«Rock n roll»: μουσική και επανάσταση

Τι σχέση έχει ο Μικ Τζάγκερ με τον Λένιν;

Ποια η σχέση του Rock ΄n΄ Roll με την επανάσταση;

Ένα θεατρικό έργο που πολιτικολογεί είναι πάντα ευπρόσδεκτο. Αναλαμβάνει ταυτόχρονα και την πρόκληση να τοποθετηθεί πάνω στα ζητήματα που ανοίγει. Το Rock ΄n΄ Roll του Βρετανού αντικομφορμιστή συγγραφέα Tom Stoppard, το προσπαθεί με ειλικρινή τρόπο και σε μεγάλο βαθμό το πετυχαίνει.

Η υπόθεση ξεκινά το καλοκαίρι του 1968, στο μέσο των μεγάλων εργατικών και νεολαιίστικων εξεγέρσεων. Ο Γιαν, Τσέχος φοιτητής και λάτρης του Rock ΄n΄ Roll εγκαταλείπει το μεταπτυχιακό του και τις προσδοκίες του κομμουνιστή καθηγητή του Μαξ για να επιστρέψει στη Πράγα, προκειμένου να υπερασπιστεί τις ιδέες και την αγαπημένη του μουσική από τον επερχόμενο Ρωσικό οδοστρωτήρα. Από τότε και μέχρι το 1990, ο θεατής παρακολουθεί μέσα από τη ζωή των ηρώων τις πολιτικές εξελίξεις σε Ανατολή και Δύση από τη θατσερική Αγγλία μέχρι το μονόλιθο του Ανατολικού μπλοκ. Και το Rock ΄n΄ Roll;

Το Rock ΄n΄ Roll κατέχει κομβικό ρόλο, πολύ πέρα από τη μουσική επένδυση του έργου. Ακριβώς επειδή αποτελεί σημείο αναφοράς των ηρώων και κυρίως του Γιαν και της παρέας του, οι οποίοι υφίστανται τη βάρβαρη καταστολή του κρατικοκαπιταλιστικού καθεστώτος, το ροκ συμβολίζει την επανάσταση, την καθημερινή αντίσταση στο σύστημα και τις αξίες του. Τα μουσικά ακούσματα δένουν με τις σκέψεις, μπλέκονται στις ατάκες των πρωταγωνιστών και παίρνουν οπτικοακουστικές διαστάσεις μέσω των εικόνων που προβάλλονται με ψυχεδελικό ύφος σε μια οθόνη. Είναι ένα δυνατό στοιχείο που θα ενθουσιάσει τους λάτρεις της μουσικής ροκ και όχι μόνο αυτούς. Αντίθετα, το έργο χάνει ελαφρώς τη μπάλα στα διαστήματα που προσπαθεί να εξαντλήσει όλα τα φιλοσοφικά, υπαρξιακά και ψυχολογικά ζητήματα που έχουν ανοίξει.

Φτάνοντας στο 1990, ο κύκλος κλείνει με την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ, οι ζωές των πρωταγωνιστών αλλάζουν για μια ακόμη φορά. Ο Μαξ κι ο Γιαν συναντιούνται και κάνουν τον απολογισμό τους, μια κριτική αποτίμηση των ιδεών που κουβαλούσαν όλο αυτό το διάστημα και οι οποίες στην πραγματικότητα εκπροσωπούν τις εσωτερικές συγκρούσεις της ίδιας της αριστεράς.

Είναι προς τιμήν του Στόπαρντ ότι σε όλη τη (μεγάλη) διάρκεια του έργου στηλιτεύει όχι μόνο τον κρατικό καπιταλισμό του ανατολικού μπλοκ αλλά και τη Δύση και τις ιδέες της αγοράς. Το πολύ καλό εισαγωγικό βουβό ντοκυμαντέρ που προβάλλεται πριν ξεκινήσει η παράσταση, το οποίο αναφέρεται στη Ρώσικη Eπανάσταση του 1917 και την ήττα της από τον Σταλινισμό συμβάλλει αποφασιστικά στο να γνωρίζουν οι ακροατές από την αρχή το πλαίσιο αλλά και την οπτική γωνία του έργου.
Δήμητρα Κυρίλλου