Επικίνδυνες οι τεράστιες δόσεις νομισματικών «φαρμάκων»

Στη Φύση, καθετί που συμβαίνει έχει επιπτώσεις, κάτι που είναι γνωστό ως «φαινόμενο της πεταλούδας». Επιπτώσεις όχι κατ’ ανάγκη συμμετρικές. Ο διπλασιασμός, π.χ., του διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπουμε στην ατμόσφαιρα υπερδιπλασιάζει τα προβλήματα για την κοινωνία. Συνειδητοποιώντας το, ορθώς ο κόσμος ανησυχεί για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.

Το «φαινόμενο της πεταλούδας» ισχύει και για τον χρηματοπιστωτικό κόσμο. Εκεί, οι ΗΠΑ εκπέμπουν μια εν δυνάμει καταστροφική ουσία για την οικονομία μας: δολάρια. Επιδοκιμάζω, βεβαίως, τον λόγο για τον οποίο γίνεται αυτό. Το φθινόπωρο, το τραπεζικό μας σύστημα βρέθηκε στα πρόθυρα κατάρρευσης, απειλώντας την οικονομία με ύφεση. Η κρίση απαίτησε από την κυβέρνηση να επιδείξει σοφία, θάρρος και αποφασιστικότητα. Ευτυχώς, η Fed και βασικά οικονομικά στελέχη των κυβερνήσεων Μπους και Ομπάμα ανταποκρίθηκαν επαρκέστατα στην ανάγκη αυτή.

Φυσικά, έκαναν και λάθη. Πώς θα μπορούσε να γίνει αλλιώς, τη στιγμή που οι περίφημοι ακλόνητοι πυλώνες της οικονομίας μας κατέρρεαν γύρω τους; Απέφυγαν, ωστόσο, την καταστροφή, σε μεγάλο βαθμό, χάρη στο κύμα ομοσπονδιακών κεφαλαίων που διέθεσαν.

Τώρα, η αμερικανική οικονομία βρίσκεται εκτός εντατικής και μοιάζει να οδεύει με αργούς ρυθμούς προς την ανάνηψη. Ωστόσο, συνεχίζουν να της παρέχονται τεράστιες δόσεις νομισματικών φαρμάκων και δεν θα αργήσουμε να βρεθούμε αντιμέτωποι με τις παράπλευρες απώλειες. Μια ματιά στην ιστορία θα μας πείσει. Εξαιρουμένων των πολεμικών ετών 1942-46, το μεγαλύτερο ετήσιο έλλειμμα που παρουσίασαν οι ΗΠΑ από το 1920 και μετά ήταν 6% του ΑΕΠ. Κατά το τρέχον οικονομικό έτος, το έλλειμμα θα ανέλθει στο 13% του ΑΕΠ. Σε δολάρια, ισοδυναμεί με 1,8 τρισεκατομμύρια. Δημοσιονομικά, βρισκόμαστε σε αχαρτογράφητη περιοχή.

Λόγω του τεράστιου ελλείμματος, το «καθαρό χρέος» της χώρας μας διογκώνεται διαρκώς. Κατά το τρέχον οικονομικό έτος, θα αυξηθεί πάνω από μια ποσοστιαία μονάδα κάθε μήνα, για να ανέλθει από 41% στο 56% του ΑΕΠ. Σίγουρα, άλλες χώρες, όπως η Ιαπωνία και η Ιταλία, έχουν πολύ υψηλότερα αντίστοιχα ποσοστά και ουδείς γνωρίζει το ακριβές επίπεδο του καθαρού χρέους προς το ΑΕΠ στο οποίο οι ΗΠΑ θα χάσουν τη φήμη της οικονομικά ακέραιας χώρας.

Αν, όμως, το τρέχον οικονομικό έτος ακολουθήσουν άλλα παρόμοια, θα το μάθουμε.

Οι ΗΠΑ παραμένουν μακράν η πιο ευημερούσα χώρα του κόσμου και οι δυνατότητες διαχείρισης του χρέους τους θα αυξηθούν στο μέλλον, όπως συνέβη και στο παρελθόν. Κάποιος σοφός, όμως, είπε: «Το μόνο που θέλω να μάθω είναι πού θα πεθάνω, για να μην πάω ποτέ εκεί». Δεν θέλουμε να μετατραπούμε στην «μπανανία» που περιγράφει ο Κέινς. Το άμεσο πρόβλημά μας είναι να στήσουμε την οικονομία ξανά στα πόδια της. Η φράση «ό,τι κι αν χρειαστεί» είναι ακόμα λογική. Μόλις επιτευχθεί, ωστόσο, η ανάκαμψη, το Κογκρέσο θα πρέπει να δώσει τέλος στην αύξηση του λόγου χρέους/ΑΕΠ.

Οι ανεξέλεγκτες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα θα κάνουν τα παγόβουνα να λιώσουν. Οι ανεξέλεγκτες εκπομπές δολαρίων θα κάνουν να λιώσει η αγοραστική δύναμη του νομίσματος. Η μοίρα του δολαρίου εξαρτάται από το Κογκρέσο.
The New York Times