Ο κυρίαρχος τρόπος αγροτικής παραγωγής σήμερα στον ανεπτυγμένο κόσμο είναι ο βιομηχανικός. Τα καινούργια χαρακτηριστικά του, η όλο και μεγαλύτερη εντατικοποίηση του ζώου για την αύξηση των παραγόμενων προϊόντων. Η συνεχής και αυξανόμενη χρήση μεγάλων ποσοτήτων ανόργανων ουσιών, λιπασμάτων, ορυκτών, καυσίμων, αυξητικών ουσιών, ορμονών κλπ. συντελούν στην εντατικοποίηση των γεωργοκτηνοτροφικών μονάδων και έχουν σαν μόνο σκοπό την αύξηση της απόδοσης.Παρά την αλματώδη αύξηση της παραγωγής τροφίμων από τα μέσα του 20ου αιώνα και μετά, ο αριθμός των υποσιτιζόμενων όλο και μεγαλώνει. Σήμερα πάνω από 800 εκατομμύρια άνθρωποι στον πλανήτη υποσιτίζονται. Ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) των Ηνωμένων Εθνών ξεκαθαρίζει: Τα παραγόμενα τρόφιμα μπορούν να θρέψουν τον πληθυσμό του πλανήτη τρεις φορές! Οι ανισότητες όμως στην πρόσβαση στα τρόφιμα και τα μέσα παραγωγής είναι αυτές που εμποδίζουν και στερούν σε εκατομμύρια ανθρώπους κάθε μέρα το δικαίωμα τους να τρώνε όταν πεινούν.
Γιατί λοιπόν αυτός ο υποσιτισμός μέσα σ' αυτό τον κόσμο της αφθονίας και της χλιδής; Εμείς απαντούμε: Αυτοί που διαχειρίζονται τον πλούτο δημιούργησαν το πρόβλημα. Ένας άλλος κόσμος είναι επειγόντως εφικτός και αναγκαίος.
Οι διαχειριστές του παγκόσμιου πλούτου ισχυρίζονται: «Χρειάζονται περισσότερα τρόφιμα, πρέπει να ανακάμψει η παραγωγικότητα της γεωργίας.» (!) Και προσθέτουν: «Οι γενετικά τροποποιημένοι οργανισμοί, (Γ.Τ.Ο.) δηλαδή τα μεταλλαγμένα προϊόντα θα εξαλείψουν την πείνα και τον υποσιτισμό.» (!). Όραμα, λοιπόν, ή μεγάλη απάτη;
Πράσινη επανάσταση
Αν γυρίσουμε λίγες δεκαετίες πριν, στις δεκαετίες του '50 και '60 μια καινούργια τότε «επανάσταση» άρχιζε. Ονομάστηκε «πράσινη επανάσταση». Η βασική της ιδέα ήταν η όσο το δυνατό μεγαλύτερη εντατικοποίηση της γεωργίας. Εμπνευστής της ήταν ο αμερικανός Νόρμαν Μπόρλογκ (N. Borlog), που τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1970. Ο Μπόρλογκ «οραματιζόταν» τη λύση του προβλήματος της πείνας στον Τρίτο Κόσμο. Οι σπουδαιότερες καλλιέργειες, όπως του καλαμποκιού, ρυζιού, σόγιας άρχισαν να γίνονται μ' ένα εντελώς διαφορετικό τρόπο. Η επιλογή του σπόρου και σποροπαραγωγή ξέφυγε από τα χέρια των καλλιεργητών και έγινε αντικείμενο εργαστηριακής έρευνας και μελέτης. Τα πειράματα και την έρευνα της επιχείρησης αυτής ανέλαβαν τα διεθνώς γνωστά Ινστιτούτα Ροκφέλερ και Φορντ.
Δημιουργήθηκαν νέες ποικιλίες σπόρων που έδιναν μεγαλύτερες σοδειές. Η παραγωγή αυξήθηκε κατά 60%. Πολλές τρίτες χώρες, όπως Μεξικό, Ινδονησία, κλπ όχι μόνο κάλυπταν τις ανάγκες τους, άλλα έκαναν και εξαγωγές. Παρ' όλ' αυτά η πείνα δεν εξαλείφθηκε. Οι περισσότερες απ' αυτές τις χώρες ακόμη μέχρι σήμερα αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της πείνας (Μεξικό, Ινδονησία, Φιλιππίνες, Ινδία, χώρες της Αφρικής και Λατινικής Αμερικής). Οι Μπόρλογκ και λοιποί φιλάνθρωποι πηδούσαν από τη χαρά τους. Γιατί;
Γιατί, για να μπορέσουν αυτές οι ποικιλίες νέας τεχνολογίας να αποδώσουν, θα έπρεπε να υποστηριχθούν και από μια σειρά άλλα εφόδια και τεχνολογίες εντελώς απαραίτητες για να καρπίσουν οι σπόροι. Χρειάζονταν δηλαδή λιπάσματα σε μεγάλες ποσότητες, ανόργανες ουσίες, ζιζανιοκτόνα, φυτοφάρμακα, αλλά και υπέρογκα και πολυέξοδα αρδευτικά έργα. Ένα ολόκληρο πακέτο υψηλής χρηματικής αξίας, το οποίο έπρεπε να δοθεί από την οικονομία των καλλιεργητών. Αυτό δε θα γινόταν όμως μια φορά παρά κάθε χρόνο. Αυτή η εντατικοποίηση οδήγησε όχι μόνο στον οικονομικό μαρασμό και αφανισμό πολλών μικροκαλλιεργητών, που έγιναν ακόμη φτωχότεροι, αλλά και σε κάτι πολύ χειρότερο: μεγάλες γεωργικές εκτάσεις εγκαταλείφθηκαν, ενώ άλλες μεγάλωσαν και κατέρρευσαν οικολογικά. Από τις 300.000 ενδημικές ποικιλίες ρυζιού, που υπήρχαν π.χ. στην Ινδία, σήμερα υπάρχουν μόνο 10-15 είδη. Στη Μαλαισία εξαφανίστηκε από τους ορυζώνες το 60% των ψαριών, ένα είδος απαραίτητο για την οικολογική ισορροπία, αλλά και τη διατροφή των καλλιεργητών. Οι επαρχίες Punjab και Haryana στην Ινδία, που εξασφάλιζαν το 80% των τροφίμων στη χώρα, οικολογικά έχουν καταστραφεί. Το 6% της καλλιεργήσιμης γης είναι νεκρό. Τα αποθέματα νερού από την υπερεκμετάλλευση έχουν εξαντληθεί.
Στις Φιλιππίνες τη δεκαετία του '70 για να αυξήσουν τη γεωργική παραγωγή 13%, η κατανάλωση λιπασμάτων αυξήθηκε κατά 21%! Οι φτωχοί στις χώρες της Ασίας από το 1970 μέχρι το 1990 αυξήθηκαν κατά 11%. Αυτά είναι λίγα μόνο από τα αποτελέσματα της μονοκαλλιέργειας και της εντατικοποίησης της «πράσινης επανάστασης» που ευαγγελίζονταν την εξάλειψη της πείνας. Ποιο ήταν το αποτέλεσμα; Αντί να λύσει το πρόβλημα του υποσιτισμού, το αύξησε καταστρέφοντας καλλιεργητές και οικοσύστημα σε πολλές περιοχές του πλανήτη. Έτσι η πολλά υποσχόμενη «πράσινη επανάσταση» δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια μεγάλη καλοστημένη μπίζνα, μια κερδοσκοπική επιχείρηση.
Εκείνη την εποχή ο Χούμπερτ Χάμφρεϊ, αντιπρόεδρος των Η.Π.Α., δήλωνε: «Λένε ότι πολλοί στηρίζονται σ' εμάς για να τραφούν. Ξέρω ότι αυτό υποτίθεται δεν είναι καλό. Σ' έμενα όμως ακούγεται καλό, γιατί ο άνθρωπος κάνει τα πάντα για την τροφή. Και αν βρεις ένα τρόπο να τους κάνεις να εξαρτώνται από εσένα με όρους συνεργασίας, μου φαίνεται ότι η εξάρτηση από την τροφή θα ήταν αναγκαία.»
Με αυτά τα λόγια τόνιζε την αναγκαιότητα της τεχνολογικής επέμβασης στις αγροτικές οικονομίες του Τρίτου Κόσμου.
Μεταλλαγμένα, η καινούργια απάτη
Σήμερα στις αρχές του 21ου αιώνα γίνεται ολοένα και περισσότερο γνωστό και φανερό ότι η διατροφική πολιτική των αναπτυγμένων καπιταλιστικών δυνάμεων Ευρώπης και Αμερικής επικεντρώνεται σ' ένα και μόνον τομέα: την έρευνα στις βιοτεχνολογίες. Στη Γένοβα το 2001 (G8) και στη Ρώμη το 2002 (διάσκεψη κορυφής Ο.Η.Ε.) επιβεβαιώθηκαν αυτές οι προθέσεις τους, Η νέα λαγνεία τους είναι η παραγωγή γενετικά τροποποιημένων οργανισμών (Γ.Τ.Ο) ή, αλλιώς, μεταλλαγμένων προϊόντων.
Υπόσχονται και πάλι την εξάλειψη της πείνας και των ανισοτήτων. Αυτή τη φορά τα πράγματα όμως είναι πιο σοβαρά. Τώρα δεν κινδυνεύει μόνο ο Τρίτος Κόσμος, αλλά ο κίνδυνος γίνεται πλέον και για την ποιότητα των παραγόμενων τροφών ακόμη και για τους πληθυσμούς των αναπτυγμένων χωρών.
Οι μεν εργαζόμενοι του ανεπτυγμένου κόσμου βρίσκονται τώρα μπροστά στον κίνδυνο να εργάζονται και το εισόδημά τους να ξοδεύεται στην αγορά σκάρτων, επικίνδυνων και υποβαθμισμένων τροφίμων χαμηλής διατροφικής αξίας.
Οι δε πληθυσμοί του Τρίτου Κόσμου θα βρεθούν μπροστά σε μια νέα απάτη που θα σημάνει την μεγαλύτερη και ολοκληρωτική διατροφική τους εξάρτηση από τεράστιες μονοπωλιακές εταιρείες και την ακόμη μικρότερη πρόσβαση στην τροφή.
Βιοτεχνολογία και γενετική μηχανική
Η βιοτεχνολογία δεν είναι μία συγκεκριμένη αυθύπαρκτη επιστήμη. Είναι μια σειρά από τεχνικές που προέρχονται από διάφορες επιστήμες, όπως π.χ. τη Βιοχημεία, τη Φυσιολογία, τη Γενετική κλπ. Οι τεχνικές αυτές έχουν βρει εφαρμογή στη ζωική και φυτική παραγωγή, αλλά και την παραγωγή τροφίμων. Η γενετική μηχανική είναι από τις τεχνικές της βιοτεχνολογίας.
Η γενετική μηχανική είναι η διαδικασία που χρησιμοποιούμε για να αλλάξουμε το γενότυπο ενός οργανισμού με την εισαγωγή γονιδίων στο DNA του. Ο γενότυπος είναι το σύνολο των γονιδίων ενός οργανισμού. Το γονίδιο είναι η δομική ύλη, ας πούμε, του κληρονομικού υλικού των οργανισμών που είναι γνωστό ως DNA. Η διαδικασία της αλλαγής αυτής γίνεται με την εισαγωγή γονιδίων από άλλους οργανισμούς-δότες, προκειμένου να κατασκευαστεί ένας νέος «βέλτιστος» οργανισμός. Τα εισαγόμενα αυτά γονίδια φέρουν ιδιότητες και χαρακτηριστικά, τα οποία θέλουμε να προσδώσουμε στο νέο οργανισμό δέκτη, κατ' επιλογήν.
Τα βασικότερα ζητήματα σύμφωνα με τους γενετιστές σ' αυτή την εισαγωγή γονιδίων είναι: α) να ελεγχθεί πως εκφράζει το εισερχόμενο γονίδιο τα χαρακτηριστικά του μέσα στο νέο οργανισμό, β) η μελέτη των προβλημάτων έκφρασης και σταθερότητας του γονιδίου στο δέκτη (φυτό ή ζώο), γ) πως ο δέκτης αποδέχεται ή υποδέχεται τον «εισβολέα», δ) τις επιπτώσεις όταν αυτός ο νέος οργανισμός-δέκτης αποτελέσεις μέρος της διατροφικής αλυσίδας από ζώα, έντομα, άνθρωπο κλπ. Σ' αυτά τα προβλήματα θα επανέλθουμε παρακάτω.
Τι επιδιώκει λοιπόν μ' όλα αυτά η γενετική μηχανική;
Η γενετική μηχανική των κερδών
Θα δούμε ένα απλό παράδειγμα μέσω του οποίου θα γίνουν κατανοητά τα παραπάνω.
Το καλαμπόκι και η πατάτα περιέχουν αρκετό άμυλο. Κάθε κόκκος αμύλου περιέχει δύο συστατικά, δύο μορφές αμύλου, την αμυλόζη και αμυλοπηκτίνη. Οι βιομηχανίες της μεταποίησης θέλουν το άμυλο άλλοτε για την αμυλόζη του και άλλοτε για την αμυλοπηκτίνη του. Για να κάνουν το διαχωρισμό αυτό μέχρι σήμερα, χρησιμοποιούνταν μια σειρά από χημικές διεργασίες οι οποίες είναι πολυέξοδες. Τι σκέφτηκαν λοιπόν; Θα δημιουργήσουμε νέες ποικιλίες πατάτας και καλαμποκιού τέτοιες που να περιέχουν μόνο αμυλόζη ή μόνο αμυλοπηκτίνη. Έτσι λύνουμε το πρόβλημα του κόστους. Σ' αυτό βοήθησε η γενετική με τις παραπάνω μεθόδους. Αυτό όμως σημαίνει και κάτι άλλο. Εμείς οι καταναλωτές θα έχουμε πατάτες και καλαμπόκι στο πιάτο μας με τις μισές θρεπτικές αξίες και η μεταποιητική βιομηχανία μεγαλύτερα κέρδη.
Αν λοιπόν κάτω απ' την οπτική γωνία αυτού του παραδείγματος επανέλθουμε στα ζητήματα που θέτουν οι γενετιστές, όσον αφορά τους κινδύνους, εύλογα προκύπτουν τα παρακάτω ερωτήματα: Πώς θα εκφράζονται τα εισερχόμενα γονίδια στις νέες ποικιλίες που θα τρώμε; Τι προβλήματα σταθερότητας θα υπάρχουν στο δέκτη; Τι κίνδυνος επιφυλάσσεται απ' αυτά τα νέα γονίδια για το περιβάλλον (π.χ. σε μέλισσες, διάφορα άλλα έντομα κλπ); Τι σόι μέλι θα παράγουν οι μέλισσες που τραβούν νέκταρ από τα άνθη τέτοιας μεταλλαγμένης πατάτας; Τι θα συμβεί όταν μια κάμπια ή ακρίδα τραφεί με τα φύλλα μιας τέτοιας πατάτας ή καλαμποκιού και στη συνέχεια γίνει τροφή για ένα άλλο ζώο, πτηνό ή έντομο που θα μας τσιμπήσει ή θα φάμε τα αυγά ή το κρέας του; Προκύπτουν απ' αυτό το παράδειγμα μια σειρά από ερωτήματα τα οποία μπορούμε να τα ομαδοποιήσουμε σε τρία μόνο: 1. Τι ποιότητας προϊόντα θα τρώμε; 2. Τι επιπτώσεις στο περιβάλλον θα έχουν τα μεταλλαγμένα προϊόντα; 3. Για ποιο σκοπό όλα αυτά;
Αυτό ακριβώς σημαίνει μεταλλαγμένος οργανισμός: ενσωμάτωση ενός ξένου γενετικού κώδικα μέσα σ' ένα άλλο οργανισμό, ο οποίος από τη φύση του λειτουργεί διαφορετικά και όχι όπως θέλει η μεταποιητική βιομηχανία. Η γενετική μηχανική του κέρδους δεν δίνει απαντήσεις σ' αυτά τα ερωτήματα, γιατί χρειάζονται πολυδάπανες έρευνες και μελέτες τις οποίες προσπαθεί να αποφύγει. Το δίλημμα που εγείρεται είναι: Πολλαπλασιασμός ή γενετική μηχανική; Στον πολλαπλασιασμό ενώνεται το σύνολο του γενετικού υλικού δύο γονέων σ' ένα νέο οργανισμό και αυτοδεσμεύεται από τα όρια που θέτουν τα είδη μεταξύ τους. Έτσι η φύση ενσωματώνει τις αλλαγές και τις βελτιώσεις από μόνη της σύμφωνα με τα όρια που η ίδια θέτει και ανάλογα με το περιβάλλον στο οποίο ανήκουν και οι δύο γονείς.
Αντιθέτως, στη γενετική μηχανική τοποθετούνται μεμονωμένα γονίδια στο νέο οργανισμό. Ο κίνδυνος λοιπόν έγκειται στο ότι με την «μεταμόσχευση» νέων γονιδίων αναπτύσσονται στους οργανισμούς διαφορετικές λειτουργίες από εκείνες που χαρακτηρίζουν τη φυσιολογική συμπεριφορά τους. Κάτω απ' αυτές τις αλλαγές θα εμφανιστούν ουσίες που θα επιδρούν αρνητικά στην υγεία του καταναλωτή.
Παράδειγμα: η γενετική μηχανική έχει δώσει ποικιλίες τομάτας που μπορούν να διατηρηθούν χωρίς ψύξη 30-40 μέρες από την κοπή. Σε 30-40 μέρες όμως, όταν αυτή θα καταναλωθεί, δεν θα είναι πια η ίδια, θα έχει αλλοιωθεί. Η ξηρά της ουσία δεν θα είναι η ίδια. Τα θρεπτικά της συστατικά (βιταμίνες, άλατα κτλ) θα έχουν αποσυντεθεί. Ο μόνος κερδισμένος από μια τέτοια τομάτα θα είναι οι μεγαλέμποροι, γιατί θα μπορούν να κρατούν το προϊόν όσο καιρό τους συμφέρει και να διαμορφώνουν τις τιμές που θέλουν. Θα μπορούν επίσης να εκβιάζουν τους καλλιεργητές να καλλιεργούν τέτοιες ποικιλίες, αλλιώς δεν θα αγοράζουν την παραγωγή τους.
Γενετική μηχανική και εταιρείες
Πως ξεκίνησε η βασική ιδέα για την παραγωγή μεταλλαγμένων προϊόντων; Υπήρξε προϊόν ανθρωπιστικών προθέσεων ή της λογικής μεγιστοποίησης των κερδών;
Η ιδέα ξεκίνησε από τη δεκαετία του '80 όταν διάφορες πολυεθνικές εταιρείες (Monsanto, Hoechst κλπ) διέθεσαν στην αγορά διάφορα ορμονικά ζιζανιοκτόνα, η καθεμιά το δικό της με διαφορετικά ονόματα (Roundup, Basta κλπ). Τα ζιζανιοκτόνα αυτά καταστρέφουν ολοκληρωτικά τα ζιζάνια αλλά και τα ίδια τα παραγωγικά φυτά.
Επειδή αυτά τα ζιζανιοκτόνα πωλούνται σε τεράστιες ποσότητες και είναι κομιστές υπέρογκων κερδών, σκέφτηκαν να δημιουργήσουν και νέες ποικιλίες φυτών τέτοιες ώστε, όταν ψεκάζονται και αυτές μαζί με τα ζιζάνια, να καταστρέφονται μεν τα ζιζάνια, αλλά όχι τα παραγωγικά φυτά. Με τη βοήθεια της γενετικής μηχανικής το πέτυχαν με μεταφορά γονιδίων. Έτσι η αμερικανική Monsanto μπορεί τώρα να πωλεί το ζιζανιοκτόνο της, αλλά και επιπλέον τους σπόρους νέων ποικιλιών που είναι ανθεκτικοί μόνο στο δικό της ζιζανιοκτόνο κατ' αποκλειστικότητα. Πολλαπλασιάζει τα κέρδη της και τις πωλήσεις της. Το ίδιο έκαναν και άλλες πολυεθνικές.
Γενετική μηχανική και μεταποιητική βιομηχανία
Είναι φυσικό, όταν διαμορφώνεις τεχνολογίες και τις χρησιμοποιείς για τέτοιους σκοπούς, να ψάχνεις για την μεγιστοποίηση των υπηρεσιών τους. Έτσι η γενετική μηχανική τα τελευταία χρόνια επικεντρώνει την έρευνά της στα παρακάτω πεδία:
1.
Παραγωγή ποικιλιών ανθεκτικών σε ζιζανιοκτόνα, ιούς και βακτήρια, στον παγετό και το κρύο.
2.
Παραγωγή ποικιλιών ανθεκτικών στη συντήρηση χωρίς ψυγείο.
3.
Παραγωγή ποικιλιών με συγκεκριμένη σύνθεση καρπών. (!)
4.
Παραγωγή των καταλληλότερων ποικιλιών για την μεταποιητική βιομηχανία
Από τις αιτήσεις που έχουν καταθέσει σε διάφορες χώρες της Ε.Ε. μέχρι σήμερα για την έγκριση παραγωγής μεταλλαγμένων προϊόντων:
*
Οι 14 αφορούν φυτά ανθεκτικά σε ζιζανιοκτόνα (σόγια, ζαχαρότευτλα, καλαμπόκι, βαμβάκι, ρύζι).
*
Οι 5 αφορούν φυτά με εντομοκτόνο δράση. (!)
*
Η μία αφορά πατάτες με τροποποιημένο άμυλο.
Η μεταποιητική βιομηχανία αρχίζει να εξαρτά την ποσότητα των κερδών της μέσω της μείωσης του κόστους χάρη στη γενετική μηχανική και τους νέους μεταλλαγμένους οργανισμούς που θα προκύψουν από τις έρευνές της. Και αυτό αφορά μια σειρά προϊόντων, όπως το γιαούρτι, τα κρασιά, την μπύρα, το ψωμί κτλ.
Από τους πιο εφιαλτικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία είναι αυτός της παραγωγής ποικιλιών ανθεκτικών στα ζιζανιοκτόνα.
Ποικιλίες ανθεκτικές στα ζιζανιοκτόνα σημαίνει ότι όσες φορές και να ψεκαστούν τα φυτά δεν σκοτώνονται. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια μιας καλλιέργειας τα παραγωγικά φυτά μπορεί να ψεκαστούν και 2 και 5 φορές για να σκοτωθούν τα ζιζάνια. Έτσι συσσωρευτικά θα συγκεντρώνονται μέσα στα φυτά και τους καρπούς τους μεγάλες ποσότητες φυτοφαρμάκων που θα φτάνουν στο πιάτο μας.
Ποιο μέλλον;
Τι μας μαγειρεύει λοιπόν στο μέλλον η γενετική μηχανική; Ας δούμε λίγα απ' τα μενού της.
*
Πράσινα σπαράγγια με γονίδια αρουραίου. Πρόκειται για σπαράγγια που φέρνουν γονίδια αρουραίου για να είναι ανθεκτικά στα ζιζανιοκτόνα.
*
Κοτόπουλο με γονίδια μοσχαριού. Κοτόπουλο για γρήγορη και μεγάλη πάχυνση.
*
Πατάτες με γονίδια σκορπιού. Θα περιέχουν τέτοια γονίδια προκειμένου να είναι ανθεκτικές στα έντομα
Ο κατάλογος είναι μεγάλος και ο καταναλωτής είναι σίγουρα ότι δεν θα γνωρίζει τίποτα απ' όλα αυτά.
Για να πετύχουν οι γενετιστές όλα τα παραπάνω αποτελέσματα, χρησιμοποιούν την μέθοδο της στειρότητας των αρσενικών. Ακυρώνουν, δηλαδή, μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της φύσης: τη διασταύρωση και τον πολλαπλασιασμό.
Η δε αναπαραγωγή των ζώων, με την παραγωγή νέων εμβολίων, ενζύμων για ζωοτροφές και ορμονών ανάπτυξης, όπως οι BST, PST, OST κλπ, γίνεται με γενετικά μεταλλαγμένους οργανισμούς. Τα ζώα μεταλλάσσονται ώστε να αυξάνεται η παραγωγικότητα, τα γουρούνια και τα κοτόπουλα να παράγουν περισσότερο κρέας, τα ψάρια να μεγαλώνουν γρηγορότερα και να αποκτούν μεγαλύτερο μέγεθος κτλ.
Η γενετική μηχανική του κέρδους προσφέρει στη βιομηχανία μεθόδους και δυνατότητες να παράγει τροφές με μικρότερο κόστος, αλλά και μεγαλύτερα κέρδη· να σχεδιάζει τροφές, να αντικαθιστά γεωργικά προϊόντα με άλλα συνθετικά. Έτσι με μεταλλαγμένους οργανισμούς μπορούν να παράγουν γάλα, τυρί, γιαούρτι κτλ. Η τροφή προσαρμόζεται πλέον στις απαιτήσεις της βιομηχανίας και του εμπορίου. Η πλούσια προσφορά της φύσης - με τα παραδοσιακά είδη διατροφής που μας παρέχει - περιορίζεται και πολλά φυσικά προϊόντα, φυτικά ή ζωικά, θα είναι περιττά πλέον για τη διατροφή μας. Αυτή η νέα κουλτούρα στη διατροφή θα αποφέρει πρώτ' απ' όλα μεγαλύτερα κέρδη στη βιομηχανία και το εμπόριο. Η διατροφική αλυσίδα που παράγει η γενετική μηχανική θα γίνει ένα όπλο εκβιασμού και πιέσεων για όλους - τους ανυπότακτους και μη - πληθυσμούς του πλανήτη και ιδίως γι' αυτούς που τυχαίνει να κατέχουν ζωτικές πρώτες και ενεργειακές ύλες.
Κίνδυνοι σε υγεία και οικοσύστημα
Η ίδια, κιόλας, η γενετική μηχανική προειδοποιεί: «Όσο σπάει η συγγένεια ανάμεσα στα χρωμοσώματα (πάνω στο χρωμόσωμα βρίσκονται τα γονίδια), τόσο εξασθενεί η σύζευξη και η ανταλλαγή γονιδίων θα παρουσιάζει ανωμαλίες.»
Οι γενετιστές που είναι στην υπηρεσία του κέρδους δεν αναφέρονται στις αρνητικές επιδράσεις και επιπτώσεις των μεταλλαγμένων στην υγεία των παιδιών, ανθρώπων και το οικοσύστημα. Όπως και τα φυτοφάρμακα τα μεταλλαγμένα προϊόντα δρουν εξ επαφής στον άνθρωπο, άμεσα δηλαδή (δηλητηριάσεις, αλλεργίες, εξανθήματα κλπ), αλλά και μακροχρόνια, συσσωρευτικά, προκαλώντας διάφορες βλάβες, όγκους, καρκίνους, διαταραχές του νευρικού συστήματος και θάνατο.
*
Φασόλια π.χ. που μεταλλάχθηκαν για να είναι ανθεκτικά σε ζιζανιοκτόνα, παρήγαγαν ξαφνικά οιστρογόνο ορμόνη.
*
Μεταλλαγμένο σιτάρι από γονίδια φουντουκιού προκαλεί αλλεργίες σ' οποίον είναι αλλεργικός στο φουντούκι.
*
Το μεταλλαγμένο γιαούρτι περιέχει γονίδια που προκαλούν βλάβες στα βακτηρίδια των εντέρων μακροπρόθεσμα.
*
Το σύνδρομο eosinophilia-myalgia που σκότωσε 47 άτομα και άφησε αναπηρίες σ' εκατοντάδες άλλα προκλήθηκε από μεταλλαγμένη τρυπτοφάνη.
*
Ένας ιός που μπολιάζεται με γονίδιο για την παραγωγή τοξίνης που σκοτώνει τα έντομα, αν περάσει στο ανθρώπινο χρωμόσωμα προκαλεί νευρικές ασθένειες και κατάρρευση του ανοσοποιητικού συστήματος.
Από το βιοτεχνολογικό λόμπι απαγορεύονται μελέτες για επιπτώσεις και αρνητικές συνέπειες. Εκβιασμοί, απειλές και χρηματισμοί είναι τα μέσα που χρησιμοποιούν. Η Monsanto με συμβόλαια απαγόρεψε τη δημοσίευση επιστημονικών ερευνών και χρησιμοποίησε απειλές και δωροδοκία για να αποτρέψει μελέτες για την ορμόνη rBST, που χρησιμοποιείται στα μοσχάρια για την αύξηση της παραγωγής γάλακτος.
Για να υποχωρήσει η βρετανική κυβέρνηση και να δώσει άδεια για την κυκλοφορία ενός μεταλλαγμένου καλαμποκιού της BAYER στη Βρετανία, μαζεύτηκαν 3000 υπογραφές από επιστήμονες. Οι υπογραφές αυτές συλλέχτηκαν από μια «μη κερδοσκοπική» αμερικανική εταιρεία, την AgBio World Foundation η οποία όμως εκπροσωπεί τα συμφέροντα του αμερικανικού βιοτεχνολογικού λόμπι.
Οι κίνδυνοι όμως μεταφέρονται και στο οικοσύστημα. Η εκβιομηχάνιση της γενετικής μηχανικής μειώνει τη γενετική παραλλακτικότητα γιατί στηριζόμενη σ' αυτή δημιουργεί νέες ποικιλίες μεταλλαγμένες οι οποίες προορίζονται να επεκταθούν και να αντικαταστήσουν όσο το δυνατό περισσότερες παραδοσιακές ποικιλίες μειώνοντας έτσι την βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων. Αυτή η όλο και μεγαλύτερη απλούστευση, που επιβάλουν στη φύση, θα δημιουργήσει αστάθεια και οικολογική κατάρρευση.
Η μείωση της βιοποικιλότητας των φυτών και των ζώων που αποτελούσαν την κυριότερη επισιτιστική βάση των ανθρώπων αυξάνει δραματικά με κίνδυνο να απειληθεί η ανθρωπότητα από μια νέα παγκόσμια διατροφική ανασφάλεια.
Προοδευτικά θα καταλήξουμε στο φυτό-πατέντα και στο ζώο-πατέντα, όπου το κάθε φυτό ή ζώο θα είναι ιδιοκτησία Monsanto, Bayer κοκ... Έτσι οι φυσικοί οργανισμοί, φυτά, ζώα, ψάρια κλπ παύουν να είναι διαχειριζόμενα αποκλειστικά από τη φύση και τους καλλιεργητές και περνούν στα χέρια του βιοτεχνολογικού λόμπι - όπως ακριβώς διαχωρίζεται το κοινωνικό προϊόν και υπερπροϊόν απ' αυτούς που το παράγουν.
Έτσι θα ξέρουμε λόγου χάρη ότι η σόγια και το καλαμπόκι θα είναι ιδιοκτησία Bayer, το ρύζι της Monsanto και η πατάτα της Amy Logene H.B..
Τι συμβαίνει σήμερα το 2004
Η Ε.Ε. υπακούοντας στις ορέξεις του μεγάλου αμερικανικού και ευρωπαϊκού βιομηχανικού και βιοτεχνολογικού κεφαλαίου έθεσε σε εφαρμογή από τις 18/4/2004 τους νέους ευρωπαϊκούς κανονισμούς που αφορούν τη σήμανση των μεταλλαγμένων προϊόντων. Η σήμανση θα είναι «υποχρεωτική» για όλα τα μεταλλαγμένα.
Αυτό όμως σημαίνει ότι ανοίγει πλέον η αγορά της Ευρώπης σ' αυτό το είδος διατροφής. Εξαρτάται από εμάς τους καταναλωτές πώς θα τα υποδεχτούμε.
Στο επίπεδο των καταναλωτών τα πράγματα είναι διαφορετικά. Ακόμη και μέσα στις Η.Π.Α. οι αντιστάσεις είναι μεγάλες και σημαντικές. Ήδη σε ορισμένες περιοχές, όπως στη Καλιφόρνια που είναι η καρδιά των μεταλλαγμένων, αποφάσισαν με δημοψήφισμα την απαγόρευσή τους σε αρκετές απ' αυτές.
Στην Ευρώπη, στις περισσότερες χώρες η πλειοψηφία τάσσεται κατά των μεταλλαγμένων. Κανένας αντιτρομοκρατικός νόμος δεν μπορεί να μας υποχρεώσει να τα βάλουμε στο πιάτο μας. Στην Αγγλία 27 κομητείες, στη Γαλλία πάνω από 300 δήμοι, στην Ιταλία 12 από τις 20 περιφέρειες, στη Γερμανία 500.000 στρέμματα ανακηρύχθηκαν ζώνες ελεύθερες από μεταλλαγμένα. Στην Αυστρία 3 από τα 9 ομοσπονδιακά κρατίδια και στην Ελλάδα 27 νομαρχίες με αποφάσεις των νομαρχιακών συμβουλίων έχουν κηρύξει την επικράτειά τους απαλλαγμένη από μεταλλαγμένα· άλλες 10 νομαρχίες προτίθενται επίσης να το κάνουν.
Η κυβέρνηση Μπλερ αντιτίθεται στην καλλιέργεια μεταλλαγμένων τεύτλων και ελαιοκράμβης «γιατί δεν πήγαν και τόσο καλά στη δοκιμαστική περίοδο».
Η βρετανίδα Υπουργός Περιβάλλοντος δήλωσε ότι «από εδώ και πέρα πλέον οι εταιρείες των Γ.Τ.Ο. θα αναλαμβάνουν το κόστος οποιασδήποτε οικολογικής ή περιβαλλοντικής καταστροφής από τους Γ.Τ.Ο.». Ο εκπρόσωπος όμως της BAYER δηλώνει: «η βιομηχανία της βιοτεχνολογίας δεν θα συμφωνήσει ποτέ σε κάτι τέτοιο.»
Φαίνεται καθαρά ότι διαφαίνονται συγκρούσεις στο μέλλον, οι οποίες προς το παρόν καλύπτονται αλλά θα εξελιχθούν σε πολιτικές και ταξικές.
Και βέβαια από εδώ και πέρα το ζήτημα είναι εμείς οι καταναλωτές τι κάνουμε. Με ποιο τρόπο θα αντισταθούμε.
Τι πρέπει να κάνουμε;
*
Πρώτα απ' όλα πρέπει να προσέχουμε τι αγοράζουμε από 18/4/2004. Μεταλλαγμένα μπορεί να είναι έλαια, βούτυρα, κρέας, τυρί, ψάρια, κονσέρβες, μπισκότα, παιδικές τροφές, πατατάκια, γαριδάκια, γιαούρτι, κατεψυγμένα ή μη λαχανικά, ψωμί, σαλάτες, όσπρια, ποτά, άλευρα.
*
Ένα ισχυρό κίνημα καταναλωτών είναι αναγκαίο. Κάθε καταναλωτής πρέπει να ανήκει σε μία ομοσπονδία καταναλωτών. Τα κόμματα, οι οργανώσεις, οι Μ.Κ.Ο., οι συνδικαλιστικές οργανώσεις Γ.Σ.Ε.Ε., Α.Δ.Ε.Δ.Υ. κλπ πρέπει να ηγηθούν της ενημέρωσης και της οργάνωσης των καταναλωτών.
*
Μέσα από τέτοιους συνδικαλιστικούς και καταναλωτικούς φορείς πρέπει να απαιτήσουμε από τις μεγάλες αλυσίδες πωλητών αλλά και από τους εισαγωγείς να ξεχάσουν τα μεταλλαγμένα με υπογραφή συμβολαίων.
*
Να ξεριζωθούν οι καλλιέργειες με μεταλλαγμένα.
*
Να τους χτυπήσουμε στην τσέπη. Αυτό τους ενδιαφέρει, γιατί τους καίει.
*
Στην παρακάτω διεύθυνση υπάρχει λίστα με τρόφιμα που περιέχουν μεταλλαγμένα συστατικά http://www.uea.ac.uc/'f089/gmlist.htm
Να μην περάσουν τα νέα τους κόλπα με κίνδυνο της υγείας μας
Η πείνα και ο υποσιτισμός του Τρίτου Κόσμου να μην είναι το πρόσχημα για τα μεταλλαγμένα. Τροφή υπάρχει πολλή και υπάρχει για όλους. Η μόνη πρόταση για τη διατροφή μας που μπορεί να είναι προς όφελός μας είναι οι βιολογικές καλλιέργειες, που δεν μολύνουν το περιβάλλον. Αυτός ο πλανήτης δεν είναι δικός τους.
Ο πρώην Υπουργός Περιβάλλοντος του Μπλερ, Μάικλ Μίτσερ δήλωσε στο BBC:«Η καλλιέργεια των μεταλλαγμένων δεν βασίζεται στο γενικό συμφέρον, αλλά στο εμπορικό συμφέρον ορισμένων μεγαλοεταιρειών βιοτεχνολογίας, όπως η Monsanto και αποφασίστηκε υπό την πίεση της αμερικανικής κυβέρνησης»...
Ουδέν σχόλιο.
Μηνάς Φραγκουλάκης
Βιβλιογραφία - πηγές
*
Ολοκληρωμένη Καταπολέμηση Εντόμων. Γ. Χανιωτάκης. ΕΚΕΦΕ. Δημόκριτος. Ινστιτούτο Βιολογίας.
*
Γενετική Μηχανική και Γεωργική Παραγωγή. Α. Τσαύταρης. Καθηγητής Α.Π.Θ.
*
Βιοτεχνολογία και Φυτοπροστασία. Δ.Γ. Ρουπακιάς, καθηγητής.
*
Χρωμοσωμική Γενετική Μηχανική. Δ.Γ. Ρουπακιάς, καθηγητής.
*
Ημερίδα Υπ. Γεωργίας «Βιολογική Έρευνα». 2/10/1994.
*
Εναλλακτικές Μορφές Γεωργίας. 1994. Δρ. Χ. Λέντζα - Ρίζου.
*
Το Ανυπολόγιστο Ρίσκο. Έκδοση ΔΗΩ.
*
Εφημερίδα Monde Diplomatique.
*
OIKO. Περιοδικό της εφημερίδας «ΚΑθΗΜΕΡΙΝΗ».
*
Εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ».
*
Περιοδικό «Νέα Σελήνη»
του Μηνά Φραγκουλάκη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου