Οταν ο κόσμος γυρίζει ανάποδα

«Μα καλά, δεν σκέφτηκε τα παιδιά του;». «Δεν μπορούσε να κάνει λίγη υπομονή;». «Τόσο υπερευαίσθητοι είναι αυτοί στη Φρανς Τέλεκομ;». «Κολλητικό είναι;». (Από τις αυθόρμητες αντιδράσεις στο άκουσμα της 24ης αυτοκτονίας υπάλληλου της Φρανς Τέλεκομ).

Κατ' αρχήν, δύσκολα κάποιος αυτοκτονεί γιατί κόλλησε από άλλον την ιδέα, αν ο ίδιος δεν βουλιάζει στη δίνη της απόγνωσης, δεν παραλύει μπροστά στον πνιγηρό «μαύρο τοίχο» που «καταπίνει» σκέψη, ψυχραιμία, λογική. Η έγνοια για το μετέπειτα είναι διεργασία που συνδέεται με τη ζωή και ο επίδοξος αυτόχειρ βρίσκεται στο σκοτάδι, επέκεινα αναγκών και ευθυνών.


Η απειλή της απόλυσης, οι συνεχείς μεταθέσεις, ο εξαναγκασμός σε διαρκή αυτοαξιολόγηση, οι ατομικοί στόχοι παραγωγής είναι κοινές συνθήκες εργασίας στη Φρανς Τέλεκομ για 100.000 εργαζομένους (40.000 έχουν απομακρυνθεί από τότε που, ένα βήμα πριν από τη χρεοκοπία, ο κολοσσός ιδιωτικοποιήθηκε - στο κράτος παρέμεινε το 27%). Ο όμιλος άλλαξε φιλοσοφία διοίκησης, το βάρος έπεσε στην αποδοτικότητα και το κέρδος και οι άλλοτε ασφαλείς δημόσιοι υπάλληλοι ένιωσαν να πιέζονται προς την έξοδο με κάθε τρόπο. Τεχνικοί της παλιάς σχολής υποβιβάστηκαν σε πωλητές, διοικητικοί που υποαπασχολούνταν έγιναν τηλεφωνητές, στελέχη μπήκαν στην περιπέτεια των διαρκών μεταθέσεων. Προ ημερών στο Μετς, 53χρονη προϊσταμένη επιχείρησε να αυτοκτονήσει με βαρβιτουρικά (τη βρήκαν στο γραφείο της αναίσθητη) όταν ενημερώθηκε ότι πήρε μετάθεση για άλλη πόλη, για τρίτη φορά μέσα σε ένα χρόνο. Η μη αναγνώριση, έστω αμυδρά, του έργου που προσφέρει ο εργαζόμενος, η αίσθηση ότι αντιμετωπίζεται ως άψυχο εξάρτημα, η έλλειψη συναδελφικής αλληλεγγύης, προξενούν αισθήματα ανεπάρκειας, ντροπής, φόβου, οργής, αποξένωσης, κατάθλιψης. Το 70% των εργαζομένων στη Γαλλία -σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας- υποφέρει από εργασιακό στρες, που κοστίζει δισ. ευρώ ετησίως σε απώλεια παραγωγικότητας, ασθένειες, πρόωρους θανάτους, αυτοκτονίες...

Διότι σε κάποιους η ραγδαία επιδείνωση των όρων εργασίας δημιουργεί τέτοιο σοκ που ανατρέπεται αυτό που πίστευαν για τον εαυτό τους και τους άλλους. Το έδαφος υποχωρεί κάτω από τα πόδια τους, ο κόσμος αναποδογυρίζει. Και τότε οι σκέψεις δεν ακολουθούν μια λογική ακολουθία. Κανένα αίσθημα ευθύνης (π. χ. απέναντι στα ανήλικα παιδιά) δεν μπορεί να απομακρύνει τον ίλιγγο του πανικού και να συνεφέρει από την τρέλα της αυτοκαταστροφής. Το αδιέξοδο πληροί τον ορίζοντα του χρόνου, το μηδέν γίνεται ισάξιο της αιωνιότητας και σε μια στιγμή καταργούνται όλες οι στιγμές. Δεν υπάρχει τίποτα πιο απλό και πιο φοβερό από την πράξη που αποφασίζει κάποιος αμετάκλητα για τον εαυτό του...

Η Φρανς Τέλεκομ, μετά την 24η αυτοκτονία σε 18 μήνες, πάγωσε τις μεταθέσεις μέχρι 31 Οκτωβρίου, προσέλαβε ψυχολόγους και εγκαινίασε τηλεφωνική γραμμή υποστήριξης για τους υπαλλήλους υπό πίεση. Θα βγει από αυτό κάτι σωτήριο; ΄Η η εταιρεία θα παραμείνει ένας Αχιλλέας με πολλές πτέρνες; Μεταξύ των οποίων, η μανία της διαρκούς αναδιάρθρωσης (ανάπτυξη χωρίς «ρίζες», χάριν του «κοσκινίσματος»). Και η υποτίμηση του ανθρώπινου κεφαλαίου. Ανασφαλείς, κατηφείς, αγχωμένοι, ασθενείς εργαζόμενοι δεν μπορούν να «χτίσουν» μια υγιή επιχείρηση.
Tης Tασουλας Kαραϊσκακη