», αλλά ο νέος ιδιοκτήτης, ο χρηματιστής Ντε Ροτσίλντ, κατ΄ εξοχήν εκπρόσωπος πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, δεν «επέτρεψε» την παραμονή του Ζυλί στο τιμόνι της εφημερίδας. Και βέβαια, όπως αναμενόταν, επέβαλε τη δική του γραμμή με βάση τα δικά του πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα.

Η «κατάκτηση» της «Lib ration» από επιχειρηματία που αποσκοπεί σε προαγωγή των ιδίων συμφερόντων με ταυτόχρονη «κοινωνική αναβάθμιση» είναι η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση της κρίσης που απειλεί με κλείσιμο ή με ξεπούλημα σε συμφέροντα πολλών εφημερίδων. Μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες τριάντα εφημερίδες αναζητούν αγοραστές!

Αυτή η κρίση στον Τύπο έχει αίτια οικονομικά αλλά οι επιπτώσεις είναι πολιτικές. Τα μεγάλης εμβέλειας τηλεοπτικά μέσα ενημέρωσης, λόγω και του μεγέθους, ελέγχονται ήδη στην πλειονότητά τους από οικονομικά τραστ. Οι πολίτες, περιορίζοντας την ενημέρωσή τους στο «κουτί», έχουν καταδικάσει σε μαρασμό και οδηγήσει σε αδιέξοδο τον Τύπο.

Η περίπτωση του «Ελεύθερου Τύπου» καθρεπτίζει όλες τις πτυχές της κρίσης στον Τύπο. Είναι κρίση στην ενημέρωση. Και το πρόβλημα είναι πολιτικό. Και δεν λύνεται με απεργίες χωρίς προτάσεις και αποδέκτες. Είναι πρόβλημα πέρα από το δράμα των συναδέλφων που πέρασαν στην ανεργία.
Γιώργος Ρωμαίος