Τώρα, τι κάνουμε;

Tου Αλεξη Παπαχελα
Τα δύο μεγάλα κόμματα εξουσίας βρίσκονται σε εξαιρετικά δύσκολη θέση. Τα σκάνδαλα, παλαιά και νέα, που έχουν αποκαλυφθεί, φέρνουν στο προσκήνιο τους «σκελετούς» του ελληνικού πολιτικού συστήματος. Είναι μια επώδυνη αλλά χρήσιμη εμπειρία, από την οποία έχουν περάσει άλλες ευρωπαϊκές χώρες όταν το σύστημά τους «φράκαρε» από τον συνδυασμό υπερβολικής διαφθοράς και ανεπάρκειας. Στη δική μας περίπτωση είναι εξαιρετικά ενδιαφέρον να δει κανείς ποιοι ανησυχούν για τα όσα συμβαίνουν. Πρώτα απ’ όλα τα συμφέροντα, που έχουν μάθει επί 20 και κάτι χρόνια να κάνουν τη δουλειά τους στο παρασκήνιο προωθώντας διάφορες υποθέσεις. Εχουν την εξαιρετική ικανότητα να αφομοιώνουν ακόμη και τα πιο υγιή πολιτικά στοιχεία, τα οποία με αξιοζήλευτη τέχνη «αγκαλιάζουν» προστατευτικά αλλά και θανάσιμα λίγο πριν από το τέλος του πολιτικού τους κύκλου. Ανησυχούν ακόμη οι πολιτικοί προεστοί, όχι τόσο για το πού έχει φτάσει η πολιτική ζωή, όσο για το γεγονός πως έχει γίνει τρωτή σε αποκαλύψεις. Είναι κάτι σαν παράπονο πως «τα νέα παιδιά δεν έχουν μάθει να παίζουν το παιχνίδι».

Η θέση των κ. Καραμανλή και Παπανδρέου δεν είναι ασφαλώς εύκολη. Ο πρώτος δεν έκοψε ποτέ με το μαχαίρι τα πρώτα άρρωστα αποστήματα που βρήκε στο κόμμα. Τα άφησε να σαπίσουν, αν και πρέπει να του αναγνωρίσουμε πως επί των ημερών του πολλές υποθέσεις είδαν το φως της δημοσιότητας και έφτασαν στη Βουλή ή στη Δικαιοσύνη. Ο ατυχέστατος χειρισμός της διακοπής των εργασιών της Βουλής δείχνει, όμως, έναν πανικό και εντείνει μιαν εικόνα συγκάλυψης, που πολιτικά είναι πολύ πιο επικίνδυνη από οιαδήποτε αποκάλυψη. Ο κ. Παπανδρέου, από την άλλη, δεν ξέρει πώς να χειρισθεί τη μεγάλη του κληρονομιά, το κόμμα του. Το ποιος, για λογαριασμό ποιου, πήρε λεφτά από τη Siemens είναι ένα ερώτημα που αποτελεί απλώς την κορυφή του παγόβουνου. Είναι σαφές πως το βαθύ ΠΑΣΟΚ ήταν για τα καλά μπλεγμένο σε τέτοιου είδους χρηματοδοτήσεις, και με τους ίδιους ανθρώπους να χειρίζονται τις ειδικές αυτές υποθέσεις επί Ανδρέα και επί Σημίτη. Ο κ. Παπανδρέου δεν μπόρεσε να κόψει τον ομφάλιο λώρο με αυτό το παρελθόν, όσο και αν το προσπάθησε.

Και τώρα τι κάνουμε, είναι το ερώτημα. Το πολιτικό παιχνίδι σίγουρα θα συνεχισθεί, με κοινοβουλευτικά τεχνάσματα, με πόλεμο λάσπης εκατέρωθεν, με τη βοήθεια των πιο ετερόκλητων και ανόμοιων «συμμάχων» κ.λπ κ.λπ. Τα δύο κόμματα θα κυνηγούν μισή μονάδα στις δημοσκοπήσεις και, εν τω μεταξύ, η χώρα θα κατρακυλάει λίγο πιο χαμηλά σαν να θέλει να διαπιστώσει πού είναι αυτός ο περίφημος «πάτος», πόσο χαμηλός μπορεί να είναι ο χαμηλότερος κοινός παρονομαστής. Πολιτικά όλα είναι ανοικτά. Μπορεί πράγματι ο κ. Καραμανλής να γυρίσει το παιχνίδι ή ο κ. Παπανδρέου να πάρει τελειωτικά το πάνω χέρι. Και λοιπόν, αυτό είναι το ζήτημα; Ολη η ατμόσφαιρα μοιάζει με την άρρωστη, ζοφερή εικόνα ενός παλατιού αυτοκρατορίας σε περίοδο μεγάλης παρακμής. Οι πρωταγωνιστές παίζουν τα παιχνίδια τους με μακιαβελισμό σε σκοτεινά δωμάτια και αγνοούν πως η κοινωνία βράζει και τους απαξιώνει εκτός απ’ όσους ανήκουν στις φανατικές κομματικές στρατιές.

Σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, ο κίνδυνος κατάρρευσης του συστήματος είναι πάντοτε υπαρκτός, όσο και αν προσπαθήσουν οι έμπειροι «τεχνικοί» να το στηρίξουν υπενθυμίζοντας τους κανόνες της «ομερτά» και της αλληλοϋποστήριξης σε δύσκολες ώρες. Η κοινωνία, όμως, δεν τρώει πια κουτόχορτο, ενημερώνεται από είκοσι πηγές και έχει θυμώσει. Βλέπει πόσο τεράστια και δομικά είναι τα προβλήματα που απειλούν τη βιωσιμότητα του τρόπου ζωής της και από την άλλη πως η σημερινή πολιτική τάξη δεν θέλει ή δεν μπορεί να τα λύσει. Ολη αυτή η ανισορροπία τρομάζει, αλλά τελικά θα βγάλει σε κάτι καινούργιο, μακριά από τα σημερινά υπάρχοντα ή επίδοξα σχήματα.