Πώς ο Πρωτούλης και η συνοδεία του υπερασπίστηκαν τη μνήμη του Στάλιν και ο Πολατίδης την ορθή ερμηνεία του φασισμού

Στα τέλη του περασμένου Μαρτίου μια καθηγήτρια σχολείου της Πετρούπολης παρακολουθεί με τους μαθητές της την επιτυχημένη θεατρική παράσταση του Τομ Στόπαρντ «Rock ΄n΄ roll» με θέμα τις σχέσεις τέχνης και εξουσίας στην Ευρώπη. Ενας από τους μαθητές, ο οποίος αποδεικνύεται στη συνέχεια ενεργό μέλος της ΚΝΕ, θεωρεί το έργο αντικομμουνιστικό και κατηγορεί την καθηγήτρια ως προπαγανδίστρια των «αντισταλινικών» θεατρικών παραστάσεων. Μέσα σε δύο μήνες η κυρία Αλεξάνδρα Καλέμη διαπιστώνει ότι αποτελεί το «τιμώμενο πρόσωπο» σε σειρά δημοσιευμάτων της εφημερίδας «Ριζοσπάστης», τα οποία την κατηγορούν για αυταρχισμό, ασέβεια προς τον παιδαγωγικό της ρόλο και συνειδητή «απόκρυψη
των επιτευγμάτων του σοσιαλισμού», ενώ αποκαλύπτουν την πολιτική της τοποθέτηση, χωρίς στην αρχή να αναφέρουν και το όνομά της. Στη συνέχεια μαθαίνει από συναδέλφους της ότι ο βουλευτής του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδος κ. Ι. Πρωτούλης εισέβαλε συνοδεία δέκα ατόμων στο γραφείο του διευθυντή της στο σχολείο φωνάζοντας
«Είμαι βουλευτής και θα με ακούσετε, εγκάθετοι του ΠαΣοΚ» και χτυπώντας τα χέρια του στα έπιπλα. Ως αποτέλεσμα των παραπάνω η καθηγήτρια βιώνει τον τρόμο του ανθρώπου που δεν θεωρεί απίθανο το να πέσει θύμα επίθεσης, καθώς παρακολουθεί τη μία μετά την άλλη πορείες και πικετοφορίες μελών του ΚΚΕ με συνθήματα εναντίον της. «Το Βήμα» αναζήτησε τον κ. Πρωτούλη αλλά δεν κατόρθωσε να μιλήσει μαζί του.
Παρά το γεγονός ότι καθηγητές κατηγορούνται ως «πράσινοι εγκάθετοι», το ΠαΣοΚ δεν αναμειγνύεται στο θέμα. Η υπόθεση ωστόσο πυροδοτεί «πόλεμο» δημοσιευμάτων μεταξύ των εφημερίδων «Αυγή»- που εκφράζει τον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ και υποστήριξε άμεσα την καθηγήτρια - και «Ριζοσπάστης». Η εφημερίδα του ΚΚΕ μάλιστα σχολιάζει την εμπλοκή του ΣΥΡΙΖΑ στο θέμα, γράφοντας ότι «τη σκυτάλη της άθλιας προβοκάτσιας εναντίον του ΚΚΕπήρε χθες η “Αυγή” από τους Παγκαλοκαρατζαφέρηδες, που ανακάλυψε δήθεν ιδεολογική τρομοκρατία στα σχολεία» . Ο Συνασπισμός εκδίδει επίσημη ανακοίνωση για το θέμα στην οποία αναφέρει ότι «το ΚΚΕ έχει εξαπολύσει το τελευταίο διάστημα μια επιχείρηση ιδεολογικής τρομοκράτησης εκπαιδευτικών» και καταγγέλλει ότι κομματικά στελέχη του κόμματος προσπαθούν να εμπλέξουν σε ρόλο καταδότη των δασκάλων τους τους ίδιους τους μαθητές.

▅ Επίδοξος «δάσκαλος»
Επεισόδιο δεύτερο: Ο βουλευτής του ΛΑΟΣ κ. Ηλ. Πολατίδης εισβάλλει πριν από 15 ημέρες σε σχολείο της περιοχής Σερρών απαιτώντας να δει τους μαθητές και εκφράζοντας διαφωνίες επί του περιεχομένου της διδασκαλίας καθηγήτριας για τον φασισμό. Ζητεί μάλιστα να εξηγήσει ο ίδιος στους μαθητές την άποψή του για το θέμα. Το περιστατικό, αν και θα μπορούσε να εξαντληθεί σε μια κουβέντα μεταξύ του δυσαρεστημένου βουλευτή- ο οποίος εισέβαλε αναρμοδίως σε εκπαιδευτικό χώρο- και των εκπροσώπων του σχολείου, οδηγεί τελικά σε ένορκη διοικητική εξέταση σε βάρος της εκπαιδευτικού.

Δεν πρόκειται για τα μόνα επεισόδια που τοποθετούν μέσα σε σχολεία τις πολιτικές αντιπαραθέσεις, τα οποία πυκνώνουν μάλιστα τις τελευταίες ημέρες εν όψει των ευρωεκλογών. Ο «Ριζοσπάστης» δημοσιεύει σε τακτά χρονικά διαστήματα όλα τα στοιχεία των «αντικομμουνιστών» εκπαιδευτικών, τα οποία σχολιάζουν στη συνέχεια στελέχη του σε δημόσιες εμφανίσεις. Η εκπαιδευτική κοινότητα βοά από τις καταγγελίες για προσπάθεια από την πλευρά κομματικών μηχανισμών να επιβάλουν «λίστες» απαγορευμένων δραστηριοτήτων. Στα ελληνικά σχολεία εσχάτως η δημοκρατία αμφισβητείται και κυριαρχούν τα άκρα. Στα πολλά προβλήματα της δημόσιας εκπαίδευσης έχουν προστεθεί τον τελευταίο καιρό και οι «αστυνόμοι» της σκέψης, οι οποίοι παραπέμπουν με τη συμπεριφορά τους σε πρακτικές ολοκληρωτικών καθεστώτων. Οι εκπαιδευτικοί, δίχως υποστήριξη από την Πολιτεία, αδυνατούν να αντιδράσουν στη βία των οργανωμένων καθοδηγητών των δύο άκρων του πολιτικού φάσματος.

▅ «Εχω αρρωστήσει»
«Εχω αρρωστήσει.Αισθάνομαι ιδεολογικά τρομοκρατημένη» λέει η κυρία Καλέμη μιλώντας στο «Βήμα». «Αν δεν ζήσεις τι πάει να πει σταλινισμός, δεν μπορείς να το καταλάβεις. Αισθάνομαι ότι απειλούμαι και ομολογώ ότι συχνά φοβάμαι να κυκλοφορήσω. Δεν είναι δυνατόν κόμματα του Κοινοβουλίου να συμπεριφέρονται με αυτόν τον τρόπο, να τρομοκρατούν καθηγητές και να παρεμβαίνουν στην εκπαιδευτική διαδικασία».

Την «επιδρομή» που έγινε στο σχολείο της Πετρούπολης περιγράφει στο «Βήμα» ο διευθυντής του κ. Πολυζώης Τζιας, εκπαιδευτικός με πολύχρονη υπηρεσία στην εκπαίδευση. Ο κ. Τζιας έδωσε στον μαθητή και στέλεχος της ΚΝΕ τριήμερη αποβολή για ασέβεια προς το πρόσωπό του. «Εκείνο που θέλω να αναφέρω πρώτα είναι ότι κανένας από τους εκπροσώπους αυτού του κόμματος δεν μας πήρε ποτέ τηλέφωνο, ούτε ενδιαφέρθηκε να μάθει τη δική μας άποψη για το θέμα» λέει ο κ. Τζιας στο «Βήμα». «Η καθηγήτρια του σχολείου μας δέχτηκε επίθεση με σειρά δημοσιευμάτων της εφημερίδας “Ριζοσπάστης” επειδή πήγε τους μαθητές της σε ένα θεατρικό έργο που η εφημερίδα θεώρησε αντισταλινικό.Ο μαθητής που αντέδρασε στην κίνησή τηςζήτησε να σχολιάσει στη διάρκεια του μαθήματός της το έργο,κατηγορώντας τη για λογοκρισία και αντικομμουνισμό» .

Οπως αναφέρει ο κ. Τζιας, ο μαθητής ζήτησε επίμονα να μιλήσει στη διάρκεια του μαθήματος και όταν η κυρία Καλέμη τον κάλεσε να εκφράσει την άποψή του στο τέλος της διδακτικής ώρας εκείνος αδιαφόρησε και συνέχισε να φωνάζει μέσα στη σχολική αίθουσα. Τότε η καθηγήτρια χρησιμοποίησε τη φράση «είχαμε την Εκκλησία και τον ΛΑΟΣ, τώρα έχουμε και το ΚΚΕ», στην οποία ο μαθητής αντέδρασε βγαίνοντας από την αίθουσα του μαθήματος χωρίς να πάρει άδεια. Ενα τέταρτο μετά ωστόσο επέστρεψε στην αίθουσα και, όπως λέει ο κ. Τζιας, συ νέχισε να διακόπτει το μάθημα και να παρενοχλεί την καθηγήτρια. «Εκείνη τον κάλεσε να έρθει στο γραφείο μου και εγώ βγήκα έξω και του ζήτησα επίσης να έρθει για να συζητήσουμε» συνεχίζει. «Αρνήθηκε και μου είπε ότι δεν έρχεται. “Να μου εξηγήσετε τώρα τι με θέλετε”απάντησε φωνάζοντας. Τον κάλεσα ξανά και του ζήτησα να αφήσει τους μαθητές να κάνουν το μάθημά τους. Του είπα ότι αν συνεχίσει να αρνείται, θα τιμωρηθεί. Συνέχισε να φέρεται με αγένεια και να διακόπτει το μάθημα αρνούμενος να έρθει στο γραφείο μου. Είχα δύο κινήσεις να κάνω:ή να τον τραβήξω με τη βία έξω από την αίθουσαή να καλέσω τους γονείς του. Διάλεξα το δεύτερο. Κάλεσα τους γονείς του και τους ανακοίνωσα ότι ο μαθητής αποβάλλεται για τρεις ημέρες».

▅ «Κεριά και λιβάνια»...
Το περιστατικό δεν τελειώνει εδώ. Την επομένη ο κ. Τζιας πληροφορείται ότι ο βουλευτής του ΚΚΕ κ. Πρωτούλης συνοδεία δέκα ατόμων τον αναζητεί στο γραφείο του. Εκείνη την ώρα στο γραφείο βρισκόταν μόνο ο υποδιευθυντής του σχολείου. «Μου είχαν πει ότι ο κ. Πρωτούλης θέλει να έρθει και να μιλήσει στους καθηγητές του σχολείου για τις ευρωεκλογές» λέει ο κ. Τζιας. «Δεν το αρνήθηκα,καθώς πρόκειται για χώρο εργασίας και έχει το δικαίωμα. Ο κ. Πρωτούλης όμως μπήκε στο γραφείο του υποδιευθυντή, τον ρώτησε πού είμαι και, όταν δεν πήρε συγκεκριμένη απάντηση,άρχισε να φωνάζει “κεριά και λιβάνια”, να δηλώνει ότι δεν πάει πουθενά αν δεν με δει και να χτυπάει το γραφείο με δύναμη. Χύθηκαν οι καφέδες πάνω στους υπολογιστές, έπεσαν τα πράγματα κάτω και στη συνέχεια πήγε στο γραφείο των καθηγητών και άρχισε να φωνάζει:“Εμένα θα με ακούσετε.Είμαι βουλευτής και θα με ακούσετε, εγκάθετοι του ΠαΣοΚ”...Ενας από τους καθηγητές αγρίεψε κι αυτός.“Τι συμπεριφορά είναι αυτή; ” του φώναξε. “Οι βουλευτές εκλέγονται για να υπηρετούν τον λαό”».

«Τι μπορώ να πω;» συνεχίζει ο κ. Τζιας. «Είναι ανήκουστο να συμβαίνουν αυτά μέσα σε σχολεία και να τρομοκρατούνται έτσι εκπαιδευτικοί από τους εκπροσώπους κομμάτων, που είναι μάλιστα εκλεγμένοι στο Κοινοβούλιο. Σε όλα τα χρόνια που υπηρετώ την εκπαίδευσηδεν έχω δει ποτέ κάτι παρόμοιο». Μία ημέρα μετά το περιστατικό την απόφαση του κ. Τζια να αποβάλει τον μαθητή επικυρώνουν σε γενική τους συνέλευση 43 καθηγητές του σχολείου.

▅ Κυνήγι μαγισσών
Η κυρία Καλέμη από την πλευρά της αναφέρει ότι η εξέλιξη της ιστορίας την έχει σοκάρει. «Δεν είχα καταλάβει για πολύ καιρό ότι δημοσιεύονταν κείμενα εναντίον μου στον “Ριζοσπάστη”» δηλώνει. «Στις αρχές Μαΐου με ρώτησε χαριτολογώντας ένας συνάδελφος γιατί είμαι αντικομμουνίστρια και φυσικά δεν ήξερα τι να του απαντήσω» συνεχίζει. «Με τους μαθητές μου πηγαίνουμε συχνά σε θεατρικές παραστάσεις. Παλαιότερα, πριν δυσκολέψουν τα οικονομικά των γονιών τους, πηγαίναμε τουλάχιστον πέντε φορές τον χρόνο. Βλέπαμε αντιπροσωπευτικές παραστάσεις από όλους τους χώρους που είχαν σχέση και με τα μαθήματά μας. Είμαι 29 χρόνια στην εκπαίδευση και πραγματικά αντίστοιχο περιστατικό δεν έχω ξαναδεί.Βρέθηκα να με καταγγέλλει μια εφημερίδα με άθλιους χαρακτηρισμούς» διηγείται.

« Οταν μου ζήτησε ο μαθητής την ώρα του μαθήματος να σχολιάσει την κίνησή μου και το περιεχόμενο της παράστασης, του απάντησα ότι πρόκειται για ένα ιδεολογικό θέμα το οποίο δεν ήταν της ώρας να συζητηθεί. Επέμενε και δεν με άφησε να κάνω το μάθημά μου.Από τη στιγμή που το θέμα έφτασε στη διεύθυνση του σχολείου και κλήθηκαν οι γονείς του, οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες. Την επόμενη Δευτέρα το πρωί μέλη της παράταξης του ΚΚΕ είχαν συγκεντρωθεί έξω από το σχολείο μας και αναγκάστηκα να μπω από την πίσω πόρτα για να φτάσω στο γραφείο των καθηγητών. Πορείες, πικετοφορίες. Φοβόμουν να κυκλοφορήσω. Δεν έχω υποστεί ξανά τέτοιαιδεολογική τρομοκρατία. Είναι απαράδεκτο το να προσπαθεί ένα κόμμα να τρομοκρατήσει έναν καθηγητή, να τον κάνει να φοβάται να μιλήσει. Είναι ντροπή. Αισθάνομαι σαν να αναβιώνει το κυνήγι μαγισσών του Μεσαίωνα». «Τα άλλα παιδιά μού ζήτησαν να φτιάξουν ένα κείμενο με το οποίο θα με υποστηρίζουν» καταλήγει η κυρία Καλέμη. «Ωστόσο εγώ τα απέτρεψα. Δεν θέλω, πρώτον, να απομονώσουν τον συμμαθητή τους και να αισθανθούν ότι εκπροσωπούν δύο ομάδες με αντικρουόμενα συμφέροντα και, δεύτερον, δεν θέλω να συνηθίζουν τη λογική της καταγγελίας και της διαπόμπευσης» .

Το χρονικό και τα δημοσιεύματα
Ηπερίπτωση της Πετρούπολης ήταν η αφορμή για ανταλλαγή πυρών μέσω δημοσιευμάτων μεταξύ των εφημερίδων «Αυγή» που εκφράζει τον ΣΥΡΙΖΑ και «Ριζοσπάστης» του ΚΚΕ, ενώ αναζωπύρωσε μια πολιτική διαμάχη με μεγάλη ιστορία. Στις 16 Απριλίου ο «Ριζοσπάστης» καταγγέλλει «κρούσματα αντικομμουνισμού στα σχολεία» και γράφει: «Φιλόλογος που πρόσκειται στον ΣΥΝ προπαγάνδισε την αντισοβιετική αντισταλινική θεατρική παράσταση “Rock ΄n΄ Roll”,μοιράζοντας μάλιστα διαφημιστικά φυλλάδια της παράστασης μέσα στο σχολείο και έκλεισε ραντεβού με τους μαθητές της Β΄ τάξης (εκτός σχολικού ωραρίου) να τη δουν».

Στις 20 Απριλίου η «Αυγή» απαντάει με εκτενές κείμενο που φιλοξενείται στις σελίδες της κάτω από τον τίτλο «Ιερατείο λογοκρισίας ΛΑΟΣ και ΚΚΕ στα σχολεία». «Συμμόρφωση με την απόφαση του τελευταίου Συνεδρίου του, με την οποία ξαναμπαίνει στο εικονοστάσι των αγίων... ο πατερούλης Στάλιν, απαιτεί το ΚΚΕ από τους φιλολόγους των σχολείων» γράφει η «Αυγή». «Οποιος δεν συμμορφώνεται, παραδίδεται στην μήνιν των μαθητικών οργανώσεων του κόμματος που τον ξεμπροστιάζουν στον “Ριζοσπάστη” και στη συνέχεια τον διαπομπεύουν στην περιοχή του ως αντικομμουνιστή.Διότι,μετά το 18ο Συνέδριο, πας μη σταλινικός και μη μέλος του κόμματος είναι αντικομμουνιστής. Και έτσι το ΚΚΕ γίνεται διώκτης εκπαιδευτικών την ώρα που καταγγέλλει ότι... διώκεται» συνεχίζει η εφημερίδα.

«Αθλια συκοφαντία από την εφημερίδα του ΣΥΝ... αναφορικά με την αντικομμουνιστική επίθεση στο 1ο Λύκειο Πετρούπολης και την αποβολή του μαθητή που θέλησε να απαντήσει» συνεχίζει ο «Ριζοσπάστης» στις 21 Απριλίου.

«Τη σκυτάλη της άθλιας προβοκάτσιας εναντίον του ΚΚΕ πήρε χθες η “Αυγή” από τους Παγκαλοκαρατζαφέρηδες, που ανακάλυψε δήθεν “ιδεολογική τρομοκρατία από ΚΚΕ και ΛΑΟΣ στα σχολεία”» αναφέρουν οι συντάκτες του δημοσιεύματος. «Η “Αυγή” αναφέρεται στην παρέμβαση που έκανε το ΚΚΕ στο 1ο Λύκειο Πετρούπολης, ενάντια στον αυταρχισμό της καθηγήτριας Αλεξάνδρας Καλέμη απέναντι σε κνίτη μαθητή που δέχτηκε τριήμερη αποβολή επειδή θέλησε να πάρει τον λόγο και να πει τη γνώμη του μέσα στην τάξη.Ομως η εφημερίδα,σε ένα ρεσιτάλ διαστρέβλωσης της πραγματικότητας και συκοφαντίας, δεν λέει κουβέντα για την αποβολή και τον αυταρχισμό της καθηγήτριας,ενώ εμφανίζει το ΚΚΕ να ασκεί ιδεολογική τρομοκρατία στην καθηγήτρια!» σχολιάζει ο «Ριζοσπάστης».

«Αυτό το δημοσίευμα θεώρησε “λογοκρισία” η καθηγήτρια, που με τη χθεσινή της στάση επιβεβαίωσε τον αντικομμουνισμό της» συνεχίζει η εφημερίδα. «Αν και θέλει να εμφανίζεται ως “προοδευτική”,κάνει φανερή με τη στάση της ποια είναι η δημοκρατικότητα που ευαγγελίζεται αυτή και ο πολιτικός της χώρος. Το παραπάνω ήταν μια προσφιλής μέθοδος με την οποία διάφοροι “εκπαιδευτικοί” στο παρελθόν απέβαλαν από τις σχολικές αίθουσες τα μέλη της ΚΝΕ και άλλους νέους αγωνιστές, όχι τόσο για να τρομοκρατήσουν και να συμμορφώσουν τους ίδιους- η ΚΝΕ στη 40χρονη ηρωική πορεία της απέδειξε ότι δεν τρομοκρατείται- αλλά με στόχο τους υπόλοιπους μαθητές»...

Η ΘΕΣΗ ΤΗΣ ΟΛΜΕ
Η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι αδιαπραγμάτευτη
Οπως ήταν φυσικό, το θέμα απασχόλησε την τοπική συνδικαλιστική οργάνωση των καθηγητών (Ζ Δ ΕΛΜΕ Αθήνας). Για προεκλογική αξιοποίηση του θέματος κάνει λόγο ο πρόεδρος της ΟΛΜΕ κ. Δ. Καλατζίδης που μίλησε στο «Βήμα». Ο κ. Καλατζίδης δηλώνει ότι η ακαδημαϊκή ελευθερία είναι αδιαπραγμάτευτη. «Η Γενική Συνέλευση της Ζ Δ ΕΛΜΕ Αθήνας καταδικάζει απερίφραστα το δημοσίευμα της εφημερίδας “Ριζοσπάστης” της 14.4.2009 σχετικά με τους “αντισταλινικούς” καθηγητές και την προσπάθεια φίμωσης και διαπόμπευσης συναδέλφων που εκφράζουν ελεύθερα τη γνώμη τους» αναφέρεται στην ανακοίνωση που εξέδωσαν οι καθηγητές. «Υπερασπίζεται ακόμη την αυτονομία του σχολείου και την προσωπική ελευθερία του κάθε συναδέλφου.Σε αυτά τα πλαίσια,η Γενική Συνέλευση καταδικάζει και τις σχετικές κινητοποιήσεις έξω από το 3ο Γυμνάσιο Ηλιούπολης, ως ενέργειες που διαταράσσουν την ηρεμία που απαιτείται για την ομαλή λειτουργία του σχολείου» καταλήγει η ανακοίνωση.

Ανακοίνωση εξέδωσαν και οι Συνεργαζόμενες Εκπαιδευτικές Κινήσεις στην Ομοσπονδία των καθηγητών Μέσης Εκπαίδευσης (ΟΛΜΕ). Στην ανακοίνωσή τους καταγγέλλουν τις απαράδεκτες πρακτικές λογοκρισίας και συκοφαντικών επιθέσεων της εφημερίδας «Ριζοσπάστης» εναντίον εκπαιδευτικών και συμβουλεύουν τους συντάκτες των δημοσιευμάτων να απαλλαγούν από το σύνδρομο της καταδίωξης που ευκαιριακά και κατά βούληση τους διακατέχει.

Σαφάρι... αντικομμουνιστών
Εξι εκπαιδευτικούς έχει καταγγείλει το τελευταίο χρονικό διάστημα ο «Ριζοσπάστης», χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της καταγγελίας, της συκοφάντησης και της αποκάλυψης προσωπικών δεδομένων, όπως τα πολιτικά τους φρονήματα. Ανάμεσα στα απαγορευμένα είδη μάλιστα η εφημερίδα προσθέτει και ντοκυμαντέρ του δημοσιογράφου Π.Τσίμα για τον Αρη Βελουχιώτη... Οπως αναφέρει σε δημοσίευμά του ο «Ριζοσπάστης», «σε μια σειρά σχολεία παρουσιάζεται με ένταση το φαινόμενο καθηγητές να προσπαθούν να μπολιάσουν τα μυαλά των παιδιών με αντικομμουνισμό» . «Και δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι σπεύδουν να ενισχύσουν την επίθεση στις νεανικές συνειδήσεις διάφορα στελέχη και επιρροές του ΠαΣοΚ και του ΣΥΝ», αναφέρει η εφημερίδα.

Και παραθέτει τα παρακάτω παραδείγματα:

* 1o Λύκειο Πετρούπολης: «Φιλόλογος που πρόσκειται στον ΣΥΝ προπαγάνδισε την αντισοβιετική και αντισταλινική θεατρική παράσταση “Rock ΄n΄ Roll” μοιράζοντας μάλιστα διαφημιστικά φυλλάδια της παράστασης μέσα στο σχολείο και έκλεισε ραντεβού με τους μαθητές της Β Δ τάξης (εκτός σχολικού ωραρίου) να τη δουν» τονίζει η εφημερίδα. «Στο ίδιο σχολείο εκπαιδευτικός,συνδικαλιστής του ΠαΣοΚ,κατά καιρούς,και ιδιαίτερα εν όψει πανεργατικών απεργιών,παπαγαλίζει τις ατάκες του Πάγκαλου,λέει ότι το ΚΚΕ και το ΠΑΜΕ πάνε πάντα μόνα τους, είναι απαρχαιωμένο κόμμα,με συντηρητικές αντιλήψεις.Και οι δύο καθηγητές παραδίδουν στη συνέχεια “μαθήματα δημοκρατίας”» .

* 3ο Λύκειο Πετρούπολης: «Καθηγητής απαγόρευσε σε μαθητή-μέλος της ΚΝΕ να διακινήσει τον “Οδηγητή”, λέγοντας ότι απαγορεύονται εφημερίδες και έντυπα μέσα στο σχολείο» αναφέρει ο εφημερίδα. «Το ίδιο βέβαια δεν ισχύει για τα αντικομμουνιστικά φυλλάδια, παντός τύπου, τις επιχειρήσεις, τους χορηγούς και τους προπαγανδιστές της Ευρωπαϊκής Ενωσης» αναφέρει το δημοσίευμα. * Επαγγελματικό Λύκειο Πετρούπολης: «Καθηγήτρια στο μάθημα των Οικονομικών, ενώ μιλούσε σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του καπιταλισμού,αναφέρθηκε στα...“εγκλήματα του Στάλιν” και στην... “έλλειψη δημοκρατίας στη Σοβιετική Ενωση”» τονίζει ο Ριζοσπάστης.

* 4ο Λύκειο Πετρούπολης: «Φιλόλογος που πρόσκειται στον ΣΥΝ κάνει επανειλημμένα αντικομμουνιστικές επιθέσεις κατά τη διάρκεια του μαθήματος, μιλώντας περί “κόκκινου φασισμού”, “δολοφονίες του Στάλιν”, απαγορεύσεις στη Σοβιετική Ενωση που “ούτε να πεις ελεύθερα τη γνώμη σου δεν μπορούσες”» αναφέρεται στην εφημερίδα.

* 5ο Λύκειο Βύρωνα: «Την περασμένη Πέμπτη στο μάθημα Ιστορίας στη Γ Δ Λυκείου η καθηγήτρια, η οποία πρόσκειται στον ΣΥΝ,πρόβαλε το αντικομμουνιστικό ντοκυμαντέρ του Π. Τσίμαγια τον Αρη Βελουχιώτη,που ούτε λίγο ούτε πολύ αφήνει αιχμές ότι “τον έφαγε το ΚΚΕ”. Το σχόλιο της καθηγήτριας ήταν:“Βλέπετε τι κάνουν οι κακές παρέες”, εννοώντας το ΚΚΕ, ενώ κατά καιρούς μιλάει για “τα εγκλήματα του Στάλιν” και αναφέρεται στο “πόσο κολλημένο είναι το ΚΚΕ”, λέγοντας: “ Εχω περάσει από ΄κει και τα ξέρω”. Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και ένας φιλόλογος,που πρόσκειται στο ΠαΣοΚ» καταλήγει το ρεπορτάζ.



Διαβάστε περισσότερα...

Οι καλύτεροι επιχειρηματίες αποδεικνύονται τα ελληνικά μοναστήρια

Για μία ακόμη φορά η Εκκλησία βάζει τα γυαλιά ακόμη και στους πιο δαιμόνιους επιχειρηματίες, εντάσσοντας μεγάλες εκτάσεις γης σε κοινοτικά προγράμματα, με αποτέλεσμα να αποκομίσει αρκετές εκατοντάδες ευρώ.

Πρόκειται για την Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας, που μόλις πρόσφατα εισέπραξε 1,2 εκατ. ευρώ. Τη Μονή Αγίου Διονυσίου, που έβαλε στα ταμεία της 848.418 ευρώ, τη γνώριμη Μονή Βατοπεδίου που εισέπραξε 527.390 ευρώ και, τέλος, τη Μονή Ξενοφώντος με 269.218 ευρώ.

Το πρόγραμμα από το οποίο προέρχονται τα χρήματα είναι το «Μακροχρόνιας Παύσης Γεωργικών Γαιών» (αγρανάπαυση) στο οποίο εντάχθηκαν τα μοναστήρια από το 1997 και βασικός όρος του οποίου ήταν να παύσουν οι συγκεκριμένες εκτάσεις να χρησιμοποιούνται ως βοσκοτόπια για να αναπτυχθεί «φυσικά» το περιβάλλον και να δημιουργηθεί οικοπάρκο.

Από τη στιγμή που ξεκίνησε η επιδότηση, ξεκίνησαν να «ξεφυτρώνουν» και τα οικοπάρκα από το πουθενά, έτσι ώστε οι πάσης φύσεως συνεταιρισμοί, εταιρείες, μοναστήρια κλπ. να μπορέσουν να εξασφαλίσουν τα ευρωπαϊκά κονδύλια. Τα μοναστήρια, μάλιστα, επιχείρησαν να εντάξουν πάνω από 200.000 στρέμματα στο πρόγραμμα.

Μετά από παρέμβαση της Δικαιοσύνης, του ΣΔΟΕ και της κοινοτικής επιτροπής κατά της απάτης, συστάθηκε ειδική επιτροπή στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για να ελέγξει μία προς μία όλες τις περιπτώσεις ένταξης περιοχών στο πρόγραμμα. Η έρευνα αποκάλυψε ότι από τις 35 περιπτώσεις, μόνο οι 14 ευσταθούσαν.

Οι υπόλοιπες βγήκαν από το σχέδιο, γιατί σύμφωνα με τον πρώην υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης Αλ. Κοντό, «οι δικαιούχοι ήταν εταιρείες που είχαν συσταθεί αποκλειστικά και μόνο για την είσπραξη κοινοτικών ενισχύσεων».

Παρόλα αυτά, οι περιπτώσεις των μοναστηριών, ως δια μαγείας, παρέμειναν στο πρόγραμμα; Πρόκειται για τα νησάκια Κυρά Παναγιά και Σκάντζουρα, που ανήκουν στη Μονή Μεγίστης Λαύρας, έχουν «συνεισφέρει» 12.100 στρέμματα στο πρόγραμμα αγρανάπαυσης και σύμφωνα με στοιχεία του ΟΠΕΚΕΠΕ σ' αυτά αντιστοιχούν τα περισσότερα χρήματα από τις κοινοτικές επιδοτήσεις.

Επίσης, η νήσος Σκάντζουρα, έκτασης 5.100 στρεμάτων, είναι όλη ενταγμένη στην αγρανάπαυση, η θέση «Παλούκι», στη Σκόπελο έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα δασικής έκτασης 2.500 στρεμμάτων που διαχειρίζεται ως διακατεχόμενη η Μονή Ξενοφώντος του Αγίου Ορους αλλά και στη Χαλκιδική, στη Μεταμόρφωση Ορμυλίας και στο Καλαμίτσι Συκιάς η Μονή Διονυσίου έχει εντάξει στο πρόγραμμα 8.500 στρέμματα, αποκτώντας δικαίωμα στις επιδοτήσεις.

Για τις περισσότερες, αν όχι όλες, τις παραπάνω περιπτώσεις μοναστηριών έχουν αναφερθεί σωρεία παραβάσεων, που αποδεικνύουν ότι οι περιοχές και η διαχείρισή τους δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για να λαμβάνουν κοινοτικά κονδύλια.


Πηγή: Ελευθεροτυπία



Διαβάστε περισσότερα...

Κοινωνικό κράτος - η Ελλάδα έπιασε πάτο!!

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει μια συγκριτική έρευνα, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα και εξετάζει ποιο είναι το κοινωνικό μοντέλο-προφίλ των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως επισημαίνεται σε δημοσίευμα της ιστοσελίδας της Ντόιτσε Βέλε, την έρευνα διεξήγαγε το γερμανικό ινστιτούτο κοινωνικών ερευνών «Berlinpolis», που εδρεύει στο Βερολίνο.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα της «ΝΒ», το βερολινέζικο ινστιτούτο αξιολόγησε στοιχεία που συνέλεξε, τόσο από τη στατιστική υπηρεσία της Ε.Ε., τη Eurostat, όσο και από το διεθνή Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ). Επισημαίνεται δε πως, στην κλίμακα ταξινόμησης της έρευνας, που έγινε από το «Berlinpolis», η Σουηδία βρέθηκε στην 1η θέση, η Κύπρος στην 8η, η Γερμανία στη 19η και η Ελλάδα στην 27η και τελευταία θέση.
Εξάλλου, όπως ανέφεραν οι ειδικοί του γερμανικού ινστιτούτου, το κοινωνικό προφίλ μιας χώρας καθορίζεται από την κατανομή των εισοδημάτων, την κοινωνική προστασία, τις ευκαιρίες για την ένταξη στην αγορά εργασίας, τις ευκαιρίες στη μόρφωση και την εκπαίδευση, την ισότητα των δύο φύλων και τη σχέση των γενεών. Αυτούς τους συγκεκριμένους δείκτες εξέτασαν και τα στελέχη του ιδρύματος «Berlinpolis».

Ελλάδα: «Πρόβλημα η χαμηλή απασχόληση»

Η ένταξη των πολιτών στην αγορά εργασίας, αναφέρεται στο δημοσίευμα, είναι θεμελιώδους σημασίας για την επιτυχή άσκηση κοινωνικής πολιτικής. Μ' ένα συνολικό ποσοστό ανεργίας 8,3% και με 22,9% στους νέους έως το 24ο έτος της ηλικίας τους, η Ελλάδα βρίσκεται στις τελευταίες θέσεις της σχετικής κλίμακας. Ανάλογη είναι η εικόνα και για το ποσοστό των απασχολουμένων: μόλις το 61,4% στην Ελλάδα, ενώ στη Δανία- πρώτη στη συγκεκριμένη κατάταξη- οι απασχολούμενοι αποτελούν 77,1% του πληθυσμού.

Σύμφωνα με τον εκπρόσωπο του γερμανικού ινστιτούτου, «η Ελλάδα έχει υψηλό δημόσιο χρέος, επειδή έχει χαμηλούς ρυθμούς ανάπτυξης και χαμηλό ποσοστό απασχόλησης. Το ζητούμενο λοιπόν είναι η ένταξη στην αγορά εργασίας ενός μεγαλύτερου αριθμού ατόμων απ' ό,τι σήμερα. Εάν η Ελλάδα κάνει σ' αυτόν τον τομέα προόδους, τότε θα βελτιώσει συνολικά και τη θέση της».

Ένας από τους ανασταλτικούς παράγοντες, ισχυρίζεται ο κ. Ντέτλινγκ, είναι και τα ελληνικά συνδικάτα. Όπως είπε, «δεν αποτελούν θετική, δημιουργική δύναμη αλλά ανασταλτική, η οποία εμποδίζει μεταρρυθμίσεις, που αφορούν, για παράδειγμα, στην προστασία των εργαζομένων σε περίπτωση απόλυσης. Οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις, όμως, πρέπει να πραγματοποιηθούν και με τη βοήθεια των συνδικάτων».

KAΛ NEWS



Διαβάστε περισσότερα...

Μόνικα-Over the hill (LIVE)

Από την εκπομπή Ράδιο Αρβύλα του AΝΤ1. Η Ελληνίδα ερμηνεύτρια, συνθέτης και στιχουργός σε ηλικία μόλις 21 ετών, εμφανίστηκε για να διαμορφώσει μόνη της την κατηγορία Singer / Songwriter στην χώρα μας την τελευταία δεκαετία. Με αγγλικό στίχο και επιρροές από Χατζιδάκι,και Morricone, μέχρι Beatles και PJ Harvey, η Μόνικα αποτελεί τον τελευταίο χρόνο το πιο δημοφιλές θέμα για πηγαδάκι στην μουσική κοινότητα.
Στην πιο γόνιμη εποχή που υπήρξε ποτέ στην Ελλάδα για νέα συγκροτήματα και καλλιτέχνες, η Μόνικα κυκλοφορεί το ντεμπούτο album της «Avatar» στην Archangel Music στις 19 Μαΐου, ενώ το single «Over the Hill» βρίσκεται ήδη στα καταστήματα δίσκων από τις 5 Μαΐου.






Διαβάστε περισσότερα...

Μεγάλο κύκλωμα φοροδιαφυγής σε εταιρείες ηλεκτρονικών ειδών αποκάλυψε η ΥπΕΕ

Επτά μεγάλες αλυσίδες εμπορίας ηλεκτρονικών ειδών, καθώς και σούπερ μάρκετ που πωλούν αντίστοιχα είδη, εμπλέκονται σε μία από τις μεγαλύτερες υποθέσεις φοροδιαφυγής της τελευταίας δεκαετίας, που αποκάλυψε η Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων του υπουργείου Οικονομικών.

Οι προαναφερόμενοι, με τη συνέργεια διεθνούς κυκλώματος έκδοσης - διακίνησης εικονικών τιμολογίων, το οποίο χρησιμοποιούσε ως κόμβο την Ελλάδα, εισέπραξαν παράνομα ΦΠΑ με την μορφή της επιστροφής, ύψους 10 εκατ. ευρώ μόνον για το δεύτερο εξάμηνο του 2007.
Όπως διευκρινίζει η ΥΠΕΕ, ακόμα δεν έχει αποτυπωθεί το ακριβές ύψος της φοροδιαφυγής, το οποίο σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις, ανέρχεται σε ιδιαίτερα μεγάλο ποσό. Ενδεικτικά, επισημαίνεται ότι η αξία των εικονικών τιμολογίων που εκδόθηκαν μόνον στο β' εξάμηνο του 2007, ανέρχεται στο ποσόν των 130 εκατ. ευρώ.

Συγκεκριμένα, στη διαδικασία έκδοσης - διακίνησης εμπλέκονται 13 ελληνικές εταιρίες, εκ των οποίων κατά την διάρκεια των ελέγχων μόνον η μία διαπιστώθηκε ως υπαρκτή. Επίσης, αναφέρεται ενδεικτικά ότι η συγκεκριμένη εταιρία, κατά τη χρήση του 2005, είχε δηλωμένο κύκλο εργασιών 50.000 ευρώ και κατά τη χρήση του 2007 ο κύκλος εργασιών της ανήλθε στα 50 εκατ. ευρώ.

Οι υπόλοιπες «εξαφανισμένες» εταιρίες πραγματοποιούσαν συναλλαγές με ομοειδείς, επίσης «εξαφανισμένες εταιρίες» που είχαν ως έδρα χώρες της Ε.Ε. (Αυστρία, Ουγγαρία, Λετονία, Κύπρος, Πολωνία, Ολλανδία, Ισπανία).

Κοινό χαρακτηριστικό των συγκεκριμένων 12 εταιριών είναι ότι, στην πλειονότητά τους, οι ιδρυτές - διαχειριστές είναι Κύπριοι υπήκοοι, οι οποίοι και αναζητούνται από την EUROPOL. Όπως επίσης ότι και οι 12 εταιρίες είχαν κάνει έναρξη εργασιών σε 4 συγκεκριμένες Δ.Ο.Υ της Αττικής.

Το εκτιμώμενο πρόστιμο για τις παραβάσεις που έχουν εντοπιστεί μέχρι σήμερα, τόσο στις εκδότριες εταιρίες, όσο και στις εταιρίες που έλαβαν τα εικονικά τιμολόγια, ανέρχεται στο ποσόν των 360 εκατ. ευρώ. Από αυτά, τα 114 εκατ. ευρώ καταλογίζονται στις 7 εταιρίες που έκαναν χρήση των εικονικών τιμολογίων.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ






Διαβάστε περισσότερα...

B-FEST

Ξεκίνησε στις 27 Μαΐου το 5ήμερο φεστιβάλ B-FEST, με καλεσμένους διεθνούς φήμης ομιλητές -ενδεικτικά αναφέρονται οι Χάουαρντ Ζιν, Αντρέι Γκρούμπασιτς, Μάικλ Άλμπερτ, μαγνητοσκοπημένη ομιλία του Νόαμ Τσόμσκι κλπ. Την διοργάνωση καλύπτει το tvxs.gr. Η θεματική των ομιλιών κινείται γύρω από τα κινήματα στις φυλακές, την πολιτική ανυπακοή, τη συμμετοχική κοινωνία, την οικονομική κρίση, το αναρχικό κίνημα στα Βαλκάνια αλλά και τα ελληνικά Δεκεμβριανά.
Το φεστιβάλ διοργανώνεται από τη Βαβυλωνία Αντιεξουσιαστική Εφημερίδα , ενώ από το
tvxs.gr θα μεταδίδονται καθημερινά live οι ομιλίες. Παράλληλα, περιλαμβάνονται workshops, συναυλίες, προβολές ταινιών και μία θεατρική παράσταση, το Σάββατο 30/5.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ B FEST



Διαβάστε περισσότερα...

Φέτος κλείνουν 200 χρόνια από τον θάνατο του Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν

Φέτος κλείνουν 200 χρόνια από τον θάνατο του Πιερ-Ζοζέφ Προυντόν. Αν ψάξετε στα βιβλιοπωλεία να βρείτε κάποιο βιβλίο του, θα είναι μάταιος κόπος. Μέχρι και στην πατρίδα του, τη Γαλλία, έχει ακόμα και σήμερα δυσκολίες να εκδοθεί, σε αντίθεση με τον Καρλ Μαρξ που ξαναγίνεται μπεστ σέλερ. Ο Προυντόν ήταν μια εξίσου σημαντική προσωπικότητα με τον Μαρξ. Και οι δυο τους έπαιξαν καθοριστικό ρόλο κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα για τη διαμόρφωση των δύο βασικών ρευμάτων της Αριστεράς. Ούτε αναρχισμός θα υπήρχε σήμερα χωρίς τον Προυντόν ούτε σοσιαλισμός χωρίς τον Μαρξ. Μπορεί να υπήρχε κάτι άλλο που να έμοιαζε με αυτά τα ρεύματα ιδεών. Αλλά θα ήταν χωρίς τη σφραγίδα αυτών των δύο στοχαστών.

Ο Προυντόν, σαν όνομα, είναι γνωστός στους διανοούμενους της Αριστεράς, κυρίως από τις πολεμικές του Μαρξ εναντίον του. Αλλά δεν έχω ενδείξεις για μελετητές του έργου του, εκτός από μια κατηγορία αναρχικών, μειοψηφικών στο χώρο τους, που έχουν τη ρετσινιά τού κουλτουριάρη. Είναι αλήθεια πως από τα τέλη του 19ου αιώνα-αρχές του 20ού αιώνα, το αναρχικό κίνημα δαιμονοποιήθηκε και ταυτίστηκε με τρομοκρατικές πράξεις. «Η προπαγάνδα της πράξης» ταυτίστηκε με μια σειρά από εντυπωσιακές δολοφονίες σε όλη την Ευρώπη, με ιδιαίτερη έξαρση στη Ρωσία και τη Γαλλία και αυτή η εικόνα του αναρχικού, ως μηδενιστή που ενδιαφέρεται μόνο για το κοινωνικό χάος, επικρατεί ακόμη και σήμερα στα ΜΜΕ.

Εκτός από τους ίδιους τους αναρχικούς, είναι λίγοι αυτοί που καταλαβαίνουν πως ο αναρχισμός ήταν ένα παγκόσμιο κίνημα της εργατικής τάξης. Ποιος ξέρει για τα αναρχικά κινήματα των αρχών του 20ού αιώνα στην Ιαπωνία, την Κίνα, την Κορέα; Αυτά είχαν αναφορά στον Πιοτρ Αλεξέγεβιτς Κροπότκιν, που οι ιδέες του για αμοιβαιότητα ήταν συγγενικές με τις ιδέες του Κομφούκιου.

Ο διεθνισμός του τροφοδοτούσε τον αντιιμπεριαλισμό τους και τους επέτρεπε να αναπτύξουν αντιμιλιταριστική δράση.

Αλλά ας μην πάμε τόσο μακριά. Στην Ισπανία, η CNT (Εθνική Συνομοσπονδία της Εργασίας) είχε στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου 2 εκατομμύρια μέλη. Το σημαντικότερο αναρχικό κίνημα της Ευρώπης, που διασπάστηκε αργότερα και έδωσε δύο βασικά ρεύματα: Αυτοί που είχαν βρεθεί στο εξωτερικό επέμεναν στην ένοπλη πάλη εναντίον του Φράνκο. Οι άλλοι που είχαν μείνει στο εσωτερικό την είχαν εγκαταλείψει και έθεταν ένα εύλογο ερώτημα.«Αν ο λαός με τα όπλα στα χέρια νικήθηκε, πώς θα μπορέσουμε τώρα, που έχει τα χέρια άδεια, να τον καλέσουμε να παλέψει βίαια;».

Το να αποσαφηνίζει κανείς τον αναρχισμό σαν φαινόμενο μηδενιστικής βίας είναι δεξιά ερμηνεία που συμπίπτει με την αντίστοιχη σταλινική. Υπάρχουν βίαιοι αναρχικοί. Αλλά αυτοί είναι μια μειονότητα σε ένα παγκόσμιο κίνημα που αγωνίζεται σε πολλά μέτωπα. Από την εναλλακτική παγκοσμιοποίηση μέχρι την οικολογία, κινήματα αλληλεγγύης, αγώνες για τους μετανάστες χωρίς χαρτιά, δράση εναντίον της πυρηνικής ενέργειας, οικολογικές παρεμβάσεις, ακόμα και βιολογικές παραγωγές μαζί με το τίμιο εμπόριο. Και σε πολλά άλλα μέτωπα στην Ευρώπη υπάρχουν συνδικάτα αναρχοσυνδικαλιστών, με εναλλακτικές δράσεις και προτάσεις, όπως η απεργία των λιμενεργατών στο Λίβερπουλ, που την είδαμε στο φιλμ του Κεν Λόουτς.

Αλλά εκεί που η αναρχία θριάμβευσε ήταν σ' όλες τις μορφές της τέχνης, άσχετα αν ο δημιουργός δηλώνει αναρχικός ή όχι. Ή μπορούμε να το πούμε και αλλιώτικα. Αν η τέχνη αποκτήσει πολιτική έκφραση, αυτή θα είναι μόνο αναρχική, μη διδακτική και καθόλου καθοδηγητική. Ετος Προυντόν, λοιπόν, θα κάνουμε τίποτα στην Ελλάδα ή ακόμα είναι πολύ προχωρημένος για τα χρηστά αριστερά μας ήθη;

* Συγγραφέας - βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Α' Αθηνών


ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ



Διαβάστε περισσότερα...

Η γένεση του αναρχισμού στην αρχαία Ελλάδα

Μια ιστορική παράθεση των σημαντικότερων «αναρχικών» στοχαστώ της αρχαιότητας και των βασικών τους ιδεών.
Πολύ πριν από τους λεγόμενους «κλασικούς» του αναρχισμού, Έλληνες φιλόσοφοι είχαν διακηρύξει τις βασικές αρχές μιας αναρχικής κοινωνίας και είχαν προτείνει έναν τρόπο ζωής εναρμονισμένο όχι με τους νόμους του κράτους, αλλά με το φυσικό δίκαιο που κάθε άνθρωπος κατέχει. Απορίας άξιο το πώς γεννήθηκαν τέτοιες αντιλήψεις σ’ ένα λαό που είχε συγκροτήσει δεκάδες τέλεια οργανωμένα κράτη (τις πόλεις-κράτη) και που είχε τάξει τη ζωή του στην υπηρεσία του Νόμου, του υπέρτατου για τους Έλληνες άρχοντα. Όμως, το ανήσυχο ελληνικό πνεύμα, η πολυφωνία, η ελευθερία σκέψης και λόγου, που σφράγισαν τον αρχαίο πολιτισμό μας, δίνουν εύλογες εξηγήσεις για το «παράδοξο» αυτό. Σ’ αυτό πρέπει να προστεθεί και η αντίληψη των αρχαίων Ελλήνων για το νόημα του Νόμου. Ο Νόμος, λοιπόν, για τον αρχαίο Έλληνα, είναι δισυπόστατος: είναι το σύνολο των γραπτών νόμων που εξασφαλίζουν την ευρυθμία και την ευημερία της πόλης και των πολιτών, αλλά και το άγραφο δίκαιο που είναι έμφυτο και επιβάλλεται όχι από τον φόβο κυρώσεων, αλλά από το αίσθημα της αιδούς, που, όπως διαβάζουμε στον «Πρωταγόρα» του Πλάτωνα, μοίρασε ο Ερμής σε όλους τους ανθρώπους. Η σχέση ανάμεσα στο γραπτό και άγραφο δίκαιο και η υπεροχή του ενός έναντι του άλλου απασχόλησαν στην αρχαιότητα πολλούς ανθρώπους του πνεύματος και αποτέλεσαν την αφετηρία για τους αναρχικούς φιλοσόφους.

Ο αναρχισμός απορρίπτει τους νόμους που έχουν θεσπιστεί από ανθρώπους, καταδικάζει την ατομική ιδιοκτησία και την ύπαρξη εξουσίας και θεωρεί και τις δύο γενεσιουργές αιτίες του εγκλήματος. Αντίθετα, η ανυπαρξία νόμων, ιδιοκτησίας και εξουσίας, οδηγεί στην πραγματική δικαιοσύνη και στη δημιουργία μιας ελεύθερης, φυσικής κοινωνίας που βασίζεται στην αλληλοβοήθεια.

Αυτές τις αντιλήψεις θα τις συναντήσουμε και στη φιλοσοφική σκέψη αρχαίων Ελλήνων, διάσπαρτες όμως ή παραλλαγμένες ή ειπωμένες με ηπιότερο τόνο. Κι αυτό, γιατί στην αρχαιότητα δεν δημιουργήθηκε κάποιο φιλοσοφικό κίνημα αμιγώς αναρχικό με τη σημερινή έννοια του όρου, ούτε κάποιος φιλόσοφος προσδιόρισε τον εαυτό του ως τέτοιον. Επομένως, οι όροι «αναρχικός» και «αναρχισμός» είναι αδόκιμοι για την εποχή που θα εξετάσουμε και ίσως ξενίζουν, ωστόσο μόνο αυτοί μπορούν να αποδώσουν με τον όσο πιο δυνατόν εύστοχο τρόπο ανάλογες ιδέες της αρχαιότητας.

Ο Αντιφών ο Αθηναίος

Ο πρώτος που αμφισβήτησε τους θεσμούς της πολιτείας ήταν ο Αντιφών ο Αθηναίος. Στα μέσα του 5ου αι. π.Χ., ο σοφιστής αυτός διατύπωσε δύο «αδιανόητες» για τότε απόψεις: α) όλοι οι άνθρωποι είναι από τη φύση τους όμοιοι, β) οι νόμοι της πολιτείας είναι αυθαίρετοι κανονισμοί. Για τον Αντιφώντα οι νόμοι της πολιτείας είναι αμοιβαίες συμφωνίες ανάμεσα στους ανθρώπους και επίκτητοι. Απέναντί τους στέκονται, σαφώς ανώτεροι, οι νόμοι της φύσης, που υπαγορεύονται από την ανάγκη. Η φύση, περισσότερο από τον νόμο, βρίσκεται κοντά στην αλήθεια και σ’ αυτήν οδηγεί τον άνθρωπο με αρωγό τον ορθό λόγο. Προχωρώντας ακόμη πιο πέρα, ο Αντιφών ταυτίζει τον νόμο με τον ανθρώπινο πολιτισμό, τον οποίο επίσης απορρίπτει. Διότι ο πολιτισμός αντιτίθεται στην ισότητα που υπαγορεύει η φύση και παραβιάζει τη φυσική δικαιοσύνη, αφού χαρακτηρίζεται από εθνικές και κοινωνικές διακρίσεις. Από αυτή την άποψη, οι πρωτόγονες φυλές, κατά τον Αντιφώντα, βρίσκονται πιο κοντά στην ευτυχία απ’ ό,τι οι πολιτισμένοι λαοί. Μόνο η φύση και ο πρωτογονισμός, βέβαια, δεν αρκούν, για να εξασφαλίσουν στους ανθρώπους έναν τρόπο ζωής ομαλό και εποικοδομητικό. Προϋποθέσεις απαραίτητες που ορίζει ο Αντιφών είναι η ομόνοια ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας, δηλαδή η σύμπνοια αντιλήψεων, και η παιδεία. Σχετικά με τη σημασία της τελευταίας στην εξέλιξη του ανθρώπου, ο Αντιφών χρησιμοποιεί ως σημείο αναφοράς τη φύση: όπως και η ποιότητα του σπόρου που φυτεύεται καθορίζει την ανάπτυξη του φυτού και το θωρακίζει απέναντι στη βροχή ή στην αμβροσία, όμοια και το είδος της παιδείας επιδρά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και δημιουργεί στον άνθρωπο ισχυρές εσωτερικές αντιστάσεις απέναντι σε εξωτερικούς αλλοτριωτικούς παράγοντες.

Ο Ζήνων ο Κιτιεύς

Τη φύση ως πρότυπο ζωής προέβαλε και ο Ζήνων ο Κιτιεύς (από το Κίτιο της Κύπρου, 335-263 π.Χ.), ιδρυτής του Στωικισμού. Οι άνθρωποι πρέπει να ζουν «ομολογουμένως τη φύσει», δηλαδή ανάλογα προς τη φύση, η οποία είναι και ο γενικός νόμος του κόσμου. Ο Θεός, που είναι η ψυχή του κόσμου αυτού και ταυτίζεται με τον ορθό λόγο, μεριμνά με την απόλυτη σοφία του για την τάξη και τον ρυθμό του Σύμπαντος. Συγκεκριμένα, ο Ζήνων έλεγε: «Ως σκοπός ορίζεται η ζωή σε συμφωνία με τη φύση, ή, μ’ άλλα λόγια, σε συμφωνία με την ίδια μας την ανθρώπινη φύση, όπως επίσης και μ’ εκείνη του Σύμπαντος, μια ζωή στην οποία αποφεύγουμε κάθε πράξη που απαγορεύεται από τον κοινό για όλα τα όντα νόμο, δηλαδή τον ορθό λόγο, που διαποτίζει όλα τα όντα και ταυτίζεται με τον Δία, αφέντη και κυρίαρχο των πάντων». Ο άνθρωπος μπορεί να κατακτήσει την ευδαιμονία, όταν η ζωή του εναρμονίζεται με τη φύση και τον θείο λόγο και όταν θέτει ως μοναδικό σκοπό της ζωής του την αρετή. Τα εξωτερικά αγαθά, όπως η υγεία και ο πλούτος, ελάχιστη σημασία έχουν και είναι μάλλον άξια περιφρόνησης. Αναφέρεται μάλιστα και κάποιο περιστατικό από τη ζωή του Ζήνωνα: Όταν το καράβι με το οποίο ταξίδευε ναυάγησε και έχασε όλη την περιουσία του, ο Κύπριος φιλόσοφος είπε την περίφημη ρήση:

«Τώρα που ναυάγησα, έχω καλό ταξίδι». Την επιζήμια επίδραση του πλούτου και το άδικο της ατομικής ιδιοκτησίας στιγμάτιζε επίσης, όταν έλεγε ότι «η πολυτέλεια κάνει φτωχό τον πλούσιο και διπλασιάζει τη δυστυχία των φτωχών» και πως «οι καρποί ανήκουν σε όλους, η γη σε κανέναν».

Ακόμη πιο κοντά στα ιδεώδη του αναρχισμού μας φέρνει η «Πολιτεία» του Ζήνωνα, έργο από το οποίο ελάχιστα αποσπάσματα έχουν σωθεί. Στον κόσμο που φαντάζεται ο Ζήνων δεν υπάρχουν δικαστήρια, όργανα τάξης, στρατός, ναοί, χρήματα, ούτε καν σχολεία και γάμοι. Οι άνθρωποι ζουν όλοι μαζί, σαν αγέλη, σε μία οικουμενική κοινότητα που λειτουργεί με τα ίδια ήθη και τους ίδιους φυσικούς νόμους. Σε αυτήν την «α-κρατική» κοινωνία, που διέπεται από πλήρη ελευθερία και ισότητα, δεν υπάρχει περιουσία ούτε οικογένεια. Το πώς οι άνθρωποι μπορούν να ζήσουν με αυτές τις συνθήκες ειρηνικά εξηγείται απλά και αυτονόητα: εκτός από το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, κάθε άνθρωπος έχει μέσα του και το κοινωνικό ένστικτο, που τον οδηγεί στη σύνδεση και στη συνεργασία με τους συνανθρώπους του με σκοπό το κοινό καλό. Αν, λοιπόν, οι άνθρωποι ακολουθούν τα έμφυτα ένστικτά τους αλλά και τη λογική, η οποία μπορεί να καθορίσει την ηθικότητα, θα ζουν αρμονικά και ο πειθαναγκαστικός ρόλος των νόμων και των θεσμών θα είναι πια άχρηστος.

Ο Κροπότκιν απέδωσε στον Ζήνωνα τον τίτλο του «καλύτερου εκφραστή της αναρχικής φιλοσοφίας στην αρχαία Ελλάδα». Οι ιδέες του επιβίωσαν και στους πνευματικούς απογόνους του για αιώνες. Οι Στωικοί, που συνέχισαν την παράδοση της Σχολής που ίδρυσε ο Ζήνων, εμμένουν στη βασική αρχή ότι ο άνθρωπος πρέπει να ζει έλλογα και σύμφωνα με τη φύση, ενώ καταδικάζουν κάθε αυθαιρεσία του ατόμου. Θεωρούν την αρετή το ύψιστο αγαθό και τη σοφία απαραίτητο όρο για το λειτούργημα του πολιτικού, του ρήτορα, του παιδαγωγού. Εξακολουθούν βέβαια να πιστεύουν ότι όλα τα κράτη είναι κακά, επειδή ο πολιτικός, λόγω της ίδιας της φύσης του κράτους, κάποιες φορές θα πρέπει να δυσαρεστήσει ή τους θεούς ή τον λαό.

Ο Επίκτητος

Στα μεταχριστιανικά χρόνια ο Επίκτητος, απελεύθερος δούλος, χάρισε στον Στωικισμό την τελευταία του αναλαμπή. Μαζί του και ο Ρωμαίος αυτοκράτορας Μάρκος Αυρήλιος Αντωνίνος, που όμως πρόδωσε τις αρχές του με τον καθόλου στωικό διωγμό που εξαπέλυσε κατά των χριστιανών (2ος αι.). Ο Επίκτητος ταύτισε τη φυσική ζωή με την αρετή, διακηρύσσοντας ότι «το κατά φύσιν ζην, τουτ’ oστι κατ’ αρετήν ζην». Πραγματικά ελεύθερος άνθρωπος είναι εκείνος ο οποίος πράττει πάντα κατά τη δική του θέληση και τον οποίο κανείς δεν μπορεί να εμποδίσει. Η ικανοποίηση των επιθυμιών μας δεν πρέπει ούτε να εναποτίθεται στα χέρια κανενός ούτε να μας υποτάσσει σε πράγματα και ανθρώπους.


Ο Διογένης και οι Κυνικοί

Αν στους Στωικούς συναντούμε την αναρχική θεωρία, στους Κυνικούς θα βρούμε την αναρχική πράξη με την πανηγυρική και προληπτική διάλυση κάθε αξίας και θεσμού της οργανωμένης κοινωνίας. Ο περίφημος Διογένης ο Σινωπεύς (412-323 π.Χ.), ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του κινήματος των Κυνικών, δεν συγκρότησε ένα θεωρητικό σύστημα αξιών, αλλά με τις πράξεις του γελοιοποίησε, εξευτέλισε κυριολεκτικά τις κυρίαρχες κοινωνικές συμβάσεις, σε σημείο που δύσκολα θα έφτανε και ο πιο ριζοσπαστικός αναρχικός της εποχής μας. Το έδαφος είχε ήδη προλειάνει ο Αντισθένης, ιδρυτής των Κυνικών, ο οποίος κήρυττε δημοσίως ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει κυβέρνηση, ατομική ιδιοκτησία, επίσημη θρησκεία, γάμος.

Για τον Διογένη μόνο η ικανοποίηση των φυσικών αναγκών οδηγεί στην ευτυχία και καμία σωματική ανάγκη δεν μπορεί να θεωρηθεί ανήθικη, αφού η φύση τις δημιουργεί όλες. Ωστόσο, οι φυσικές ανάγκες μπορούν να δαμαστούν με την άσκηση, δηλαδή με το να ασκεί κάποιος το σώμα του, ώστε να περιορίζονται οι ανάγκες του στο ελάχιστο δυνατό. Αυτό θα βοηθήσει τον άνθρωπο να αποκτήσει αυτάρκεια: όσο πιο λίγες και απλές είναι οι ανάγκες του, τόσο πιο εύκολα θα μπορεί να τις ικανοποιεί. Η παράδοση στις σωματικές απολαύσεις συνιστά αδυναμία αλλά και αδικία. Στον ευτραφή ρήτορα Αναξιμένη έλεγε σαρκαστικά ο Διογένης: «Αναξιμένη, δώσε λίγη κοιλιά και στους φτωχούς». Είναι γνωστό πως ο Διογένης ζούσε σε ένα πιθάρι και ανάμεσα στα λιγοστά πράγματά του είχε και ένα ποτήρι. Κάποτε, όμως, που πήγε σε μια πηγή για να ξεδιψάσει, είδε ένα παιδί να πίνει νερό με τα χέρια του. Κατάλαβε τότε πως το ποτήρι ήταν κάτι περιττό, μια ψεύτικη ανάγκη, και το πέταξε μακριά.

Ο Διογένης και οι μεταγενέστεροί του Κυνικοί απορρίπτουν ό,τι σηματοδοτεί τον ανθρώπινο πολιτισμό. Ο Νόμος δεν έχει καμία απολύτως αξία απέναντι στη φύση, διότι οι νόμοι είναι ανθρώπινα έργα και διαφέρουν από χώρα σε χώρα, επομένως δεν έχουν αντικειμενικό κύρος και είναι ανάξιοι σεβασμού. Για τον λόγο αυτό, ακριβώς, κανένα δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο να κρίνει τις πράξεις κάποιου, ούτε και οποιαδήποτε εξουσία έχει το δικαίωμα να καθορίζει τη ζωή των ανθρώπων. Θυμόμαστε εδώ την παρρησία με την οποία απάντησε σαν ίσος προς ίσο ο Διογένης στον Μέγα Αλέξανδρο, όταν τον ρώτησε τι επιθυμεί να κάνει γι’ αυτόν: «Να πας πιο πέρα, γιατί μου κρύβεις τον ήλιο». Το χρήμα είναι κι αυτό άχρηστο και επιζήμιο και απερίφραστα ο Διογένης πρόσταζε: «Καταστρέψτε το νόμισμα». Κι έχει σημασία να θυμηθούμε εδώ πως οι λέξεις «νόμισμα» και «νόμος» έχουν στην ελληνική την ίδια ρίζα. Και τον πόλεμο τον καυτηρίασε ο Διογένης με τον δικό του, ιδιότυπο τρόπο: Οι Κορίνθιοι προετοιμάζονταν πυρετωδώς για να πολεμήσουν τον Φίλιππο της Μακεδονίας και για να μη φανεί ότι ο Διογένης μένει άπρακτος, πήρε κι αυτός το πιθάρι του και άρχισε να το τσουλάει πάνω κάτω! Η ισχύουσα ηθική δεν θα ξέφευγε βεβαίως από το στόχαστρο του καυστικού φιλόσοφου και ήταν τέτοια η περιφρόνηση για τους κοινωνικούς κανόνες και η αναισχυντία του που δεν δίσταζε να συνευρίσκεται με κοινές γυναίκες στη μέση του δρόμου. Ο Διογένης άφησε πίσω του μαθητές που ακολούθησαν τον ίδιο τρόπο ζωής και καυτηρίασαν έμπρακτα την αφύσικη και τεχνητή ζωή του πολιτισμού. Από τους πιο γνωστούς συνεχιστές του είναι ο Κράτης o Θηβαίος, που έζησε ως επαίτης, έχοντας μάλιστα στο πλευρό του την Ιππαρχία, κοπέλα από αρχοντική οικογένεια και αδελφή του επίσης Κυνικού Μητροκλή.
Ο Κυνισμός μας εκπλήσσει όχι μόνο με τις ανατρεπτικές αρχές του, αλλά και με τη μακροβιότητά του. Το 362 μ.Χ. ο αυτοκράτορας του Βυζαντίου Ιουλιανός γράφει σε κάποιον σύγχρονό του Κυνικό, τον Ηράκλειο, αναφερόμενος στον επίσης Κυνικό Οινόμαο, που έζησε τα ρωμαϊκά χρόνια: «Αυτός λοιπόν είναι ο στόχος του, να υπονομεύσει κάθε σεβασμό προς τους θεούς, να γελοιοποιήσει όλη την ανθρώπινη σοφία, να ποδοπατήσει όλους τους νόμους για την τιμή και τη δικαιοσύνη και επιπλέον, να ποδοπατήσει εκείνους τους νόμους οι οποίοι χαράχτηκαν από τους θεούς στις ψυχές μας... Οι ληστές βρίσκουν καταφύγιο σε έρημες περιοχές, ενώ αντίθετα οι Κυνικοί πηγαινοέρχονται ανάμεσά μας, υπονομεύοντας τους κοινωνικούς θεσμούς».

Η αθηναϊκή δημοκρατία

Οι Κυνικοί λοιπόν, που ζούσαν σαν τα σκυλιά (κύων=σκύλος) και «γάβγιζαν» για την πλάνη των συνανθρώπων τους και τις ανόητες κοινωνικές συμβάσεις, υπήρξαν ξεκάθαρα, όπως και οι Στωικοί, οι «αναρχικοί» της αρχαιότητας. Ούτε όμως οι Κυνικοί ούτε οι Στωικοί κατάφεραν ν’ αλλάξουν την κοινωνία και να τη θεμελιώσουν πάνω σε αναρχικά ιδεώδη. Αυτό ωστόσο το είχε ήδη πετύχει πριν από αυτούς ο αθηναϊκός δήμος. Κι αν αυτό ακούγεται απίστευτο, αρκεί να αναλογιστούμε πώς λειτουργούσε η αθηναϊκή πολιτεία. Ποιοι έπαιρναν τις αποφάσεις; Ποιοι ψήφιζαν νόμους; Ποιοι δίκαζαν; Σε κάθε απάντηση θα βρούμε τους Αθηναίους πολίτες, τον ίδιο τον λαό. Με τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα, του Κλεισθένη (6ος αι. π.Χ.), του Εφιάλτη και του Περικλή (5ος αι. π.Χ.), η εξουσία πέρασε σταδιακά εξ ολοκλήρου στα χέρια του αθηναϊκού δήμου και μόνο το δικαστήριο του Αρείου Πάγου παρέμεινε στους ευγενείς, διατηρώντας ωστόσο περιορισμένες αρμοδιότητες. Από τον Σόλωνα ήδη θεσπίστηκε η Ηλιαία, λαϊκό δικαστήριο που το αποτελούσαν 6.000 πολίτες, εκλεγμένοι με κλήρο, και που απέκτησε μεγάλη δύναμη τα επόμενα χρόνια. Με κλήρο πάλι ορίζονταν τα μέλη της Βουλής, η οποία επόπτευε και συντόνιζε οτιδήποτε αφορούσε τον δημόσιο βίο: θέματα εξωτερικής και εσωτερικής πολιτικής, θρησκευτικές εκδηλώσεις, διαχείριση των δημόσιων οικονομικών, πολεμική προπαρασκευή. Τέλος, επεξεργαζόταν τα θέματα που θα υποβάλλονταν για συζήτηση στην εκκλησία του δήμου. Για το αθηναϊκό πολίτευμα είχε τόσο μεγάλη σημασία το να μπορούν να συμμετέχουν στη Βουλή ακόμη και οι πιο απλοί πολίτες, ώστε είχε οριστεί και χρηματική αποζημίωση για τους βουλευτές κατά τη διάρκεια της θητείας τους.

Η καρδιά βέβαια της αθηναϊκής δημοκρατίας ήταν η εκκλησία του Δήμου, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι Αθηναίοι πολίτες άνω των 20 ετών. Συνεδρίαζε τακτικά και εκτάκτως περίπου 40 φορές τον χρόνο και οι δικαιοδοσίες της ήταν περισσότερες και από αυτές μιας σύγχρονης δημοκρατικής κυβέρνησης: ψήφιζε νόμους, εξέλεγε κάποιους άρχοντες, επέβαλλε ποινές ακόμη και θανατικές, εξόριζε ή δήμευε την περιουσία επικίνδυνων πολιτών, ακύρωνε αποφάσεις δικαστηρίων, έλεγχε τα όργανα της διοίκησης, αποφάσιζε την κήρυξη πολέμου ή τη σύναψη ειρήνης, οργάνωνε τις πολεμικές επιχειρήσεις, καθόριζε την οικονομική πολιτική του κράτους. Η απεριόριστη δύναμη των πολιτών φαίνεται και από τη διαδικασία του οστρακισμού, με τον οποίο οι Αθηναίοι ύστερα από ψηφοφορία εξόριζαν για 10 χρόνια όποιον θεωρούσαν απειλή για τη δημοκρατία τους.

Ο τελευταίος μοχλός του αθηναϊκού πολιτεύματος ήταν οι δέκα στρατηγοί. Εκλέγονταν από την εκκλησία του δήμου και είχαν μονοετή θητεία, στο τέλος της οποίας λογοδοτούσαν ενώπιον του λαού. Αν και είχαν τέτοιο δυναμισμό και κύρος, ώστε να μπορούν να πείθουν τα πλήθη, ήταν απλώς εκτελεστικά όργανα της λαϊκής βούλησης, την οποία έπρεπε να ικανοποιούν, καθώς ο έλεγχος από τους πολίτες και τη Βουλή ήταν διαρκής και ασφυκτικός.

Αν και το αθηναϊκό πολίτευμα ονομαζόταν δημοκρατία, καταλαβαίνουμε από τα παραπάνω ότι λειτουργούσε πολύ διαφορετικά από τη δημοκρατία των σύγχρονων κρατών. Βεβαίως, στην Αθήνα υπήρχαν εξουσίες, νόμοι και ιδιοκτησία, υπήρχαν δηλαδή όλοι εκείνοι οι θεσμοί που έχουν συγκεντρώσει τα πυρά των αναρχικών. Από την άλλη πλευρά, όμως, η αθηναϊκή δημοκρατία βασίστηκε στην ολοκληρωτική και παντοειδή συμμετοχή του λαού στη δημόσια ζωή ―το κύριο αίτημα των αναρχικών έφτασε κοντά στην πραγμάτωση του αναρχισμού περισσότερο από κάθε άλλο πολίτευμα στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Η «Αντιγόνη» του Σοφοκλή

Αυτή η πολιτεία ήταν που ενέπνευσε την πνευματική της αφρόκρεμα να υμνήσει την αναρχική φύση του ανθρώπου που εκδηλώνεται πανίσχυρη, όταν το απαιτήσουν οι περιστάσεις. Ο Σοφοκλής δημιούργησε μια Αντιγόνη που δεν φοβάται να συντρίψει την έπαρση του βασιλιά Κρέοντα, ο οποίος θέλησε να καταπατήσει το φυσικό δίκαιο με μία ανόσια διαταγή (να μείνει άταφος ο Πολυνείκης, αδελφός της Αντιγόνης). Η Αντιγόνη επιλέγει χωρίς δεύτερη σκέψη να υποταγεί στους άγραφους νόμους και να θάψει τον αδελφό της, θυσιάζοντας τη ζωή της. Κι όταν έκπληκτος ο Κρέων τη ρωτά πώς είχε το θράσος να παραβεί τη διαταγή του, εκείνη, πάντα αγέρωχη μα και ανθρώπινη, του απαντά:

Δεν ήταν ο Δίας που με διέταξε ούτε η Δίκη που κατοικεί μαζί με τους θεούς του κάτω κόσμου όρισε τέτοιους νόμους στους ανθρώπους. Ούτε και πίστευα πως οι δικές σου διαταγές έχουν τόση δύναμη ώστε εσύ, αν και θνητός, να μπορείς να περιφρονείς τους άγραφους κι ακλόνητους νόμους των θεών.

Γιατί αυτοί δεν υπάρχουν μόνο σήμερα και χθες, αλλά από πάντα κι ούτε κανείς γνωρίζει πότε φάνηκαν.

Εγώ λοιπόν, δεν είχα σκοπό από φόβο μπροστά στην έπαρση ενός ανθρώπου, να τους παραβώ και να τιμωρηθώ ενώπιον των θεών. Η Αντιγόνη οδηγείται στον θάνατο με ηρωικό μεγαλείο, ενώ ο Κρέων, ολοκληρωτικά συντετριμμένος, απομένει μια άθλια σκιά του εαυτού του, κραυγάζοντας σιωπηλά ότι η σύγκρουση με το άγραφο δίκαιο είναι μονόδρομος που οδηγεί στην καταστροφή.

Ο Αριστοφάνης

Αναρχική διαμαρτυρία βρίσκουμε και στα τρία αντιπολεμικά έργα του Αριστοφάνη. Στους «Αχαρνείς» ο καυστικός κωμωδιογράφος απευθύνει έκκληση στους συμπολίτες του για μαζική πολιτική ανυπακοή ως πίεση για τον τερματισμό του Πελοποννησιακού Πολέμου. Στην «Ειρήνη» οι άνθρωποι του λαού απελευθερώνουν την έγκλειστη σε σπηλιά ειρήνη και βάζουν τέλος στον πολυετή πόλεμο. Στη «Λυσιστράτη», τέλος, οι γυναίκες όλης της Ελλάδας κηρύσσουν σεξουαλική απεργία ως αντίποινα για τον πόλεμο και αναγκάζουν τους άνδρες σε ειρήνη. Οι πολεμοκάπηλοι και οι πολιτικοί, που «για να βρίσκουν τον τρόπο να κλέβουν / ξεσηκώνουν γι’ αυτό αναμπουμπούλες», μπαίνουν στην άκρη και ο ίδιος ο λαός με επαναστατικό οίστρο παίρνει τη ζωή στα χέρια του και ορίζει τη μοίρα του.

Ψήγματα αναρχικής σκέψης συναντούμε και σε άλλους Έλληνες φιλοσόφους, όπως στον Αρίστιππο τον Κυρηναίο και στον Επίκουρο. Κοινός παρονομαστής παραμένει η υπεροχή της φυσικής εξουσίας του ατόμου έναντι της κρατικής, με έμφαση όμως εδώ στη σημασία της ηδονής. Με όλες πάντως τις διαφορές και τα γενικότερα φιλοσοφικά πλαίσια που περιβάλλουν τα αναρχικά κηρύγματα της αρχαιότητας, γεγονός είναι ότι ο αναρχισμός βρήκε την αρχή και δόμησε τις αρχές του χάρη στο όχι πάντα αναρχικό, αλλά οπωσδήποτε άναρχο πνεύμα των Ελλήνων.

Σχετική βιβλιογραφία: 1) Αδριανόπουλος Αντώνιος, Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, Alvin Redman Hellas, Αθήνα 1971. 2) Κωσταράς Γρηγόριος, Φιλοσοφική προπαιδεία, Αθήνα 1991. 3) Στεφανόπουλος Κάδμος, Αρχαίοι Έλληνες φιλόσοφοι, Αθήνα 1976. 4) Ferrero-Nevinson-Marshal κ.ά., Αρχαία Ελλάδα και αναρχισμός, Ελεύθερος Τύπος, Αθήνα 1996.
Add Your Comments >>





Διαβάστε περισσότερα...

Ευρω-εκλογές: η γιορτή της «δημοκρατίας» των ελίτ

Μέσα σε κλίμα μαζικής αδιαφορίας των λαών της Ευρώπης για τις ευρωεκλογές, επαναλαμβάνεται την επομένη εβδομάδα η ίδια κωμωδία: οι λαοί ψηφίζουν τους «αντιπροσώπους» τους σε ένα σώμα που όχι μόνο ουσιαστικά δεν ελέγχουν, όπως άλλωστε συμβαίνει με κάθε αντιπροσωπευτικό σώμα, αλλά ούτε μπορεί να προσποιηθεί ότι παίρνει σημαντικές αποφάσεις για την τύχη τους. Είναι γνωστό ότι το 80% της Ευρωπαϊκής νομοθεσίας καθορίζεται όχι από τις πολιτικές ελίτ στα εθνικά κοινοβούλια, ούτε βέβαια από την ελίτ στο ευρωκοινοβούλιο, αλλά από μια «σουπερ-ελίτ» επαγγελματιών πολιτικών στις συνδιασκέψεις κορυφής και την Κομισιόν, η οποία συνίσταται από τους εκπροσώπους των περισσότερο αναπτυγμένων καπιταλιστικών κρατών που μετέχουν στην Ε.Ε. και στην «Ομάδα των 7», η οποία αποτελεί το πολιτικό τμήμα της υπερεθνικής ελίτ. Το γεγονός αυτό έχει γίνει, αργά αλλά σταθερά, κοινή συνείδηση στους Ευρωπαίους πολίτες, όπως φαίνεται από τη συνεχή πτώση του ποσοστού συμμετοχής που από 63% στις πρώτες «άμεσες» εκλογές στο ευρωκοινοβούλιο, το 1979, έπεσε στο 45% το 2004, ενώ ακόμη και το Ευρωβαρόμετρο τώρα προβλέπει ποσοστό κάτω από το 40%!
Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό, μολονότι επίσης διαχρονικά μειούμενο, είναι ψηλότερο διότι η ψήφος είναι υποχρεωτική όχι μόνο νομικά, αλλά, κυρίως, πρακτικά εφόσον τα κόμματα εξουσίας έχουν πολύ ισχυρότερες πελατειακές σχέσεις από τα αντίστοιχα κόμματα σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Στην υπόλοιπη Ευρώπη, μάλιστα, τα μόνα κόμματα που αναμένονται να αυξήσουν σημαντικά τη δύναμη τους είναι αυτά που, άμεσα η έμμεσα, θέτουν θέμα εξόδου της χώρας τους από την Ε.Ε, και αποκαλούνται «εξτρεμιστικά» από τα ΜΜΕ. Τα κόμματα αυτά δεν ανήκουν στην αντισυστημική Αριστερά (που δεν μετέχει συνήθως σε παρόμοια εκλογικά πανηγύρια) αλλά είναι, κυρίως, λαϊκιστικά κόμματα που καταφέρονται (δίκαια) κατά της νεοφιλελεύθερης/σοσιαλφιλελεύθερης Ε.Ε. και της παγκόσμιας κρίσης και μαζικής ανεργίας, και (άδικα) κατά των μεταναστών, απευθυνόμενα στα λαϊκά στρώματα χαμηλής συνειδητοποίησης, που δεν αντιλαμβάνονται ότι οι μετανάστες αποτελούν σύμπτωμα και όχι αιτία της κρίσης.[1] Αντίθετα, στην Ελλάδα, εάν βγουν σωστές οι δημοσκοπήσεις, το μόνο μικρό κόμμα που θα βγει σημαντικά ενισχυμένο είναι οι Οικολόγοι-Πράσινοι που στηρίζουν πλήρως την Ε.Ε., σαν παρακλάδι των πάλαι ποτέ ριζοσπαστών Ευρωπαίων Πράσινων, οι οποίοι έδειξαν παντοιοτρόπως την «ριζοσπαστικότητα» τους μόλις έγιναν κόμμα εξουσίας. Έτσι, όχι μόνο στήριξαν, άμεσα ή έμμεσα, κυβερνήσεις που μας έφεραν σήμερα στο χείλος της οικολογικής καταστροφής, αλλά και υιοθέτησαν πλήρως την ιδεολογία της Νέας Τάξης για την δήθεν προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, καταλήγοντας να στηρίζουν την ΝΑΤΟική επίθεση κατά της Γιουγκοσλαβίας, τον πόλεμο κατά της «τρομοκρατίας», τη τήρηση ίσων αποστάσεων στο Παλαιστινιακό κ.λπ.



Το γεγονός, άλλωστε, ότι οι Ευρωεκλογές δεν αφορούν βασικά τους λαούς αλλά μόνο τις ελίτ των επαγγελματιών πολιτικών φάνηκε ξεκάθαρο με την σημερινή παγκόσμια κρίση, όπου έγινε φανερό ότι η μόνη «κοινή Ευρωπαϊκή πολιτική» είναι αυτή που υποστηρίζει η υπερεθνική ελίτ και θεμελιώνεται στις καταστατικές συνθήκες της Ε.Ε (Μάαστριχτ, Λισσαβόνας κ.λπ.), οι οποίες θεσμοποιούν την νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση στον Ευρωπαϊκό χώρο. Δηλαδή, τις ανοικτές και απελευθερωμένες αγορές κεφαλαίου και εμπορευμάτων και τις ελαστικές σχέσεις εργασίας, που είναι οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την παραπέρα ανάπτυξη των πολυεθνικών. Ο Ελληνικός λαός, που αρχικά είχε στη πλειοψηφία του πεισθεί για τον Ευρωπαϊκό παράδεισο, μεταστρέφεται σήμερα μαζικά και, όπως δείχνει πρόσφατη έρευνα, «για πρώτη φορά τώρα το κέντρο βάρους αρχίζει να στρέφεται εναντίον της Ε.Ε., με το 57,7% της κοινής γνώμης να έχει και συνεκτικά αρνητική γνώμη».[2] Μολονότι η πλειοψηφία ακόμη δεν στρέφεται εναντίον της ίδιας της Ε.Ε. και φαίνεται απλώς να καταδικάζει τις πολιτικές της, είναι προφανές πού οδηγεί η δυναμική αυτή μακροπρόθεσμα, όσο συνειδητοποιείται ότι οι πολιτικές αυτές δεν εξαρτώνται από το ποιό κόμμα είναι στην εξουσία, αλλά επιβάλλονται από το ίδιο το θεσμικό πλαίσιο της καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης. Γεγονός που συγκαλυπτόταν όλα αυτά τα χρόνια από τις επιδοτήσεις, οι οποίες δημιουργούσαν μια τεχνητή καταναλωτική ευμάρεια που δεν αντιστοιχούσε στις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας, (όπως φανερώνει ο σχεδόν τριπλασιασμός του ελλείμματος στο Ισοζύγιο Τρεχουσών Συναλλαγών σε σχέση με το Α.Ε.Π. μετά την ένταξη).[3]



Παρ’ όλα αυτά, η Ε.Ε. δεν αμφισβητείται όχι μόνο από τα κόμματα εξουσίας ―με προεξάρχον το ΠΑΣΟΚ που, (ως αντιπολίτευση), ανακάλυψε πάλι τον «σοσιαλισμό», τη στιγμή που (ως κυβέρνηση) εφάρμοσε πιστά τις σοσιαλφιλελεύθερες πολιτικές της Ε.Ε― αλλά και από την ρεφορμιστική Αριστερά, σε αντίθεση με το ΚΚΕ που μολονότι δεν βάζει ρητά αίτημα «έξω από την Ε.Ε.», σαφώς θέτει θέμα συμμετοχής μας σε αυτήν.[4] Έτσι, ο ΣΥΡΙΖΑ στηρίζει την Ε.Ε. (έστω και αν κάποιες συνιστώσες του δηλώνουν αντι-Ε.Ε., αλλά παραμένουν σε αυτόν!), στοχεύοντας σε μια Ε.Ε. «α-λα-καρτ» και απορρίπτοντας κάποιες πολιτικές της, αλλά όχι την ίδια την Ε.Ε. Και αυτό, ενώ γνωρίζουν καλά ότι παρόμοια προοπτική ανατροπής «από μέσα» θεμελιακών πολιτικών είναι αδύνατη, όχι μόνο λόγω του συσχετισμού δυνάμεων στην Ευρώπη των 27, αλλά και διότι δεν θα την έκαναν ποτέ δεκτή οι οικονομικές ελίτ (κυρίως οι Ευρωπαϊκές πολυεθνικές) που στηρίζουν την ανάπτυξη τους στο διεθνές εμπόριο και την ελεύθερη κίνηση κεφαλαίου, καθώς και οι πολιτικές ελίτ ―τους πολυδάπανους εκλογικούς αγώνες των οποίων (και όχι μόνο!) χρηματοδοτούν.



Αντίστοιχα ισχύουν και για τμήματα της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, αλλά ακόμη και για κάποιους στον «αντιεξουσιαστικό» χώρο που υιοθετούν «αναρχικούς» όπως οι Τσόμσκι, Ζινν, Αλμπερτ κ.α., οι οποίοι υποστηρίζουν τον δήθεν «προοδευτικό» ρόλο της Ε.Ε σε σχέση με τις ΗΠΑ, τον «προοδευτικό» Ομπάμα έναντι του ΜακΚεην κλπ! Έτσι, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ δεν θέτει αίτημα εξόδου από την Ε.Ε, αλλά δηλώνει ότι μετέχει στις ευρωεκλογές για «να συμβάλει στον αγώνα κατά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την αντικαπιταλιστική διεθνιστική ρήξη με την Ευρωπαϊκή Ένωση, τον καπιταλισμό και τις κυβερνήσεις που διαχειρίζονται αυτή την πολιτική». Δηλαδή, μέχρι να γίνει (σε τρία τέρμινα) η διεθνικιστική ρήξη με την Ε.Ε., η έξοδος από αυτήν παραπέμπεται στις Ελληνικές καλένδες! Και φυσικά η αντισυστημική δικαιολόγηση του αιτήματος για έξοδο από την ΕΕ δεν έχει σχέση με «εθνικές περιχαρακώσεις», όπως κάποιοι στην «αριστερά» την διαστρεβλώνουν. Ένας πραγματικός διεθνισμός σήμερα μπορεί να ξεκινά μόνο από τις τοπικές κοινότητες και περιφέρειες που συνομοσπονδιοποιούνται πανεθνικά και, αργότερα πανευρωπαϊκά και παγκόσμια, ανάλογα με τον βαθμό συνειδητοποίησης του κάθε λαού, ο οποίος συναρτάται με τις αντικειμενικές και υποκειμενικές συνθήκες της κάθε χώρας. Και οι συνθήκες αυτές είναι σήμερα περισσότερο ανομοιογενείς από ποτέ, παρά την διεθνοποίηση της οικονομίας της αγοράς (ή, ορθότερα, εξαιτίας της), που ενέτεινε περισσότερο την ανισόμερη ανάπτυξη.
ΤΑΚΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ



Διαβάστε περισσότερα...

«Rock n roll»: μουσική και επανάσταση

Τι σχέση έχει ο Μικ Τζάγκερ με τον Λένιν;

Ποια η σχέση του Rock ΄n΄ Roll με την επανάσταση;

Ένα θεατρικό έργο που πολιτικολογεί είναι πάντα ευπρόσδεκτο. Αναλαμβάνει ταυτόχρονα και την πρόκληση να τοποθετηθεί πάνω στα ζητήματα που ανοίγει. Το Rock ΄n΄ Roll του Βρετανού αντικομφορμιστή συγγραφέα Tom Stoppard, το προσπαθεί με ειλικρινή τρόπο και σε μεγάλο βαθμό το πετυχαίνει.

Η υπόθεση ξεκινά το καλοκαίρι του 1968, στο μέσο των μεγάλων εργατικών και νεολαιίστικων εξεγέρσεων. Ο Γιαν, Τσέχος φοιτητής και λάτρης του Rock ΄n΄ Roll εγκαταλείπει το μεταπτυχιακό του και τις προσδοκίες του κομμουνιστή καθηγητή του Μαξ για να επιστρέψει στη Πράγα, προκειμένου να υπερασπιστεί τις ιδέες και την αγαπημένη του μουσική από τον επερχόμενο Ρωσικό οδοστρωτήρα. Από τότε και μέχρι το 1990, ο θεατής παρακολουθεί μέσα από τη ζωή των ηρώων τις πολιτικές εξελίξεις σε Ανατολή και Δύση από τη θατσερική Αγγλία μέχρι το μονόλιθο του Ανατολικού μπλοκ. Και το Rock ΄n΄ Roll;

Το Rock ΄n΄ Roll κατέχει κομβικό ρόλο, πολύ πέρα από τη μουσική επένδυση του έργου. Ακριβώς επειδή αποτελεί σημείο αναφοράς των ηρώων και κυρίως του Γιαν και της παρέας του, οι οποίοι υφίστανται τη βάρβαρη καταστολή του κρατικοκαπιταλιστικού καθεστώτος, το ροκ συμβολίζει την επανάσταση, την καθημερινή αντίσταση στο σύστημα και τις αξίες του. Τα μουσικά ακούσματα δένουν με τις σκέψεις, μπλέκονται στις ατάκες των πρωταγωνιστών και παίρνουν οπτικοακουστικές διαστάσεις μέσω των εικόνων που προβάλλονται με ψυχεδελικό ύφος σε μια οθόνη. Είναι ένα δυνατό στοιχείο που θα ενθουσιάσει τους λάτρεις της μουσικής ροκ και όχι μόνο αυτούς. Αντίθετα, το έργο χάνει ελαφρώς τη μπάλα στα διαστήματα που προσπαθεί να εξαντλήσει όλα τα φιλοσοφικά, υπαρξιακά και ψυχολογικά ζητήματα που έχουν ανοίξει.

Φτάνοντας στο 1990, ο κύκλος κλείνει με την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, οι ζωές των πρωταγωνιστών αλλάζουν για μια ακόμη φορά. Ο Μαξ κι ο Γιαν συναντιούνται και κάνουν τον απολογισμό τους, μια κριτική αποτίμηση των ιδεών που κουβαλούσαν όλο αυτό το διάστημα και οι οποίες στην πραγματικότητα εκπροσωπούν τις εσωτερικές συγκρούσεις της ίδιας της αριστεράς.

Είναι προς τιμήν του Στόπαρντ ότι σε όλη τη (μεγάλη) διάρκεια του έργου στηλιτεύει όχι μόνο τον κρατικό καπιταλισμό του ανατολικού μπλοκ αλλά και τη Δύση και τις ιδέες της αγοράς. Το πολύ καλό εισαγωγικό βουβό ντοκυμαντέρ που προβάλλεται πριν ξεκινήσει η παράσταση, το οποίο αναφέρεται στη Ρώσικη Eπανάσταση του 1917 και την ήττα της από τον Σταλινισμό συμβάλλει αποφασιστικά στο να γνωρίζουν οι ακροατές από την αρχή το πλαίσιο αλλά και την οπτική γωνία του έργου.
Δήμητρα Κυρίλλου




Διαβάστε περισσότερα...

Τα σαραντάχρονα του Γούνστοκ.

Λαχούρια, αγάπες και λουλούδια ετών σαράντα
Τέσσερις δεκαετίες συμπληρώνονται εφέτος από το θρυλικό ροκ φεστιβάλ του Γούντστοκ και οι εξηντάρηδες διοργανωτές του ετοιμάζονται, εν μέσω οικονομικής κρίσης, να αναβιώσουν την αίγλη του, προσκαλώντας τους «επιζήσαντες» του 1969
Τίποτε δεν προμηνύει ότι η 40ή επέτειος της «μητέρας» όλων των φεστιβάλ, του Γούντστοκ, θα είναι αντάξια της φήμης του. Για την ακρίβεια, δεν είναι καν γνωστό αν τελικώς θα εορτασθεί. Τα προβλήματα αρκετά, με βασικότερο τις δυσκολίες που έχει δημιουργήσει η οικονομική κρίση στις ΗΠΑ- με συνέπεια ένα ροκ φεστιβάλ γιγάντιων διαστάσεων να φαντάζει εξωπραγματικό και ίσως λίγο έξω από την πραγματικότητα.

Πάντως οι δύο από τους τέσσερις διοργανωτές του πρώτου Γούντστοκ, το 1969, ο Μάικλ Λανγκ και ο Τζόελ Ρόουζμαν, έχουν ρίξει διάφορες ιδέες στο τραπέζι. Ο 64χρονος Λανγκ σκέφτεται να αλλάξει ακόμη και την τοποθεσία διεξαγωγής του, και από τη θρυλική φάρμα του Μαξ Γιασγκούρ στο Γούντστοκ να το φέρει πιο κοντά, στο Ρrospect Ρark του Μπρούκλιν, έτσι ώστε ο κόσμος να έχει πρόσβαση στα μέσα μαζικής μεταφοράς. Αντιφατικά είναι και όσα ακούγονται για τους καλλιτέχνες που θα συμμετάσχουν, καθώς, εν αντιθέσει προς την «αναβίωση» του 1999, όπου συμμετείχαν νεότεροι καλλιτέχνες και συγκροτήματα, όπως οι Red Ηot Chili Ρeppers, οι Μetallica, ακόμη και η Μπρίτνεϊ Σπίαρς, αυτή τη φορά σκέφτονται να επαναφέρουν το αυθεντικό πνεύμα του φεστιβάλ, προσκαλώντας... επιζήσαντες του ΄69, όπως είναι οι Who, οι Crosby Stills & Νash και ο Τζο Κόκερ .
Α κόμη ένα ζήτημα που φαίνεται να λειτουργεί ως πρόβλημα για τον Μάικλ Λανγκ είναι το γεγονός ότι ο Ρόουζμαν, ως πιο οργανωτικός τύπος, θέλει τα πάντα να λειτουργήσουν στην εντέλεια: από την τοποθεσία και τους καλλιτέχνες που θα εμφανιστούν ως το σωστό μάρκετινγκ αλλά και την εξεύρεση χρημάτων προτού καν αποφασιστεί το οτιδήποτε. Μια τέτοιου τύπου οργάνωση μπορεί να φαντάζει πολύ μακριά από το αυθεντικό πνεύμα του Γούντστοκ, ίσως όμως και να έχει δίκιο, αφού κατά τη διάρκεια εκείνου του θρυλικού τριημέρου του 1969 τίποτε σχεδόν δεν είχε προγραμματιστεί, ενώ ακόμη και όσα είχαν σχεδιαστεί ανατράπηκαν στην πορεία- αρχής γενομένης από τον αριθμό των θεατών: περίπου 60.000 φίλους της ροκ ανέμεναν τότε οι διοργανωτές, ωστόσο περίπου 500.000 άνθρωποι κατέκλυσαν τα εδάφη γύρω από τη φάρμα του Μαξ Γιασγκούρ στο Μπέθελ της Νέας Υόρκης. Επίσης, κάποια συγκροτήματα έμειναν στο αεροδρόμιο αδυνατώντας να φθάσουν στον συναυλιακό χώρο, οι 600 φορητές τουαλέτες που είχαν τοποθετηθεί διαλύθηκαν από τις πρώτες κιόλας ώρες (ούτως ή άλλως δεν εξυπηρετούσαν τον σκοπό τους), οι δεξαμενές νερού τελικώς χρησίμευσαν στη δημιουργία των αυτοσχέδιων βούρκων που έχουμε χιλιοδεί να χρησιμοποιούν για τα λασπόλουτρά τους οι χίπηδες στο ομώνυμο ντοκυμαντέρ, τα αποθέματα του φαγητού σώθηκαν από τις πρώτες ώρες και η όποια προσπάθεια ανεφοδιασμού κατέστη αδύνατη εξαιτίας των δεκάδων χιλιομέτρων μποτιλιαρίσματος που επικρατούσε στην ευρύτερη περιοχή και τις τρεις ημέρες του φεστιβάλ.

Ο Μπομπ Ντίλαν δεν εμφανίστηκε τελικώς μπροστά στους εκατοντάδες χιλιάδες φίλους του, και ας τον περίμεναν ως την τελευταία στιγμή. «Βρίσκεται στην Ευρώπη» Γεγονός είναι ότι ο κύριος εκφραστής του τραγουδιού διαμαρτυρίας δεν έπαιξε στο Γούντστοκ - ίσως απλώς να μην εκτίμησε σωστά την κατάσταση. Λάμπρυνε όμως με την παρουσία της τη διοργάνωση η Τζόαν Μπαέζ. Ούτε οι Ρόλινγκ Στόουνς πήγαν, αφού ο Τζάγκερ και το συγκρότημά του έλεγαν μερικοί, «όχι, έμεινε στο σπίτι του» διατείνονταν κάποιοι άλλοι, «έχει άρρωστο τον γιο του». θεώρησαν πιο σημαντικό να ασχοληθούν με την παραγωγή του νέου άλμπουμ τους, «Let Ιt Βleed».
Oι Μπιτλς, πάλι, τελούσαν πλέον υπό διάλυση και οι συναντήσεις τους γίνονταν δι΄ αντιπροσώπων. Επιπλέον, ο ποιητής-επαναστάτης Τζιμ Μόρισον δεν έκανε τον κόπο να δηλώσει παρών, οι Ιron Βutterfly τελικώς έκαναν πίσω, ο Τζεφ Μπεκ ακύρωσε επίσης την εμφάνισή του και οι Ιt΄s Α Βeautiful Day «απολύθηκαν».

Παρ΄ όλα αυτά οι διοργανωτές είχαν κάνει τιτάνιες προσπάθειες για να μαζέψουν ορισμένους, έστω, από τους κορυφαίους εκπροσώπους της ροκ της δεκαετίας του 1960. Απόδειξη οι ιστορικές πλέον εμφανίσεις των Τζίμι Χέντριξ, Κάρλος Σαντάνα, Jefferson Αirplane, Grateful Dead, Τhe Βand, Crosby, Still, Νash & Υoung, Creedence Clearwater Revival, Canned Ηeat, Country Joe & Τhe Fish, Τιμ Χάρντιν , Ραβί Σανκάρ, Τen Υears Αfter, Τζο Κόκερ, Τhe Who...

Ολο το παρασκήνιο της διοργάνωσης σε ταινία του Ανγκ Λι
Ανάμεικτα συναισθήματα προκάλεσε η τελευταία ταινία του Ανγκ Λι «Τaking Woodstock» που πριν από λίγο καιρό έκανε πρεμιέρα, εντός διαγωνισμού, στο Φεστιβάλ των Καννών. Το πικάντικο θέμα της, βασισμένο στα απομνημονεύματα του Ελιοτ Τίμπερ, αφορά το παρασκήνιο της θρυλικής μουσικής διοργάνωσης. Η ταινία περιγράφει το πώς ο νεαρός ντεκορατέρ Τίμπερ (Ντιμίτρι Μάρτιν), προκειμένου να σώσει την παρακμιακή ξενοδοχειακή επιχείρηση των γονιών του, σκέφτηκε να προσεγγίσει παραγωγούς συναυλιών προτείνοντάς τους τη συναυλία στο Γούντστοκ, αφού οι κάτοικοι της γειτονικής περιοχής Γουόλκιλ είχαν αρνηθεί να παραχωρήσουν τα οικόπεδά τους.

Ενα από τα ευρήματα της ταινίας είναι ότι δεν περιέχει ούτε μία σκηνή «αναπαράστασης» των συναυλιών, δεν παρουσιάζει κανέναν από τους μουσικούς που έπαιξαν στο Γούντστοκ ως μυθοπλαστικούς ήρωες. Βλέπουμε μόνο ό,τι αφορά το στήσιμο της διοργάνωσης, το οποίο ο Ανγκ Λι «ντύνει» με ευχάριστης διάθεσης αλλά μάλλον ασήμαντα περιστατικά, μερικά από τα οποία είναι απλώς γραφικά (ο Λιβ Σράιμπερ, για παράδειγμα, υποδύεται έναν τραβεστί σεκιούριτι με ξανθιά περούκα). Την έκπληξη στο φιλμ, που θα διανεμηθεί στην Ελλάδα από την Οdeon, κάνει η πάντα έξοχη Ιμέλντα Στάουντον η οποία υποδύεται τη ρωσίδα καταπιεστική μητέρα του Ελιοτ βγάζοντας πηγαίο γέλιο. Δεν θα εκπλαγούμε αν του χρόνου η Στάουντον κερδίσει μία υποψηφιότητα για το Οσκαρ Β΄ ρόλου.
ΤΟ ΒΗΜΑ



Διαβάστε περισσότερα...

Ξεπουλάνε τον Καϊάφα και τη Ζαχάρω

· Η τσιμεντοποίηση της παραλίας της Ζαχάρως στην Κομισιόν
· Επείγουσα ερώτηση-παρέμβαση του ευρωβουλευτή Δ.Παπαδημούλη

Επείγουσα ερώτηση-παρέμβαση με θέμα την τσιμεντοποίηση προστατευόμενης περιοχής Natura στην παραλία της Ζαχάρως κατέθεσε προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ο ευρωβουλευτής του ΣΥΝ Δημ.Παπαδημούλης.

Ο Έλληνας ευρωβουλευτής στην ερώτησή του, αναφέρεται στην πρόσφατη συμφωνία μεταξύ Κτηματικής Εταιρείας Δημοσίου (ΚΕΔ) και Δήμου Ζαχάρως, με σκοπό την ταχεία ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων σε μια έκταση δύο χιλιάδων εξακοσίων στρεμμάτων στην παραλία της Ζαχάρως, μέρος της οποία ανήκει στο δίκτυο προστατευμένων περιοχών Natura, η οποία θέτει σε κίνδυνο την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής. Ο Δ.Παπαδημούλης ρωτά την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ποια άμεσα μέτρα προτίθεται να λάβει για την προστασία των περιοχών Natura και αν αυτές οι σκανδαλώδεις ενέργειες μπορεί να θέσουν σε κίνδυνο την συγχρηματοδότηση με κοινοτικά κονδύλια, από το Ταμείο αλληλεγγύης, το Γ’ ΚΠΣ και το ΕΣΠΑ, της στήριξης των πληγέντων και της αναπτυξιακής ανασυγκρότησης της περιοχής.

Ακολουθεί ο πλήρες κείμενο της ερώτησης:


«Δεκαπέντε μόλις μέρες μετά την κατάσβεση των φονικών πυρκαγιών στον Νομό Ηλείας και σε άλλες περιοχές στην Ελλάδα, η Κτηματική Εταιρεία του ελληνικού Δημοσίου (ΚΕΔ) παραχώρησε (12.9.07) με Προγραμματική Συμφωνία στον Δήμο Ζαχάρως δύο χιλιάδες εξακόσια στρέμματα δίπλα στη θάλασσα με σκοπό την ταχεία ανάπτυξη οικονομικών και τουριστικών δραστηριοτήτων. Όμως μέρος αυτής της προς «ανάπτυξη» περιοχής και πιο συγκεκριμένα οι περιοχές «Θίνες και Παραλιακό Δάσος Ζαχάρως, Λίμνη Καϊάφα, Στροφυλιά και Κακόβατος» συνολικής έκτασης 3.274 στρεμμάτων, ανήκουν στο Δίκτυο Natura 2000 βάσει της Οδηγίας 92/43. Ήδη πολλές οικολογικές οργανώσεις έχουν προβάλλει την έντονη αντίδρασή τους, τονίζοντας ότι: «πρόκειται για σκανδαλώδη κίνηση καθώς αφορά μια εξαιρετικά σημαντική παράλια ζώνη με μοναδικά οικοσυστήματα όπως οι αμμοθίνες και μοναδικά είδη πανίδας όπως η χελώνα καρέτα-καρέτα?»

Ερωτάται η Επιτροπή: Ποια άμεσα μέτρα προτίθεται να λάβει για την προστασία των προαναφερόμενων περιοχών Natura; Αν προχωρήσουν ενέργειες που δεν σέβονται την ευρωπαϊκή περιβαλλοντική νομοθεσία, προκύπτει κίνδυνος για την χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης της περιοχής, που επλήγη ιδιαίτερα από τις τελευταίες φονικές πυρκαγιές, με κοινοτικά κονδύλια;»
Αναφερόμενος στο ζήτημα ο Δ.Παπαδημούλης έκανε την ακόλουθη ερώτηση:

«Η σκανδαλώδης και άρον-άρον τσιμεντοποίηση περιοχών, που ανήκουν στο Δίκτυο προστασίας Natura 2000, με πρόσχημα την δήθεν στήριξη των πληγέντων από τις πυρκαγιές, όχι μόνο υποθηκεύουν την βιώσιμη ανάπτυξη της περιοχής του Καϊάφα και της ευρύτερης περιοχής της πολύπαθης Ηλείας, αλλά θέτουν σε άμεσο κίνδυνο και την χρηματοδότηση της ανασυγκρότησης με κοινοτικά κονδύλια.

Θα χρησιμοποιήσουμε, μαζί με τις οικολογικές οργανώσεις, όλα τα νόμιμα μέσα για να αποτραπεί αυτό το οικολογικό έγκλημα που προωθεί η κυβέρνηση της ΝΔ. Η συνεχιζόμενη σιωπή του ΠΑΣΟΚ, μόνο ως συνενοχή μπορεί να εκληφθεί.»





14.4.2006 Το Γραφείο Τύπου



* Περισσότερες πληροφορίες για τη δράση του ΣΥΝ στο ευρωκοινοβούλιο στην ιστοσελίδα www.syn-europe.gr




Διαβάστε περισσότερα...

ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΑΜΝΗΣΤΙΑΣ Φαινόμενα βίας από αστυνομικούς μελανά σημεία για την Ελλάδα

Φαινόμενα βίας αστυνομικών κατά διαδηλωτών, βασανισμοί, κακοποιήσεις, απάνθρωπες συνθήκες κράτησης μεταναστών και καταπατήσεις δικαιωμάτων των κρατουμένων είναι μερικά από τα μελανά σημεία της ετήσιας έκθεσης της Διεθνούς Αμνηστίας για τη χώρα μας.

Στην έκθεση γίνεται εκτενής αναφορά στον θάνατο του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου στα Εξάρχεια, ενώ τα «βέλη» στρέφονται κατά της Αστυνομίας καθώς «χρησιμοποίησε υπερβολική και τιμωρητική βία εναντίον ειρηνικών διαδηλωτών, αντί να στραφεί στους ταραξίες που κατέστρεφαν περιουσίες». Μάλιστα στην έκθεση αναφέρεται ότι μεταξύ αυτών που ξυλοκοπήθηκαν από την Αστυνομία ήταν και δύο μέλη της Διεθνούς Αμνηστίας.

Η έκθεση δεν παραλείπει να αναφερθεί στην επίθεση κατά της συνδικαλίστριας Κωνσταντίνας Κούνεβα, κάνοντας λόγο για ατελέσφορη αστυνομική έρευνα.

Περιστατικά βασανισμών μεταναστών από αστυνομικούς και λιμενοφύλακες καταγράφονται στην έκθεση, τα οποία σημειώθηκαν έξω από τη Διεύθυνση Αλλοδαπών στην Αθήνα και στη Σάμο.

Ειδική αναφορά γίνεται στην κατάσταση που επικρατεί στις φυλακές και στον υπερπληθυσμό που σημειώνεται σε αυτές, αλλά και στις κινητοποιήσεις των κρατουμένων με απεργίες πείνας σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις κακοποιήσεις φυλακισμένων, στις χωρίς αποτέλεσμα έρευνες για τους θανάτους στα κελιά και στους περιορισμούς στην επικοινωνία των κρατουμένων με τον έξω κόσμο.

Ακόμη χαρακτηρίζονται ανεπαρκή δύο σχέδια Προεδρικών Διαταγμάτων που καθορίζουν τον τρόπο και τη διαδικασία παροχής ασύλου, όπως και το δικαίωμα επικοινωνίας των κρατουμένων μεταναστών με τους δικηγόρους τους.





Διαβάστε περισσότερα...

Κοινωνική αυτοδιαχείριση και αλληλέγγυα οικονομία

Η σημερινή οικονομία
Μέσα στην κοινωνία που δομικά προωθεί τον ανταγωνισμό, την ανισότητα, τον αποκλεισμό, την απομόνωση, την υποταγή, έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ και σχεδόν αποδεχτεί την ιδέα ότι ο μόνος τρόπος για να ικανοποιήσουμε τις ανάγκες μας είναι μέσω της μισθωτής εργασίας (ή την εκμετάλλευσή της) και την αγορά εμπορευμάτων. Έχουμε συνηθίσει να υπακούμε νόμους έξω από τον έλεγχό μας (το αόρατο χέρι), ενώ σχεδόν δεν μπορούμε να αντιληφθούμε το προϊόν της εργασίας μας και τη χρησιμότητά του σε μια αλυσίδα παραγωγής που υπακούει μόνο στις ανάγκες του αφεντικού και του διευθυντή, όπου οι (κυρίως ανισότιμες) σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων χάνονται πίσω από τις σχέσεις μεταξύ πραγμάτων ανταλλάξιμων στην αγορά, που μας είναι δύσκολο πολλές φορές να φανταστούμε και να δημιουργήσουμε άλλους αλληλέγγυους τρόπους οργάνωσης της οικονομικής ζωής.
Και είναι αυτό το πλέγμα των κοινωνικών σχέσεων, στο οποίο συναινούμε και το ενδυναμώνουμε σαν πελάτες (Nestle) και σαν εκμεταλλευόμενοι (επισφαλείς εργάτες σε σουπερμάρκετ), όσο δεν αναπτύσσουμε άλλες δομές / θεσμούς.
Ο καπιταλισμός με μια συνεχής προσπάθεια πλήρους αποικιοποίησης του κοινωνικού πεδίου κατορθώνει να παραμένει ανέπαφος ενσωματώνοντας αντιστάσεις και πολλές φορές να φαίνεται ανίκητος, όχι μόνο λόγω απάθειας ή λάθους αντίληψης, αλλά και λόγω δικιάς μας εξάρτησης και προσκόλλησης. Γίνετε έτσι καθαρό, το πως θα απαλλαγούμε από αυτή τη συνθήκη. Πρέπει να αντιστρέψουμε αυτή τη διαδικασία.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούμε συνεχώς την εμφάνιση ποικίλων μορφών λαϊκής οικονομίας για τη δημιουργία κάποιου εισοδήματος, ως μιας “άμυνας” στα πλαίσια της κυρίαρχης οικονομίας, καθώς και την εμφάνιση ποικίλων μορφών αλληλέγγυας οικονομίας, ως μιας νέας πρότασης οργάνωσης της οικονομίας στα πλαίσια του κοινωνικού μετασχηματισμού. Μιας πρότασης που δεν περιορίζεται σε ζητήματα ανισοτήτων, αλλά και ιστορικών προκλήσεων, όπως οι πολλαπλές/ αλληλοσυνδεόμενες κρίσεις (κλιματικές αλλαγές, ενεργειακή, επισιτιστική κρίση, κρίση βιοποικιλότητας) που προκαλεί η παγκοσμιοποίηση του καπιταλισμού με την εξάπλωση της κουλτούρας της ανάπτυξης, του ατομισμού και του καταναλωτισμού.

Σχετικά με τo βίντεο και τα παραδείγματα που αναφέρονται παρακάτω, η αναφορά δε γίνεται για να εκθειάσει αυτά τα εγχειρήματα, αλλά για να δώσει αφορμή για διάλογο. Μας παρουσιάζουν μερικές εργατικές κολεκτίβες στο Σαν Φρανσίσκο των ΗΠΑ (Democracy in the Workplace). Οι επιχειρήσεις αυτές μοιάζουν στον τρόπο που ασκείται ο εργατικός έλεγχος και στα κατειλλημένα εργοστάσια της Αργεντινής και στον γενικότερο πολιτικό προσανατολισμό, έχουν όμως δύο σημαντικές διαφορές. Δραστηριοποιούνται σε ένα εντελώς διαφορετικό πολιτισμικό και πολιτικό περιβάλλον και οι μεν ξεκινάνε από το μηδέν, ενώ οι δε λειτουργούν σε ένα τελείως επισφαλές περιβάλλον.

Πρόκειται για εγχειρήματα που μας θυμίζουν ότι το να δημιουργείς αυτόνομα εγχειρήματα, υπό τις παρούσες συνθήκες, για όσο σου επιτρέπεται και μπορείς να κατακτήσεις, μπορεί να αποτελεί εφαρμογή στην πράξη και στο σήμερα της πρότασής σου για ένα διαφορετικό, αυτόνομο κόσμο, ή μια απομονωμένη, αυτοϊκανοποιούμενη νησίδα, ακίνδυνη και εύκολα αφομοιώσιμη από την εξουσία και ότι αυτό εξαρτάται, από το κατά πόσο ένα τέτοιο εγχείρημα επιδιώκει τη διάχυσή του στην κοινωνία, και από το εάν αποδέχεται μια ανακωχή με το σύστημα ή ακόμη και εάν βολεύεται μ' αυτήν.

Τι είναι όμως οι εργατικές κολεκτίβες;

Εργατικές κολεκτίβες είναι οι επιχειρήσεις, όπου οι ίδιοι οι εργαζόμενοι διευθύνουν απ΄ ευθείας τα μέσα και την επιχειρηματική πολιτική της επιχείρησης, την παραγωγική διαδικασία και τα οφέλη της εργασίας τους. Στις επιχειρήσεις αυτές, η διανομή του παραγόμενου «πλούτου» γίνεται ανάλογα με την εργασία που προσφέρει ο καθένας. Άλλωστε, η ιδιοκτησία του κεφαλαίου και των μέσων παραγωγής τους ανήκει ή την έχουν ανακτήσει, απελευθερώνοντας μερικώς την εργασία από την ταξική της υπόσταση και μετασχηματίζοντάς την σε μια όλο και περισσότερο ελεύθερη δραστηριότητα του ατόμου.

Στον ωκεανό του καπιταλισμού όμως νησίδες ελευθερίας δεν ευδοκιμούν έτσι εύκολα. Οι περιορισμοί και τα προβλήματα των επιχειρήσεων είναι αρκετά. Το μεγαλύτερο εμπόδιο είναι ίσως αυτό του ανταγωνισμού στα πλαίσια μιας αγοράς. Οι εργαζόμενοι κατόρθωσαν να απαλλαγούν από τα αφεντικά και τους διευθυντές, είναι όμως υποχρεωμένοι να ανταγωνίζονται με άλλες επιχειρήσεις, να ακολουθούν ως ένα βαθμό τη λογική της αγοράς, να πουλάνε τα προϊόντα τους και να αγοράζουν τις αναγκαίες πρώτες ύλες σε ένα περιβάλλον που ξεπερνάει τις δικές τους δυνατότητες ελέγχου. Στην περίπτωση των ανακτημένων επιχειρήσεων αυτό μπορεί να σημαίνει πολύ χαμηλά μεροκάματα, πίεση και αβεβαιότητα.
Τέλος, αν δε μας αρκεί να έχουμε εναλλακτικά καφέ και συναυλιάδικα,, ποιοτικούς κινηματογράφους και φθηνά εστιατόρια που αργά ή γρήγορα θα απορροφηθούν από τον ωκεανό, τα εγχειρήματα αυτά θα πρέπει να μη λειτουργούν αποκομμένα και να εντάσσονται σε ένα συνολικότερο σχέδιο αγώνα δίνοντας προοπτική και όραμα στους ανθρώπους για μια διαφορετική κοινωνία.

Οι εργατικές κολεκτίβες ως ένας νέος πυρήνας οργάνωσης του κοινωνικού πράττειν

Για εμάς, η κοινωνική αυτοδιαχείριση (και όχι απλά η εργατική) και δεν αναφερόμαστε στον κοοπερατιβισμό, στηρίζεται στην ιδέα της ρήξης, αποτελεί ριζοσπαστική διαδικασία κοινωνικού μετασχηματισμού και προϋποθέτει αλλαγές πραγματοποιούμενες από κάτω, που δίνουν τις εμπειρίες της ενότητας και του κοινού αγώνα και οι οποίες, σε τελευταία ανάλυση, θα στηρίξουν μια νέα οργάνωση της παραγωγής. Υπό αυτό το πρίσμα, οι εργατικές κολεκτίβες για μας αποτελούν όχι μόνο μια αμυντική κίνηση απέναντι στην εκμετάλλευση από τα αφεντικά, αλλά και ένα πείραμα - μια απόπειρα υπέρβασης της καπιταλιστικής και της εμπορευματικής σχέσης, οικοδομώντας μια νέα κοινωνία/ κοινότητα ενάντια στην παλιά, ξεπερνώντας τον αστικό διαχωρισμό μεταξύ οικονομικού και πολιτικού. Όπου η μισθωτή σκλαβιά, η παραγωγή για την αγορά και η αλλοτρίωση θα αποτελούν παρελθόν. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο όμως απαιτείται σκληρή δουλειά και συλλογικός αγώνας μέσα και έξω από το χώρο εργασίας, ένα πλατύ κοινωνικό κίνημα. Μια «επανάσταση της καθημερι­νής ζωής» για τους καθημερινούς ανθρώπους (και όχι μόνο για ήρωες/ ασκητές) που δεν αρκούνται στην γκρίνια και την καταγγελία, αλλά παίρνουν τις ζωές στα χέρια τους διεκδικώντας τη συλλογική και ατομική τους αυτονομία.

Το κίνημα της αλληλέγγυας οικονομίας

Η αλληλέγγυα οικονομία σε γενικές γραμμές αναφέρεται στη μορφή οικονομικής συνεργασίας που ξεκινάει από τα κάτω συνδέοντας οριζόντια διάφορες τοπικές εναλλακτικές σε ένα ορατό, δημιουργικό δίκτυο αντίστασης στην οικονομία της αγοράς. Πρόκειται ουσιαστικά για έναν αγώνα που προήλθε από τη δημιουργικότητα των ίδιων των ανθρώπων (όχι από διανοούμενους και ιδεολογίες) και μπορεί να αναπτυχθεί σε τέτοιο βαθμό ώστε να αντικαταστήσει τις κυρίαρχες δομές με πιο ανθρώπινες. Είναι δηλαδή μία διαδικασία αλλαγής στην πράξη και στο σήμερα της οικονομικής δραστηριότητας (με τις αντιφάσεις που αυτό συνεπάγεται) και όχι κάποιο ολοκληρωμένο σχέδιο οικονομικής οργάνωσης, για την ορθότητα του οποίου οι άνθρωποι πρέπει να πειστούν (ή ακόμα χειρότερα να αναγκαστούν) και να το ακολουθήσουν. Είναι ένας νέος δρόμος που δημιουργείται καθώς οι άνθρωποι πορεύονται προς μία νέα κατεύθυνση ρωτώντας. Η αλληλέγγυα οικονομία αγκαλιάζει όλες τις δραστηριότητες παραγωγής, διανομής και κατανάλωσης που συμβάλλουν στην «εκδημοκράτηση» της οικονομίας τόσο σε τοπικό όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο. Παίρνει διάφορες μορφές και παρουσιάζει μεγάλες ιδιαιτερότητες ανάλογα με τις συνθήκες στις οποίες λαμβάνει χώρα.

Αυτό που έχει σημασία στην αλληλέγγυα οικονομία, είναι η δημιουργία ικανοποιητικών οικονομικών συνθηκών για όλους τους ανθρώπους. Αυτό σημαίνει τη διασφάλιση των ατομικών και συλλογικών ελευθεριών, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και εισοδήματος, την κατάργηση κάθε μορφής εκμετάλλευσης, κυριαρχίας και αποκλεισμού, την προστασία των οικοσυστημάτων καθώς και την προώθηση μιας βιώσιμης ανάπτυξης.

Το δίκτυο αυτό αρχικά ξεπήδησε από επιτυχημένες πρακτικές δημιουργίας θέσεων εργασίας και εισοδήματος, δίκαιου εμπορίου, ηθικής κατανάλωσης, αλληλέγγυας πίστωσης και τη διάχυση βιώσιμων παραγωγικών τεχνολογιών. Οι προσπάθειες αυτές, όμως, ήταν απομονωμένες. Σίγα σιγά παρατηρούμε την ανάδυση συνεργατικών δικτύων, που ενσωματώνουν αυτές τις ποικιλόμορφες πρακτικές με στρατηγικές που αυξάνουν τη συνολική δυναμική του κινήματος.

Η στρατηγική του κινήματος της αλληλέγγυας οικονομίας καλεί στην αφαίρεση χρόνου, ενέργειας, πόρων από τον καπιταλιστικό πολιτισμό και την αξιοποίησή τους για το χτίσιμο ενός καινούριου πολιτισμού, ενός νέου ήθους. Η στρατηγική αυτή ξεκάθαρα αναγνωρίζει ότι ο εχθρός είναι ο καπιταλισμός και στοχεύει στο «ξεκοίλιασμά» του αντικαθιστώντας τον με κάτι που επιθυμούμε. Από την αυτονόμηση της οικονομίας στην οικονομία της αυτονομίας.

Αυτή η επιλογή απαιτεί στράτευση και καθιστά μια ξεκάθαρη επίθεση στο υπάρχον σύστημα. Οπότε οι καπιταλιστικές δομές και σχέσεις δεν κατακτώνται, απορρίπτονται. Σταματάμε να συμμετέχουμε σε δραστηριότητες που υποστηρίζουν την καπιταλιστική τάξη και συμμετέχουμε σε δραστηριότητες που δημιουργούν έναν νέο κόσμο, αμφισβητώντας τον παλιό. Δημιουργούμε νέες μορφές κοινωνικής οργάνωσης πλάι στις καπιταλιστικές και στη συνέχεια συνεχίζουμε να τις ενισχύουμε κάνοντας ταυτόχρονα ότι μπορούμε για να απαλλαγούμε από τις καπιταλιστικές σχέσεις. Σημαίνει ότι ξεκινάμε να παίρνουμε την πρωτοβουλία οικοδόμησης της ζωής που θέλουμε και μετά δίνουμε μάχη για την υπεράσπισή της από τις επιθέσεις της κυριαρχίας. Θα πρέπει να είμαστε όμως σίγουροι ότι αυτή η στάση μας θα μας εμπλέξει σε μεγάλους αγώνες. Δε θα καταφέρουμε ποτέ να οικοδομήσουμε μια ζωή με ελευθερία χωρίς να αντιμετωπίσουμε τους κυρίαρχους. Είμαστε μπλεγμένοι στον κοινωνικό πόλεμο και αυτή η κατάσταση θέτει όρια στο τι μπορούμε να κάνουμε/ πετύχουμε. Η ειρήνη μπορεί να επιτευχθεί μόνο μετά την καταστροφή του καπιταλισμού.

Η συζήτηση για τη θέση εργασίας σε εγχειρήματα αλληλέγγυας οικονομίας

Είναι σαφές ότι πρέπει να απαλλαγούμε από την αγορά εργασίας και τον τρόπο ζωής που βασίζεται σε αυτή. Δεν μπορούμε όμως, να αρνηθούμε με ένα άλμα της φαντασίας, ότι η αλληλέγγυα οικονομία μπορεί ή πρέπει να επεκταθεί σε μεγάλη κλίμακα στο σημερινό περιβάλλον χωρίς εγχρήματες σχέσεις και χωρίς την παραγωγή και διανομή χρηματικού εισοδήματος. Η επέκταση με τη χρήση εγχρήματων ανταλλαγών μπορεί να επιτευχθεί χωρίς να χρειαστεί να απεμπολιστούν οι βασικές αρχές της (αντιεμπορευματικές/ αποφετιχοποιημένες σχέσεις, αυτονομία, συλλογική δράση), αμφισβητώντας έτσι έμπρακτα το μονόπλευρο δικαίωμα ορισμού της κατανομής του εισοδήματος από την πλευρά του κράτους και των αφεντικών.

Η εργασία είναι βασικό σημείο της οικονομίας και γενικότερα της κοινωνίας. Εργασία κατά μια έννοια υπάρχει και στα πλαίσια της αλληλέγγυας οικονομίας και πρέπει να μελετήσουμε τρόπους όπου η έμμισθη εργασία δεν είναι «αμαρτία». Άλλωστε, με το να απολογούμαστε στην ηθική τάξη του κυρίαρχου (που υπάρχει και στα μυαλά μας), επειδή θέλουμε να πάρουμε τη διανομή του εισοδήματος στα χέρια μας, δεν οδηγούμαστε κάπου. Το ερώτημα είναι με ποιους όρους και γιατί θα υπάρξει αυτή η θέση εργασίας; Θα δημιουργεί ειδικούς, θα διαχωρίζει τους συμμετέχοντες, θα εξασφαλίζει κάποιον, θα είναι ανακλητή, περιοδική, πόσο θα πληρώνεται, τι θα προσφέρει...; Πώς γίνεται να συνυπάρχουν έμμισθη και εθελοντική εργασία; Πώς θα ενισχυθεί το κίνημα ευρύτερα;

Ποια είναι τα βασικά πλεονεκτήματα της εργασίας σε μια εργατική κολεκτίβα στα πλαίσια της αλληλέγγυας οικονομίας;

Η εργασία σε μία εργατική κολεκτίβα στα πλαίσια της αλληλέγγυας οικονομίας είναι κατά βάση μια περισσότερο ελεύθερη δραστηριότητα που μπορεί να πλησιάζει το παιχνίδι, μιας και το περιεχόμενο και η μορφή της είναι προϊόν συναπόφασης. Ακόμα σου δίνει μια ευχαρίστηση σε σχέση με την ανία του να δουλεύεις για το αφεντικό και μια αίσθηση εμπλοκής για μια θετική κοινωνική αλλαγή. Σημαίνει αυξημένη συμμετοχή και αυτοοργάνωση, σημαίνει απολαβές ανάλογες με τη δουλειά και όχι σύμφωνα με τις "δυνατότητες" του αφεντικού, συνεργασία μέσα (μεταξύ συναδέλφων) και έξω από το χώρο δουλειάς (με το κοινωνικό περιβάλλον) και τέλος απεύθυνση σε χρήστες προϊόντων και όχι πελάτες που έχουν πάντα δίκιο.

Παρουσίαση των υπό εργατικό έλεγχο επιχειρήσεων στο Σαν Φρανσίσκο που παρουσιάζονται στο βίντεο «Δημοκρατία στον εργασιακό χώρο»

Πρόκειται για επιχειρήσεις (συνεταιρισμούς) όπου η ιδιοκτησία ανήκει στους εργαζομένους τους και μόνο, όλοι/ες πληρώνονται το ίδιο ποσό την ώρα (έτσι πάει στην Αμερική, με την ώρα) και τα πάντα αποφασίζονται με τη συμμετοχή όλων των εργαζομένων. Το μοντέλο οργάνωσης διαφέρει ανάλογα την επιχείρηση (σε άλλες υπάρχουν εντελώς αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, σε άλλες (πιο μεγάλες) υπάρχουν και αντιπροσωπευτικές δομές - εκλεγμένα Δ.Σ. ή επιτροπές), αλλά η λογική της άμεσης συμμετοχής παραμένει η ίδια. Συμμετέχουν ενεργά στο "προοδευτικό" κοινωνικό κίνημα των Η.Π.Α. Το "προοδευτικό" δεν έχει την ΠΑΣΟΚικη έννοια που καταλαβαίνουμε εδώ, αλλά πολύ πιο ριζοσπαστικό και προωθημένο περιεχόμενο στις ΗΠΑ.

Τέτοιες επιχειρήσεις υπάρχουν σε όλες τις Η.Π.Α. (ο αριθμός του κυμαίνεται περί τις 300-400). Σε εθνικό επίπεδο συντονίζονται μεταξύ τους σε διάφορα δίκτυα, σημαντικότερο των οποίων είναι η US Federation of Worker Cooperatives. H μεγαλύτερη, όμως, πυκνότητα, δυναμική και πολιτικοποίησή παρατηρείται σαφώς στο Σαν Φρανσίσκο, λόγω της σημαντικής ιστορίας (αλλά και παρόντος) της πόλης σε προοδευτικά κοινωνικά κινήματα. Οι παλιότερες από τις επιχειρήσεις αυτές έρχονται από τη δεκαετία του '70, όπου στο έντονα πολιτικοποιημένο Σαν Φρανσίσκο ξεκίνησαν πολλές προσπάθειες αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων. Μετά από μια περίοδο παρακμής και έντονης εσωτερικής διαμάχης, στις αρχές της δεκαετίας του '80, επέζησαν λίγες, οι οποίες όμως "κράτησαν" την ιδέα και την πρακτική, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί με τα χρόνια μια νέα δυναμική. Στην ταινία θα δούμε την Cheese Board Collective, την Rainbow Grocery και την Ink Works Press Collective.

Cheese Board Collective: Η παλιότερη υπό εργατικό έλεγχο επιχείρηση στο Σ.Φρανσίσκο, από το 1967. Αποτελείται από δύο τμήματα, ένα φούρνο (ή κάτι τέτοιο, πουλάνε χειροποίητα και μη τυριά, γλυκά, ψωμάκια κλπ.) και μια πιτσαρία. Είναι συνολικά πάνω από 40 εργαζόμενοι, αποφασίζουν με συναίνεση για τα πάντα, εναλλάσσονται σε όλες τις δουλειές, παίρνουν όλοι/ες τον ίδιο μισθό (το απίστευτο 25$ την ώρα!), δωρίζουν ποσοστό των κερδών τους σε κοινωνικές δραστηριότητες, κλείνουν την Πρωτομαγιά ή στα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια. Η επιτυχία του Cheese Board είναι τόσο μεγάλη, που γύρω του έχουν ανοίξει πολλές άλλες επιχειρήσεις, και η περιοχή έχει ονομαστεί "Gourmet Gheto".! Το 1997 αποφάσισαν να διαδώσουν την πρακτική τους και τη φιλοσοφία τους, προσφέροντας χρηματοδότηση, εκπαίδευση και συνταγές σε άλλους εργαζόμενους ώστε να ξεκινήσουν δικές τους αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις. Έτσι έχουν δημιουργηθεί άλλοι τρεις φούρνοι στην ευρύτερη περιοχή του Σ.Φρανσίσκο, με το κοινό όνομα Arizmendi. Οι νέες επιχειρήσεις δεν έχουν τόσο μεγάλη απήχηση, αλλά τα πάνε μια χαρά. Και οι 4 επιχειρήσεις μαζί σχηματίζουν μια ένωση. Το Cheese Board θεωρείται το έμβλημα του κινήματος των υπό εργατικό έλεγχο επιχειρήσεων.

Rainbow Grocery: Πολυκατάστημα υπό εργατικό έλεγχο, με περισσότερους από 200 εργαζομένους. Ιστορία πάνω από 30 χρόνων, ιδρύθηκε το 1975 μέσα στο γενικότερο κλίμα αυτοδιαχείρισης της τροφής που επικρατούσε στο κίνημα του Σ.Φρανσίσκο. Πουλάει κυρίως τρόφιμα, με έμφαση στα βιολογικά τοπικών παραγωγών, έχει ειδικό τμήμα δίκαιου εμπορίου, φυσικών καλλυντικών κλπ. Το 2000 αποφάσισαν να κάνουν αυστηρούς ελέγχους ώστε να μην καταλήξουν στα ράφια τους μεταλλαγμένα τρόφιμα. Ανακυκλώνουν τα πάντα, και καλλιεργούν έναν μικρό κήπο με το λίπασμα που παράγουν από τα απόβλητα. Η οργανωτική τους δομή είναι μικτή, έχουν εκλεγμένο διοικητικό συμβούλιο και επιτροπές, αλλά πραγματοποιούνται τακτικά γενικές και τμηματικές συνελεύσεις όλων των εργαζομένων.

Ink Works Press Collective: τυπογραφική κολεκτίβα από το 1974. Στόχος του είναι η παροχή υψηλής ποιότητας εκτυπώσεων για την προοδευτική κοινότητα σε χαμηλό κόστος και σεβασμό προς το περιβάλλον, αλλά και σε μη κερδοσκοπικές, κοινωνικά υπεύθυνες επιχειρήσεις. Γρήγορα έφτασε να αποτελείται από 20 άτομα που δουλεύουν σε επιτροπές για να αντιμετωπίσουν τα ποικίλα ζητήματα με ένα δημοκρατικό τρόπο.
Τα παραδείγματα αυτά είναι μερικά από τις δεκάδες τέτοιες επιχειρήσεις που υπάρχουν στο Σαν Φρανσίσκο. Υπάρχουν επίσης ξυλουργεία, βιβλιοπωλεία, ποδηλατάδικα, στήσιμο ιστοσελίδων…ακόμα και ένα sex shop!

Οι περισσότερες από τις επιχειρήσεις αυτές συντονίζονται στο δίκτυο ΝοBAWC (Network of Bay Area Workers Cooperatives – www.nobawc.org). Στα αγγλικά προφέρεται ακριβώς όπως το "Νο Βοss", δηλαδή "Χωρίς Αφεντικό". Στην ιστοσελίδα τους υπάρχει λίστα των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στο δίκτυο και άλλο υλικό, όπως μια πολύ έξυπνη επιχειρηματολογία, του γιατί πρέπει να στηρίζονται οι υπό εργατικό έλεγχο επιχειρήσεις. Γενικά προπαγανδίζουν ενεργητικά την ιδέα των αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων, προσπαθώντας να πείσουν και να στηρίξουν και άλλους εργάτες να φτιάξουν καινούργιες.

Στις αρχές Σεπτέμβρη, πραγματοποίησαν το δεύτερο συνέδριο αυτοδιαχειριζόμενων επιχειρήσεων του Σαν Φρανσίσκο, το οποίο λένε ότι είχε μεγάλη επιτυχία. Υπήρχαν πολλά εκπαιδευτικά σεμινάρια, παρουσιάσεις σε νέο κόσμο που σκέφτεται να φτιάξει αντίστοιχες κοοπερατίβες, και βόλτες με ποδήλατα στις αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις της περιοχής.

Οι βασικοί λόγοι που φαίνεται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα η φάση με τις αυτοδιαχειριζόμενες επιχειρήσεις στο Σ.Φρανσίσκο, είναι ότι α) βοηθάνε η μία την άλλη, σχηματίζουν δηλαδή ένα δίκτυο, ή μια κοινότητα, β) "προπαγανδίζουν" ανοιχτά στην κοινωνία αυτό που κάνουν σαν πρόταση. Με λίγα λόγια, προσπαθούν να πείσουν και άλλους εργαζόμενους να το κάνουν, ενώ παράλληλα ρητά τάσσονται στο πλευρό του "προοδευτικού" κινήματος.

Worker cooperatives (wikipedia)





Διαβάστε περισσότερα...

Ο Ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας κατά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης

«Πάψετε το χερουβικό κι ας χαμηλώσουν τα άγια, παπάδες πάρτε τα γιερά και σεις κεριά σβηστήτε, γιατί είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει».
Εικόνα: Ο πατριάρχης Γεννάδιος με τον Σουλτάνο και οι πατριάρχες Κύριλλος Λούκαρις και Ιερεμίας ο Τρανός. O Κύριλλος έπεσε θύμα της συνωμοσίας επισκόπων στα πλαίσια του πλειστηριασμού του πατριαρχικού θρόνου. Ο Ιερεμίας φέρεται ως ο τελευταίος πατριάρχης που έφερε το πλατύγυρο σκιάδιο που του αφαίρεσε ο Σουλτάνος για να τιμωρήσει τον Ανώτατο υπάλληλό του.

Η συμβολή του ορθοδόξου κλήρου στην πτώση της Κωνσταντινούπολης υπήρξε καθοριστική και οφείλουμε να του την αναγνωρίσουμε. Το γεγονός επιτεύχθει με συντονισμό 4 παραγόντων:
α) Αποψίλωση του στρατού λόγω μοναχισμού
β) Ψυχολογικό πόλεμο πως η Πόλη πέπρωται να πέσει
γ) Παρασκηνιακές συνεννοήσεις και αυτομολήσεις με και προς τον εχθρό
δ) Σαμποτάζ της βοήθειας των δυτικών
Πρωταγωνιστής αυτής της θεάρεστης προσπάθειας υπήρξε ο μοναχός Γεννάδιος, που αργότερα εισέπραξε την ανταμοιβή του, προαγόμενος από τον Σουλτάνο σε πατριάρχη, φορτωμένος με τιμές και προνόμια. Την ώρα που ο Ουνίτης αυτοκράτορας Κων. Παλαιολόγος Δραγάτσης και ο πελοποννήσιος καρδινάλιος Ισίδωρος, πολεμούσαν, ο Γεννάδιος οι καλόγεροι και ο όχλος υπονόμευαν την άμυνα σκορπίζοντας με τις κατάρες και τις προφητείες τους ηττοπάθεια και μοιρολατρία. χολωμένοι που στον πατριαρχικό θρόνο κάθισε και χοροστάτησε ο Ισίδωρος. Ο τελευταίος, όντας διορισμένος από την Πόλη προκαθήμενος της ρωσικής Εκκλησίας, δραπέτευσε από τον μαινόμενο τσάρο που τον φυλάκισε ως προδότη της Ορθοδοξίας και στάλθηκε στην Κωνσταντινούπολη από τον πάπα που μετά την οικουμενική Σύνοδο της Φλωρεντίας ήταν πιά αρχηγός όλης της χριστιανοσύνης. Αποστολή του να επικυρώσει την Ένωση των Εκκλησιών και να βοηθήσει στην άμυνα. Από τα χέρια του κοινώνησε ο αυτοκράτορας στην οικουμενική λειτουργία που τελέστηκε στην Αγία Σοφία, όπου μνημονεύθηκε ο πάπας. (Μετά την Άλωση ο πάπας διόρισε τον Ισίδωρο πατριάρχη, αλλά η Ορθοδοξία αναγνώρισε ως νόμιμο πατριάρχη αυτόν που διόρισε ο Σουλτάνος). Οι ορθόδοξοι έβριζαν λέγοντας πως η εκκλησία κατάντησε "καταφύγιον δαιμόνων και βωμός ελληνικός", θυσιάζοντας την Πόλη τους, την τιμή τους, τα παιδιά τους, την περιουσία τους, τη ζωή τους, την ελευθερία τους στο βωμό των δογματικών ανοησιών. Ο Διον.Κόκκινος στηλιτεύοντας την προδοσία του Αγ.Όρους στην επανάσταση του 21, την συγκρίνει με αυτήν των καλόγερων της Πόλης που "αντί να λάβουν τα όπλα και να ενισχύσουν τον Παλαιολόγον ...; ...;κατηγορούσαν τον βασιλέα και ωμιλούσαν περί της επικειμένης πτώσεως ως επί μοίρας αναποφεύκτου". Μόλις 5.000 αντρες ήταν ο στρατός της Κων/πολης, κατά ένα μέρος μάλιστα μισθοφορικός, ενισχυμένος και από 200 άντρες του Ισίδωρου και 700 Γενουάτες εθελοντές του Ιουστινιάνη. Όπως όμως επισημαίνει ο κορυφαίος ιστορικός Vasiliev, αν στρατολογούνταν 20-30.000 ορθόδοξοι-η Κωνσταντινούπολη είχε την δυνατότητα αυτή-η Πόλη δεν θα έπεφτε. Αυτή όμως "Σαν πόρνη εκαρτέραγε τον τούρκο να την πάρει" (Κ.Παλαμά, «Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου»).

Ο φανατισμός της πλειοψηφίας των Ορθόδοξων (Ουνίτες* έγιναν ελάχιστοι κληρικοί, άρχοντες και ο αυτοκράτορας) εκδηλωνόταν σε κάθε ευκαιρία, σε βάρος της άμυνας. Όπως γράφει ο ιστορικός της Άλωσης Φρατζής, ο Μεγάλος Δούκας Νοταράς αρνήθηκε να δώσει στον καθολικό σύμμαχό του Ιουστινιάνη τα δυο πυροβόλα που του ζήτησε για την άμυνα της Πύλης του Ρωμανού. "Προδότη, δεν ξέρω τι με εμποδίζει να σε σφάξω τώρα ...;", ήταν η απάντηση του ηρωϊκού Γενουάτη που τραυματίστηκε θανάσιμα. Ο φανατικός ορθόδοξος Νοταράς προτιμούσε να να δει στην Πόλη "φακιόλιον βασιλεύον Τούρκων, ή καλύπτραν λατινικήν". Δεν είχε υπολογίσει πως ο 14χρονος "ευειδής" γυιός του θα άρεσε στον Σουλτάνο. Η άρνησή του να τον παραδώσει, έγινε αιτία να χάσει το κεφάλι του. Ο Νοταράς πάντως φαίνεται πως υπερασπίστηκε μαχόμενος την Πόλη, αν και έχει κατηγορηθεί για κρυφές συνεννοήσεις με τον Σουλτάνο, ο οποίος τον δέχτηκε με φιλοφρονήσεις μετά την Άλωση. Πάντως οι κατηγορίες για προδοσία του Νοταρά δεν επιβεβαιώνονται ξεκάθαρα, πέρα από τις εκδηλώσεις που μπορούμε να αποδώσουμε στον τυφλό φανατισμό του. Είναι όμως γεγονός πως πολλοί καλόγεροι και παπάδες αυτομόλησαν στις γραμμές των Οθωμανών. (Βλ."Ιστορία της Πόλης", του Τούρκου ιστορικού της άλωσης Ταρίχ μουν Χεβατί. Το αναφέρει και ο Γερμανός βυζαντινολόγος Α.Μορντμαν στο "Πολιορκία και άλωσις της Κωνσταντινουπόλεως", ελλ. μτφρ 1893, σ.145, βασιζόμενος στον Τσελεμπή. και σ.33, βασιζόμενος στον Τούρκο ιστορικό της Άλωσης Σακαϊκούλ Νoυμάνι. Το αναφέρει ο κορυφαίος Γάλλος βυζαντινολόγος Σλουμπερζέ, που μεταφράστηκε από τον Σ.Λάμπρου. Τέλος η άποψη των κρυφών συνεννοήσεων κληρικών με τους Τούρκους, βρίσκεται και στο ιστορικό μυθιστόρημα του Άγγλου ιερέα και άριστου γνώστη της ελληνικής και μεταφραστή Neale: "Theodora Phranza or, the Fall of Constantinople". By John Mason Neale New York: E.P. Dutton, 1913. First published London: J. Masters, 1857. Εδώ δεν έχουμε ιστορική μαρτυρία, αλλά την μεταφορά της προσωπικής γνώμης του ιστοριοδίφη συγγραφέα. Είναι γεγονός πως η μετάφραση του έργου του το 1901 από τον Χ.Α.Παρμενίδη, αναβαθμίστηκε αυθαίρετα στις μέρες μας σε ιστορικό ντοκουμέντο και μερικοί μάλιστα αναγνώρισαν στο πρόσωπο του προδότη μοναχού Ιωάσαφ τον τρίτο μετά την άλωση πατριάρχη).

Ο Γεννάδιος βυσσοδομούσε και απεργαζόταν την πτώση. Παλιός δικαστής με το όνομα Γεώργιος Σχολάριος, έκαιγε βιβλία εθνικών φιλοσόφων όπως ο Πλήθων

("Τρέμε γύφτε, κ';οι άπιστοι όλοι!
Καίμε το βιβλίο τ';αφορισμένο,
το κακούργο, το γραμμένο απ';το Γεμιστό ...;", Κ.Παλαμάς)

και έδινε διαστροφικές συμβουλές βασανιστηρίων: « ...; τους γουν δυσσεβείς και αλάστορας Ελληνιστάς και πυρί και σιδήρω και ύδατι και πάσι τρόποις εξαγάγετε τής παρούσης ζωής ...; ράβδιζε, είργε, είτα γλώτταν αφαίρει, είτα χείρα απότεμνε καν και ούτω μένη κακός, θαλάττης πέμπε βυθώ.» ). Φανατικός αρχικά οπαδός της Ένωσης τόσο ώστε να αναγκαστεί ο βασιλιάς να του συστήσει αυτοσυγκράτηση (Ν.Τωμαδάκη "Περί αλώσεως ...;" ), επιστρέφοντας από την Φεράρα, όταν διαπίστωσε το ανθενωτικό φρόνημα του όχλου, εξελίχθηκε σε αρχηγό των ανθενωτικών κερδίζοντας έτσι την εύνοια του Πορθητή.: "Άθλιοι Ρωμαίοι εις τι επλανήθητε και απεμακρύνατε εκ της ελπίδος του Θεού, και ελπίσατε εις την δύναμιν των Φράγκων, και συν τη πόλει εν η μέλλει φθαρήναι, εχάσατε και την ευσέβειάν σας;

Ίλεώς μοι Κύριε. Μαρτύρομαι ενώπιόν σου, ότι αθώός ειμι του τοιούτου πταίσματος. Γινώσκετε άθλιοι πολίται, τι ποιείτε; και συν τω αιχμαλωτισμώ, ός μέλλει γενέσθαι εις υμάς, εχάσατε και το πατροπαράδοτον, και ωμολογήσατε την ασέβειαν; ουαί υμίν εν τω κρίνασθαι" έγραφε σύμφωνα με τον Δούκα σε προκήρυξή που θυροκόλλησε στο κελί του, προσπαθώντας να σπάσει το ηθικό των πολιορκημένων εμφανίζοντας την άλωση ως νομοτέλεια της θείας δίκης. Ήταν ένας κληρικός με μεγάλη μόρφωση, φανατικός ορθόδοξος. Ο ίδιος δήλωνε: "Έλλην ων τη φωνή ουκ αν ποτε φαίην Έλλην είναι", και συμπλήρωνε "Δεν ονομάζω τον εαυτό μου Έλληνα γιατί δεν πιστεύω ότι πίστευαν οι Έλληνες" (Στήβεν Ράνσιμαν "Η μεγάλη Εκκλησία ...;" ). Ο Γεννάδιος αργότερα, αυτοεξόριστος στο αγ.Όρος σε έναν επικήδειο που εκφώνησε το 1456 στον νεκρό ανηψιό του αποκαλεί τους Έλληνες «το πιο επιφανές έθνος της οικουμένης». Ίσως μέσα στην σκληρή σκλαβιά, ο βάρβαρος δικαστής και ο φανατικός καλόγερος να υποχώρησαν μπροστά στον λόγιο. Άλλωστε με την ίδια ευκολία είχε μεταστραφεί από ενωτικός σε ανθενωτικό. Η στροφή του βέβαια δεν αντιπροσώπευε την Εκκλησία της εποχής, που όπως έγραψε στο περιοδικό "Εστία" (τ. 387-1883) ο καθηγητής της Νομικής Παύλος Καλιγάς, αποκαλούσε τους Τούρκους "νέους Έλληνας" διότι γι αυτήν "το όνομα Έλλην ην τότε συνώνυμον τώ αντιχρίστω".

Η Άλωση δεν βρήκε απροετοίμαστους τους καιροσκόπους κληρικούς, που έγκαιρα είχαν επιλέξει στρατόπεδο. Το 1397, ο δεσπότης Σαλώνων, με αφορμή την αρπαγή από Φράγκους μιας ανηψιάς του, έγραψε στους Τούρκους να τους παραδώσει την πόλη, λέγοντας "καλύτερα να δουλεύουμε Τούρκους παρά Φράγκους" (Χρονικό Γαλαξειδιού, εκδ.1944 Βαλέτας). Για τον ηγούμενο Βλατάδων Θεσσαλονίκης (Τσαούς μαναστήρ), υπάρχουν στοιχεία (Κ. Ν. Σάθα Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη Βενετία 1872) τ. Α';.πως συνεργάστηκε με τους Οθωμανούς. Οι καλόγεροι με επιστολή τους το 1430 στον Μουράτ Β΄ που πολιορκούσε την Θεσσαλονίκη, τον συμβούλεψαν να αποκόψει τους σωλήνες του υδραγωγείου της πόλης που ερχόντουσαν από τον Χορτιάτη. Ο Σουλτάνος ακολούθησε τις οδηγίες τους, η Θεσσαλονίκη έπεσε και ευγνωμονών τους έδωσε τσαούση με φρουρά και φοροαπαλλαγές. Είναι κλασσικός καλογερίστικος χαμαιλεοντισμός. Σύμφωνα με το "Χρονικό του Νέστορα" και το 988 στην Χερσώνα, ο μοναχός Αναστάσιος, μετέπειτα επίσκοπος Κίεβου, πρόδωσε στον τσάρο Βλαδίμηρο, το μυστικό υδραγωγείο της πολιορκημένης πόλης, η οποία έπεσε και οι κάτοικοί της κατασφάχτηκαν. Σε πολλά σουλτανικά φιρμάνια που σώζονται στα αγιορείτικα μοναστήρια γράφεται: "Επειδή οι Αγιορείται προ των άλλων ραγιάδων εδέχθησαν την υπηκοότητα και απέκτησαν την ασυδοσίαν ...;". Οι Αθωνίτες, βλέποντας την πτώση της Πόλης, έστειλαν αντιπροσωπεία στον Σουλτάνο Ορχάν, "προφητεύοντας" την τουρκική κατάκτηση, δηλώνοντας υποταγή, και εισπράττοντας προνόμια. Ο περιηγητής R.Walpole είδε στις Καρυές στις αρχές του 19ου αι. το σχετικό φιρμάνι. Ανανέωση των προνομίων πέτυχαν το 1430 στέλνοντας πρεσβεία στον Μουράτ Β΄ και υπαγόμενοι σε τουρκική κατοχή. Το 1453 ζήτησαν και πήραν προστασία από τον Μωάμεθ τον Πορθητή. Αυτή ήταν η πάγια τακτική του Όρους που επαναλήφθηκε και με την δουλική του επιστολή προς τον Χίτλερ.

Μετά την άλωση, ο πατριάρχης ανυψώθηκε από τον Πορθητή ως Εθνάρχης (Μιλιέτ Μπασής) του έθνους (μιλιέτ) των Ορθοδόξων Τούρκων, Ελλήνων, Βλάχων, Σλάβων. Αλβανών και Αράβων της αυτοκρατορίας. Τα υπόλοιπα ανατολικά πατριαρχεία υπήχθησαν στον πατριάρχη που έδρευε παρά τω Σουλτάνω. Το πατριαρχείο έγινε θέατρο των αγοραπωλησιών του πατριαρχικού θώκου και των επισκοπών, θεσμός που καθιερώθηκε με ευθύνη των Ορθοδόξων και με την έγκριση του Σουλτάνου που αποκόμιζε από τον πλειστηριασμό των μητροπόλεων σημαντικά κέρδη. Ο Δημ. Φωτιάδης επισημαίνει πως μιλώντας στις 8 Οκτωβρίου του 1838 ο Θ. Κολοκοτρώνης στην Πνύκα είπε για τον Σουλτάνο; "Διώρισε έναν Βιτσερέ (Vicere, στα Ιταλικά αντιβασιλιάς), έναν Πατριάρχην, και του έδωκε την εξουσίαν της Εκκλησίας. Αυτός και ο λοιπός κλήρος έκαναν ότι τους έλεγε ο Σουλτάνος".

Η πτώση της Πόλης σύμφωνα με τους ανθενωτικούς, δεν θα ερχόταν ως νομοτέλεια μιας καλογεροκρατούμενης, διεφθαρμένης και βάρβαρης αυτοκρατορίας, που αρνιόταν ακόμη και την τελευταία στιγμή τους φυσικούς συμμάχους της τους δυτικούς χριστιανούς, αλλά ακριβώς επειδή προσπαθούσε να τους προσεγγίσει. Ο στείρος αντιδυτικισμός των φανατικών διαιωνίζεται μέχρι σήμερα με διάφορες θεωρίες συνωμοσίας που θέλουν τη φθονερή Δύση να υπονομεύει τον Γίγαντα ελληνισμό. Το τυφλό και συμπλεγματικό μίσος για τη Δύση που το καλλιέργησε ιδιαίτερα ο φανατικός αρχιεπίσκοπος Εφέσου άγιος Μάρκος Ευγενικός, επιβιώνει σήμερα με διάφορες ανορθολογιστκές εκφράσεις, που διαπερνούν ακόμη και την κουλτούρα τμήματος της Αριστεράς και στην πιο χυδαία μορφή του εκδηλώνεται από τη λαικιστική Δεξιά, που λανσάρει διάφορες θεωρίες συνωμοσίας.

Η αντίληψη πως η πτώση της Πόλης ήταν αποτέλεσμα θείας τιμωρίας συνέχισε να τρομοκρατεί τους υπόδουλους και μετά την Άλωση. Ο Μιχ.Περδικάρης, υβριστής του Ρήγα Φεραίου και συγγραφέας του αναιρετικού των αρχών του έργου "Ρήγας ή κατά ψευδοφιλλελήνων" (1811), θεωρεί ότι η τουρκική κυριαρχία είναι καλή αφού έδωσε προνόμια στον πατριάρχη (Σ.Ι.Ασδραχά "Τα διφορούμενα Φώτα", "Ιστορικά" της "Ελευθεροτυπίας", 28-11-2002). Το ίδιο πνεύμα θα συναντήσουμε στον Αιτωλό αγ.Κοσμά, που προτιμά τους Τούρκους από τους Δυτικούς («εσήκωσε ο Θεός το βασίλειον από τους Χριστιανούς και ήφερε τον Τούρκο ...;.και του το έδωσε διά εδικόν μας καλόν και το είχε ο Τούρκους το βασίλειον χρόνους τριακοσίους είκοσιν οκτώ»), και σε μια σειρά καλογερίστικων κειμένων, που διαχέουν την γνώμη πως θείο σχέδιο επέβαλε την οθωμανική δουλεία. Στα 1730 ο μοναχός Νεκτάριος Τέρπος, δίνει και το σκεπτικό αυτής της αντίληψης, που είχε τόσο επεκταθεί πέραν των επιθυμιών των εμπνευστών της, ώστε να δικαιολογεί στην λαϊκή συνείδηση τις αλλαξοπιστίες: «Μην τολμήσει λοιπόν τινάς να λέγη, ότι και τους Τούρκους ο Θεός ...;τους έδωκε βασιλείαν ...;Ναι και εγώ το λέγω, και δεν το αρνούμαι, μα διά κάποια σφάλματα, οπού εκάμαμεν και κάμνομεν» (Γ.Βαλέτα «Ο αρματωμένος λόγος», 1971). O Mατθαίος επίσκοπος Μυρέων (16ος αι.) στον Θρήνο του για την σκλαβιά διαιωνίζει την πίστη της συλλογικής ενοχής και ταυτόχρονα της εναπόθεσης κάθε ελπίδας απελευθέρωσης στα χέρια ενός άδικου θεού:
«Επαίδευσές μας Δέσποτα διά το πταίσιμόν μας ...;
.Πολλά καλά το έκαμες ως να σωφρονιθούμεν ...;»
(Απ.Βακαλόπουλου «Ιστορία Ν.Ελληνισμού», Τ.Β΄-Θεσσ. 1964).

Ανώνυμος κληρικός οδύρεται στον έμμετρο Θρήνο του «Περί της Αναλώσεως ...;ή γέγονεν υπό των Περσών εις Αττικήν Αθήναν» (Πέρσες ονομάζονται οι Τούρκοι), που εκδόθηκε το 1881 από τον καθηγητή Γαβριήλ Δεστούνη. Όπως ομολογεί ο Καμπούρογλου, ο κληρικός θέλοντας να εξυμνήσει την Αθήνα μέσω των σοφών ανδρών της «δεν ευρίσκει άλλους ειμή τους Γρηγόριον Ναζιανζού ...;.Βασίλειον, Χρυσόστομον». Στην θρηνωδία του ο παπάς παρουσιάζει την πόλη να ομολογεί: «Και ταύτα όλα έπαθον διά τας ανομίας τας αδικίας τας πολλάς και τας παρανομίας».

Όλα αυτά τα μοιρολατρικά κλαψουρίσματα δεν είχαν καμιά σχέση με την γενναία στάση του Σέρβου από μητέρα Κωνσταντίνου Παλαιολόγου που με την περήφανη απάντησή του που θύμιζε τον Σπαρτιάτη Λεωνίδα: «Το δε την πόλιν σοι δούναι ούτ';εμόν εστίν ούτ';άλλου των κατοικούντων εν ταύτη» στον Πολιορκητή, έσωσε ανέλπιστα την τελευταία στιγμή την τιμή μιάς αμαρτωλής αυτοκρατορίας. Ευτυχώς που ήταν Ενωτικός (Ουνίτης) πιστός στην τελευταία οικουμενική Σύνοδο του 1439, γιατί σήμερα θα τον είχαμε κι αυτόν μυθοποιημένο ως Άγιο άσπιλο και θαυματουργό να θεραπεύει τους δαιμονισμένους στο ιαματικό νερό του Μπαλουκλιού ή σε καμιά ιερή κρήνη του Μυστρά.

* Ο όρος καθιερώθηκε στα 1596 και προέρχεται από το unus που σημαίνει ένας και υπαινίσεται τον ενωτικό, αυτόν που θέλει την μία Εκκλησία. Την εποχή του Παλαιολόγου είχαμε τους Ενωτικούς και τους Ανθενωτικούς. Είναι σαφές πως όταν λέμε πως ο Παλαιολόγος ήταν Ουνίτης, εννοούμε πως αναγνώριζε τον πάπα ως αρχηγό της Εκκλησίας, υποστήριζε τις αποφάσεις της Συνόδου της Φερράρας-Φλωρεντίας και είχε όλα τα χαρακτηριστικά αυτού που αργότερα ονομάστηκε Ουνίτης. Σήμερα τους λέμε και Ελληνόρυθμους, Γραικοκαθολικούς, Ρουμ-Κατολίκ, Βυζαντινούς καθολικούς, ίσως και Φραγκολεβαντίνους κλπ.

Πηγή: roides.wordpress.com




Διαβάστε περισσότερα...