Η νέα τάξη πραγμάτων

Πριν από ένα χρόνο, ο κόσμος κλυδωνιζόταν ανάμεσα στην κατάρρευση της Lehman Brothers και στη διάσωση αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων της Merrill Lynch και του ασφαλιστικού κολοσσού AIG. Τότε ακριβώς ήταν που είχαν αρχίσει οι συζητήσεις για το τέλος της εποχής που σηματοδοτήθηκε από την οικονομική κυριαρχία της Δύσης. Ομως, ακόμη και πριν από την κρίση είχαν γίνει κάποιες επισημάνσεις.

Το Μάρτιο του 2007, ο Αμερικανός συγγραφέας και δημοσιογράφος Τομ Γουλφ είχε δηλώσει ότι «ίσως να διανύουμε το τέλος του καπιταλισμού, όπως τον ξέραμε μέχρι σήμερα». Πέρυσι το Σεπτέμβριο, ο Βρετανός πολιτικός φιλόσοφος Τζον Γκρέι, είχε αναφέρει ότι «η εποχή που η Αμερική είχε την παγκόσμια κυριαρχία έχει τελειώσει, ένα ολόκληρο μοντέλο κυβέρνησης αλλά και της οικονομίας έχει καταρρεύσει».

Ωστόσο, ο Φαρίντ Ζακαρία, εκδότης του Newsweek International, εξακολουθεί να πιστεύει ότι «η Αμερική θα παραμείνει η πιο ισχυρή οικονομία του πλανήτη στο άμεσο μέλλον και η Δύση θα συνεχίσει να είναι σημαντική όμως θα πρέπει να μοιραστεί τη δύναμη αυτή με χώρες, κουλτούρες και πολιτισμούς πάνω στις οποίες παραδοσιακά κυριαρχούσε και αυτή η εξισορρόπηση δυνάμεων θα είναι η μεγάλη υπόθεση της εποχής μας».

Πολλοί είναι αυτοί που μετά τη χρηματοοικονομική κρίση αμφισβήτησαν τη βιωσιμότητα του μοντέλου της Ουάσιγκτον ή πιο συγκεκριμένα της Wall Street, διερωτώμενοι εάν κάποιο άλλο μοντέλο θα αντικαταστήσει το χρηματοοικονομικό μοντέλο της Δύσης.

Η θέση της Κίνας ως μεγάλης παγκόσμιας δύναμης είχε προβλεφθεί αρκετά πριν από τη χρηματοοικονομική κρίση σε έκθεση της Goldman Sachs το 2005. Η έκθεση επεσήμανε ότι με τις υψηλές επενδύσεις, το τεράστιο εργατικό δυναμικό και τη σταθερή της ανάπτυξη, η Κίνα θα μπορούσε να αναδειχθεί στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη μέχρι το 2041. Και πιο πρόσφατα, το ΔΝΤ προέβλεψε ότι η οικονομία της Κίνας θα αναπτυχθεί εφέτος με ρυθμό 6%.

Αυτό όμως, θα μπορούσε να σηματοδοτήσει την «ανατολή» μιας νέας οικονομικής εποχής; Οχι, απαντούν ιστορικοί, κάνοντας απλά λόγο για μετατόπιση δυνάμεων από τη Δύση προς την Ανατολή και μολονότι η νέα τάξη θα βρίσκεται στην αναδομημένη Δύση, θα στηρίζεται σε μη δυτικές δυνάμεις.

HELENA MERRIMAN

συντάκτρια του BBC News