Πώς τα εκκλησιαστικά "φιλέτα" αλλάζουν χέρια

Αλλόκοτα πράγματα συνέβησαν την προηγούμενη εβδομάδα στη Μονή Πετράκη. Ο αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος και ο μητροπολίτης Ιωαννίνων κ. Θεόκλητος είχαν όλο τον χρόνο να αναπτύξουν τις εισηγήσεις τους για την εκκλησιαστική περιουσία, η συζήτηση όμως, που παγίως ακολουθεί, παραπέμφθηκε για την επομένη. Και όταν έφτασε τελικώς η επομένη, απλώς διαπιστώθηκε ότι χρόνος δεν υπήρχε. Το θέμα παραπέμφθηκε, κατά συνέπεια, στις ελληνικές καλένδες της επόμενης συνεδρίασης, σε έξι μήνες.

Τι είχε συμβεί; Ήθελε κάτι να αποφύγει η ηγεσία και το εκκλησιαστικό οικονομικό επιτελείο; Είναι κοινό μυστικό ότι αρκετοί ιεράρχες περίμεναν τον κ. Ιερώνυμο για να τον επικρίνουν για διάφορες αποφάσεις και επιλογές, το θέμα όμως που περισσότερο θα αξιοποιούσαν, όπως ακούγεται, είναι η περίπτωση των οικοπέδων της Βουλιαγμένης.

Η υπόθεση, που βρίσκεται σήμερα στο μικροσκόπιο της δικαστικής έρευνας, χωρίς θεαματικά ώς τώρα αποτελέσματα πάντως, έχει ως εξής: Στις αρχές του καλοκαιριού (την 15η Ιουνίου συγκεκριμένα) η Εκκλησιαστική Κεντρική Υπηρεσία Οικονομικών (ΕΚΥΟ) προχωρούσε στην πώληση τεσσάρων στρεμμάτων, με τη διαδικασία της συμβιβαστικής εκποίησης. Αυτό το τελευταίο γίνεται όταν ο πωλητής που έχει ταλαιπωρηθεί από κάποιον καταπατητή επιλέγει να δώσει τέλος στη διαμάχη κοινή συναινέσει με τη συγκεκριμένη διαδικασία και επ' ωφελεία και των δύο πλευρών. Στην περίπτωση αυτή δεν γίνεται δημόσιος πλειστηριασμός φυσικά.

Δύο συμβόλαια, όλοι κερδισμένοι

Ας επιστρέψουμε όμως στην αγορά, που έλαβε χώρα στο Συνοδικό Μέγαρο, στην «καρδιά» των γραφείων οικονομικών υποθέσεων. Ο αγοραστής, που τυγχάνει δημοτικός υπάλληλος (μάλλον οδοκαθαριστής), και η μητέρα του βγάζουν από την... τσέπη τους και δίνουν 14 εκατομμύρια ευρώ, σε τρεις επιταγές. Πολύ γρήγορα, στον ίδιο χώρο, οι αγοραστές μεταπωλούν την επίμαχη έκταση σε τρεις κυπριακές offshore εταιρείες αντί 15,5 εκατομμυρίων ευρώ, με προφανή οφέλη για τα «παρένθετα», όπως εξελίχθηκε η διαδικασία, πρόσωπα. Επειδή κοινή είναι η έκπληξη πώς ένας άνθρωπος του μεροκάματου έχει την οικονομική άνεση να βρίσκει και να δίνει 14 εκατ. ευρώ, οι απορίες επιλύονται από τα ίδια τα συμβόλαια: οι αριθμοί των επιταγών είναι ίδιες. Πράγμα που σημαίνει ότι ο αρχικός αγοραστής, βέβαιος ότι θα πάρει στα χέρια του το «οικοπεδάκι», είχε πάρει εκ των προτέρων τις επιταγές από τις, αγνώστων λοιπών στοιχείων, κυπριακές εταιρείες.

Επιπλέον ερωτήματα προκαλεί το γεγονός γιατί δεν ακολουθήθηκε η συνήθης διαδικασία, δεν κατατέθηκε δηλαδή το ποσό τοις μετρητοίς στον λογαριασμό της Εκκλησίας, στο κεντρικό κατάστημα της Εθνικής -τμήμα εκκλησιαστικής περιουσίας.

Ένα πρώτο στοιχείο που θα πρέπει να εξετάσει κανείς στην περίεργη αυτή συναλλαγή, είναι αν ο περί ου ο λόγος ιδιώτης ήταν, ακόμη και την εποχή της αγοραπωλησίας, καταπατητής. Η αλήθεια είναι ότι η οικογένεια του καταπατητή είχε χάσει και τις δύο δίκες από την Εκκλησία, από το 2004 δε είχε συνταχθεί έκθεση βιαίας αποβολής και απόδοσης ακινήτου. Παράλληλα έγινε και ποινικό δικαστήριο, με επίσης καταδικαστική απόφαση για τον «δραστήριο» ιδιώτη. Μετά από όλα αυτά, θα έλεγε κανείς ότι οι οικονομικές υπηρεσίες της Ιεράς Συνόδου ανέχονταν τον άνθρωπο αυτό. (Ενώ περιττεύει μάλλον να υπογραμμίσουμε ότι άτομο που διεκδικεί έκταση τεσσάρων στρεμμάτων που κοστίζει κάτι λιγότερο από 20 εκατομμύρια, δεν μοχθεί για το... γάλα των παιδιών του.)

Το δεύτερο θέμα που πρέπει να δει κανείς είναι αν η Εκκλησία έχασε από τη διαδικασία που επέλεξε (της συμβιβαστικής εκποίησης). Η Διοικούσα Επιτροπή της ΕΚΥΟ στη συνεδρίαση της 1ης Απριλίου αποφαίνεται ότι «συμφώνως με την από 17-7-2008 έκθεση εκτιμήσεως της Εμπορικής Real Estate, η εμπορική αξία των εν λόγω οικοπέδων ανέρχεται στα 3.000 ευρώ ανά τ.μ., ήτοι εν συνόλω 11.999.550 ευρώ, η δε αντικειμενική αξία των ανέρχεται σήμερα στο ποσό των 11.197.400 ευρώ». Και μόνο το αντίτιμο που έπιασε το οικόπεδο στη δεύτερη πώληση (15,5 εκατ.) καταδεικνύει τις απώλειες που είχε, τελικώς, το εκκλησιαστικό ταμείο. Ως εκ τούτου μόνο να φαντάζεται μπορεί κανείς το τελικό ποσό που θα «χτυπούσε» σε ενδεχόμενο πλειστηριασμό... Στο σημείο αυτό εξάλλου ανακύπτει και ένα ακόμη ερώτημα: υπήρχε, μήπως, κατατεθειμένη άλλη προσφορά και αν ναι, με ποιο αντίτιμο; Και στην περίπτωση αυτή, ήταν υποχρεωμένη η Εκκλησία να προχωρήσει στον διαγωνισμό;

«Γεγονότα με μορφή σκανδάλου»

Ο κ. Ιερώνυμος γνώριζε εκ των προτέρων ότι θα δεχόταν τη σκληρή κριτική άλλων ιεραρχών, επιστολή που είχε πάρει από τις 4 Αυγούστου τον προϊδέαζε άλλωστε γι' αυτό. Παραθέτουμε λοιπόν το πλήρες περιεχόμενο της επιστολής του Μητροπολίτη Φιλίππων (και τέως «υπουργού» οικονομικών της Εκκλησίας) κ. Προκόπιου -και αυτός, όπως και πολλοί άλλοι μητροπολίτες, δεν μπόρεσε, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, να πάρει τον λόγο.

Η επιστολή είναι η εξής: «Μακαριώτατε, Πρόσφατα δημοσιεύματα εις τον ημερήσιον αθηναϊκόν Τύπον εδημοσιοποίησαν γεγονότα, αφορώντα εις την διοίκησιν και διαχείρισιν της εκκλησιαστικής περιουσίας (εκποίησις οικοπέδων εις Βουλιαγμένην) και έχοντα μορφήν ή οσμήν σκανδάλου. Ανέμενον, χωρίς μέχρι σήμερον η προσδοκία μου να ικανοποιηθή, επίσημον και πειστικήν απάντησιν, η οποία θα έρριπτε φως εις την απροσδόκητον και, ως περιγράφεται εις τα μέσα ενημερώσεως, περίεργον και ασυνήθη υπόθεσιν και θα καθησύχαζεν αρχιερατικάς, ιερατικάς και λαϊκάς συνειδήσεις.

Αν, όντως, ούτως έχουν τα πράγματα, λυπούμεθα, διαπιστώνοντες, ότι επιστρέφομεν εις παλαιοτέρους χρόνους, όταν, είτε παρανόμως επωλείτο η ‘εκποιητέα περιουσία’, χωρίς να επανεπενδύεται δηλαδή το προϊόν του εκπλειστηριασμού, είτε εκ των έσω αντικανονικώς και ανηθίκως υπεδεικνύετο εις τους πάντοτε καιροφυλακτούντας άρπαγας η διαδικασία της ‘καταπατήσεως’, δια να ακολουθήση η συμβιβαστική λύσις του ανυπάρκτου προβλήματος, επί βλάβη της Εκκλησίας και επ’ ωφελεία επιτηδείων (συνήθως συγγενών και φίλων).

Ευλαβώς αναφερόμενος προς υμάς, ως πρόεδρον της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου, παρακαλώ, όπως μεριμνήσετε δια την υπό της υπηρεσίας έκδοσιν ανακοινωθέντος, αποκαθιστώντος τουλάχιστον την προς τους ιερούς κανόνας και τους νόμους τάξιν και συνέπειαν». Πράγματι, η Δ.Ι.Σ. εξέδωσε ανακοίνωση, με την οποία καλύπτει, ωστόσο, πλήρως τους ιθύνοντες της οικονομικής υπηρεσίας, χωρίς να απαντήσει στο βάθος των ερωτημάτων. Ίσως το πράξει τώρα.
Του ΙΕΡΟΘΕΟΥ ΚΟΛΙΑ