Εργαζόμενοι θυσία σε ψεύτικους θεούς

Ο πιο νεοφιλελεύθερος από όλους. Μαζί με τον Μπλερ συμπλήρωνε το δίδυμο του «τρίτου δρόμου», δηλαδή του σοσιαλφιλελευθερισμού. Ήταν ένας από τους αρχιερείς αυτού του ναού όπου λατρεύονταν ψεύτικοι θεοί, που στον βωμό του θυσιάστηκαν εκατομμύρια εργαζόμενοι. Και όμως, ο Γκόρντον Μπράουν μόλις προσυπέγραψε επιστολή μαζί με τη Μέρκελ και τον Σαρκοζί, με την οποία οι τρεις ζητούν από την Ευρωπαϊκή Ένωση να συμμαζέψει τις τράπεζες. Πώς εξηγείται αυτή η μεταστροφή;

Η εξήγηση βρίσκεται στο λαϊκό αίσθημα. Κανένας πολιτικός δεν θέλει να φανεί πως βάζει πλάτη στους τραπεζίτες, όταν αυτοί είναι το ίδιο δημοφιλείς όσο οι κατά συρροήν δολοφόνοι, γράφει ο Μπερνάρ Γκιετά στην ελβετική εφημερίδα «Le Τemps». Την ανάγκην φιλοτιμίαν ποιούμενοι, λοιπόν. Το πρόβλημα αυτών των πολιτικών είναι πως οι τραπεζίτες δεν φαίνονται διατεθειμένοι να δεχθούν πιέσεις. Έχουν επιστρέψει στα κέρδη, έχουν γίνει ακόμη πιο ισχυροί και αντιστέκονται σε κάθε κρατικό έλεγχο. «Οι τραπεζίτες το γλεντούν σαν να βρισκόμαστε στο 1999 και όχι στο 2009», λέει ο Άντερς Μποργκ, υπουργός Οικονομικών της Σουηδίας που ασκεί την ευρωπαϊκή προεδρία. «Είναι καιρός να τους δείξουμε τα δόντια μας».

Έναν χρόνο από τότε που η πτώση της Λίμαν Μπράδερς βύθιζε τον πλανήτη στην κρίση, οι τραπεζίτες έχουν γίνει ακόμη πιο επικίνδυνοι. Στις ΗΠΑ ας πούμε, αφού με κρατική ενίσχυση το μεγάλο ψάρι καταβρόχθισε το μικρό, απέμειναν τέσσερις γιγάντιες τράπεζες που έχουν συγκεντρώσει τα μισά δάνεια και τα δύο τρίτα των πιστωτικών καρτών (JΡ Μorgan, Βank of Αmerica, Wells Fargo, Citigroup). Έστησαν δηλαδή ένα ολιγοπώλιο. Και σε όλο τον κόσμο οι τραπεζίτες βιάζονται να επιστρέψουν τις ενισχύσεις που έλαβαν από το κράτος ώστε να μην μπερδεύεται πια στις δουλειές τους.

Τι κατάφεραν λοιπόν οι κυβερνήσεις; Αφού τέθηκαν στην υπηρεσία των ιδιωτικών τραπεζών, αφού τις πλημμύρισαν με τα λεφτά των φορολογουμένων, αφού κρατικοποίησαν τις ζημιές τους και ιδιωτικοποίησαν τα κέρδη τους, οι τραπεζίτες επιστρέφουν στο «business as usual». Ο Πιερ Ριμπέρ γράφει στην εφημερίδα «Μοντ Ντιπλοματίκ» για το παράδοξο αυτών των παρασίτων: «Μέσα σε λίγους μήνες απέδειξαν πόσο είναι ανίκανοι (έδιναν δάνεια σε ανθρώπους που δεν μπορούσαν να τα ξεπληρώσουν), πόσο είναι επιζήμιοι (κερδοσκοπούσαν με το πετρέλαιο και τα τρόφιμα), πόσο είναι ευάλωτοι (το ναυάγιό τους προκάλεσε παγκόσμια κρίση) και πόσο είναι άχρηστοι (το κράτος μπορεί εύκολα να τους υποκαταστήσει)».

Οι ηγέτες των χωρών της G20 που θα συναντηθούν στο Πίτσμπουργκ για να συνεχίσουν τη «μεταρρύθμιση του καπιταλισμού» ας έχουν λοιπόν υπόψη αυτό: οι τραπεζίτες βγήκαν αλώβητοι από μια κρίση που κόστισε τη δουλειά δεκάδων εκατομμυρίων εργαζομένων.

Τον καιρό που δεν υπήρχαν ακόμη τραπεζίτες, η ύβρις έφερνε τη νέμεση. Σήμερα, όμως, αναρωτιέται ο Πιερ Ριμπέρ, ποιοι πολιτικοί θα ρίσκαραν ποτέ να τα βάλουν με τους τραπεζίτες που τους στρατολογούν και τους ανακυκλώνουν;

Από τη στήλη "Δρόμοι" του Ρούσσου Βρανά