Έτσι θα ρυθμιστούν τα χρέη των «φτωχών»

Ακόμη και απαλλαγή υπερχρεωμένων καταναλωτών, που βρίσκονται σε αποδειγμένη οικονομική αδυναμία, από μεγάλο μέρος των οφειλών τους στις τράπεζες προβλέπει το σχετικό νομοσχέδιο που θα καταθέσει η κ. Λούκα Κατσέλη στη Βουλή μέσα στον Οκτώβριο, το οποίο παρουσιάζει σήμερα αναλυτικά το “Sofokleous10”.

Πρόκειται για μια ισορροπημένη νομοθετική πρόταση, που μεταφέρει και στην Ελλάδα αντίστοιχες ρυθμίσεις που ισχύουν και σε πολλές άλλες ανεπτυγμένες χώρες (ΗΠΑ, Καναδάς, Ιαπωνία, Μεγάλη Βρετανία, Δανία, Νορβηγία, Σουηδία, Αυστρία, Ολλανδία, Γερµανία, Βέλγιο, Γαλλία, Πορτογαλία, Τσεχία και πρόσφατα Ιταλία).

Αξίζει να τονιστεί, ότι η ρύθμιση υποστηρίζεται, σύμφωνα με πληροφορίες, και από την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών, που είχε συμβολή στη σύνταξη του νομοσχεδίου. Και αυτό, γιατί εκτιμάται ότι διευρύνει τις δυνατότητες των τραπεζών να εισπράξουν μέρος των απαιτήσεών τους από οφειλέτες, που με τα σημερινά δεδομένα θα άφηναν… φέσια.

Όπως σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, το οποίο κατά τις πληροφορίες του “Sofokleous10” δεν έχει αλλάξει σε σχέση με το κείμενο που είχε παρουσιάσει το καλοκαίρι το ΠΑΣΟΚ, με τη ρύθμιση οι υπερχρεωµένοι καταναλωτές, που έχουν αποδεδειγµένη και µόνιµη αδυναµία να εξυπηρετήσουν τα χρέη τους, µπορούν να ρυθµίσουν την εξόφλησή τους µε ευνοϊκότερους όρους αλλά και να απαλλαγούν από τα χρέη τους, εφόσον εξυπηρετήσουν για µία περίοδο από τρία έως πέντε έτη µε βάση το εισόδηµα από την εργασία τους ένα µέρος των χρεών που καθορίζεται από το Δικαστήριο και δεν µπορεί να είναι µικρότερο από το 10% των οφειλών.

Ωστόσο, τονίζεται στην εισηγητική έκθεση, και αυτή η τελευταία προϋπόθεση δεν τίθεται µε άκαµπτο τρόπο, καθώς δίνεται η δυνατότητα, κάτω από αυστηρές προϋποθέσεις ελέγχου, και στα νοικοκυριά εκείνα που ζουν υπό εξαιρετικά δυσχερείς συνθήκες και αδυνατούν, δίχως περίσσευµα εισοδήµατος να εξυπηρετήσουν έστω και ένα µικρό µέρος των χρεών τους, να επιτύχουν τον απεγκλωβισµό από την υπερχρέωση.

Πρώτα, η προσπάθεια συμβιβασμού

Στο πρώτο στάδιο της διαδικασίας που καθιερώνει το νομοσχέδιο, ο οφειλέτης είναι υποχρεωμένος να επιδιώξει συμβιβασμό με την τράπεζα και αυτή του η προσπάθεια θα πρέπει να βεβαιώνεται από δικηγόρο, το Συνήγορο Καταναλωτή, ή κάποια οργάνωση καταναλωτών που τον συνέδραμαν. Ο καταναλωτής οφείλει να παρουσιάσει στην τράπεζα σχέδιο ρύθμισης των οφειλών του.

Σε περίπτωση που η διαδικασία εξωδικαστικής επίλυσης δεν οδηγήσει σε κάποιο αποτέλεσµα, ο οφειλέτης δικαιούται να υποβάλει αίτηση για έναρξη της διαδικασίας απαλλαγής από τα χρέη. Με την υποβολή της αίτησης, ο οφειλέτης επισυνάπτει µεταξύ άλλων εκ νέου σχέδιο εξυγίανσης των οφειλών (το οποίο θα µπορούσε να είναι ίδιο µε το προηγούµενο) µε σκοπό να επιδιωχθεί δικαστικώς αυτή τη φορά η συναινετική αποδοχή του. Μέχρι να ληφθεί απόφαση επ' αυτού, δεν ξεκινά η διαδικασία απαλλαγής από τα χρέη.

Ο οφειλέτης προσκοµίζει καταστάσεις πιστωτών και απαιτήσεών τους, διασφαλίζοντας την πληρότητά τους. Αν τα στοιχεία αποδειχθούν ελλιπή, η αίτηση ρύθµισης ή απαλλαγής από τα χρέη απορρίπτεται, εφόσον η έλλειψη αποδίδεται σε δόλο ή βαριά αµέλεια του οφειλέτη. Σε κάθε περίπτωση δεν επέρχεται η απαλλαγή από χρέη που δεν συµπεριελήφθησαν στις παραπάνω καταστάσεις.

Αν δεν αντικρούσουν το σχέδιο οι πιστωτές εντός ορισµένης προθεσµίας, τεκµαίρεται ότι το αποδέχθηκαν. Αν διαφωνούν µε αυτό µεµονωµένοι πιστωτές, µπορεί να υποκατασταθεί υπό προϋποθέσεις η συναίνεσή τους από το δικαστήριο.

Με την αποδοχή του σχεδίου εκκαθάρισης χρεών τούτο ισχύει πλέον ως συµβιβασµός και θεωρείται ότι ανακλήθηκε η αίτηση για την έναρξη της διαδικασίας απαλλαγής από τα χρέη. Η διαδικασία και η συνακόλουθη σε αυτή απαλλαγή από τα χρέη περιττεύει.

Η διαδικασία απαλλαγής

Σε περίπτωση που δεν γίνει αποδεκτό σχέδιο εκκαθάρισης των χρεών από τους πιστωτές, ξεκινά πλέον η δικαστική διαδικασία ρύθµισης των χρεών και απαλλαγής από αυτά και ελέγχεται αυτεπαγγέλτως πλέον αν πληρούνται οι σχετικές προϋποθέσεις. Με την αποδοχή της σχετικής αίτησης από το Δικαστήριο παγώνουν οι οφειλές του καταναλωτή. Το δικαστήριο µπορεί να αρκεστεί σε µία ρύθµιση των χρεών, ανακουφίζοντας τον οφειλέτη µε επαναπροσδιορισµό των όρων και του χρονικού διαστήµατος εξυπηρέτησης της οφειλής.

Εφόσον όµως δεν επαρκούν τα περιουσιακά στοιχεία και εισοδήµατά του για την αποπληρωµή των χρεών έστω και µε τη διαδικασία της ρύθµισης, το δικαστήριο προχωρά στην υπό όρους απαλλαγή του οφειλέτη από χρέη του. Η ικανοποίηση των πιστωτών γίνεται στο στάδιο αυτό µέσα από το εισόδηµα που προσπορίζει από την εργασία του ο οφειλέτης αλλά και µε την εκποίηση της περιουσίας του.

Ο τελευταίος αναλαµβάνει την υποχρέωση να καταθέτει κάθε µήνα στο ύψος και για το χρονικό διάστηµα που προσδιορίζει το δικαστήριο µέρος του εισοδήµατός του στους πιστωτές. Αν δεν τηρήσει τις υποχρεώσεις του δεν επέρχεται η απαλλαγή από τα χρέη.

Η απαλλαγή του οφειλέτη καταναλωτή από τα χρέη του προϋποθέτει την αποδεδειγµένη προσπάθεια του οφειλέτη για περίοδο 3 έως 5 ετών να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που προκύπτουν από το οριστικό σχέδιο, ενώ προβλέπεται και η υποχρέωσή του για την αποπληρωµή ενός ελάχιστου ποσοστού αποπληρωµής των οφειλών του (συνήθως ενός 10%) προκειµένου να επέλθει η απαλλαγή από το υπόλοιπο των χρεών. Το ποσοστό του χρέους που θα πρέπει να εξοφληθεί στην παραπάνω περίοδο καθορίζεται µε βάση το εισόδηµα του οφειλέτη.

Θα ήταν όµως άδικο, σημειώνεται στην εισηγητική έκθεση, αλλά και ασύµβατο µε τον προστατευτικό σκοπό που έχει ο ίδιος ο νόµος, από την εν λόγω δυνατότητα πτώχευσης να αποκλειστούν πολίτες που αποδεδειγµένα και χωρίς υπαιτιότητά τους στερούνται επαρκών εισοδηµάτων. Γι' αυτό, σε εξαιρετικές περιπτώσεις και υπό διαρκή παρακολούθηση και ανανεούµενη εκτίµηση της οικονοµικής κατάστασης του οφειλέτη, επιτρέπεται η απαλλαγή µε χαµηλότερες ή και µηδενικές καταβολές.

Τι γίνεται με τα σπίτια

Το σχέδιο νόμου επιβεβαιώνει τη δυνατότητα προνοµιακής ικανοποίησης των πιστωτών µε απόκτηση εµπράγµατης ασφάλειας σε περιουσιακά του στοιχεία. Ειδικότερα, εισάγεται η προστασία της πρώτης κατοικίας κατά την διαδικασία ρύθµισης και απαλλαγής από τα χρέη. Ο οφειλέτης µπορεί να ζητήσει την εξαίρεσή της από την περιουσία που ρευστοποιείται για την ικανοποίηση των πιστωτών. Σε αυτή την περίπτωση αναλαµβάνει την υποχρέωση να εξοφλήσει σε χρονικό διάστηµα που δεν υπερβαίνει τα είκοσι έτη, µε περίοδο χάριτος και με ευνοϊκούς όρους, ποσό οφειλών µέχρι το 85% της εµπορικής αξίας του ακινήτου, όπως αυτή αποτιµάται από το Δικαστήριο.
OIKONOMIA