Τετάρτη 27 Μαΐου 2009

.. "Όταν ένα ριζοσπαστικό κίνημα αγκαλιάζει την πλειοψηφία του λαού, δεν έχει καμία ανάγκη να προσφύγει στην βία"...

ΚΟΡΝΗΛΙΟΣ ΚΑΣΤΟΡΙΑΔΗΣ: Δεν φιλοσοφούμε για να σώσουμε την επανάσταση αλλά για να σώσουμε την σκέψη μας και τη συνοχή μας. Ένας από τους πρωτοπόρους και εκφραστές της σύγχρονης ευρωπαϊκής και παγκόσμιας διανόησης, ο Κορνήλιος Καστοριάδης, δεν υπάρχει πλέον μεταξύ μας. Λίγο πριν εκπνεύσει το 1997, αυτός ο μεγάλος έλληνας φιλόσοφος, κοινωνιολόγος, πολιτειολόγος και ψυχαναλυτής, έσβησε, μακριά από την χώρα του, σ' ένα γαλλικό νοσοκομείο.
Όποιες σειρές και αν γράφτηκαν και αν θα γραφτούν δεν θα σταθούν ικανές να μεταφέρουν σε όλους μας το ισχυρό πνεύμα, τη δυνατή προσωπικότητα και την ελεύθερη σκέψη του Κορνήλιου Καστοριάδη. Μόνο όσοι είχαν την τύχη να τον γνωρίσουν από κοντά ή να μελετήσουν τα έργα του μπορούν να διαμορφώσουν μια συγκεκριμένη άποψη για αυτόν τον μεγάλο μαχητή της ελεύθερης διανόησης και να αντιληφθούν την ευρύτητα της σκέψης του και των ιδεών του και ειδικότερα της παρεμβατικής στάσης που τήρησε κατά της διάρκεια όλης του της ζωής απέναντι σε όλα τα μεγάλα προβλήματα που απασχολούν την κοιν
Μέσα από τα έργα του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη αγάπησε και θαύμασε την αρχαία Ελλάδα και το αθάνατο Ελληνικό πνεύμα και ενστερνίστηκε, μεταφέροντας στην σύγχρονη διανόηση, πολλές από τις ιδέες, τους προβληματισμούς αλλά και τους προφητικούς λόγους που διετύπωσαν οι δυο αυτοί μεγάλοι φιλόσοφοι.
Αν και από τα νεανικά του χρόνια εντάχθηκε σε κινήματα της αριστεράς και ειδικότερα του τροτσκισμού, δεν έπαψε ούτε μία στιγμή να εκφράζεται ελεύθερα, να διατυπώνει τις απόψεις του πέρα από τις οποιεσδήποτε αγκυλώσεις και να έρχεται σε σύγκρουση με ιδέες που στην εποχή της νεότητας του ήταν απυρόβλητες.
ωνία.

Η έντονη πολιτική του στράτευση και η αντικομφορμιστική του νοοτροπία τον οδήγησαν σε μια αντιμαρξιστική και αντισταλινική συμπεριφορά αλλά και σε μία ενεργή αντιπολιτευτική στάση απέναντι στις θέσεις του τροτσκισμού, του οποίου τις ιδέες ασπαζόταν, υιοθετώντας πιο ριζοσπαστικές θέσεις από τους κλασσικούς τροτσκιστές, ενώ αντιτάχθηκε και κατά ενός μέρους της λενινιστικής θεωρίας, χωρίς όμως να παρακάμψει την κριτική και επικριτική του στάση κατά του καπιταλισμού.

Πολέμησε δυναμικά τόσο την γραφειοκρατία όσο και την απαράδεκτη εμμονή ορισμένων σε πολιτικές και κομματικές αγκυλώσεις και χαρακτηρίστηκε από φίλους και εχθρούς "μεγάλο μυαλό" αλλά και αρκετά "οξύς", χαρακτηρισμός ο οποίος του αποδιδόταν κυρίως για την μαχητικότητά του κατά του δογματισμού. Με κυρίαρχο στοιχείο της πολιτικής και φιλοσοφικής του συμπεριφοράς την αμφισβήτηση, συνέστησε το 1948 μαζί με τον Κλόντ Λεφόρ την επαναστατική ομάδα "Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα" διαχωρίζοντας την θέση του από τις ιδέες του παραδοσιακού τροτσκισμού. Δεν χαριζόταν απολύτως σε κανέναν, περιγράφοντας με σαφήνεια περιστατικά που μείωναν και υποτιμούσαν τον Ανδρέα Παπανδρέου για τη στάση του σε συγκεκριμένα θέματα, και δημοσιεύοντας κείμενα κατά του γάλλου Ζαν Πολ Σαρτρ κατηγορώντας τον για σταλινικό οπορτουνισμό.

Οι επαναστατικές του τάσεις εκφράστηκαν μέσα από το όραμα του για αυτονομία και για αυτοδιαχείριση και εκδηλώθηκαν με την συμμετοχή του τόσο στην ουγγρική επανάσταση όσο και με τη δυναμική δραστηριότητα που ανέπτυξε στην εξέγερση των φοιτητών τον Μάιο τον 1968. Μέσα από την μεσοπολεμική και μεταπολεμική περίοδο στην Ελλάδα σφυρηλατήθηκε η πολιτική του οντότητα και κατάφερε να ενοποιήσει τόσο μέσα του όσο και στην συμπεριφορά του προς τρίτους δύο διαφορετικούς κόσμους και νοοτροπίες: Της Ανατολής, όπου γεννήθηκε, και της Δύσης όπου έζησε. Και είναι από τις μοναδικές προσωπικότητες που στην δύσκολη για πολιτικά και οικονομικά δεδομένα δεκαετία τον 1940 "κατόρθωσε" να έχει αντιπάλους του τόσο το δεξιό χώρο όσο και το επίσημο σοβιετικό κομμουνιστικό κόμμα, το οποίο άλλωστε είχε καταγγείλει για βαρβαρότητα.

Ο Κορνήλιος Καστοριάδης, ο οποίος διέβλεψε την πτώση των "λαϊκών δημοκρατιών" δεν δίστασε να μιλήσει και να καταγγείλει με δριμύτητα την "άνοδο της ασημαντότητας" κρούοντας με τον τρόπο του τον κώδωνα του κινδύνου σε πολιτικούς και πολίτες για όσα κρίσιμα προβλήματα αντιμετωπίζει η πολιτική και η κοινωνία. Ο στρατευμένος φιλόσοφος, ο "τιτάνας τον πνεύματος" όπως τον χαρακτήρισε η γαλλική Le Monde, άρθρωσε συγκεκριμένο πολιτικό λόγο, αμφισβήτησε! Ανεξάρτητα αν συμφωνούμε ή διαφωνούμε με τις ιδέες και τις θέσεις του οφείλουμε να του αναγνωρίσουμε τη δυναμική του πνεύματος του και των όσων έλεγε, καθώς και να διαβάσουμε και να μελετήσουμε τα έργα του.






Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου