«Η Λούσι στον ουρανό με διαμάντια»

ΤΟ ΟΝΟΜΑ της έγινε τίτλος ενός εκ των πιο γνωστών και πιο πολυσυζητημένων τραγουδιών των Μπιτλς.
Το Lucy in the Sky with Diamonds, που γράφτηκε, όπως σημειώνει και ο μουσικός κριτικός της εφημερίδας «Τάιμς» του Λονδίνου, Μπεν Χόιλ, «κατά την ψυχεδελική περίοδο του συγκροτήματος» και εμπεριέχεται στο εμβληματικό τους άλμπουμ «St. Pepper's Lonely Hearts Club Band», το 1967, είχε μπερδέψει πολύ κόσμο. Οι περισσότεροι πίστευαν, συνδυάζοντάς το και με την... ψυχεδέλεια εκείνης της εποχής, ότι ήταν ένας τίτλος που έκρυβε, πίσω από τις λέξεις «Lucy», «Sky» και «Diamonds», τα αρχικά του LSD, ενός ημισυνθετικού ψυχεδελικού ναρκωτικού που έκανε θραύση εκείνα τα θρυλικά χρόνια του «Σεξ, ναρκωτικά και ροκ εντ ρολ».

Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ Λούσι, όμως, δεν ήταν ναρκωτικό. Κι ούτε σε «έστελνε» στον ουρανό, φτιαγμένον, όπως ήθελαν να πιστεύουν οι «φευγάτοι» της εποχής. Το πλήρες όνομά της ήταν Λούσι Ο' Ντόνελ και πήγαινε στο ίδιο νηπιαγωγείο με τον Τζούλιαν Λένον, γιο του διάσημου συνθέτη και τραγουδιστή της μπάντας, του Τζον. Ηταν και οι δυο τους 4 χρόνων, όταν ο μικρός Τζούλιαν έφτιαξε μια ζωγραφιά, τη Λούσι να είναι περικυκλωμένη από αστέρια, και την πήγε σπίτι να τη δείξει με καμάρι στους γονείς του. «Αυτή», τους είπε όταν ρωτήθηκε, «είναι η Λούσι στον ουρανό με διαμάντια». Και, σχεδόν αμέσως, ο πατέρας του, κατά πολλούς η ψυχή των «Σκαθαριών», κάθησε και έγραψε ένα από τα πιο δημοφιλή τραγούδια του συγκροτήματος, χαρίζοντας στη μικρή, άσημη τότε, φίλη του γιου του, μια σταγόνα αιωνιότητος.

Η ΖΩΗ, όμως, όπως γράφει στην «Τάιμς» ο Χόιλ, δεν είναι πάντα ωραίο παραμύθι, και προχθές, 28 Σεπτεμβρίου, στο νοσοκομείο Σεντ Τόμας του Λονδίνου, το «κορίτσι με μάτια σαν καλειδοσκόπιο», όπως λέει το τραγούδι, εγκατέλειψε τα εγκόσμια, από μια ύπουλη αρρώστια, τον λύκο, που κτυπάει το ανοσοποιητικό σύστημα και αναγκάζει το σώμα να επιτίθεται στα δικά του κύτταρα. Ηταν μόλις 46 ετών. Η Λούσι είχε πει κάποτε: «Το μισώ το τραγούδι αυτό. Αισθάνομαι πως δεν μπορώ να ταυτιστώ μαζί του. Δεν μπορώ να φανταστώ ένα 4χρονο κορίτσι να τρέχει από δω κι από κει με καλειδοσκόπιο στα μάτια. Κανένα νόημα δεν έχει για μένα». Εγινε νηπιαγωγός -λάτρευε τα παιδιά, αλλά λόγω της ασθένειάς της, που την κουβαλούσε χρόνια, δεν μπορούσε να κάνει δικά της. Στο νηπιαγωγείο της φοιτούσαν παιδιά με ειδικές ανάγκες.
ΕΝ ΤΩ ΜΕΤΑΞΥ...

Το τραγούδι Lucy in the Sky with Diamonds, όπως διαβάζουμε σε διάφορα διεθνή μουσικά sites, είναι από εκείνα που κατατάσσονται στα πιο δημοφιλή, όχι μόνο ως καλά τραγούδια, αλλά κυρίως ως κακά! Πριν από δύο χρόνια, ένας σταθμός στο Σικάγο, ο WGN ΑΜ 720, είχε κάνει ένα μεγάλο γκάλοπ, από το οποίο προκύπτει ότι το «καλύτερο» τραγούδι που ο περισσότερος κόσμος σιχάθηκε να ακούει είναι το House of the Rising Sun, των Animals, ακολουθεί το Respect του Οτις Ρέντιγκ, που ερμήνευσε το 1967 η Αρίθα Φράνκλιν, και στην τρίτη θέση το Lucy in the Sky with Diamonds, η «ηρωίδα» του οποίου πια δεν υπάρχει...
Από τον ΧΡΗΣΤΟ ΜΙΧΑΗΛΙΔΗ



Διαβάστε περισσότερα...

Περιμένοντας τις χρεοκοπίες των εθνών...

Επτά μήνες μετά την αντιστροφή του περασμένου Μαρτίου και ένα χρόνια μετά το κραχ του 2008 και μετά από ένα ράλι της τάξης του 70% υπάρχουν στοιχεία που ενισχύουν την αισιοδοξία μακροπρόθεσμα.

Η πλειονότητα της κοινωνίας δεν ασχολείται με τα χρηματιστήρια και ανησυχεί για το μέλλον της οικονομίας περισσότερο από κάθε άλλη φορά τα τελευταία 20-30 χρόνια.

Οι ακαδημαϊκοί ειδήμονες ανεμίζουν ένα σωρό στοιχεία που αποδεικνύουν τη θέση της δεινότητας στην οποία έχει περιέλθει η οικονομία. Οι ειδήμονες των καφενείων αν για κάτι είναι σίγουροι είναι ότι τα χειρότερα είναι μπροστά...

Η πλειονότητα αυτών που συνεχίζουν να είναι ενεργοί στο χρηματιστήριο πιστεύουν ακράδαντα ότι αυτό είναι μια σφηκοφωλιά απατεώνων όπου μακροπρόθεσμα κανείς δεν έχει τύχη. Οι ίδιοι βέβαια ασχολούνται γιατί πιστεύουν ότι μπορεί να πετύχουν καμιά αρπαχτή...

Μήπως οι αγορές παραμένουν σε μια ειδυλλιακή περίοδο για επενδυτές σε ό,τι αφορά τις ευκαιρίες;

Ας δούμε τι γράφουν τα πρωτοσέλιδα του κόσμου για τις αγορές. Τα πρωτοσέλιδα συνήθως φωτογραφίζουν την κυρίαρχη τάση. Αυτό που θέλει να ακούσει η πλειοψηφία ανά πάσα στιγμή.

20/09/09 New York Post: Το ράλι είναι για τα κορόιδα - Επί 6 μήνες οι αγορές ανεβαίνουν κόντρα στα στοιχεία για κέρδη και θέσεις εργασίας.


20/09/09 New York Times: Αποτελεί το τρέχον ράλι παράλογη ευφορία;

21/09/09 Wall Street Journal: Μια bear market παραμονεύει καθώς ο Dow πλησιάζει τις 10.000 μονάδες.

14/09/09 Financial Times: Οι οικονομολόγοι προειδοποιούν για ύφεση με δυο βουτιές.

02/09/09 Reuters: Οι επενδυτές θεωρούν ότι το ράλι του 2009 τελείωσε.

06/09/09 Associated Press: Λίγα τα νέα στοιχεία που θα μπορούσαν να οδηγήσουν τις αγορές ψηλότερα, σύμφωνα με τους επενδυτές.

18/08/09 Wall Street Journal: Μετά από άνοδο 42% οδοφράγματα απαισιοδοξίας.

06/08/09 CNBC: Είναι το μεγαλύτερο Bear Market Rally όλων των εποχών;

Πολύ ενδιαφέρον στοιχείο η ανησυχία, αλλά για να καταλάβουμε την αξία της πρέπει να τρέξουμε στο παρελθόν.

Στις 21/01/09 είχα δημοσιεύσει μερικά παρόμοιας φύσης ενδιαφέροντα στοιχεία. Τότε ως γνωστόν το να υποστηρίζει κάποιος ότι τα χρηματιστήρια έχουν και πάνω πλευρά έμοιαζε με προδοσία των βωμών και των εστιών που είχε χτίσει ο συρμός του εθισμού στην πτώση.
Οσο επικίνδυνος είναι ο εθισμός στο συρμό της πτώσης άλλο τόσο επικίνδυνος είναι ο εθισμός στο συρμό της ανόδου. Γι’ αυτό θα πρέπει να κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά. Οι παραπάνω τίτλοι αποτελούν ένα στοιχείο ότι απέχουμε από το να έχει δημιουργηθεί συρμός ανόδου και αυτό προς τον παρόν είναι παρήγορο για τους ταύρους...

Στο άρθρο της στήλης την Τετάρτη 21/01/2009 με τίτλο: « Ας γίνουμε ρεαλιστές: Ας πιστέψουμε στο αδύνατο!» γράφαμε τα παρακάτω...

«Στις 10 τρέχοντος διάβαζα ένα τίτλο στο Reuters: "Οι οικονομολόγοι βλέπουν ότι είμαστε στη μεγαλύτερη ύφεση από τον β Παγκόσμιο Πόλεμο". Στις 12 Ιανουαρίου οι Times είχαν τον εξής τίτλο: «Οι επικεφαλής οικονομολόγοι ανησυχούν για μια δεκαετία οικονομικής αδυναμίας των ΗΠΑ.»

Υπάρχουν δεκάδες παρόμοιοι τίτλοι τους τελευταίους μήνες σε όλα τα μέσα ενημέρωσης. Είναι φυσικό. Δεν είναι η πρώτη φορά. Σε κάθε πυθμένα των χρηματιστηριακών αγορών οι τίτλοι προβλέπουν την επ’ άπειρον βύθιση.

Σπάνια όμως οι Κασσάνδρες δικαιώνονται στις αέναες γραμμικές προβλέψεις τους. Οπως συμβαίνει και αντιστρόφως!...

...Σε κάθε πυθμένα όμως ακουγόταν ότι τα πράγματα τώρα είναι διαφορετικά. Στις 12/10/1974 το Business Week είχε τίτλο «Now even nations are in danger of default - Τώρα και τα έθνη αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της χρεοκοπίας». Τότε ο Dow Jones ήταν κοντά στις 600 μονάδες. Ένα χρόνο αργότερα ήταν στις 800 και δυο χρόνια αργότερα στις 1.000 μονάδες.

Στις 19/07/1982 «Οι τράπεζες χρεοκοπούν περισσότερο από το 1940». «Τα στατιστικά στοιχεία είναι σαφή δεν υπάρχει άνοδος στον ορίζοντα». Ένα χρόνο αργότερα ο Dow ήταν 50% υψηλότερα....»

Το σενάριο της χρεοκοπίας των εθνών είναι το επόμενο επεισόδιο του έργου, θα το δούμε στα επόμενα χρόνια, αλλά δεν βλέπω γιατί πρέπει να κάνουν νέα χαμηλά οι δείκτες... Πτώση ναι αλλά νέα χαμηλά, δύσκολο. Αλλά από πού και πόσο οι διορθώσεις;...
Capital. gr


Διαβάστε περισσότερα...

Σοκ και δέος στις τράπεζες

Μια εξαιρετικά σημαντική μεταβολή στο τραπεζικό σύστημα, που θα κοστίσει αρκετά... ακριβά στους μετόχους τους βρίσκεται σιωπηλά σε εξέλιξη από τις 22 Ιουλίου. Τα «υβριδικά» κεφάλαια των τραπεζών, ακόμα κι εκείνα που χαρακτηρίζονται υψηλής εξασφάλισης, όπως τα Tier 1 (και κατά δεύτερο λόγο τα Tier 2), πρέπει σταδιακά να αντικατασταθούν από μετοχικό κεφάλαιο.

Η αντικατάσταση του τεράστιου όγκου των υβριδικών κεφαλαίων που μέχρι σήμερα -ιδιαίτερα στην Ευρώπη- αποτελούν σε μεγάλο μέρος την κεφαλαιακή κάλυψη των τραπεζών, αναμένεται να προκαλέσει «σεισμό» στις διεθνείς κεφαλαιαγορές και να δρομολογήσει –σε πολλές περιπτώσεις βίαια– μια εκτεταμένη συγκεντροποίηση του τραπεζικού συστήματος.

Τα «νούμερα» είναι ενδεικτικά. Συνολικά υπολογίζεται ότι σε ΗΠΑ και Ευρώπη τα υβριδικά κεφάλαια Tier 1 που «διασφαλίζουν» τους τραπεζικούς ισολογισμούς ξεπερνούν τα 450 δισ. δολ. Από αυτά περισσότερα από 283 δισ. δολ. αφορούν σε ευρωπαϊκές τράπεζες και στο μεγαλύτερο μέρος τους θα πρέπει να αντικατασταθούν από μετοχικό κεφάλαιο...

Να δούμε όμως τα πράγματα με την σειρά τους. Η σχετική διαδικασία ξεκίνησε τον περασμένο Ιούλιο (22/7/2009) με ανακοίνωση της Κομισιόν (the “July Communication”), η οποία υπό την γενική συνθήκη του “burden sharing” από πλευράς μετόχων, έθεσε για πρώτη φορά από την κατάρρευση της Lehman Brothers θέμα καταλληλότητας των υβριδικών κεφαλαίων και ανασυγκρότησης της κεφαλαιακής σύνθεσης των τραπεζών που έχουν αποδεχθεί κρατικά κεφάλαια για την στήριξή τους.

Μέχρι τότε δεν είχε υπάρξει η παραμικρή αναφορά στη χρήση υβριδικών κεφαλαίων (τα οποία ενέχουν υποχρεώσεις εξυπηρέτησης από τις τράπεζες).

Την ανακοίνωση εκείνη ακολούθησε νέα ανάλογη δήλωση από την Κομισιόν στις 7 Αυγούστου... στο ίδιο πνεύμα αυτή την φορά από τη Γενική Διεύθυνση Ανταγωνιστικότητας.

Τα πράγματα έγιναν πολύ πιο ξεκάθαρα αυτόν τον μήνα (Σεπτέμβριο) όταν το θέμα συζητήθηκε από τους υπουργούς οικονομίας και τους κεντρικούς τραπεζίτες στο Λονδίνο στην προετοιμασία της Συνόδου του G-20.

Στη Βασιλεία όμως πάρθηκαν οι οριστικές αποφάσεις. Εκεί στην συνάντηση των διοικητών των Κεντρικών Τραπεζών που συμμετέχουν στο Συμβούλιο της Τράπεζας Διεθνών Διακανονισμών (BIS) οριστικοποιήθηκε η διαδικασία με την οποία θα προχωρήσει το «ξεκαθάρισμα» των κεφαλαίων των τραπεζών.

Όπως διευκρίνισε στο Capital.gr στέλεχος της ΕΚΤ η απόφαση που έχει ληφθεί στην BIS είναι να δρομολογηθεί στη διάρκεια του 2010 η διαδικασία προσδιορισμού των επιπτώσεων από την «μεταβολή» αυτή, δηλαδή την αντικατάσταση των υβριδικών (στην ουσία δανειακών κεφαλαίων) των τραπεζών με αυξήσεις των μετοχικών κεφαλαίων τους. Στόχος είναι να μεταφερθεί το «βάρος» του κινδύνου που κουβαλάει η κάθε τράπεζα, από το δημόσιο (μέσω των «πακέτων στήριξης») στους μετόχους τους.

Η διαδικασία αυτή θα κρατήσει περίπου ένα χρόνο και στη συνέχεια θα δρομολογηθεί η εφαρμογή της με την ανάλογη προσαρμογή της εθνικής νομοθεσίας μέσα στο 2011. Με άλλα λόγια οι ευρωπαϊκές τράπεζες –εφόσον δεν υπάρξουν αλλαγές ενδιάμεσα– θα πρέπει το 2011 να κάνουν ΑΜΚ που θα ξεπερνούν τα 150 - 200 δισ. ευρώ...

Το ενδεχόμενο να μεταβληθεί το χρονοδιάγραμμα αυτό δεν είναι απίθανο καθώς η απορρόφηση ενός τέτοιου όγκου κεφαλαίων από τις διεθνείς αγορές θα μπορούσε να βυθίσει στην ύφεση την διεθνή οικονομία ακόμα και αν σήμερα η ανάπτυξη έτρεχε με ρυθμούς ανάλογους του 2007...

Το γεγονός αυτό προβλημάτισε έντονα την BIS και για τον λόγο αυτό αποφασίσθηκε να μεσολαβήσει το 2010 η περίοδος «αποτύπωσης» των επιπτώσεων μιας τέτοιας κίνησης πριν αυτή δρομολογηθεί οριστικά.

Το ενδιαφέρον όμως εδώ είναι ότι οι οίκοι αξιολόγησης έχουν ήδη ενσωματώσει τις αποφάσεις αυτές στις μελέτες τους και αρχίζουν να αναθεωρούν αρνητικά το rating των τραπεζών με βάση τον όγκο των υβριδικών κεφαλαίων στα οποία στηρίζονται.

Σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr ο οίκος πιστοληπτικής ικανότητας Fitch έχει ήδη αναθεωρήσει αρνητικά –λόγω των αποφάσεων αυτών– το rating των υβριδικών κεφαλαίων των Lloyds Banking Group plc (LBS), Royal Bank of Scotland Group plc (RBS), ING Group, Dexia Group, ABN Amro, SNS Bank, Fortis Bank Nederland και BPCE, δηλώνοντας ότι θα προχωρήσει σε ανάλογες αναθεωρήσεις σε όλες τις ευρωπαϊκές τράπεζες.

Η «λογική» πίσω από τις αποφάσεις αυτές είναι ότι οι τράπεζες που κάνουν χρήση κρατικών κεφαλαίων δεν μπορούν να χρησιμοποιούν τα κεφάλαια αυτά προς όφελος των μετόχων τους, αλλά αυτοί (οι μέτοχοι) σταδιακά θα πρέπει να αναλάβουν το συνολικό κόστος των «κινδύνων» που αντιπροσωπεύει το «χαρτοφυλάκιο» και η καθαρή θέση των τραπεζών τους.

Οι εξελίξεις αυτές έχουν ήδη εντείνει την ανησυχία και των Eλλήνων τραπεζιτών, οι οποίοι ήδη εδώ και μερικούς μήνες προσπαθούν να προλάβουν ο ένας το άλλον και να «μαζέψουν» από τη δύσκολη αγορά κεφάλαια με νέες ΑΜΚ, προλαμβάνοντας τις... συνέπειες που έρχονται.

«Η αλήθεια είναι ότι η κατάσταση θα γίνει πολύ δύσκολη για αρκετούς τραπεζίτες μέσα στο 2010 και... κάποιοι θα υποχρεωθούν εκ των πραγμάτων να ξανασκεφθούν το θέμα των συγχωνεύσεων...» υποστήριξε στο Capital.gr επώνυμος τραπεζίτης (ιδιωτικής τράπεζας). Όπως τόνισε, «άλλοι θα υποχρεωθούν σε κάτι τέτοιο από τις εξελίξεις και άλλοι, οι πλέον έτοιμοι, θα το επιδιώξουν το ταχύτερο ακόμα και αν πετύχουν σημαντικές ΑΜΚ στο μεταξύ...».

Η αλήθεια όμως είναι ότι από την εικόνα που το Capital.gr κατάφερε να διαμορφώσει σε επίπεδο Βρυξελλών, ο χρόνος των εξελίξεων θα κριθεί από το αν η ευρωζώνη θα καταφέρει ή όχι να επιβεβαιώσει σημάδια ανάκαμψης της οικονομίας στο β΄ εξάμηνο του 2010. Αν όχι τότε στα μέσα στου 2010 το ευρω-σύστημα ίσως βρεθεί μπροστά σε άλλες προτεραιότητες...
Του Γιάννη Αγγέλη


Διαβάστε περισσότερα...

Μας πήραν είδηση

Με την αποστολή στις Βρυξέλλες των τελευταίων στοιχείων για την πορεία της οικονομίας κατά το 2009, κλείνει το έργο του το οικονομικό επιτελείο, αφήνοντας τη δύσκολη συνέχεια στην επόμενη κυβέρνηση.

Και η επόμενη κυβέρνηση θα πρέπει άμεσα να αντιμετωπίσει δύσκολες διαπραγματεύσεις με την Κομισιόν που ήδη δεν έχει και τις καλύτερες διαθέσεις έναντι της ελληνικής πλευράς, η οποία είναι παντελώς ανακόλουθη έναντι των δεσμεύσεων που είχε αναλάβει, καθώς οι επιδόσεις της οικονομίας έχουν εκτροχιαστεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που αποστέλλονται στις Βρυξέλλες, το δημοσιονομικό έλλειμμα θα διαμορφωθεί στο 6% του ΑΕΠ αν και εφόσον αποδώσουν τα μέτρα που έχουν ληφθεί. Ο κ. Παπαθανασίου δεν παραλείπει να προσθέσει ότι εφόσον τα μέτρα δεν αποδώσουν τότε το έλλειμμα θα φθάσει στο 8%, ενώ άλλες πληροφορίες κάνουν λόγο για υψηλότερο έλλειμμα που θα φθάσει και το 10% του ΑΕΠ.

Πέραν των τεράστιων συνεπειών του δημοσιονομικού εκτροχιασμού, ήδη η διελκυστίνδα με τους αριθμούς επαναθέτει ζητήματα αξιοπιστίας των παρεχόμενων στις Βρυξέλλες στοιχείων. Διότι η νέα κυβέρνηση είναι μάλλον απίθανο να αποδεχθεί τα στοιχεία και ήδη αρχίζει να ανασύρεται η λέξη «απογραφή», που ως γνωστόν προκάλεσε τόσα δεινά κυρίως στις σχέσεις μας με τις Βρυξέλλες.

Οπως διαφαίνεται πλέον, οι σχέσεις της χώρας με την Κομισιόν, που σημειωτέον δεν ενδιαφέρεται για το ποιο κόμμα είναι στην κυβέρνηση και ποιος υπουργός στο υπουργείο Οικονομίας, θα ξαναβρεθούν στον δυσάρεστο παρονομαστή της αμφισβήτησης της αξιοπιστίας των στοιχείων και στην ακόμη πιο δυσάρεστη διαπραγμάτευση για το πόσο είναι τελικώς το έλλειμμα και κυρίως για το πώς θα μειωθεί.

Και σε ένα τέτοιο κλίμα, όχι μόνο η αποκατάσταση της δημοσιονομικής πειθαρχίας αλλά και η αποκατάσταση της αξιοπιστίας μας έναντι των Βρυξελλών θα είναι μια από τις μεγαλύτερες και εξαιρετικά δύσκολα διαχειρίσιμες προκλήσεις.
Κέρδος
Διαβάστε περισσότερα...

Παγκόσμια Τράπεζα: Τελειώνει η κυριαρχία του δολαρίου

Ο Αμερικανός πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας κ. Ρόμπερτ Ζέλικ επέκρινε με σημερινές του δηλώσεις τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτιμώντας σε αυτές τις δηλώσεις πως ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, η Ουάσινγκτον να μην θεωρεί πλέον, ότι το δολάριο πρέπει να έχει την "κυρίαρχη θέση" στις διεθνείς συναλλαγματικές σχέσεις...
"Θα διέπρατταν σφάλμα οι Ηνωμένες Πολιτείες, εάν εξακολουθούσαν να θεωρούν <δεδομένη> την θέση του δολαρίου τους, ως "κυρίαρχου συναλλαγματικού αποθεματικού νομίσματος".
"Ασφαλώς, το αμερικανικό δολάριο και είναι και θα παραμείνει σημαντικό νόμισμα. Όμως, το μέλλον του αμερικανικού δολαρίου, πολύ συναρτάται με τις επιλογές που θα κάνουν σχετικά οι ίδιες οι Ηνωμένες Πολιτείες" (...) εν προκειμένω δε ανέφερε "την επιλογή να μην χρεώνεσαι δημιουργώντας όμως πληθωρισμό", "την επιλογή να εξισορροπήσεις, μεσοπρόθεσμα, τρέχουσες δαπάνες και δημοσιονομικό έλλειμμα", "την επιλογή να αποκαταστήσεις και ένα υγιές
συναλλακτικό κλίμα στο χρηματο-πιστωτικό τομέα, στην προσπάθεια για να επαναφέρεις αποδόσεις, ρευστότητα, αλλά και να κάνεις νεωτερισμούς αποφεύγοντας πάντως εσαεί να δημιουργήσεις <φούσκες>".

"Στις μελλοντικές ισοτιμίες του δολαρίου θα παίξει τον δικό του ρόλο κι η πορεία του αμερικανικού ιδιωτικού τομέα και δη εάν η ανάκαμψή του θα είναι νεωτεριστική και δυναμική", επισήμανε ταυτοχρόνως ο αξιωματούχος. Διερωτώμαι γιατί "το αμερικανικό Κογκρέσο εκπλήσσεται, με τη σειρά του, ανακαλύπτοντας τις δυνατότητες που έχει η Κεντρική Τράπεζα να ενισχύει την
κεφαλαιαγορά, να αγοράζει ενδιαφέροντα στοιχεία του Ενεργητικού εμπορικών τραπεζών, να <στήνει> ολόκληρες διαδρομές μετατροπής διεθνών νομισμάτων, αλλά και να κάνει συναλλαγές <εκτός κρατικού προϋπολογισμού>", δήλωσε επίσης ο κ. Ζέλικ.
Εάν όμως έτσι συνεχίζουν τα πράγματα, "γιατί άραγε να εκπλήσσεται κανένας, που η αμερικανική Δημοκρατία διστάζει να εξουσιοδοτήσει την Κεντρική Τράπεζα στην Ουάσινγκτον να εποπτεύσει τους συστημικούς κινδύνους του τραπεζικού συστήματος, επιπλέον του ρόλου της να εκδίδει νόμισμα, κι αυξάνοντας στο μέλλον την εξουσία της", διερωτήθηκε επίσης ο κ. Ζέλικ.
Analitis, com



Διαβάστε περισσότερα...

Φρεσκοτυπωμένα δολάρια και στερλίνες, χωρίς αξία

Η κρίση έχει επίσημα τελειώσει. Το είπανε άλλωστε το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και οι κεντρικοί τραπεζίτες του G20. Και έτσι πρέπει να είναι, αφού το λένε αυτοί. Δεν έχει σημασία ότι οι ίδιοι, μόλις ένα χρόνο νωρίτερα, παραδέχονταν ότι δεν είχαν ιδέα για το πώς βρέθηκε η παγκόσμια οικονομία στα χείλη του γκρεμού. Σήμερα είναι σίγουροι ότι η οικονομική κρίση ανήκει στο παρελθόν, ότι μπορούν πλέον να αρχίσουν να περιορίζουν, σταδιακά, βέβαια, τα πακέτα ενίσχυσης. Ενδεχομένως να έχουν και δίκιο. Ομως, ακόμα και αν η οικονομική κρίση έχει πλέον ξεπεραστεί, ελλοχεύει μία σημαντικότερη και ακόμα πιο επικίνδυνη. Γιατί τι πιο επικίνδυνο υπάρχει από το να χαθεί η εμπιστοσύνη στο ίδιο το χρήμα;
Ερχεται η ώρα της πληρωμής

Μέσα στην ευφορία της ανόδου των αγορών -περισσότερο από 60% από τον Μάρτιο μέχρι σήμερα- και της χλιαρής ανάκαμψης, η οποία διέψευσε τις Κασσάνδρες που προέβλεπαν την παγκόσμια οικονομική καταστροφή, είναι εύλογη η ανακούφιση. Απότομη και έντονη ήταν η ύφεση, αλλά ήδη τα μακροοικονομικά μεγέθη δείχνουν μικρή μεν, αλλά πραγματική ανάκαμψη για την αμερικανική, τη γερμανική και τη γαλλική οικονομία. Οι συντονισμένες ενέσεις ρευστότητας από τις κεντρικές τράπεζες, τα μηδενικά επιτόκια και τα οικονομικά πακέτα στήριξης, έδωσαν την ώθηση στην οικονομία. Μαζί με την ανάκαμψη, όμως, έρχεται και η ώρα της πληρωμής. Η οποία ενδέχεται να είναι πιο ακριβή από αυτό το οποίο προέβλεψαν οι αρχιτέκτονές της.


Η φούσκα του κρατικού δανεισμού

Πολύ πριν από τη σημερινή κρίση, ο διοικητής της Fed κ. Μπ. Μπερνάνκε, αναλύοντας το Κραχ του 1929, είχε καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το πλέον αποτελεσματικό εργαλείο για την αντιμετώπιση αντίστοιχων καταστάσεων είναι ένα ελικόπτερο, το οποίο σκορπάει από ψηλά χρήματα στις αγορές και την οικονομία. Τη συνταγή αυτή ακριβώς εφάρμοσε στη σημερινή κρίση. Και συντονισμένα με τις υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες έριξαν στην οικονομία περισσότερα από 9 τρισ. δολάρια, μέσω προγραμμάτων οικονομικής ενίσχυσης, βραχυπρόθεσμων πιστώσεων στις τράπεζες και κυρίως μέσω της απευθείας αγοράς κρατικών ομολόγων. Η λογική πίσω από αυτό το σκόρπισμα χρήματος ήταν η ταχεία ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας μέσω του δημοσίου τομέα, καθώς επιχειρήσεις και νοικοκυριά διέκοπταν απότομα τις επενδύσεις και την κατανάλωση. Και καθώς τα δημόσια ταμεία ήδη ήταν άδεια, με τις κυβερνήσεις στις ΗΠΑ και την Ευρώπη να τρέχουν δημοσιονομικά ελλείμματα, ο μοναδικός τρόπος εύρεσης κεφαλαίων γρήγορα ήταν μέσω του κρατικού δανεισμού. Δανεισμός, ο οποίος αυξήθηκε με τον γρηγορότερο ρυθμό στην ιστορία, ξεπερνώντας ακόμα και το εκτίναγμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Οπως ακριβώς στα προηγούμενα χρόνια υπερχρεώνονταν οι καταναλωτές, σήμερα υπερχρεωμένες είναι οι κυβερνήσεις.


Τα ελλείμματα θα πνίξουν την ανάπτυξη

Αντίθετα από την Ευρωζώνη όπου, παρά τις πιέσεις και εκκλήσεις από τις επιμέρους κυβερνήσεις, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει αρνηθεί μέχρι τώρα να αγοράσει κρατικά ομόλογα των χωρών-μελών, η Fed και σε μικρότερο βαθμό η Τράπεζα της Αγγλίας έχουν γίνει τη στιγμή αυτή από τους πιο σημαντικότερους πιστωτές των αντίστοιχων κρατικών ταμείων. Καθώς η οικονομία ανακάμπτει, το πρόβλημα -διπλό - γίνεται εμφανές. Καταρχάς, είναι ένα πρόβλημα εξυπηρέτησης και αποπληρωμής του χρέους. Μόνο η πληρωμή των τόκων, ακόμα και με τα σημερινά χαμηλά επιτόκια, θα απορροφήσει ένα διαρκώς αυξανόμενο μερίδιο του κρατικού προϋπολογισμού. Με δεδομένα τα τρέχοντα δημοσιονομικά ελλείμματα, περισσότερο από 10% του ΑΕΠ, για ΗΠΑ και Μ. Βρετανία, η εξυπηρέτηση του χρέους θα απαιτήσει ρυθμούς ανάπτυξης πολλαπλάσιους του παρελθόντος, προκειμένου να επανέλθουν σε επίπεδα τα οποία να μη θέτουν σε κίνδυνο τα δημόσια οικονομικά. Πόσο εφικτό όμως είναι αυτό; Πώς μπορεί να επανέλθει η αμερικανική, η βρετανική, αλλά και η ευρωπαϊκή οικονομία σε ρυθμό κοντά στον μακροχρόνιο μέσο όρο πραγματικής ετήσιας ανάπτυξης της τάξης του 3%; Κυρίως, πώς μπορεί να γίνει αυτό, όταν οι βασικοί μηχανισμοί ανάπτυξης, η εγχώρια κατανάλωση και οι επιχειρηματικές επενδύσεις δύσκολα θα ανακάμψουν, καθώς τα νοικοκυριά προσπαθούν να περιορίσουν τις δαπάνες τους και να αποπληρώσουν τα συσσωρευμένα χρέη. Στον αναγκαστικό περιορισμό αυτό θα προστεθεί και η σίγουρη αύξηση της φορολόγησης, τόσο προσωπικής, όσο και επιχειρηματικής. Μια κατάσταση δηλαδή, η οποία δύσκολα θα μπορούσε να διαμορφώσει ένα περιβάλλον οικονομικής ανάπτυξης, το οποίο θα επέτρεπε την εξισορρόπηση των δημόσιων οικονομικών. Και επιπλέον, μία κατάσταση, η οποία θα πιέσει περαιτέρω τα δημόσια οικονομικά, καθώς τα επιτόκια, ιδίως τα μακροχρόνια, τα οποία διατηρούνται σήμερα τεχνητά σε χαμηλό επίπεδο μέσω της αγοράς ομολόγων από τις κεντρικές τράπεζες, θα εκτιναχθούν μόλις αυτές σταματήσουν.


Φρεσκοτυπωμένα δολάρια και στερλίνες, χωρίς αξία

Το δεύτερο χρονικά, αλλά σίγουρα σημαντικότερο σκέλος του προβλήματος, αφορά κυρίως τις ΗΠΑ και τη Μ. Βρετανία, με προεκτάσεις όμως οι οποίες αγγίζουν κάθε γωνιά της παγκόσμιας οικονομίας. Στα πρότυπα αφρικανικών χωρών ή "μπανανο-δημοκρατιών" της Λατινικής Αμερικής στη δεκαετία του 1970, η Fed και η Τράπεζα της Αγγλίας χρηματοδοτούν το ίδιο το κράτος, αγοράζοντας απευθείας κρατικά ομόλογα με χρήματα τα οποία δεν υπάρχουν στα ταμεία. Και το κάνουν αυτό, τυπώνοντας, με βιομηχανικό ρυθμό, δολάρια και στερλίνες. Η νομισματική βάση στις ΗΠΑ έχει διπλασιαστεί από τα 840 δισ. δολάρια τον Αύγουστο του 2008, στο 1,.7 τρισ. δολάρια σήμερα. Αντίστοιχη είναι και η κατάσταση στη Μ. Βρετανία. Το τύπωμα όμως χρήματος, χωρίς την αντίστοιχη παραγωγή πλούτου στην οικονομία, αποτελεί μια πλασματική κατάσταση με καμία σχέση με την πραγματική αξία. Το πρόβλημα, δηλαδή, το οποίο έχει δημιουργηθεί και το οποίο θα ταλανίσει την παγκόσμια οικονομία για μεγάλο διάστημα, δεν είναι η οικονομική κρίση, η οποία έχει ξεπεραστεί, αλλά η νομισματική κρίση, η οποία επέρχεται.

Κανένας δεν έχει τόσα πολλά δολάρια όσα η Κίνα…

Οταν η Ζιμπάμπουε τύπωνε νομίσματα χωρίς αξία, αυτό δεν είχε καμία επίπτωση στην παγκόσμια οικονομία. Οταν όμως οι ΗΠΑ και η Βρετανία τυπώνουν ανεξέλεγκτα δολάρια και στερλίνες, η επίπτωση αποκτά δραματικές διαστάσεις. Κατ' αρχάς για τα άλλα νομίσματα, όπως το ευρώ και το γεν, η ανατίμηση των οποίων έναντι του δολαρίου πνίγει τον πρωταρχικό εξαγωγικό χαρακτήρα της Ευρωζώνης και της Ιαπωνίας. Κυρίως όμως οι δραματικές επιπτώσεις αφορούν αυτούς οι οποίοι έχουν δολάρια. Και αυτή τη στιγμή, κανένας δεν έχει τόσα πολλά δολάρια όσα η Κίνα, με αποθέματα περισσότερα από 1,3 τρισ. δολάρια. Δεν είναι τυχαίο ότι τους τελευταίους μήνες η Κίνα έχει εντείνει τις εξαγορές επιχειρήσεων στο εξωτερικό. Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι αν αρχίσει να ξεπουλάει δολάρια και αμερικανικά κρατικά ομόλογα θα πυροδοτήσει μία αλυσιδωτή αντίδραση στις αγορές, η οποία θα εκμηδένιζε την αξία των αποθεμάτων της, η Κίνα χρησιμοποιεί τα διαθέσιμά της για να αγοράσει πετρελαϊκές επιχειρήσεις και μεταλλεία στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική. Ενα δολάριο ή μια στερλίνα μπορεί κάποια στιγμή να μην αξίζουν το χαρτί στο οποίο τυπώθηκαν. Ομως ένα βαρέλι πετρελαίου, μία πετρελαιοπηγή, ένα ορυχείο σιδήρου διατηρούν πάντα την αξία τους.
του Δημήτρη Γκιόκεζα




Διαβάστε περισσότερα...

Η νέα τάξη πραγμάτων

Πριν από ένα χρόνο, ο κόσμος κλυδωνιζόταν ανάμεσα στην κατάρρευση της Lehman Brothers και στη διάσωση αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων της Merrill Lynch και του ασφαλιστικού κολοσσού AIG. Τότε ακριβώς ήταν που είχαν αρχίσει οι συζητήσεις για το τέλος της εποχής που σηματοδοτήθηκε από την οικονομική κυριαρχία της Δύσης. Ομως, ακόμη και πριν από την κρίση είχαν γίνει κάποιες επισημάνσεις.

Το Μάρτιο του 2007, ο Αμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Τομ Γουλφ είχε δηλώσει ότι «ίσως να διανύουμε το τέλος του καπιταλισμού, όπως τον ξέραμε μέχρι σήμερα». Πέρυσι το Σεπτέμβριο, ο Βρετανός πολιτικός φιλόσοφος Τζον Γκρέι, είχε αναφέρει ότι «η εποχή που η Αμερική είχε την παγκόσμια κυριαρχία έχει τελειώσει, ένα ολόκληρο μοντέλο κυβέρνησης αλλά και της οικονομίας έχει καταρρεύσει».

Ωστόσο, ο Φαρίντ Ζακαρία, εκδότης του Newsweek International, εξακολουθεί να πιστεύει ότι «η Αμερική θα παραμείνει η πιο ισχυρή οικονομία του πλανήτη στο άμεσο μέλλον και η Δύση θα συνεχίσει να είναι σημαντική όμως θα πρέπει να μοιραστεί τη δύναμη αυτή με χώρες, κουλτούρες και πολιτισμούς πάνω στις οποίες παραδοσιακά κυριαρχούσε και αυτή η εξισορρόπηση δυνάμεων θα είναι η μεγάλη υπόθεση της εποχής μας».

Πολλοί είναι αυτοί που μετά τη χρηματοοικονομική κρίση αμφισβήτησαν τη βιωσιμότητα του μοντέλου της Ουάσιγκτον ή πιο συγκεκριμένα της Wall Street, διερωτώμενοι εάν κάποιο άλλο μοντέλο θα αντικαταστήσει το χρηματοοικονομικό μοντέλο της Δύσης.

Η θέση της Κίνας ως μεγάλης παγκόσμιας δύναμης είχε προβλεφθεί αρκετά πριν από τη χρηματοοικονομική κρίση σε έκθεση της Goldman Sachs το 2005. Η έκθεση επεσήμανε ότι με τις υψηλές επενδύσεις, το τεράστιο εργατικό δυναμικό και τη σταθερή της ανάπτυξη, η Κίνα θα μπορούσε να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη μέχρι το 2041. Και πιο πρόσφατα, το ΔΝΤ προέβλεψε ότι η οικονομία της Κίνας θα αναπτυχθεί εφέτος με ρυθμό 6%.

Αυτό όμως, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την «ανατολή» μιας νέας οικονομικής εποχής; Οχι, απαντούν ιστορικοί, κάνοντας απλά λόγο για μετατόπιση δυνάμεων από τη Δύση προς την Ανατολή και μολονότι η νέα τάξη θα βρίσκεται στην αναδομημένη Δύση, θα στηρίζεται σε μη δυτικές δυνάμεις.

HELENA MERRIMAN

συντάκτρια του BBC News



Διαβάστε περισσότερα...

Ουσιαστική ώθηση για την κλιματική αλλαγή

Το επείγον θέμα της κλιματικής αλλαγής είχε την «τιμητική» στη σύνοδο της Γενικής Συνέλευσης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη. Ο γενικός γραμματέας του οργανισμού, Μπαν Κι Μουν, επέδειξε ιδιαίτερη κινητικότητα, καθώς διαγραφόταν με σαφήνεια το φάσμα ενδεχόμενης αποτυχίας της παγκόσμιας διάσκεψης στην Κοπεγχάγη για το κλίμα, τον ερχόμενο Δεκέμβριο, η οποία πρέπει να καταλήξει στη διάδοχο συνθήκη εκείνης του Κιότο για την κλιματική αλλαγή. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ο γ.γ. του ΟΗΕ πρότεινε τη διοργάνωση νέας συνόδου των ηγετών των ισχυρότερων οικονομικών του κόσμου, στα μέσα Νοεμβρίου, για την ανεύρεση πολιτικής λύσης.

«Η αδυναμία να καταλήξουμε σε μία διεθνή συμφωνία στην Κοπεγχάγη θα είναι ηθικά ασυγχώρητη, κοντόφθαλμη οικονομικά και απερίσκεπτη πολιτικά», δήλωσε ο γ.γ. του ΟΗΕ, κηρύσσοντας την Τρίτη την έναρξη της συνάντησης κορυφής για τις κλιματικές αλλαγές στην οποία μετείχαν περίπου εκατό αρχηγοί κρατών. Λίγα 24ωρα νωρίτερα, ο Μπαν Κι Μουν, θέλοντας να δώσει έμφαση στην ανάγκη να υπάρξει εκ νέου κινητικότητα, καθώς τα πράγματα για το μείζον θέμα της κλιματικής αλλαγής έμοιαζαν να έχουν βαλτώσει τους τελευταίους μήνας, υπονομεύοντας έτσι τη διεθνή σύνοδο της Κοπεγχάγης για την κλιματική αλλαγή, είχε χρησιμοποιήσει μια εύγλωττη εικόνα: «Έχουμε το πόδι μας κολλημένο στο γκάζι και πηγαίνουμε κατευθείαν για τον γκρεμό», έλεγε στις 3 Σεπτεμβρίου στη Γενεύη. Αλλά και ο Γάλλος πρόεδρος, Νικολά Σαρκοζί, προειδοποιούσε, πριν από τη συνάντηση της Τρίτης, ότι η κατάσταση βρίσκεται «σε μηδενικό σημείο»...

Έτσι, η συνάντηση των εκατό περίπου ηγετών απέκτησε κρίσιμη σημασία. Ως συνολικά «θετική» την αποτίμησε ο συγγραφέας και δημοσιογράφος Ερβέ Κεμπφ, τονίζοντας ότι σημειώθηκαν δεσμεύσεις ότι αφήνουν να διαφανεί ότι οι αρχηγοί των κρατών έχουν αντιληφθεί ότι δεν μπορούν να αποτύχουν στις διαπραγματεύσεις της Κοπεγχάγης - «η ατμόσφαιρα βελτιώθηκε σαφώς την Τρίτη», παρατήρησε ο ίδιος. «Κατ' αρχήν δεν υπήρξε επιθετικότητα στα λόγια από πλευράς αφρικανικών κρατών που θα μπορούσαν να στιγματίσουν τις ευθύνες των δυτικών χωρών, αλλά κινήθηκαν περισσότερο στους τρόπους επιτυχούς έκβασης της συνόδου της Κοπεγχάγης. Τώρα η έμφαση δίνεται στη δημιουργία ενός οικονομικού μηχανισμού συγκέντρωσης χρημάτων και πόρων προς όφελος των αναπτυσσόμενων χωρών για να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή», εξήγησε ο ίδιος.

Η κοινή στρατηγική Ευρωπαίων και Ιαπώνων

Πράγματι το κεντρικό διακύβευμα των διαπραγματεύσεων της Κοπεγχάγης είναι ακριβώς αυτή η ενίσχυση των πιο φτωχών χωρών, να αναπτυχθούν, περιορίζοντας την κατανάλωση ενέργειάς τους. Πολλές προτάσεις έγιναν προς την κατεύθυνση αυτή. Έτσι ο νεοεκλεγείς πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Γιούκιο Χατογιάμα επιβεβαίωσε τη δέσμευση της χώρας του να μειώσει της εκπομπές αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου κατά ένα τέταρτο, ως το 2020 σε σχέση με το 1990. Πρότεινε μάλιστα έναν μηχανισμό βοήθειας προς τις αναπτυσσόμενες χώρες: τη δημιουργία ενός ταμείου ιδιωτικής και δημόσιας βοήθειας, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, τη μεταβίβαση τεχνολογιών, με σεβασμό των πνευματικών δικαιωμάτων. Από ευρωπαϊκής πλευράς, ο ασκών την προεδρίας της Ε.Ε., Σουηδός πρωθυπουργός Φρέντρικ Ράινφελντ δήλωσε ότι σύμφωνα με την Κομισιόν χρειάζονται «5 με 7 δισ. τον χρόνο τα δύο επόμενα χρόνια». Ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί τόνισε ότι ως το 2020 η Κομισιόν έχει υπολογίσει σε 100 δισ. ευρώ τον χρόνο τις χρηματοδοτήσεις «που μπορούμε να υπολογίσουμε για να βοηθήσουμε τις αναπτυσσόμενες χώρες να προσαρμοστούν». Ο Σαρκοζί εξέφρασε τη στήριξή του στην πρόταση του Μεξικού για τη δημιουργία ενός ταμείου από όλες τις χώρες του πλανήτη.

Από την πλευρά τους, οι αφρικανικές χώρες, δια στόματος του προέδρου της Ρουάντα, Πωλ Καγκαμέ, αποδέχθηκαν αυτή τη λογική, αποφεύγοντας να επικρίνουν τις χώρες του Βορρά, που ευθύνονται ουσιαστικά για την υπερθέρμανση του πλανήτη. «Ο στόχος του παιχνιδιού δεν είναι να βρούμε ενόχους. Το θέμα είναι η επιβίωση του πλανήτη. Το να δαχτυλοδείχνουμε ο ένας τον άλλον, δεν είναι μόνο άχρηστο αλλά και αντιπαραγωγικό», είπε ο Καγκαμέ, που στήριξε την άποψη επέκτασης της αγοράς του άνθρακα. Αυτή η επέκταση θα μπορούσε να φθάσει τα χίλια δισ. δολάρια για τη δημιουργία πόρων για την Αφρική.

Όπως φάνηκε από τη συνάντηση κορυφής, η στρατηγική Ευρωπαίων και Ιαπώνων είναι η εξεύρεση συμφωνίας στη διαπραγμάτευση με τις αναδυόμενες και αναπτυσσόμενες χώρες. Η Ουάσινγκτον δεν παίζει ενεργό ρόλο σε αυτή τη στρατηγική, χωρίς ωστόσο να την παρεμποδίζει, όπως συνέβαινε επί του προκατόχου του Μπάρακ Ομπάμα, Τζορτζ Μπους. Η αμερικανική Γερουσία, ωστόσο, μπλοκάρει το σχέδιο του Ομπάμα για τη δημιουργία αγοράς άνθρακα στις ΗΠΑ.

Πράγματι, ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών, κατά την παρθενική του ομιλία στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού την Τετάρτη, ο Μπάρακ Ομπάμα έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για «αναπότρεπτη καταστροφή» που θα αντιμετωπίσουν οι μελλοντικές γενιές αν η διεθνής κοινότητα δεν ενεργήσει «θαρραλέα, γρήγορα και μαζί», τονίζοντας ότι «θα κριθούμε από την ιστορία». «Οι ημέρες που οι ΗΠΑ κωλυσιεργούσαν στο θέμα αυτό, είναι πλέον παρελθόν», είπε και υπενθύμισε τον στόχο του να φέρει τις αμερικανικές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στο επίπεδο του 1990 ώς το 2020. Πάντως, αν και υπογράμμισε ότι η χώρα του κινήθηκε περισσότερο στο θέμα αυτό «στη διάρκεια των οκτώ τελευταίων μηνών από ό,τι σε όλη την ιστορία της», ο Αμερικανός πρόεδρος δεν παρουσίασε κάποιο νέο επιχείρημα.

Δεν είναι πρώτη προτεραιότητα η εκπομπή αερίων για το Πεκίνο...

Και οι οκτώ ηγέτες που έλαβαν τον λόγο στη συνάντηση της Τρίτης εξέφρασαν την επιθυμία υπέρβασης του αδιεξόδου, καταθέτοντας μάλιστα και συγκεκριμένες προτάσεις. Με ενδιαφέρον αναμενόταν η τοποθέτηση της Κίνας, της γρηγορότερα αναπτυσσόμενης οικονομίας στον κόσμο, μιας από τις χώρες που ρυπαίνει περισσότερο τον πλανήτη. Ο Κινέζος πρόεδρος Χου Ζιντάο ανακοίνωσε ότι η χώρα του υιοθέτησε εθνικό πρόγραμμα με, «δεσμευτικούς», όπως τόνισε, στόχους. Ο Χου Ζιντάο ανακοίνωσε έτσι ότι η Κίνα θα λάβει νέα μέτρα για τη «μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα σε σχέση με το ΑΕΠ» το 2020 σε σχέση με το 2005. «Θα αναπτύξουμε τις ανανεώσιμες πηγές και την πυρηνική ενέργεια» ανακοίνωσε, προσθέτοντας: «Θα αναπτύξουμε το τμήμα των μη ορυκτών ενεργειών στην κατανάλωση της χώρας, φθάνοντας το ποσοστό του 15% ως το 2020». Ο ίδιος ανακοίνωσε αύξηση της επιφάνειας των κινεζικών δασών κατά 40 εκατομμύρια εκτάρια ως το 2020 σε σχέση με το 2005, προκειμένου να απορροφηθεί το διοξείδιο του άνθρακα.

Η Κίνα είναι πλέον η χώρα που εκπέμπει περισσότερα αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αφήνοντας στη δεύτερη θέση τις ΗΠΑ. Αυτές οι δύο χώρες μαζί είναι οι «πρωταθλήτριες» των εκπομπών αυτών των αερίων: ευθύνονται για το 40% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων διοξειδίου του άνθρακα. Αφού υπογράμμισε ότι η Κίνα θα κάνει ό,τι μπορεί για την ανάπτυξη «πράσινης οικονομίας, οικονομίας με χαμηλό ποσοστό άνθρακα, την επιτάχυνση της έρευνας και της ανάπτυξης και της διάδοσης των πράσινων τεχνολογιών», υπενθύμισε ότι για τις «αναπτυσσόμενες χώρες, η πρώτη προτεραιότητα είναι τώρα η οικονομική ανάπτυξη, η εξάλειψη της φτώχειας και η βελτίωση του επιπέδου ζωής». Μια τοποθέτηση που έκανε φανερό ότι η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου δεν συγκαταλέγεται μεταξύ των πρώτων προτεραιοτήτων του Πεκίνου...

Το θέμα του κλίματος αναμενόταν να συζητηθεί και στη σύνοδο του Πίτσμπουργκ, όπου όμως επρόκειτο να κυριαρχήσουν τα οικονομικά ζητήματα - κυρίως εκείνο της ρύθμισης των χρηματοπιστωτικών αγορών. Άρα, τι έμεινε από την πολυαναμενόμενη συνάντηση της Νέας Υόρκης; Τίποτε το απτό, από πλευράς αριθμών ή δεσμεύσεων. Μόνον η έκφραση καλής θέλησης μιας σειράς σημαντικών "παικτών" του διεθνούς στερεώματος ενόψει της συνόδου της Κοπεγχάγης. Είναι αυτή αρκετή για την επιτυχία της τελευταίας; Σίγουρα όχι. Οι επόμενες εβδομάδες θα είναι λοιπόν κρίσιμες για το κατά πόσο στην Κοπεγχάγη θα σημειωθεί πραγματική πρόοδος ή όχι, στο θέμα της υπερθέρμανσης του πλανήτη...
Τσερεζόλε Ε.


Διαβάστε περισσότερα...

Οι τράπεζες δεν δανείζουν χρήματα. Απλά τα δημιουργούν μέσω του χρέους.

Με το πέρασμα των χρόνων, το σύστημα κλασματικού αποθέματος και το ενιαίο δίκτυο τραπεζών του που υποστηρίζεται από μια κεντρική τράπεζα έγινε το κυρίαρχο χρηματικό σύστημα του κόσμου. Ταυτόχρονα, το κλάσμα χρυσού που έχει το ρόλο αντικρύσματος για τα χρήματα που δανείζονται μειώθηκε σταδιακά στο τίποτα.
Η βασική φύση των χρημάτων άλλαξε.
Στο παρελθόν, ένα χάρτινο δολάριο ήταν ουσιαστικά μια απόδειξη που μπορούσε να εξαργυρωθεί για μια τυποποιημένη ποσότητα χρυσού η ασημιού.
Σήμερα, ένα χάρτινο ή ένα ψηφιακό δολάριο μπορεί να εξαργυρωθεί μόνο για ένα άλλο
χάρτινο ή ψηφιακό δολάριο.
Στο παρελθόν, η ιδιωτικά κατασκευασμένη τραπεζική πίστωση υπήρχε μόνο στην μορφή

ιδιωτικών χαρτονομισμάτων, τα οποία ο κόσμος είχε το δικαίωμα να αρνηθεί ακριβώς όπως σήμερα έχουμε την επιλογή να αρνηθούμε την ιδιωτική επιταγή κάποιου.
Σήμερα, η ιδιωτικά κατασκευασμένη τραπεζική πίστωση μετατρέπεται νόμιμα σε κρατικό νόμισμα, τα δολάρια, τα ευρώ και τις στερλίνες που από συνήθεια σκεφτόμαστε ως χρήμα.

Το κρατικό νόμισμα είναι χρήμα που δημιουργείται με κρατική εξουσιοδότηση, ή διάταγμα και νόμοι νόμιμης προσφοράς ορίζουν ότι οι πολίτες θα πρέπει να δέχονται αυτό το κρατικό χρήμα


ως πληρωμή για χρέη, γιατί διαφορετικά τα δικαστήρια δεν θα επιβάλλουν την υποχρέωση

του οφειλέτη για πληρωμή.



Οπότε, η ερώτηση πλέον είναι…αν οι κυβερνήσεις και οι τράπεζες, μπορούν

και οι δύο απλά να δημιουργούν χρήματα, τότε πόσα χρήματα υπάρχουν;



Στο παρελθόν, η συνολική ποσότητα χρημάτων που υπήρχαν ορίζοταν από την φυσική ποσότητα

του οποιοδήποτε αγαθού χρησιμοποιούνταν ως χρήμα. Για παράδειγμα, για να δημιουργηθούν

νέα χρυσά ή ασημένια χρήματα, μια νέα ποσότητα χρυσού ή ασημιού έπρεπε να ανακαλυφθεί και να εξορυχθεί απ’ το έδαφος.

Σήμερα, κυριολεκτικά, το χρήμα δημιουργείται από το χρέος.



Νέο χρήμα δημιουργείται κάθε φορά που κάποιος παίρνει δάνειο από μια τράπεζα.



Ως αποτέλεσμα, η συνολική ποσότητα του χρήματος που μπορεί να δημιουργηθεί έχει ένα μόνο πραγματικό όριο

- το συνολικό επίπεδο χρέους.



Οι κυβερνήσεις θέτουν ένα επιπλέον υποχρεωτικό όριο στην δημιουργία νέου χρήματος, με την επιβολή ενός κανόνα, γνωστού ως

“Απαιτούμενο Κλασματικό Απόθεμα”.

Ουσιαστικά αυθαίρετο, το απαιτούμενο κλασματικό απόθεμα διαφέρει από χώρα σε χώρα και από εποχή σε εποχή. Στο παρελθόν, ήταν σύνηθες να απαιτείται από τις τράπεζες να έχουν πραγματικό χρυσό αξίας τουλάχιστον ενός (1) δολαρίου στο θησαυροφυλάκιο

ως αντίκρυσμα για κάθε 10 δολάρια χρημάτων που παράγονται από χρέη.



Σήμερα, οι απαιτούμενες αναλογίες αποθέματος δεν εφαρμόζονται πλέον στην αναλογία

νέου χρήματος προς απόθεμα χρυσού αλλά στην αναλογία νέου χρεωστικού χρήματος

προς το υπάρχων χρεωστικό χρήμα που υπάρχει στην τράπεζα ως καταθέσεις.



Σήμερα, τα αποθεματικά των τραπεζών αποτελούνται από δύο πράγματα:

την ποσότητα χρήματος, σε μορφή μετρητών, που έχουν εκδοθεί από την κυβέρνηση

και η τράπεζα έχει καταθέσει στην κεντρική τράπεζα, συν την ποσότητα του υπάρχοντος χρεωστικού χρήματος που υπάρχει στην τράπεζα ως καταθέσεις.



Για να το καταλάβουμε αυτό καλύτερα… ας φανταστούμε ότι μια νέα τράπεζα μόλις

ξεκίνησε και δεν έχει ακόμα καταθέτες. Ωστόσο, οι επενδυτές της τράπεζας κατέθεσαν

ως απόθεμα χίλια εκατόν έντεκα δολάρια και δώδεκα σεντς κανονικού χρήματος στην κεντρική τράπεζα και η απαιτούμενη αναλογία αποθέματος είναι 9:1.



Βήμα 1ο:

Οι πόρτες της τράπεζας ανοίγουν και καλωσορίζουν τον πρώτο πελάτη που θέλει δάνειο.



Χρειάζεται $10.000 για να αγοράσει ένα αυτοκίνητο. Με αναλογία αποθέματος 9:1, το απόθεμα της νέας τράπεζας στην κεντρική τράπεζα, γνωστό και ως “χρήμα μεγάλης ισχύος”, της επιτρέπει να δημιουργήσει νόμιμα, ως δια μαγείας, 9 φορές αυτό το ποσό, δηλαδή $10.000, βασιζόμενη στην υπόσχεση εξόφλησης του χρέους από τον δανειολήπτη.



Αυτά τα $10.000 δεν αφαιρούνται από κάπου αλλού. Είναι ολοκαίνουρια χρήματα που απλά

πληκτρολογούνται στον λογαριασμό του δανειολήπτη ως τραπεζική πίστωση.



Στην συνέχεια ο δανειολήπτης γράφει μια επιταγή που αφορά σε αυτήν την τραπεζική

πίστωση, για να αγοράσει το μεταχειρισμένο αυτοκίνητο.



Βήμα 2ο: Η πωλήτρια, τότε, καταθέτει αυτά τα 10,000 -μόλις δημιουργημένα- δολάρια

στην δική της τράπεζα.



Ανόμοια με τα κυβερνητικά χρήματα υψηλής ισχύος που κατατίθενται στην κεντρική τράπεζα,

αυτά τα φρεσκοδημιουργημένα χρήματα πίστωσης δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν με την

αναλογία αποθέματος.

Αντιθέτως, διαιρούνται με την αναλογία αποθέματος.



Με την αναλογία του 9:1, ένα νέο δάνειο των $9.000 μπορεί να δημιουργηθεί βασιζόμενο

στην κατάθεση των $10.000.



Βήμα 3ο: Αν αυτά τα $9.000 κατατεθούν πάλι, με την σειρά τους, από κάποιον τρίτο,

στην τράπεζα που τα δημιούργησε ή σε κάποια άλλη, μετατρέπονται σε νομική βάση για την

δημιουργία μιας τρίτης τραπεζικής πίστωσης, αυτής την φορά για πόσό ύψους $8.100.



Σαν μια από εκείνες τις ρώσικες κούκλες, καθεμιά από τις οποίες περιέχει μέσα της

μια ελαφρώς μικρότερη κούκλα, κάθε νέα κατάθεση δίνει την δυνατότητα έκδοσης ενός ελαφρώς μικρότερου δανείου, σε μια συνεχώς φθίνουσα σειρά.

Τώρα, αν τα χρήματα που δημιουργήθηκαν με το δάνειο δεν κατατεθούν σε κάποια τράπεζα,

η διαδικασία σταματάει.



Αυτό είναι το απρόβλεπτο μέρος του μηχανισμού δημιουργίας του χρήματος.



Αλλά πιθανότατα, σε κάθε βήμα, τα κανούρια χρήματα θα κατατεθούν σε κάποια τράπεζα

και η διαδικασία της αναλογίας αποθέματος μπορεί να αυτοεπαναλαμβάνεται συνέχεια

μέχρι περίπου 100.000 ολοκαίνουρια δολάρια να δημιουργηθούν μέσα στο τραπεζικό σύστημα.



Όλα αυτά τα νέα χρήματα έχουν δημιουργηθεί εξολοκλήρου από το χρέος και η όλη διαδικασία,

δικαιολογείται νομικά από την αρχική αποθεματική κατάθεση των μόλις χιλίων εκατόν έντεκα δολαρίων και δώδεκα σεντς, τα οποία στέκουν απείραχτα στην κεντρική τράπεζα!



Επιπλέον, σε αυτό το δαιμόνιο σύστημα, τα βιβλία κάθε τράπεζας στην αλυσίδα

πρέπει να δείχνουν ότι η τράπεζα έχει 10% μεγαλύτερο ποσό σε καταθέσεις, απ’ ότι έχει σε δάνεια. Αυτό δίνει στις τράπεζες ένα πραγματικό κίνητρο

για να αποζητούν τις καταθέσεις, ώστε να μπορούν να δίνουν δάνεια, γεγονός

το οποίο συντηρεί την γενική -ωστόσο λανθασμένη- εντύπωση ότι τα δάνεια προέρχονται από τις

καταθέσεις.



Τώρα, εκτός και αν όλα τα διαδοχικά δάνεια κατατεθούν στην ίδια τράπεζα,

δεν μπορεί να ειπωθεί ότι οποιαδήποτε τράπεζα κατάφερε να πολλαπλασιάσει το αρχικό απόθεμα χρήματος υψηλής ισχύος περίπου στο 90πλάσιο, εκδίδοντας τραπεζική πίστωση από το τίποτα.



Ωστόσο, το τραπεζικό σύστημα είναι ένας κλειστός βρόγχος. Τραπεζική πίστωση που

δημιουργείται στην μια τράπεζα γίνεται κατάθεση σε μια άλλη, και αντίστροφα.



Σε ένα θεωρητικό κόσμο όπου όλες οι συναλλαγές είναι ισόποσες, το τελικό αποτέλεσμα θα ήταν

ακριβώς το ίδιο σαν όλη η διαδικασία να συνέβη στα πλαίσια

μιας μόνο τράπεζας.



Δηλαδή, το αρχικό απόθεμα της τράπεζας στην κεντρική τράπεζα, ύψους λίγο παραπάνω από

χίλια εκατό δολάρια της επιτρέπει τελικά να συλλέξει τόκους για ένα ποσό μέχρι $100.000 που η τράπεζα ποτέ δεν είχε.



Αν ΑΥΤΟ σας φαίνεται εξωφρενικό, ακούστε

και το άλλο. Στις πρόσφατες δεκαετίες, ως αποτέλεσμα σταθερής πίεσης

από το τραπεζικό λόμπι, η υποχρέωση των τραπεζών να κάνουν μια αποθεματική κατάθεση

στην κεντρική τράπεζα του έθνους έχει σχεδόν καταργηθεί σε μερικές χώρες ενώ οι πραγματικές αναλογίες αποθέματος μπορεί να είναι πολύ υψηλότερες από 9:1.



Για μερικούς τύπους λογαριασμών, συχνά χρησιμοποιούνται αναλογίες του 20:1 και του 30:1.

Και ακόμα πιο πρόσφατα, με την επιβολή του “κόστους δανείου”, το οποίο οι δανειολήπτες

αναγκάζονται να πληρώσουν αν θέλουν να πάρουν ένα δάνειο, οι τράπεζες βρήκαν ένα νέο τρόπο για να παρακάμψουν τους περιορισμούς του απαιτούμενου αποθέματος μια και καλή.

Έτσι… παρότι οι κανόνες είναι περίπλοκοι, η πραγματικότητα της κοινής λογικής είναι

ουσιαστικά αρκετά απλή:



Οι τράπεζες μπορούν να δημιουργήσουν τόσα χρήματα, όσα μπορούμε να δανειστούμε.



“Όλοι γνωρίζουν υποσυνείδητα ότι οι τράπεζες δεν δανείζουν χρήματα.

Όταν τραβάτε χρήματα από τον λογαριασμό σας, η τράπεζα δεν σας λέει

ότι δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό επειδή δάνεισε τα χρηματά σας σε κάποιον άλλο.”

~Mark Mansfield, οικονομολόγος – συγγραφέας



Παρά την συνεχή προβολή πλάνων αρχείου από νομισματοκοπεία, τα χρήματα που παράγονται

από την κυβέρνηση, συνήθως αναλογούν σε ποσοστό λιγότερο του 5% του συνολικού χρήματος

που κυκλοφορεί. Περισσότερο από το 95% των υπόλοιπων χρημάτων

που υπάρχουν σήμερα δημιουργήθηκαν από κάποιον

που υπέγραψε ένα τεκμήριο χρέους σε κάποια τράπεζα.



Σαν αυτό να μην είναι αρκετό, αυτά τα χρήματα τραπεζικής πίστωσης δημιουργούνται και καταστρέφονται σε τεράστιες ποσότητες κάθε μέρα, καθώς νέα δάνεια εκδίδονται

και παλιά δάνεια εξοφλούνται.



“Φοβάμαι ότι δεν θα άρεσε στον μέσο πολίτη αν του έλεγαν ότι οι τράπεζες έχουν την δυνατότητα -και την εξασκούν- να δημιουργήσουν χρήματα

…Και αυτοί που ελέγχουν την πίστωση ενός έθνους καθοδηγούν την πολιτική των κυβερνήσεων

και κρατούν στην χούφτα τους την μοίρα των ανθρώπων.”

~Reginald McKenna, πρώην πρόεδρος του Δ.Σ.,

Τράπεζα Midlans της Αγγλίας



Οι τράπεζες μπορούν να εφαρμόζουν αυτό το χρηματικό σύστημα μόνο με την ενεργή

συνεργασία της κυβέρνησης. Πρώτον, οι κυβερνήσεις περνούν νομοσχέδια

νόμιμης προσφοράς για να μας αναγκάσουν να χρησιμοποιούμε

το επίσημο κρατικό νόμισμα.



Δεύτερον, οι κυβερνήσεις επιτρέπουν στην ιδιωτική τραπεζική πίστωση να παρέχεται

στην μορφή αυτού του κρατικού νομίσματος.



Τρίτον, τα κρατικά δικαστήρια επιβάλλουν την εξόφληση των τραπεζικών χρεών.



Και τέλος, οι κυβερνήσεις εγκρίνουν νομοθετικές ρυθμίσεις για να προστατέψουν την λειτουργία

και την εμπιστοσύνη του κόσμου στο χρηματικό σύστημα, ενώ δεν κάνουν τίποτα για να ενημερώσουν τον κόσμο σχετικά με την πραγματική καταγωγή

του χρήματος.

Η απλή αλήθεια είναι ότι όταν υπογράφουμε στην διακεκομένη γραμμή

για ένα υποτιθέμενο δάνειο ή μια υποθήκη, η υπογεγραμένη δέσμευσή μας για εξόφληση,

υποστηριζόμενη από τα περουσιακά στοιχεία που δεσμευόμαστε να παραδόσουμε ως ρήτρα

αν δεν καταφέρουμε να εξοφλήσουμε, είναι το μόνο πράγμα αληθινής αξίας

που εμπλέκεται στην συναλλαγή.



Στον καθένα που πιστεύει ότι θα τιμήσουμε την δέσμευσή μας, αυτό το συμβόλαιο του δανείου ή της υποθήκης είναι πλέον ένα φορητό, δυνητικά συναλλασόμενο, και εμπορεύσιμο κομμάτι χαρτιού. Είναι ένα “σου χρωστάω”.



Αναπαριστά αξία και συνεπώς είναι μια μορφή χρήματος.



Αυτό είναι το χρήμα που ο δανειολήπτης λαμβάνει και χρησιμοποιεί

από το υποτιθέμενο δάνειο της τράπεζας.



Τώρα… Ένα πραγματικό δάνειο στον φυσικό κόσμο σημαίνει ότι αυτός που δανείζει πρέπει

να έχει κάτι για να δανείσει.

Αν χρειάζεστε ένα σφυρί, το να σας δανείσω μια υπόσχεση παροχής ενός σφυριού που δεν

έχω, δεν θα σας φανεί και πολύ χρήσιμο. Αλλά στον τεχνητό κόσμο του χρήματος,

η υπόσχεση μιας τράπεζας να πληρώσει χρήματα που δεν διαθέτει, επιτρέπεται να θεωρείται νομικά ως χρήμα και εμείς το δεχόμαστε ως τέτοιο.



“Έτσι, το εθνικό μας μέσο συναλλαγών βρίσκεται πλέον στο έλεος των δανειοδοτικών

συναλλαγών των τραπεζών, οι οποίες δανείζουν, όχι χρήματα, αλλά υποσχέσεις παροχής χρημάτων που δεν διαθέτουν.”

-Irving Fisher, οικονομολόγος – συγγραφέας



Εφόσον ο δανειολήπτης υπογράψει την χρεωστική δέσμευση, η τράπεζα εξισορροπεί την συναλλαγή δημιουργώντας, με το πάτημα μερικών πλήκτρων σε ένα υπολογιστή,

ένα ισόποσο χρέος της τράπεζας προς τον δανειολήπτη.



Από την πλευρά του δανειολήπτη αυτό μετατρέπεται σε χρήματα δανείου στον λογαριασμό του,

και εφόσον η κυβέρνηση επιτρέπει αυτό το χρέος της τράπεζας

προς τον δανειολήπτη να μετατρέπεται σε επίσημο κρατικό νόμισμα, όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να το δέχονται ως χρήμα.

Ξανά, η βασική αλήθεια είναι πολύ απλή.



Χωρίς το έγγραφο που υπέγραψε ο δανειολήπτης, ο τραπεζίτης δεν θα είχε τίποτα να δανείσει.

Αναρωτηθήκατε ποτέ πώς είναι δυνατόν όλοι…κυβερνήσεις, οργανισμοί, εταιρίες, οικογένειες

να έχουν όλοι ταυτόχρονα χρέη και μάλιστα για τέτοια αστρονομικά ποσά;



Αναρωτηθήκατε ποτέ πως μπορεί να υπάρχουν τόσα πολλά χρήματα εκεί έξω ώστε να δανείζονται;



Τώρα γνωρίζετε.

Δεν υπάρχουν.



Οι τράπεζες δεν δανείζουν χρήματα.



Απλά τα δημιουργούν μέσω του χρέους.



Και, καθώς το χρέος είναι δυνητικά απεριόριστο, το ίδιο είναι και η παροχή χρημάτων.



Και, όπως φαίνεται τελικά…



η αντίθετη πρόταση είναι επίσης αληθής.

Χωρίς χρέος δεν υπάρχουν χρήματα.



Δεν είναι απίστευτο, ότι παρά τον αφάνταστο πλούτο των φυσικών πόρων, της τεχνολογικής καινοτομίας και της παραγωγικότητας που μας περιβάλλει, περίπου όλοι μας, από κυβερνήσεις

και εταιρίες μέχρι το κάθε ξεχωριστό άτομο, είμαστε βαριά χρεωμένοι στους τραπεζίτες;

Αν απλά οι άνθρωποι μπορούσαν να σταματήσουν ένα λεπτό και να σκεφτούν – Πως είναι δυνατόν;



Πως είναι δυνατόν οι άνθρωποι που ουσιαστικά παράγουν όλο τον πραγματικό πλούτο του κόσμου να χρωστούν σε αυτούς που απλά δανείζουν τα χρήματα που αναπαριστούν τον πλούτο;

Ακόμα πιο απίστευτο είναι το ότι αφού συνειδητοποιήσουμε ότι το χρήμα στην πραγματικότητα είναι χρέος, συνειδητοποιούμε επίσης ότι αν δεν υπήρχε χρέος,δεν θα υπήρχε χρήμα.



“Αυτή είναι η ουσία του χρηματικού μας συστήματος.

Αν δεν υπήρχαν χρέη στο χρηματικό μας σύστημα,

δεν θα υπήρχαν καθόλου χρήματα.”



~Marriner S. Eccles, Πρόεδρος και κυβερνήτης

του Federal Reserve Board



Αν αυτά είναι νέα για ‘σας, δεν είστε οι μόνοι.

Οι περισσότεροι άνθρωποι φαντάζονται ότι αν όλα τα δάνεια εξοφλούνταν, η κατάσταση

της οικονομίας θα βελτιώνονταν.



Σίγουρα αυτό ισχύει σε ατομικό επίπεδο.

Ακριβώς όπως έχουμε περισσότερα χρήματα για να ξοδέψουμε όταν οι δόσεις του δανείου

μας τελειώσουν, νομίζουμε ότι αν ο όλοι μας εξοφλούσαμε τα χρέη μας, θα υπήρχαν περισσότερα χρήματα για όλους.



Αλλά η αλήθεια είναι ακριβώς το αντίθετο.

Δεν θα υπήρχαν καθόλου χρήματα.



Ορίστε… Είμαστε εξαρτημένοι ολοκληρωτικά από την συνεχώς ανανεώσιμη τραπεζική πίστωση

ώστε να υπάρχουν χρήματα. Χωρίς δάνεια, δεν υπάρχουν χρήματα.

Το οποίο είναι αυτό ακριβώς που συνέβη κατά την Παγκόσμια Οικονομική Ύφεση του 1929.

Η παροχή χρημάτων μειώθηκε δραματικά καθώς η παροχή δανείων στέρεψε.



“Αυτή είναι μια τρομακτική σκέψη.

Είμαστε εντελώς εξαρτημένοι από τις

εμπορικές τράπεζες.



Κάποιος πρέπει να δανειστεί κάθε δολάριο

που υπάρχει στην κυκλοφορία, μετρητό ή πιστωτικό.



Όσο οι τράπεζες δημιουργούν άφθονα συνθετικά

χρήματα, ευημερούμε. Αν όχι, λιμοκτονούμε.



Χωρίς καμία αμφιβολία, το χρηματικό μας

σύστημα δεν μπορεί να έχει διάρκεια.



Όταν κάποιος αντιληφθεί πλήρως την εικόνα,ο τραγικός παραλογισμός της ανέλπιδης

κατάστασής μας είναι σχεδόν απίστευτός, αλλά να ‘τος.”



~Robert H. Hemphill, Διευθυντής Πιστώσεων

της Federal Reserve Bank, Atlanta, Georgia





Αδιάκοπο Χρέος



Και αυτό δεν είναι όλο. Οι τράπεζες

δημιουργούν μόνο το ποσό του Κεφαλαίου.

Δεν δημιουργούν τα χρήματα που θα πληρώσουν τους Τόκους.



Που υποτίθεται ότι θα βρεθούν αυτά;

Το μόνο μέρος στο οποίο μπορούν οι δανειζόμενοι να βρουν χρήματα για να πληρώσουν τους Τόκους είναι η συνολική διαθέσιμη ποσότητα χρημάτων της γενικής οικονομίας.

Αλλά το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής διαθέσιμης ποσότητας χρημάτων έχει δημιουργηθεί

με τον ίδιο ακριβώς τρόπο -ως τραπεζική πίστωση η οποία πρέπει να εξοφληθεί με περισσότερα χρήματα απ’ όσα δανείσθηκαν.



Συνεπώς παντού, υπάρχουν άλλοι δανειολήπτες στην ίδια κατάσταση, προσπαθώντας απεγνωσμένα να βρουν τα χρήματα 1που χρειάζονται για να εξοφλήσουν το Κεφάλαιο

και τους Τόκους από μια συνολική πηγή χρημάτων που περιέχει μόνο το Κεφάλαιο.



Είναι φανερά αδύνατο να εξοφλήσουν όλοι το Κεφάλαιο πλέον Τόκων αφού τα χρήματα που αντιστοιχούν στους Τόκους απλά δεν υπάρχουν.



Αυτό μπορεί να εκφραστεί με μια απλή μαθηματική εξίσωση.

Το μεγάλο πρόβλημα εδώ είναι ότι για μακροπρόθεσμα δάνεια, όπως υποθήκες

και κυβερνητικά χρέη, οι συνολικοί Τόκοι ξεπερνούν κατά πολύ το Κεφάλαιο.

Έτσι, εκτός και αν δημιουργηθούν πολλά επιπλέον χρήματα για να πληρωθούν οι Τόκοι,

αυτό σημαίνει ένα μεγάλο ποσοστό κατασχέσεων των υποθηκευμένων περιουσιών

και μια μη-λειτουργική οικονομία.



Για να διατηρηθεί μια λειτουργική κοινωνία ο ρυθμός κατασχέσεων πρέπει να είναι χαμηλός.

Και έτσι, για να γίνει αυτό, όλο και περισσότερα χρήματα θα πρέπει

να δημιουργούνται από το χρέος για να καλύπτουν τις σημερινές ανάγκες εξόφλησης

παλαιότερων χρεών.



Αλλά φυσικά, αυτό απλά αυξάνει το συνολικό χρέος.



Και αυτό σημαίνει ότι τελικά, περισσότεροι τόκοι πρέπει να εξοφληθούν,

με αποτέλεσμα να έχουμε μια συνεχώς αυξανόμενη και αναπόφευκτη ακουλουθία χρεών.



Είναι απλά η χρονική καθυστέρηση μεταξυ της δημιουργίας χρημάτων ως νέων δανείων

και της εξόφλησης αυτών, που εμποδίζει την ανεπάρκεια χρήματος

να προλάβει να χρεοκωπήσει ολόκληρο το σύστημα.



Ωστόσο, καθώς το αχόρταγο πιστωτικό τέρας των τραπεζών μεγαλώνει συνεχώς, η ανάγκη δημιουργίας όλο και περισσότερων χρημάτων από το χρέος για να ταϊσθεί,

γίνεται ακόμα πιο επείγουσα.



Γιατί είναι τα επιτόκια τόσο χαμηλά; Γιατί δεχόμαστε πιστωτικές κάρτες στα

γραμματοκιβώτιά μας αυτόκλητα;



Γιατί η αμερικάνικη κυβέρνηση ξοδεύει πιο γρήγορα από ποτέ;



Μήπως για να αποφύγει την κατάρρευση ολόκληρου του χρηματικού συστήματος;

Ένας λογικός άνθρωπος πρέπει να αναρωτηθεί:



Μπορεί αυτό να συνεχίζεται για πάντα;

Δεν είναι αναπόφευκτη η κατάρρευση;





“Ένα πράγμα που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε

σχετικά με το κλασματικού αποθέματος

τραπεζικό μας σύστημα είναι ότι, όπως το παιδικό

παιχνίδι με την μουσική και τις καρέκλες,

όσο η μουσική παίζει, δεν υπάρχουν χαμένοι.”



~Andrew Gause, Ιστορικός οικονομικών



Τα χρήματα διευκολύνουν την παραγωγή και το εμπόριο.



Καθώς το απόθεμα χρημάτων αυξάνεται, τα χρήματα χάνουν ολοένα την αξία τους

εκτός και αν το μέγεθος της παραγωγής και του εμπορίου, στον πραγματικό κόσμο, αυξάνεται με

το ίδιο ρυθμό. Επιπλέον, όταν ακούμε ότι η οικονομία

αναπτύσσεται με ετήσιο ρυθμό 3%, νομίζουμε ότι πρόκειται για ένα σταθερό ρυθμό.

Αλλά δεν είναι.

Το φετινό 3% αναπαριστά περισσότερα πραγματικά αγαθά και υπηρεσίες από το περυσινό 3%, επειδή είναι 3% πάνω στο νέο σύνολο.



Αντί για μια ευθεία γραμμή, όπως ίσως το εικονοποιείτε από τις λέξεις, ουσιαστικά είναι μια εκθετική καμπύλη που γίνεται όλο και πιο απότομη.

Το πρόβλημα, φυσικά, είναι ότι η αδιάκοπη ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας απαιτεί συνεχώς αυξανόμενη χρήση πραγματικών φυσικών πόρων και ενέργειας.



Ολοένα περισσότερα πράγματα πρέπει να μετατρέπονται από φυσικούς πόρους σε απόβλητα, κάθε χρόνο, για πάντα, μόνο και μόνο για να γλιτώσει το σύστημα από την κατάρρευση.



“Όποιος πιστεύει ότι η εκθετική ανάπτυξη

μπορεί να συνεχίζεται για πάντα

σε ένα πεπερασμένο κόσμο

είναι είτε τρελός, είτε οικονομολόγος.”

-Kenneth Boulding, οικονομολόγος



Τι μπορούμε να κάνουμε για αυτήν την ξεκάθαρα τρομακτική κατάσταση;

Πρώτα απ’ όλα, χρειαζόμαστε μια τελείως διαφορετική σύλληψη της έννοιας των χρημάτων.



Είναι ώρα οι άνθρωποι να αναρωτηθούν και να ρωτήσουν τις κυβερνήσεις τους,

τέσσερις απλές ερωτήσεις.

Σε όλο τον κόσμο, οι κυβερνήσεις δανείζονται χρήματα από ιδιωτικές τράπεζες έντοκα.



Το κυβερνητικό χρέος είναι ένα τεράστιο μέρος του συνολικού χρέους και η σταδιακή εξόφληση

αυτού αποτελεί ένα μεγάλο μέρος των φόρων που πληρώνουμε.



Γνωρίζουμε πλέον ότι οι τράπεζες απλά δημιουργούν από το τίποτα τα χρήματα που δανείζουν…

και ότι οι κυβερνήσεις τους έχουν δώσει άδεια να το κάνουν αυτό.

Οπότε η πρώτη ερώτηση είναι…

Γιατί οι κυβερνήσεις επιλέγουν να δανείζονται χρήματα έντοκα από ιδιωτικές τράπεζες όταν θα μπορούσαν να δημιουργούν οι ίδιες όσα χρήματα χρειάζονται χωρίς τόκους;



Και η δεύτερη μεγάλη ερώτηση είναι:



Γιατί να δημιουργούνται χρήματα ως χρέος ούτως ή άλλως;



Γιατί να μην δημιουργούνται χρήματα, τα οποία να συναλλάσονται μόνιμα και τα οποία δεν θα

χρειάζεται να επαναδανείζονται έντοκα συνεχώς μόνο και μόνο για να μπορούν να υπάρχουν;



Η τρίτη ερώτηση:



Πως μπορεί ένα χρηματικό σύστημα το οποίο λειτουργεί μόνο όταν υπάρχει μια συνεχώς

επιταχυνόμενη ανάπτυξη να χρησιμοποιηθεί για το χτίσιμο μιας

βιώσιμης οικονομίας;



Δεν είναι αυτονόητο ότι η συνεχώς επιταχυνόμενη ανάπτυξη και η βιωσιμότητα είναι ασύμβατες;



Και τέλος:



Τι είναι αυτό που κάνει το υπάρχον σύστημα να είναι εντελώς εξαρτημένο

από την συνεχή ανάπτυξη; Τι χρειάζεται να αλλάξει ώστε να επιτραπεί

η δημιουργία μιας βιώσιμης οικονομίας;



Τοκογλυφία





Κάποτε, η χρέωση οποιουδήποτε τόκου σε ένα δάνειο ονομάζοταν τοκογλυφία,

και υπόκεινταν σε βαριές ποινές, μεταξύ των οποίων και η θανατική.

Όλες οι κύριες θρησκείες απαγόρευαν την τοκογλυφία.



Τα περισσότερα επιχειρήματα που προβάλλονταν ενάντια στην εξάσκηση της τοκογλυφίας

ήταν ηθικού χαρακτήρα. Θεωρούνταν ότι η μόνος θεμιτός λόγος ύπαρξης

των χρημάτων ήταν να διευκολύνουν τις συναλλαγές αγαθών και υπηρεσιών.

Οποιαδήποτε μέθοδος δημιουργίας περισσότερων χρημάτων από τα ίδια τα χρήματα

θεωρούνταν πράξη ενός παράσιτου, ή ενός κλέφτη.



Ωστόσο, καθώς οι πιστωτικές ανάγκες του εμπορίου αυξήθηκαν, τα ηθικά επιχειρήματα

τελικά παραγκωνίστηκαν από το επιχείρημα ότι ο δανεισμός εμπεριέχει ρίσκο και μειώνει

τις επιχειρηματικές ευκαιρίες του δανειοδότη, και συνεπώς, οι απόπειρες κερδοσκοπίας από

τον δανεισμό είναι δικαιολογημένες.



Σήμερα, αυτές οι ιδέες μοιάζουν αλλόκοτες.

Σήμερα, η δημιουργία χρήματος από το χρήμα θεωρείται ιδανικό – κάτι για το οποίο αξίζει

και πρέπει να αγωνιστεί κάποιος.



Γιατί να εργάζεσαι όταν τα χρήματα σου μπορούν να εργάζονται για ‘σένα;



Ωστόσο, προσπαθώντας να οραματιστούμε ένα βιώσιμο μέλλον, είναι ξεκάθαρο ότι η χρέωση τόκων είναι ηθικό αλλά και πρακτικό πρόβλημα.

Φανταστείτε μια κοινωνία και μια οικονομία, η οποία μπορεί να λειτουργεί αιώνια επειδή, αντί να λεηλατεί τα κεφαλαιακά αποθέματα ενέργειας, αυτοπεριορίζεται στα τρέχοντα έσοδα.



Παύουν να κόβονται περισσότερα δέντρα απ’ όσα μπορούν να αναπτυχθούν στην ίδια περίοδο.



Όλη η ενέργεια είναι ανανεώσιμη: ηλιακή, βαρυτική, γεωθερμική, μαγνητική, ή ότι άλλο

ανακαλύψουμε.



Αυτή η κοινωνία ζει μέσα στα στα πλαίσια των μη-ανανεώσιμων πόρων της επαναχρησιμοποιώντας και ανακυκλώνοντας τα πάντα.

Και ο πλυθησμός απλά ανανεώνεται.



Μια τέτοια κοινωνία δεν θα μπορούσε ποτέ να λειτουργήσει χρησιμοποιώντας ένα χρηματικό

σύστημα το οποίο είναι ολότελα εξαρτημένο από την εκθετικά αυξανόμενη ανάπτυξη.



Μια σταθερή οικονομία χρειάζεται ένα χρηματικό απόθεμα που να μπορεί τουλάχιστον να μένει

σταθερό χωρίς να καταρρέει.



Ας υποθέσουμε ότι ο συνολικός όγκος αυτού του σταθερού χρηματικού αποθέματος αναπαριστάται από αυτόν τον μεγάλο κύκλο.



Ας υποθέσουμε επίσης, ότι οι δανειοδότες πρέπει να έχουν πραγματικά χρήματα για να

δανείζουν. Αν κάποιοι άνθρωποι σε αυτό το σύστημα, αρχίσουν να δανείζουν συστηματικά χρήματα με τόκο, το μερίδιό τους από το χρηματικό απόθεμα θα μεγαλώσει.Αν συνεχίσουν να επαναδανείζουν έντοκα τα χρήματα από προηγούμενες εξωφλήσεις

ποιό είναι το αναπόφευκτο αποτέλεσμα;

Είτε είναι χρυσός, είτε κυβερνητικά χρήματα, είτε χρήματα δημιουργημένα απ’το χρεός,

δεν έχει καμία σημασία.

Οι δανειοδότες θα καταλήξουν να έχουν ΟΛΑ τα χρήματα του χρηματικού αποθέματος.



Και αφού αρχειοθετηθούν όλες οι κατασχέσεις και οι χρεωκοπίες, θα καταλήξουν επίσης

ιδιοκτήτες όλης της πραγματικής περιουσίας.



Μόνο εάν τα έντοκα δάνεια εκδίδοταν ισόποσα από όλα τα μέλη του πληθυσμού

θα λύνονταν αυτό το κεντρικό πρόβλημα. Η βαριά φορολογία των τραπεζικών κερδών,

μπορεί επίσης να πετύχει αυτόν τον σκοπό.

Αλλά τότε, γιατί να θέλουν να υπάρχουν

οι τράπεζες;



Αν θα μπορούσαμε ποτέ να ελευθερωθούμε από την υπάρχουσα κατάσταση, θα μπορούσαμε να φανταστούμε το τραπεζικό σύστημα να λειτουργεί ως μια αφιλοκερδής

υπηρεσία προς την κοινωνία, καταβάλλοντας τα κέρδη από τους τόκους

στους πολίτες ως μέρισμα, ή δανείζοντας άτοκα.



“Δεν βρήκα μέχρι τώρα κανέναν, ο οποίος να

μπορεί με λογική σκέψη,

να δικαιολογήσει την κυβέρνηση που δανείζεται

την χρήση των δικών της χρημάτων…

Πιστεύω ότι θα έρθει ο καιρός που ο κόσμος

θα απαιτήσει να αλλάξει αυτό.

Πιστεύω ότι θα έρθει ο καιρός σε αυτή τη χώρα

που πράγματι θα κατηγορήσουν εσάς και εμένα

και κάθε άλλον που σχετίζεται με το κογκρέσο

επειδή καθίσαμε άπραγοι και επιτρέψαμε την

διαιώνιση ενός τόσο βλακώδους συστήματος.”

~ Wright Patman. Δημοκρατικός εκπρόσωπος του

κογκρέσου των ΗΠΑ, 1928-1976

Πρόεδρος της επιτροπής για τραπεζικά & νομισματικά

θέματα, 1963-1975



Αλλάζοντας το Σύστημα



Εφόσον είναι η ίδια η θεμελιακή φύση του συστήματος αυτή που δημιουργεί τα προβλήματα,

ψευτοεπισκευές στο σύστημα δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να τα λύσουν.

Ολόκληρο το σύστημα πρέπει να αντικατασταθεί.



Πολλοί κριτικοί του χρηματικού συστήματος φωνάζουν να επιστρέψουμε σε χρήματα

που βασίζονται στον χρυσό, ισχυριζόμενοι ότι ο χρυσός έχει μια μακρά ιστορία αξιοπιστίας.



Αγνοούν την πληθώρα από κομπίνες που μπορούν να εφαρμοστούν στον χρυσό:

ξύρισμα νομισμάτων, χρήση ευτελέστερων μετάλλων, ρύθμιση της αξίας του μέσω μονοπωλιακών τακτικών, κομπίνες που όλες εφαρμόστηκαν στην αρχαία

Ρώμη, και συνέβαλαν στην πτώση της.

Μερικοί υποστηρίζουν το ασήμι, που υπάρχει σε μεγαλύτερη αφθονία από τον χρυσό και έτσι

είναι δύσκολο να ρυθμιστεί η αξία του μέσω μονοπωλιακών τακτικών.

Δεν είναι λίγοι και αυτοί που αμφισβητούν την ανάγκη επιστρέψουμε στα πολύτιμα μέταλλα.





Κανείς δεν θέλει να πάμε πίσω, τότε που έπρεπε να κουβαλάμε βαριά σακιά με κέρματα

για να πάμε για ψώνια.



Είναι βέβαιο ότι είτε χάρτινο, είτε ψηφιακό, είτε πλαστικό, είτε πιθανότατα βιομετρικό,

οποιοδήποτε και να είναι το πραγματικό μέσο συναλλαγής στο μέλλον, έχει, όπως και σήμερα,

τις ίδιες προοπτικές δημιουργίας απεριόριστου χρήματος απ’ το χρέος.

Εκτός αυτού, αν ο χρυσός επανέρχοταν πάλι ως η αποκλειστική νόμιμη βάση του χρήματος, αυτοί που δεν έχουν χρυσό θα βρεθούν ξαφνικά χωρίς καθόλου χρήματα!



Άλλοι συνήγοροι της μεταρρύθμισης του χρηματικού συστήματος υποστηρίζουν ότι τα κύρια προβλήματα είναι η απληστεία και η ανεντιμότητα, και ότι μάλλον υπάρχουν καλύτεροι τρόποι

για να δημιουργηθεί ένα έντιμο και ισόνομο χρηματικό σύστημα, απ’την επιστροφή στο ασήμι

ή στον χρυσό.

Διανοητές έχουν προτείνει διάφορες εναλλακτικές μεθόδους δημιουργίας του χρήματος.



Αρκετά ιδιωτικά ανταλλακτικά συστήματα δημιουργούν χρήματα από το χρέος, όπως

περίπου και οι τράπεζες, αλλά το κάνουν ανοικτά και χωρίς να χρεώνουν

τόκους.

Ένα παράδειγμα είναι ένα ανταλλακτικό σύστημα στο οποίο το χρέος εκφράζεται ως

ενέχυρο ωρών εργασίας, όπου σε όλα τα είδη εργασίας αντιστοιχίζεται η ίδια χρηματική αξία,

επιτρέποντας στις ώρες εργασίας να αναλογούν σε τιμές αγαθών σε δολάρια.



Αυτού του είδους το χρηματικό σύστημα μπορεί να “στηθεί”από οποιονδήποτε μπορεί να επινοήσει ένα τρόπο για να γίνονται οι υπολογισμοί και να βρει πρόθυμους και αξιόπιστους συμμετέχοντες.

Το στήσιμο ένος τοπικού ανταλλακτικού χρηματικού συστήματος, ακόμα και αν δεν χρησιμοποιηθεί άμεσα από όλους, θα ήταν ένα συνετό μέτρο έκτακτης ανάγκης

για οποιαδήποτε κοινότητα.



Η μεταρρύθμιση του χρηματικού συστήματος, όπως η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος,

είναι ένα μεγάλο θέμα, ένα θέμα που απαιτεί θέληση αλλαγής και

ανοικτή σκέψη. Η μεταρρύθμιση του χρηματικού συστήματος, ξανά, όπως η μεταρρύθμιση του εκλογικού συστήματος, δεν θα γίνει εύκολα, γιατί οι τεράστιας δύναμης παράγοντες που επωφελούνται από το υπάρχον σύστημα θα κάνουν ότι περνά από το χέρι τους

για να διατηρήσουν την κυριαρχία τους.



Τώρα που είδαμε ότι τα χρήματα είναι απλά μια ιδέα και ότι στην πραγματικότητα τα χρήματα μπορούν να είναι οτιδήποτε ορίσουμε, να μια πολύ απλή εναλλακτική θεωρία για να εξετάσετε. Αυτό το μοντέλο βασίζεται σε συστήματα που έχουν λειτουργήσει στο παρελθόν, στην Αγγλία και στην Αμερική, συστήματα που υπονομεύθηκαν και καταστράφηκαν από χρυσοπώλες, τραπεζίτες, και το δικό τους σύστημα κλασματικού αποθέματος.



Για να δημιουργηθεί μια οικονομία που βασίζεται σε σταθερό, άτοκο χρήμα, τα χρήματα θα μπορούσαν απλά να δημιουργούνται και να εισάγονται στην οικονομία ως δαπάνες

από την κυβέρνηση, κατά προτίμηση σε σταθερής αξίας έργα υποδομής

που διευκολύνουν το εμπόριο, όπως δρόμους, σιδηρόδρομους, γέφυρες, λιμάνια

και δημόσιες αγορές.



Αυτά τα χρήματα δεν θα έχουν δημιουργηθεί από το χρέος.

Θα έχουν δημιουργηθεί ως αξία, αξία στην μορφή των έργων στα οποία επενδύθηκαν.

Αν αυτά τα νέα χρήματα διευκολύνουν το εμπόριο στον ανάλογο βαθμό, ώστε να χρησιμοποιηθούν, η δημιουργία τους δεν θα προκαλέσει ούτε τον ελάχιστο πληθωρισμό.

Αν ωστόσο, οι κυβερνητικές δαπάνες προκαλέσουν πληθωρισμο, υπάρχουν δύο τρόποι αντιμετώπισης.

Ο πληθωρισμός έχει τα ίδια αποτελέσματα με μια επίπεδη φορολογία των χρημάτων.



Είτε η αξία των χρημάτων μειωθεί 20%, είτε η κυβέρνηση μας πάρει το 20% των χρημάτων μας,

τα αποτελέσματα στην αγοραστική μας δύναμη είναι τα ίδια. Από αυτήν την οπτική γωνία, ο πληθωρισμός στην θέση της φορολογίας, μπορεί να είναι πολιτικά αποδεκτός αν τα χρήματα που τον δημιουργούν δαπανώνται σοφά και εφόσον διατηρείται μέσα σε κάποια όρια.



Ισοδύναμα, η κυβέρνηση θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον πληθωρισμό, συλλέγοντας

χρήματα από φόρους, τα οποία στην συνέχεια θα έβγαζε εκτός κυκλοφορίας, μειώνοντας το απόθεμα χρημάτων, επαναφέροντας έτσι την αρχική αξία του χρήματος.



Όμοια, για να ελεγθεί ο αποπληθωρισμός, το φαινόμενο των πτώσεων σε μισθούς και τιμές,

η κυβέρνηση θα μπορούσε απλά να δημιουργεί περισσότερα χρήματα μέσω δαπανών.

Χωρίς ανταγωνιστική δημιουργία χρήματος από τον ιδιωτικό τομέα, οι κυβερνήσεις θα έχουν πιο αποδοτικό έλεγχο του εθνικού χρηματικού αποθέματος.

Ο κόσμος θα ξέρει ποιον να κατηγορήσει αν τα πράγματα δεν πάνε καλά.

Οι κυβερνήσεις θα μπορούν να εναλλάσσονται με βάση την ικανότητα που έχουν να διατηρούν την αξία του χρήματος.



Οι κυβερνήσεις θα λειτουργούν βασιζόμενες κυρίως στην φορολογία, όπως και τώρα, αλλά τα

χρήματα των φόρων θα πιάνουν πλέον τόπο αφού δεν θα σπαταλούνται για να πληρώνουν

τους τόκους του εθνικού χρέους στους τραπεζίτες.



Θα μπορούσε να μην υπάρχει καθόλου εθνικό χρέος, αν η κυβέρνηση απλά δημιουργούσε τα

χρήματα που χρειάζοταν.



Η αέναη συλλογική υποδούλωση στις τράπεζες, μέσω της εξόφλησης των τόκων του κυβερνητικού χρέους, θα ήταν αδύνατη.



“Τα χρήματα είναι μια νέα μορφή δουλείας

και η μόνη διαφορά της από την παλιά μορφή

είναι το γεγονός ότι είναι απρόσωπη, ότι δεν υπάρχει ανθρώπινη σχέση

μεταξή αφέντη και δούλου.” ~Leo Tolstoy





Η Αόρατη Δύναμη



“Κανείς δεν είναι περισσότερο σκλαβωμένος

από αυτούς που πιστεύουν ότι είναι ελεύθεροι”

~Goethe



Αυτό που διαδαχθήκαμε ως δημοκρατία και ελευθερία έχει καταντήσει στην πραγματικότητα μια δαιμόνια, αόρατη μορφή οικονομικής δικτατορίας.



Όσο όλόκληρη η κοινωνία μας παραμένει πλήρως εξαρτημένη από την τραπεζική πίστωση

ως παροχή χρημάτων, οι τραπεζίτες θα είναι σε θέση να παίρνουν αποφάσεις σχετικά με το ποιος θα παίρνει χρήματα και ποιος δεν θα παίρνει.



“Το σύγχρονο τραπεζικό σύστημα

κατασκευάζει χρήματα από το τίποτα.

Η όλη διαδικασία είναι μάλλον το πιο εκπληκτικό

ταχυδακτυλουργικό κόλπο που ανακαλύφθηκε ποτέ.



Το τραπεζικό σύστημα επινοήθηκε μέσα στην

αχρειότητα και γεννήθηκε μέσα στην αμαρτία.



Οι τραπεζίτες κατέχουν την Γη.



«Ακόμα και αν την πάρετε πίσω από αυτούς,

αν τους αφήσετε την δύναμη να δημιουργούν χρήματα,



με μια μολυβιά θα δημιουργήσουν αρκετά

για να την αγοράσουν ξανά…



Αν τους αφαιρέσετε αυτή την δύναμη, όλες οι

μεγάλες περιουσίες τους, όπως η δική μου,

θα εξαφανιστούν,



και πρέπει να εξαφανιστούν, γιατί τότε αυτός

ο κόσμος θα είναι ένας καλύτερος και πιο

χαρούμενος κόσμος για να ζήσει κάποιος.



Αλλά αν θέλετε να συνεχίσετε να είστε σκλάβοι

των τραπεζών και να πληρώνετε το κόστος της

ίδιας σας της σκλαβιάς,



τότε αφήστε τους τραπεζίτες να δημιουργούν

χρήματα και να ελέγχουν την πίστωση.”



~Sir Josiah Stamp – Διευθυντής, Τράπεζα της Αγγλίας 1928-1941

(φημιζόμενος, τότε, ως ο 2ος πλουσιότερος

άνθρωπος στην Αγγλία)



“Οι ανικανότητα των αποίκων να πάρουν μόνιμα

την δύναμη να δημιουργούν τα δικά τους χρήματα



από τα χέρια του Γεωργίου ΙΙΙ

και των διεθνών τραπεζιτών



ήταν ο ΚΥΡΙΟΣ λόγος για τον επαναστατικό πόλεμο.”

~Benjamin Franklin



Λίγοι γνωρίζουν σήμερα ότι, η ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών, από την επανάσταση του 1776, είναι στο μεγαλύτερο μέρος της, το αφήγημα ενός επικού αγώνα για την μόνιμη απελευθέρωση από τον έλεγχο των διεθνών ευρωπαικών τραπεζών.



Αυτός ο αγώνας χάθηκε το 1913, όταν ο πρόεδρος Woodrow Wilson υπέγραψε

το Νομοσχέδιο Ομοσπονδιακού Αποθέματος (Federal Reserve Act) θέτοντας το διεθνές τραπεζικό καρτέλ υπεύθυνο για την δημιουργία του αμερικάνικου χρήματος.



“Είμαι ο πιο δυστυχισμένος άνθρωπος.

Χωρίς να το θέλω, κατέστρεψα την χώρα μου.



Ένα μεγάλο βιομηχανικό έθνος ελέγχεται

από το πιστωτικό του σύστημα.



Το πιστωτικό μας σύστημα είναι συγκεντρωμένο.

Έτσι, η ανάπτυξη του έθνους και όλες μας οι

δραστηριότητες βρίσκονται στο έλεος μερικών

ανθρώπων.

Φτάσαμε να είμαστε μια από τις χειρότερες, μια από τις πιο πλήρως ελεγχόμενες

και κυριαρχημένες κυβερνήσεις στον πολιτισμένο κόσμο.



Όχι πλέον κυβέρνηση ελεύθερης άποψης, όχι πλέον κυβέρνηση από απόφαση και

ψήφο της πλειοψηφίας, αλλά κυβέρνηση από την θέληση και την βία

μιας μικρής ομάδας κυρίαρχων ανθρώπων.



~ Woodrow Wilson – Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών

1913-1921



Η δύναμη αυτού του συστήματος είναι βαθιά ριζωμένη. Το ίδιο είναι και η σιωπή των ΜΜΕ

και του εκπαιδευτικού συστήματος γύρω από αυτό το θέμα.



Πριν χρόνια, ένας καναδός αναπληρωτής πρωθυπουργός έκανε μια δημοσκόπηση μεταξύ μη-οικονομολόγων, επαγγελματιών με υψηλό επίπεδο μόρφωσης και απλών ανθρώπων στον δρόμο

και ανακάλυψε ότι κανένας από αυτούς δεν είχε μια ακριβή κατανόηση για το πως δημιουργείται το χρήμα.



Μάλιστα, είναι μάλλον σωστό αν πούμε ότι οι περισσότεροι άνθρωποι, συμπεριλαμβάνοντας

και τους τραπεζικούς υπαλλήλους, δεν έχουν αφιερώσει ούτε ένα λεπτό σκέψης στο θέμα.



Εσείς;



“Όλη η πολυπλοκότητα, η σύγχυση και οι συμφορές

της Αμερικής οφείλονται

όχι στα ελαττώματα του Συντάγματος ή της Συνομοσπονδίας,

όχι στην θέληση για τιμές και αρετές,



όσο στην ουσιαστική άγνοια της φύσης

του νομίσματος, της πίστωσης και της κυκλοφορίας.”



~ John Adams,

Ιδρυτής του αμερικάνικου συντάγματος



Το σύγχρονο σύστημα δημιουργίας χρημάτων απ’ το χρέος γεννήθηκε πριν περίπου τριακόσια χρόνια, όταν ιδρύθηκε η πρώτη Τράπεζα της Αγγλίας

με βασιλική άδεια να δανείζει γραμμάτια χρυσού με το σύστημα του κλασματικού αποθέματος

σε μια μικρή σχετικά αναλογία του 2:1.



Αυτή η μικρή αναλογία ήταν απλά το “πρώτο βήμα” για αυτό που έμελλε να ακολουθήσει.

Αυτό το σύστημα είναι πλέον παγκόσμιο, δημιουργεί ουσιαστικά απεριόριστη ποσότητα

χρημάτων από αέρα κοπανιστό, και έχει αλυσοδέσει περίπου όλο τον πλανήτη

σε ένα εκθετικά αυξανόμενο χρέος που δεν μπορεί να εξοφληθεί ποτέ.



Μπορεί αυτό να συνέβη κατά λάθος;



Ή πρόκειται για συνομωσία;



Προφανώς, κάτι πολύ ΜΕΓΑΛΟ παίζεται εδώ.



“Όποιος ελέγχει τον όγκο των χρημάτων στην

χώρα μας είναι ο απόλυτος άρχοντας όλης της

βιομηχανίας και του εμπορίου…



και όταν συνειδητοποιείς ότι ολόκληρο το σύστημα

ελέγχεται τόσο εύκολα, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο,

από λίγους ισχυρούς ανθρώπους στην κορυφή,

δεν χρειάζεται να σου πει κάποιος που οφείλονται

οι περίοδοι πληθωρισμού και οικονομικής ύφεσης.”

~James A. Garfield,

δολοφονημένος πρόεδρος των Η.Π.Α.



“Η κυβέρνηση θα έπρεπε να δημιουργεί,

να εκδίδει, και να κυκλοφορεί

όλα τα χρήματα και τα πιστωτικά παράγωγα

που χρειάζονται για να καλύψουν τις κυβρνητικές

δαπάνες και την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών.

Με την υιοθέτηση αυτών των αρχών,

οι φορολογούμενοι πολίτες θα εξοικονομήσουν

τεράστια ποσά που τώρα δίνουν για εξόφληση τόκων.





Το δικαίωμα της δημιουργίας και έκδοσης χρημάτων

είναι, όχι μόνο το ανώτατο αποκλειστικό

προνόμιο της κυβέρνησης,



αλλά και η μεγαλύτερη δημιουργική της ευκαιρία.”

~Abraham Lincoln,

δολοφονημένος πρόεδρος των Η.Π.Α.





“Οσότου ο έλεγχος της έκδοσης

χρημάτων και πιστώσεων

να επανέλθει στην κυβέρνηση και να αναγνωριστεί

ως η πλέον περίοπτη και ιερή ευθύνη της,



όλες οι συζητήσεις περί εθνικής κυριαρχίας

της Βουλής και της Δημοκρατίας

είναι άσκοπες και μάταιες…





Όταν ένα έθνος δεν έχει πλέον τον έλεγχο του

πιστωτικού συστήματος, δεν έχει σημασία

ποιός θεσπίζει τους νόμους του…

Εφόσον τεθεί επικεφαλής, η τοκογλυφία

θα καταστρέψει οποιοδήποτε έθνος.”

~ William Lyon Mackenzie King

πρώην πρωθυπουργός του Καναδά

(ο οποίος εθνικοποίησε την Τράπεζα του Καναδά)

“Είμαστε ευγνόμωνες στην Washington Post,

στους New York Times, στο Time Magazine

και σε άλλες μεγάλες εκδόσεις των οποίων οι διευθυντές πήραν μέρος στις συναντήσεις μας και σεβάστηκαν τις υποσχέσεις τους για διακριτικότητα, για περίπου σαράντα χρόνια.



Θα ήταν αδύνατο για μας να αναπτύξουμε τα σχέδιά μας για τον κόσμο αν ήμασταν κάτω από τα δυνατά φώτα της δημοσιότητας όλα αυτά τα χρόνια. Αλλά ο κόσμος είναι πιο προχωρημένος πλέον και είναι έτοιμος να βαδίσει προς μια παγκόσμια κυβέρνηση.



Η υπερεθνική ύπατη εξουσία από μια τάξη εκλεκτών διανοούμενων και από τις διεθνείς τράπεζες είναι σίγουρα προτιμώτερη



από τον εθνικό αυτοπροσδιορισμό που εφαρμόζονταν τους προηγούμενους αιώνες”



~David Rockefeller, απευθυνόμενος

στη συνάντηση της Τριμερούς Αρμοστείας, 1991



“Μόνο τα μικρά μυστικά χρήζουν προστασίας.



Τα μεγάλα κρατούνται κρυφά από την λαική δυσπιστία.”

~ Marshall McLuhan, “guru” των media







Το Χρήμα ως Χρέος

Υποτιτλισμός: www.kepik.gr





http://www.tvxs.gr/v10681

Πώς τα αμερικανικά και ευρωπαϊκά λόμπι οδήγησαν στην οικονομική κρίση, που ταλανίζει σήμερα ολόκληρο τον πλανήτη; Διαβάστε ένα άρθρο του Kenneth Haar από το Corporate Europe Observatory, σχετικά με την προσπάθεια αντιμετώπισης της κρίσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το ρόλο των τραπεζών και την ισχύ των πολιτικών θεσμών.

Παρατηρητήριο της Ευρώπης των Πολυεθνικών – 17 Απριλίου 2009

Το τραπεζικό λόμπι ξόδεψε τεράστια ποσά στην Ουάσιγκτον για να πείσει τους κυβερνώντες να υιοθετήσουν το νομικό πλαίσιο που του επέτρεψε να στήσει τον… τζόγο το χοντρό. Στις Βρυξέλλες, ο Ευρωπαίος φορολογούμενος πληρώνει και… χρηματική αποζημίωση στους λομπίστες για την προσπάθεια τους να πείσουν την Κομισιόν!

Μετά από τρεις δεκαετίες ακατάπαυστης απορρύθμισης, η χειρότερη κρίση από το ’30 έχει αφήσει τους σημαντικότερους παίχτες σε κατάσταση αμηχανίας. Μεγάλοι χρηματοπιστωτικοί οίκοι όπως η Lehman Brothers, η AIG, η Northern Rock ή η Hypo Real Estate έσπειραν τον όλεθρο, μέχρι που ολόκληρος ο χρηματοοικονομικός τομέας βρέθηκε στο καναβάτσο. Οι πάλαι ποτέ ‘ήρωες της ανάπτυξης’ στιγματίζονται τώρα ως αδίστακτοι κερδοσκόποι. Μία καίρια ερώτηση τίθεται ξανά και ξανά: ποιος ευθύνεται για την κρίση;

Ένας πρώτης τάξεως ύποπτος είναι το τραπεζικό λόμπι στην Ουάσιγκτον, το οποίο άνοιξε το δρόμο για την απορρύθμιση που οδήγησε στην κρίση. Μεγάλα ποσά ξοδεύτηκαν για να πείσουν τους πολιτικούς να δημιουργήσουν το πλαίσιο που επέτρεψε τα… χοντρά στοιχήματα.

Όσον αφορά την Ευρώπη, ο ρόλος του τραπεζικού λόμπι στις Βρυξέλλες δεν είναι δυνατό να αγνοηθεί. Και δεν χρειάζεται να ψάξει κανείς πολύ για να ανακαλύψει ότι οι Βρυξέλλες παραχώρησαν στους χρηματοπιστωτικούς οίκους προνόμια που στην Αμερική ούτε να ονειρευτούν δεν θα μπορούσαν.

Για τις επιχειρήσεις του χρηματοοικονομικού τομέα δεν ήταν διόλου δύσκολο να αποκτήσουν πρόσβαση στους διαμορφωτές των πολιτικών αποφάσεων στην ΕΕ. Οι πόρτες είναι ανοικτές γι’ αυτούς εδώ και καιρό και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει απευθύνει ανοιχτή πρόσκληση στον τομέα να παραβρίσκεται στο τραπέζι που λαμβάνονται οι αποφάσεις, όποτε το επιθυμεί. Και παρόλη τη χρηματοοικονομική κατάρρευση, την οικονομική κρίση και την αμηχανία των μεγάλων τραπεζών σε σχέση με τα λάθη τους, δεν υπάρχει μέχρι στιγμής καμία ένδειξη ότι η προνομιακή αυτή μεταχείριση θα σταματήσει.

Δισεκατομμύρια ξοδεύονται για την επιρροή των πολιτικών θεσμών

Όσον αφορά τις ΗΠΑ, υπάρχουν μάλλον ξεκάθαρα στοιχεία σε σχέση με τον τρόπο που δόθηκε η απαραίτητη ελευθερία κινήσεων για να πραγματοποιηθούν οι καταστροφικές επενδύσεις που αποτέλεσαν την αφορμή του ξεσπάσματος της κρίσης. Το Φεβρουάριο, η αμερικανική ερευνητική ομάδα Wall Street Watch δημοσίευσε μια μελέτη με τίτλο ‘Το ξεπούλημα: Πώς η Γούολ Στρήτ και η Ουάσιγκτον πρόδωσαν την Αμερική’. Η μελέτη δείχνει την άμεση σχέση που είχε το λόμπινγκ των τραπεζών στην Ουαστιγκτόν με την κρίση.

Οι συγγραφείς εφιστούν την προσοχή σε 12 συγκεκριμένες πολιτικές διαμάχες στις οποίες το χρηματοοικονομικό λόμπι κατάφερε να επικρατήσει, με συνέπεια να δημιουργηθεί το πλαίσιο που οδήγησε στην κατάρρευση.

Υιοθετήθηκαν, για παράδειγμα, νέοι λογιστικοί κανόνες που επέτρεπαν την αφαίρεση των αποτυχημένων επενδύσεων από τους επίσημους ισολογισμούς και κανόνες που άφηναν τις τράπεζες να αυτορυθμιστούν σε μια σειρά ζωτικά ζητήματα, ενώ καταργήθηκε η διάκριση ανάμεσα στις εμπορικές και επενδυτικές τράπεζες. Όλα αυτά διευκόλυναν το τζογάρισμα των αποταμιεύσεων των απλών ανθρώπων.

Ένας από τους πολλούς παράγοντες της πολιτικής αυτής ‘επιτυχίας’ ήταν οι μεγάλοι προϋπολογισμοί που αφιερώθηκαν στο λόμπινγκ. Ο αμερικανικός χρηματοοικονομικός τομέας απασχόλησε το 2007 γύρω στους 3.000 υπαλλήλους για να κάνουν λόμπινγκ. Μέσα στην τελευταία δεκαετία ξόδεξε στο λόμπινγκ 3,4 δισεκατομύρια δολάρια. Οι δωρεές του στις καμπάνιες του Ομπάμα, του Μακ Κέιν και άλλων έφτασαν το αστρονομικό ποσό των 5,1 δισεκατομυρίων. (Για να καταλάβουμε το μέγεθος του ποσού στα 3 με 5 δις υπολογίζεται το κόστος του πολέμου στο Ιράκ για τις ΗΠΑ ενώ η αναπτυξιακή βοήθεια της Δύσης στον τρίτο κόσμο είναι 2,3 δις στα τελευταία 60 χρόνια).

Έχει η κατάσταση στην Ευρώπη κάποια σχέση με την εικόνα αυτή; Είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί πόσα χρήματα ξοδεύτηκαν από το χρηματοοικονομικό τομέα στην πρωτεύουσα της ΕΕ για να επηρρεαστεί η Επιτροπή, το Συμβούλιο των υπουργών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Οι κανόνες διαφάνειας στις ΗΠΑ με την υποχρεωτική καταγραφή όλων των λομπιστών είναι πολύ πιο αυστηροί και ουσιαστικοί από ότι στην ΕΕ. Στην τελευταία, η καταγραφή είναι εθελοντική και οι περισσότερες χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις έχουν επιλέξει να απέχουν εντελώς και να μην παρέχουν ούτε τον ασήμαντο όγκο πληροφοριών που απαιτείται από το εθελοντικό μητρώο καταγραφής.

Οι τρύπες στο εθελοντικό αυτό σχήμα είναι τόσο μεγάλες που μπορεί κανείς να οδηγήσει τραίνο από μέσα τους. Η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών (European Banking Federation – EBF) – ένας από τους λίγους οργανισμούς που έχουν επιλέξει να εγγραφούν – μας λέει για παράδειγμα ότι ξοδεύει ‘περισσότερο από 1 εκατομύριο ευρώ’ το χρόνο στο λόμπινγκ. Κανείς δεν την υποχρεώνει να μας πει αν αυτό σημαίνει 1,1 , 10 ή 50 εκατομύρια ούτε και να μας εξηγήσει σε τι ακριβώς ξοδεύτηκαν τα χρήματα αυτά.

Ο Επίτροπος McCrery και το τραπεζικό λόμπι

Δεν είναι εύκολο λοιπόν να πραγματοποιήσει κανείς στην ΕΕ μια αποτίμηση του ρόλου του λόμπινγκ στην κρίση όπως έγινε στις ΗΠΑ. Παρόλαυτα, δεν λείπουν τα ίχνη και οι καπνισμένες κάνες, ενώ πρόσφατα κάποιος που είναι ‘βασιλικότερος του βασιλέως’ πρόσφερε τη μαρτυρία του.

Ο μάρτυρας δεν είναι άλλος από τον αρμόδιο για το χρηματοοικονομικό τομέα, Επίτροπο Εσωτερικής Αγοράς Charlie McCreevy από την Ιρλανδία. Ο McCreevy είναι γνωστός ως ένας από τους πιο σκληρούς νεοφιλελευθέρους μέσα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και υπήρξε πάντα ανερυθρίαστος οπαδός της ελεύθερης κίνησης των κεφαλαίων και της άρσης των περιορισμών στο χρηματοοικονομικό τομέα, τις οποίες ακριβώς και θεωρούσε ως το δρόμο προς την ανάπτυξη και την ευημερία. Η χρηματοοικονομική σταθερότητα δεν ήταν ποτέ ανάμεσα στις προτεραιότητες του McCreevy.

Πρόσφατα έγινε στόχος του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος όταν αρνήθηκε να ακολουθήσει τις προτάσεις του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την εισαγωγή αυστηρότερων κανόνων στα πακέτα επενδυτικών κεφαλαίων και κυρίως στα αντισταθμιστικά κεφάλαια (hedge funds).

Οι Σοσιαλδημοκράτες αντέδρασαν ανακράζοντας ‘ως εδώ’ μέσω μιας κοινής δήλωσης τριών ηγετικών τους προσωπικοτήτων: ‘oι ενέργειες του Επιτρόπου McCreevy δείχνουν μια πλήρη έλλειψη σεβασμού απέναντι στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και αρμόζουν περισσότερο σε ένα πληρωμένο λομπίστα της χρηματοοικονομικής βιομηχανίας παρά σε έναν Ευρωπαίο Επίτροπο’. ‘Ακόμα και.. ο McCreevy πρέπει να σέβεται το Κοινοβούλιο’ δήλωσαν οι κ.κ. Μπερές, Ράσμουσεν και Σουλτς στις 16 Δεκεμβρίου 2008.

Με ένα τέτοιο λοιπόν παρελθόν στην πλάτη του, ο Ιρλανδός Επίτροπος προεβεί σε κάποιες αρκετά αξιοσημείωτες δηλώσεις σχετικά με τη σχέση του τραπεζικού λόμπινγκ και της τωρινής κρίσης. Σε μια ομιλία του στο Δουβλίνο το Φεβρουάριο είπε:
‘Αυτό που δε μας χρειάζεται είναι το να πιαστούμε αιχμάλωτοι αυτών που διαθέτουν τους μεγαλύτερους προϋπολογισμούς λόμπινγκ ή τους πιο πεσιτικούς λομπίστες. Πρέπει να θυμόμαστε ότι ήταν αυτοί ακριβώς οι λομπίστες που έπεισαν τους νομοθέτες να εισάγουν διατάξεις και ρήτρες που συνέβαλαν στις χαλαρές προδιαγραφές και τις υπερβολές που δημίουργησαν τους συστημικούς κινδύνους. Ο φορολογούμενος είναι αυτός που πληρώνει τώρα το λογαριασμό.’

Δηλώσεις σαν κι αυτή αποτελούν ‘καινά άσματα’ στο ρεπερτότιο του McCreevy που δε μας έχει συνηθίσει σε τέτοια. Απύθμενη υποκρισία; Ίσως, αλλά η αξία των δηλώσεων παραμένει μεγάλη.

Η Επιτροπή γενικά και ο McCreevy ειδικά εγγυόντουσαν πάντα μακρές διαδικασίες διαβούλευσης με το τραπεζικό λόμπι πριν καταθέσουν οποιοδήποτε νομοθετικό κείμενο στα υπόλοιπα όργανα της ΕΕ.

Σε όλα τα στάδια της διαδικασίας λήψης αποφάσεων όπου η Επιτροπή παίζει κάποιο ρόλο, η δυνατότητα επιρροής προσφερόταν στους βασικούς χρηματοπιστωτικούς οίκους και στους σύνδεσμους χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων σε ασημένιο δίσκο.

Οι μεγάλες τράπεζες, οι ασφαλιστικοί γίγαντες και το πλήθος των διαφόρων περιέργων χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων κατακλύζουν τα συμβουλευτικά σώματα όλων των ειδών της ΕΕ. Τους δίνεται έτσι τη δυνατότητα να είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικοί ξοδεύοντας πολύ λίγα. Η συμμετοχή στα συμβουλευτικά σώματα δεν είναι απλά δωρεάν, αλλά ορισμένες φορές η Επιτροπή καλύπτει και τα έξοδα παράστασης!
Επίσημα, οι ομάδες ειδικών (expert groups) – ένα είδος συμβουλευτικών σωμάτων – θα έπρεπε να παρέχουν ουδέτερη και πολύπλευρη εξειδικευμένη γνώση στην Επιτροπη. Στην πραγματικότητα, ο ρόλος τους είναι πολιτικός και παρεμβαίνουν τόσο στην εκπόνηση των μακροπρόθεσμων στόχων και σχεδίων όσο και σε επίπεδο τεχνικών λεπτομερειών.

Το 1998, η Επιτροπή υπέβαλε την πρόταση για ένα μακροπρόθεσμο ‘Σχέδιο Δράσης για τις Χρηματοπιστωτικές Υπηρεσίες’. Το σχέδιο περιλάμβανε 42 ξεχωριστές νομοθετικές πρωτοβουλίες και είχε καταρτιστεί μετά από διεξοδικές διαβουλεύσεις με τα χρηματοοικονομικά λόμπι. Το 2004 πραγματοποιήθηκε η μεσοπρόθεσμη αναθεώρηση του. Ένα στατηγικό κομάτι αυτής της διαδιακασίας ήταν οι τέσσερις αναφορές που ετοιμάστηκαν από ομάδες ειδικών σε τέσσερις βασικούς τομείς συμπεριλαμβανομένου του τραπεζικού.

Η ‘Ομάδα Ειδικών για τις Τράπεζες’ περιείχε 22 μέλη από μεγάλες τράπεζες και συνδέσμους επιχειρήσεων και ένα μόνο μέλος μιας οργάνωσης καταναλωτών από τη Βρετανία. 

Όπως ήταν αναμενόμενο η αναφορά της προέβαλε αιτήματα για την επιτάχυνση της φιλελευθεροποίησης, αλλά και την ευχή να συνεχίσει η Επιτροπή να εγγυάται τη συνεχή επαφή της με τον ιδιωτικό χρηματοοικονομικό τομέα. Κανένα απτό μέτρο που να στοχεύει στην εξασφάλιση μακροπρόθεσμης σταθερότητα ς δεν υπήρχε στην αναφορά. 

Πριν μπει μια πρόταση στο τραπέζι.

Τόσο τα απλά νομοθετικά κείμενα όσο και οι κανονισμοί – πλαίσια δε παρουσιάζονται στο Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο πρωτού δοθεί η ευκαιρία στις τράπεζες, τις ασφαλιστικές, τις χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις και τα επενδυτικά ταμεία να παρουσιάσουν λεπτομερείς προτάσεις.

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, το να μπορεί κανείς να ‘αφήσει το στίγμα του’ σε μια πρόταση της Επιτροπής αποτελεί μεγάλο πλεονέκτημα καθότι εκείνη μόνο έχει το δικαίωμα να συντάσει νομοθετικές προτάσεις.

Αν κάποιος στο Συμβούλιο ή το Κοινοβούλιο επιθυμεί μια πολύ διαφορετική πρόταση από αυτήν που προωθεί η Επιτροπή, το να καταφέρει να την δρομολογήσει είναι από πολύ δύσκολο ως αδύνατο. Συνήθως, ο μόνος τρόπος είναι να απορριφθεί στο σύνολο της η πρόταση της Επιτροπής και έπειτα να την πείσει κανείς να υποβάλει μια εντελώς διαφορετική πρόταση. Το να ελπίζει κανείς σε κάτι τέτοιο έχει αποδειχθεί ότι είναι μάλλον αφελές.

Η ταυτότητα των συμμετεχόντων στις ομάδες ειδικών που παρέχουν νομοθετικές συμβουλές στην Επιτροπή παρέμεινε για δεκαετίες ένα καλά κρυμένο μυστικό. Πρόσφατα όμως – μετά από πιέσεις συγκεκριμένων Ευρωβουλευτών και ορισμένων ΜΚΟ – η Επιτροπή άρχισε να δημοσιεύει τη σύνθεση των ομάδων ειδικών σε ένα νέο μητρώο. 
Μια γρήγορη ανάλυση των ομάδων ειδικών που ασχολούνται με το χρηματοοικονομικό τομέα και περιλαμβάνονται στο μητρώο μας δίνει μια καθαρή εικόνα. Σε όσες ομάδες δεν αποτελούνται αποκλειστικά από εκπροσώπους των κρατών – μελών ελάχιστοι είναι οι ανεξάρτητοι ειδήμονες, οι εκπρόσωποι των εργαζομένων ή τα μέλη οργανώσεων και συλλόγων πολιτών.

Ιδού ορισμένα στατιστικά για τις 14 αυτές ομάδες ειδικών: σχεδόν 80% των μελών τους είναι ιδιωτικές εταιρείες, κυρίως μεγάλες χρηματοοικονομικές πολυεθνικές. Σε 12 από τις 14 ομάδες η πλειοψηφία των μελών είναι εταιρείες. Επτά από αυτές αποτελούνται αποκλειστικά από εταιρείες.

Ας πάρουμε ένα επίκαιρο παράδειγμα. Η ομάδα ειδικών για τις ‘κινητές αξίες’ είναι επίκαιρη καθότι η τωρινή κρίση ξεκίνησε με την κατάρρευση της αγοράς αυτής που βασιζόταν σε ψευδεπίγραφα ενυπόθηκα δάνεια στις ΗΠΑ (subprime loans).
 
Τα δάνεια αυτά αγοράζονταν και πωλιόντουσαν τόσο στις ΗΠΑ όσο και διεθνώς σαν ‘κινητές αξίες’ και πολλές ευρωπαϊκές τράπεζες ρίχτηκαν με μεγάλη όρεξη σε αυτά. Σε βάθος χρόνου αυτό τους προκάλεσε μεγάλες απώλειες.

Αξίζει λοιπόν τον κόπο να αναρωτηθεί κανείς ποιος επηρρεάζει τους κανόνες της ΕΕ στον τομέα αυτόν και να εντοπίσει το ποιοι είναι οι ειδήμονες που συμβουλεύεται η Επιτροπή.
Η πιο χαρακτηριστική ομάδα λέγεται Ευρωπαϊκή Ομάδα Ειδικών για την Αγορά Κινητών Αξιών (European Securities Markets Experts Group – ESME). Αποτελείται από 21 άτομα, όλα τους συνδεόμενα με τον ιδιωτικό χρηματοοικονομικό τομέα ή εργαζόμενα σε συμβουλευτικές που δουλεύουν για τον τομέα αυτό.

Στα τελευταία χρόνια η ομάδα αυτή έχει πολλάκις υποβάλει ‘εξιδεικευμένες συμβουλές’ στην Επιτροπή στις οποίες δύσκολα μπορεί κανείς να βρει διαφορές από τις πολιτικές δηλώσεις της χρηματοοικονομικής βιομηχανίας. 

Η ιδιωτικοποίηση της πολιτικής
Μερικές φορές η Επιτροπή προχωρεί στην πλήρη ιδιωτικοποίηση των πολιτκών ζητημάτων διορίζοντας ως ομάδα ειδικών μια οργάνωση επιχειρηματιών ως έχει!

Αυτό συνέβει στην περίπτωση των λογιστικών προτύπων, όπου η Επιτροπή βάφτισε ένα σύνδεσμο επιχειρήσεων, την Ευρωπαϊκή Ομάδα Χρηματοοικονομικών Αναφορών (European Financial Reporting Group – EFRAG) επίσημη ομάδα ειδικών της. Τα μέλη της EFRAG περιλαμβάνουν την Πανευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Βιομηχάνων (Business Europe) και την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Τραπεζών (European Banking Federation – EBF).

Οι λογιστικοί κανόνες μπορεί να φαντάζουν βαρετοί και τεχνικοί, αποτελούν όμως ένα καυτό ζήτημα από την εποχή του σκανδάλου της Enron στις ΗΠΑ, που οδήγησε στην κατάρρευση της μεγαλύτερης ενεργειακής εταιρείας της Καλιφόρνιας. Η κατάρρευση οφειλόταν σε μεγάλο βαθμό στους ιδιαίτερα ελαστικούς κανόνες λογιστικής. 

Τέλος, μετά την υιοθέτηση της νομοθεσίας, άλλες ομάδες ειδικών παίρνουν τη σκυτάλη. Γιατί μετά την υιοθετησή της, η κοινοτική νομοθεσία πρέπει να μετατραπεί σε εθνική. Αυτό ακούγεται σα μια τυπική διαδικασία αλλά στην πραγματικότητα είναι μια διαδικασία άκρως πολιτική.

Η κοινοτική νομοθεσία είναι συχνά ασαφής καθώς αποτελεί το προϊόν πολιτικών συμβιβασμών. Μπορεί να ερμηνευτεί αυστηρά ή χαλαρά σε εθνικό επίπεδο και αυτό έχει τη συνέπεια η εφαρμογή να διαφέρει πάρα πολύ από χώρα σε χώρα. 

Από το 2002, διάφορες επιτροπές και ομάδες άρχισαν να ιδρύονται για να εξασφαλίσουν την ομοιόμορφη εφαρμογή και να εκπονήσουν κοινές ερμηνείες των νομοθετικών κειμένων. Και σε αυτή τη διαδικασία οι ομάδες ειδικών κυριαρχούνται από εκπροσώπους μεγάλων επιχειρήσεων.

Επιστροφή στον McCreevy

Ο τρόπος με τον οποίο η Επιτροπή χρησιμοποιεί και επιλέγει τους ειδήμονες παραβιάζει τους επίσημους κανόνες της για τη χρήση εξωτερικής συμβουλής. Σύμφωνα με τους κανόνες αυτούς η Επιτροπή οφείλει να αναζητήσει τις συμβουλές όλων των εμπλεκομένων σε ένα ζήτημα καθώς και όσως επηρρεάζονται από αυτό και να εξασφαλίσει την ποικιλία των απόψεων.
Αλλά αν σκεφτούμε ότι τα στοιχεία για τη σύνθεση των ομάδων ειδικών έχουν μόλις αρχίσει να βγαίνουν στο φως της δημοσιότητας (μετά απο δεκαετίες πολτικής πίεσης), τότε μάλλον δεν είναι και τόσο μεγάλη έκπληξη το ότι η Επιτροπή περιφρονεί τους ίδιους της τους κανόνες. 

Η οικονομική κρίση θα μπορούσε να είναι μια καλή ευκαιρία να επέλθουν αλλαγές στις ομάδες ειδικών. Κι αν παίρναμε τοις μετρητοίς όσα λέει ο Επίτροπος McCreevy οι αλλαγές δε θα έπρεπε να απέχουν και πολύ. Τον Ιανουάριο, σε ένα συνέδριο δήλωσε: ‘Όλα τα συμβουλευτικά σώματα πρέπει να γίνεται και να παροπλιστούν αν χρειαστεί. Όσα μας είπε η βιομηχανία είναι πολύ καλά αλλά εμείς οι ίδιοι πρέπει να είμαστε περισσότερο αντικειμενικοί’. Και συνέχισε: ‘Το ότι υπάρχει συμφωνία ανάμεσα τους συμμετέχοντες στην αγορά δε σημαίνει ότι θα πρέπει και να υιοθετούμε αυτή τη συμφωνία’.

Από την άλλη όμως αν λάβουμε υπόψη μας τη φήμη του κυρίου McGreevy, μάλλον ολα αυτά δεν είναι παρά παχιά λόγια. Σε κάθε περίπτωση δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Επιτροπή σκοπεύει να μετατρέψει το μούδιασμα της απέναντι στο χρηματοοικονομικό λόμπι σε συγκεκριμένες ενέργειες. 


Τυφλή εμπιστοσύνη

Όταν η κρίση οξύνθηκε το Σεπτέμβρη του 2008 ο χρηματοοικονομικός τομέας γελοιοποιήθηκε. Γίγαντες του χώρου γονάτισαν και τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη μεγάλες τράπεζες έσπευσαν εκλιπαρόντας στις πόρτες των υπουργείων οικονομικών. Πολλές κυβερνήσεις της ΕΕ έριξαν όλων των ειδών τις κατάρες και τα αναθέματα κατά των ανεύθυνων χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων και υποσχέθηκαν ριζικές αλλαγές στις τράπεζες και τα επενδυτικά ταμεία.

Ετοιμάζονται όμως πραγματικά αλλαγές; Ποιος θα σχεδιάσει το νέο χρηματοοικονομικό σύστημα και πόσο ‘νέο’ θα είναι;

Οι δηλώσεις του McCreevy συνέπεσαν με τις εργασίες της νέας ομάδας ειδικών κορυφής (high-level expert group) που δημιουργήθηκε από την Επιτροπή και το Συμβούλιο για να επεξεργαστεί προτάσεις μεταρρύθμισης του χρηματοοικονομικού συστήματος. Η ομάδα αυτή έχει τεράστια επιρροή καθώς η Επιτροπή δεσμεύτηκε εκ των προτέρων να προωθήσει τις προτάσεις της, όποιες κι αν ήταν αυτές.

Η ‘επιτροπή σοφών’ αυτή ονομάστηκε ‘ομάδα Ντε Λαροζιέ’ από το όνομα του προέδρου της. Αποτελείται από οκτώ μέλη, τέσσερα από τα οποία είναι στενά συνδεδεμένα με γίγαντες όπως η Goldman Sachs, η BNP Paribas, η Citibank και η χρεοκωπημένη Lehman Brothers. Ο πεμπτος δουλεύει για μια επιχείρηση οι πελάτες της οποίας είναι κυρίως μεγάλες τράπεζες και ο έκτος είναι ο πρώην επικεφαλής της βρετανικής ρυθμιστικής αρχής των χρηματοοικονομικών αγορών. Η αρχή αυτή απέτυχε να αποτρέψει την κατάρρευση αρκετών βρετανικών τραπεζών συμπεριλαμβανομένης της Northern Rock και θεωρήθηκε σχεδόν ομόφωνα ως ένας από τους υπευθύνους της κρίσης.

Η πρόταση της ομάδας Ντε Λαροζιέ δόθηκε στη δημοσιότητα στις 25 Φεβρουαρίου και μπορεί να συνοψιστεί στα ακόλουθα: προτείνει – από τη μία – μια ορισμένη αυστηροποίηση των υπαρχόντων κανόνων, π.χ. όσο αφορά τα κακόφημα πλέον hedge funds, αλλά επιμένει – από την άλλη – στη διατήρηση των βασικών χαρακτηριστικών της χρηματοοικονομικής δομής. Θα μπορούσε να περιμένει κανείς κάτι άλλο από ανθρώπους των μεγάλων τραπεζικών πολυεθνικών;
 
Η ‘αυτο-ρύθμιση’ συνεχίζει να είναι το μανιφέστο τους, ακόμα και μετά την κατάρρευση.

Σύμφωνα με την ομάδα Ντε Λαροζιέ, οι τράπεζες, για παράδειγμα, θα πρέπει να υπολογίζουν μόνες τους κατά βάση τις ανάγκες τους σε ρευστότητα και το βαθμό ρίσκου των επενδύσεων τους, με ελάχιστη παρέμβαση από τις αρχές. Καλυτέρα όλα αυτά να αφεθούν στις τράπεζες, συνεχίζουν να λένε.

Η πρόταση της ομάδας αυτής αντιμετωπίζεται από όλους ως ο πυρήνας της θέσης της ΕΕ για το τι πρέπει να αλλάξει στο διεθνές χρηματοοικονομικό σύστημα και τι μεταρρυθμίσεις πρέπει να γίνουν.

Τίποτα στον ορίζοντα

Ο κεντρικός ρόλος που δόθηκε στην ομάδα Ντε Λαροσιέ είναι σε ευθεία αντίφαση με τις δηλώσεις McCreevy και απλά αδυνατίζει κι άλλο την αξιοπιστία του, όπως και την αξιοπιστία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής συνολικά.

Κανένα σημάδι δεν υπάρχει ότι το ξέσπασμα του ενάντια στους κινδύνους που ενέχονται στο να κάνει η Επιτροπή ότι τις λένε οι τραπεζικοί λομπίστες θα μετουσιωθεί σε μια νέα σχέση ανάμεσα στην Επιτροπή και τις τραπεζικές πολυεθνικές.Έτσι λοιπόν θα συνεχίσει να είναι μια σχέση εμπιστοσύνης στις δεύτερες. Μία σχέση στην οποία ο τραπεζικός πολυεθνικός ‘Γιάννης’ θα ‘κερνάει’ συμβουλές πολιτικής και ο τραπεζικός πολυεθνικός ‘Γιάννης’ πάλι θα ‘πίνει’ τα κέρδη που οι συμβουλές του μετουσιωμένες σε πολιτικές θα του εξασφαλίζουν. Ο αστάθμητος παράγοντας είναι το αν η λαϊκή δυσαρέσκεια απέναντι στις τράπεζες θα επιβάλει αλλαγές.

Άρθρο: Kenneth Haar
Μετάφραση: Γιώργος Βασσάλος


Διαβάστε περισσότερα...