Το Μεξικό θεωρείται εδώ και χρόνια το «εργοστάσιο της παγκοσμιοποίησης». Σήμερα, ο –πιθανώς- θανατηφόρος ιός έχει βλαστήσει σ' αυτό το εργοστάσιο, βρίσκοντας τις πιο κατάλληλες συνθήκες να κινείται και να κατευθύνεται προς την παγκόσμια πανδημία. Άρθρο της Laura Carlsen στο znetΑυτές οι συνθήκες περιλαμβάνουν: τη ραγδαία μετάβαση από μικρές κτηνοτροφικές μονάδες σε βιομηχανικές φάρμες -μετά τα κίνητρα σε ξένους επενδυτές που έδωσε η NAFTA (North American Free Trade Agreement), την αποτυχημένη αποκέντρωση του μεξικανικού συστήματος υγείας μέσα από «γραμμές» που έδωσαν πολυεθνικές τράπεζες, τους ελαστικούς και μη-εφαρμόσιμους περιβαλλοντικούς και υγειονομικούς κανόνες, που μάλιστα η κυβέρνηση του Μεξικού υποβάθμισε ακόμα περισσότερο, την αυξημένη παροχή προϊόντων και ανθρώπων εκτός συνόρων και την περιορισμένη πρόσβαση σε σωτήρια φάρμακα, εξαιτίας των μονοπωλίων των φαρμακευτικών εταιρειών, όλα αυτά με την ανοχή της NAFTA.
Το Μεξικό κάτω από ιατρική πολιορκία
Η γρίπη των χοίρων μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο και εμφανίζει μεγάλο κίνδυνο να μετατραπεί σε πανδημία. Τα σχολεία θα μείνουν κλειστά έως τις 6 Μαΐου ενώ την προηγούμενη εβδομάδα η κυβέρνηση έδωσε εντολή να κλείσουν οι 35.000 εστιατόρια της μεξικανικής πρωτεύουσας. Ο Καναδάς, η Αργεντινή αλλά και αρκετές ευρωπαϊκές χώρες προβαίνουν σε ακυρώσεις πτήσεων προς και από το Μεξικό, σε μία προσπάθεια να περιοριστεί η εμβέλεια της «νέας γρίπης», παρά της δηλώσεις του Keiji Fukuda, του ΠΟΥ, ο οποίος αναφέρει ότι «το κλείσιμο των συνόρων και οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί πολύ λίγο μπορούν να περιορίσουν την εξάπλωση του ιού», τώρα που εμφανίζονται κρούσματα σε ολόκληρο τον κόσμο.
Στο Mexico City, όλα τα δημόσια δρώμενα έχουν ακυρωθεί και οι άνθρωποι ψωνίζουν μαζικά από τα σούπερ μάρκετ τροφή, μαζί με χειρουργικές μάσκες. Χθες έπρεπε να βγω έξω και ανακάλυψα ότι η κίνηση των αυτοκινήτων είχε μειωθεί σημαντικά, όχι όμως και οι πεζοί στους δρόμους, πολλοί από τους οποίους φορούσαν μάσκες. Ο κλασικός τρόπος χαιρετισμού, με χειραψίες και φιλιά, έχει σχεδόν εξαφανιστεί και ένα απλό κρύωμα φαντάζει ισοδύναμο της προσβολής από τον ιό.
Παρόλα αυτά, δεν αισθάνθηκα μία ατμόσφαιρα πανικού. Οι Μεξικανοί φαίνεται να έχουν αποδεχτεί την επιδημία και τις αλλαγές στη ζωή τους, μέσα από ένα συνδυασμό πολιτισμικής «μοιραλατρίας» και ενστίκτου επιβίωσης, παρότι πολλοί προβληματίζονται από τις δηλώσεις της κυβέρνησης και τα μέτρα που έχουν παρθεί.
Τα ΜΜΕ παρέχουν ένα χείμαρο «αληθινών» πληροφοριών σχετικά με τους κινδύνους του ιού. Η νέα γρίπη είναι ένας συνδυασμός της γρίπης των χοίρων, της παραδοσιακής ανθρώπινης γρίπης και της γρίπης πουλιών. Η ίδια η γρίπη δεν είναι θανατηφόρα, όμως μπορεί να οδηγήσει σε «άτυπη πνευμονία». Άτυπη γιατί είναι εκτός εποχής αλλά και επειδή τα θύματα τείνουν να είναι μεσήλικες. Αντίθετα με την παραδοσιακή πνευμονία, που συνήθως επηρεάζει τους πολύ νέους και τους πολύ γέρους, οι θάνατοι από το ιό είναι κυρίως ανθρώπων 20-40 ετών. Κανείς δεν είναι σίγουρος περί τίνος ακριβώς πρόκειται. Μάλιστα, το γεγονός ότι κανείς δεν ξέρει περί τίνος ακριβώς πρόκειται είναι που έχει προκαλέσει τον εκτεταμένο συναγερμό. Παρόλο που η γρίπη μπορεί να θεραπευτεί με αντιβιοτικά, δεν υπάρχει ακόμα εμβόλιο.
Η στρατηγική είναι να αποφεύγονται οι συγκεντρώσεις πολλών ατόμων σε κλειστούς χώρους. Παρόλο που ο κόσμος δεν ακολουθεί κατά γράμμα τις συστάσεις, αυξάνονται όλο και περισσότερο οι αμφιβολίες για τη διαφάνεια και την ειλικρίνεια της κυβέρνησης. Μία συνέντευξη Τύπου του υπουργείου Υγείας και Εργασίας στις 29 Απριλίου τελείωσε στα πρόθυρα του χάους, με τους δημοσιογράφους να ουρλιάζουν τις ερωτήσεις τους, προσπαθώντας να ξεκαθαρίσουν τις αντιφάσεις μεταξύ της επίσημης εκδοχής ότι μόνο 26 άτομα της γρίπης των χοίρων έχουν επιβεβαιωθεί στο Μεξικό και των εκθέσεων για πολύ μεγαλύτερα νούμερα.
Η γρίπη των χοίρων και η σχέση της Smithfield
Το Mexico City εξακολουθεί να βρίσκεται στο επίκεντρο της επιδημίας, εξαιτίας του αυξημένου πληθυσμού του. Παρόλα αυτά, οι πρώτες αναφορές ήρθαν από το Perote, στην πολιτεία της Veracruz –εκεί όπου βρίσκεται μία τεράστια φάρμα χοίρων, συνιδιοκτήτες της οποίας είναι η αμερικανική εταιρεία Smithfield μαζί με μεξικανική εταιρεία. Στις αρχές Μαρτίου, Μεξικανοί αξιωματούχοι έκρουσαν επιδημιολογικό συναγερμό. Η εφημερίδα La Jornada αναφέρει ότι σύμφωνα με αξιωματούχους του Perote, το 60% του πληθυσμού υποφέρει από την επίμαχη γρίπη, αλλά και από πνευμονία κα βρογχίτιδα. Οι αρμόδιοι φορείς αγνόησαν τις επισημάνσεις μέχρι τις 5 Απριλίου, όταν και επέβαλλαν υγειονομικούς περιορισμούς στην Carroll Farms.
Ο Μεξικανός υπουργός Υγείας Jose Angel Cordova, απέρριψε την άποψη ότι η γρίπη προήλθε από φάρμες γουρουνιών στο Perote. Οι πληροφορίες που έδωσε ο υπουργός, πάντως, οδηγούν σε περισσότερη σύγχυση απ’ ότι ξεκαθαρίζουν το τοπίο. Σύμφωνα με τον Cordova, ένα παιδί πέθανε από τη γρίπη των χοίρων αλλά άλλες περιπτώσεις βρέθηκαν αρνητικές και η εξέταση των ζώων δεν έδειξε ότι πρόκειται περί επιδημίας. Θα πρέπει, λοιπόν, να πραγματοποιηθεί μία σοβαρή έρευνα για την περιοχή του Perote, καθώς οι κάτοικοι εμφανίζουν υψηλά ποσοστά σε μία ανεξήγητη γρίπη, ενώ οι πληροφορίες της κυβέρνησης είναι ελλιπείς και κυρίως αναποτελεσματικές.
Η Silvia Ribeiro από το ETC Group (Erosion, Technology and Concentration Group) δήλωσε ότι η μεξικανική κυβέρνηση συμπεριφέρεται λες και «αυτό είναι κάτι που έπεσε από τον ουρανό, παρόλο που εδώ και πολύ καιρό γνωρίζουμε ότι οι βιομηχανοποιημένες, κτηνοτροφικές επιχειρήσεις και ειδικά αυτές των χοίρων, αποτελούν πρόσφορο έδαφος για νέους ιούς. Η Carroll Farms είναι μόνο ένα τέτοιο παράδειγμα, σημαντικό στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως το ίδιο πράγμα ισχύει και για τις φάρμες με κοτόπουλα». Οποιοσδήποτε έχει περάσει από μία βιομηχανοποιημένη φάρμα χοίρων γνωρίζει το ρίσκο της αρρώστιας. Η εικόνα που επικρατεί είναι συγκεντρωμένη βρομιά, μαζί με άρρωστα ζώα, «παραταϊσμένα» με αντιβιοτικά, περιβάλλον ιδανικό για την ανάπτυξη ιών.
Όπως σημειώνει και ο Mike Davis (αρθρογράφος του znet) «το παράδοξο της συγκεκριμένης γρίπης είναι ότι, παρότι ήταν τελείως απροσδόκητη, είχε προβλεφθεί ορθώς. Έξι χρόνια πριν, το περιοδικό Science αφιέρωσε μεγάλο μέρος του τεύχους για να καταλήξει στο ότι «μετά από χρόνια σταθερότητας, ο βορειοαμερικανικός ιός της γρίπης των χοίρων βρίσκεται σε τροχιά έντονης ανάπτυξης». Η NAFTA επέτρεψε να αναπτυχθούν ραγδαία οι βιομηχανοποιημένες φάρμες, δημιουργώντας επενδυτικά κίνητρα για τη μετεγκατάσταση πολυεθνικών εταιρειών. Οι κτηνοτροφικός τομέας βρίσκεται στην κορυφή της λίστας, με τις εταιρείες να εγκαθίστανται σε περιοχές όπου οι περιβαλλοντικοί και υγειονομικοί κανόνες είναι υποβαθμισμένοι.
Η Smithfield είναι μία από αυτές τις εταιρείες, που μάλιστα είχε πολλά νομικά προβλήματα στις ΗΠΑ. Πρόσφατα ανακοινώθηκε η απόφαση της εταιρείας να απορρίψει συμβιβασμό 75 εκ. δολαρίων, που προτάθηκε από κατοίκους του Μιζούρι και οι οποίοι παραπονιούνται για τη δυσωδία των εγκαταστάεων της εταιρείας. Στις 8 Αυγούστου του 1997, ομοσπονδιακός δικαστής της Βιρτζίνια επέβαλλε πρόστιμο 12,8 εκ. δολαρίων στη Smithfield Foods για παραβίαση του νόμου για το καθαρό νερό. To 1994, χρονιά που άρχισε να ισχύει η NAFTA, η εταιρεία Smithfield, σε συνεργασία με τη μεξικανική εταιρεία AMSA (Agroindustrias Unidas de México S.A. de C.V.), ξεκίνησε να λειτουργεί στο μεξικανικό Perote. Το 1999, εξαγόρασε την αμερικανική εταιρεία Carroll's Foods για 500 εκ. δολάρια και ξεκίνησε η ραγδαία ανάπτυξή του στο Perote.
Το ρίσκο των ΗΠΑ
Είναι ειρωνικό και ασυγχώρητο το γεγονός ότι η πιο «ομογενοποιημένη» χώρα του κόσμου ανταποκρίθηκε τόσο αργά στην πρόσφατη επιδημία. Ένα από τα σημεία-κλειδιά για την επέκταση της NAFTA στο SPP (Security and Prosperity Partnership) ήταν ότι μία ομάδα εργασίας προετοίμαζε ενιαία απάντηση στις επιδημίες, προκειμένου όλοι οι κάτοικοι της Βόρειας Αμερικής να είναι ασφαλείς. Στην πραγματικότητα, αυτό ήταν μία από τις πρώτες δραστηριότητες που ανακοινώθηκαν επίσημα από τις ομάδες εργασίας, που αρχικά ήταν κυριολεκτικά «αφοσιωμένες» στο να διευκολύνουν τις εταιρείες τροφίμων Smithfields και Tysons να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους ανά την αμερικανική επικράτεια.
Στο Βορειοαμερικανικό Σχέδιο του SPP (SPP North American Plan) δηλώνεται ότι παρέχεται το απαιτούμενο πλαίσιο για να εφαρμοστούν τα παρακάτω:
- Ο εντοπισμός και ο περιορισμός της έκρηξης της γρίπης των πτηνών και η πρόληψη για να μην μολυνθούν άνθρωποι
- Η πρόληψη ή ο περιορισμός μίας νέας γρίπης που να επηρεάζει τον άνθρωπο στη Βόρεια Αμερική
- Η ελαχιστοποίηση των αρρωστιών και των θανάτων
- Η δημιουργία της κατάλληλης υποδομής και η άμβλυνση της επιρροής γρίπης στην οικονομία και την κοινωνική δομή
Το Σχέδιο υποτίθεται ότι διέθετε παγιωμένους μηχανισμούς για να ελέγχει και να συντονίζει εκρήξεις γρίπης και να επιβλέπει τις κτηνοτροφικές μονάδες παραγωγής.
Το Μεξικό, παρά του ότι είναι μία φτωχή χώρα και είναι πιο ευάλωτο σε μια τέτοια γρίπη, δεν είχε λάβει την απαραίτητη τεχνολογία για την άμεση ανάλυση των δειγμάτων της γρίπης κι έτσι έπρεπε να τα στείλει στο καναδικό υπουργείο Υγείας και το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων, στην Ατλάντα. Πάνω από μία εβδομάδα αναλώθηκε σε γραφειοκρατικές διαδικασίες ενώ το αμερικανικό Κέντρο δεν ανταποκρίθηκε ούτε γρήγορα, ούτε αποτελεσματικά.
Τι γινόταν με το συγκεκριμένο Σχέδιο όταν το Perote ανέφερε την τοπική επιδημία, ήδη από τον Μάρτιο; Η αρμόδια ομάδα είχε κάνει ελέγχους για τους κινδύνους στην βιομηχανοποιημένη κτηνοτροφική παραγωγή; Γιατί το Κέντρο Ελέγχου Νοσημάτων των ΗΠΑ καθυστέρησε να ανταποκριθεί, ενώ υπήρχαν αναφορές για τη μεξικανική επιδημία;
Όλες οι απαντήσεις σχετίζονται με αυτό που ο Mike Davis αποκαλεί «παγκόσμια πολιτική επιρροή» των πολυεθνικών εκτροφής ζώων. Ακόμα ένα στοιχείο εντοπίζεται σε μία φράση της ανακοίνωσης του SPP: «Κεντρικό σημείο του Σχεδίου είναι μία βορειοαμερικανική προσέγγιση που αναλαμβάνει τη λήψη μέτρων για να διατηρηθεί η γρίπη (από ανθρώπους, υπηρεσίες και φορτία) πέρα από τα σύνορά μας, κατά τη διάρκεια πανδημίας, στην προσπάθειά μας να προστατεύσουμε τους πολίτες μας».
Όπως και στην περίπτωση της NAFTA, δεν υπάρχει κεντρικός σχεδιασμός. Όταν το κλείσιμο των συνόρων δεν αποτελεί λύση, η έρευνα για τις πρωταρχικές αιτίες της επιδημίας πρέπει να οδηγήσει στο να ληφθούν υπόψη όλοι οι κίνδυνοι της παγκοσμιοποίησης και της βιομηχανοποιημένης κτηνοτροφίας. Οι φτωχές χώρες, που διαθέτουν μάλιστα και υποβαθμισμένο σύστημα υγείας, διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο και παρόλα αυτά το υπάρχον σύστημα αρνείται να αντιμετωπίζει τα προβλήματά τους και την έλλειψη «δικτύου ασφαλείας» τέτοιων καταστάσεων.
Η άστοχη προτεραιότητα που δίνεται στα κέρδη έναντι της ανθρώπινης υγείας, στον παγκοσμιοποιημένο κόσμο μας, οδήγησε στην επιδημία αλλά και στην πιθανότητα να εξελιχθεί στην πιο πρόσφατη, στην ιστορία του πλανήτη, πανδημία.
Το άρθρο της Laura Carlsen δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα znet
Φωτογραφία: czettler.files.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου