Η νύχτα των Τσιγγάνων

Tο βράδυ της 2ας προς την 3η Αυγούστου 1944, δόθηκε από το Χάινριχ Χίμλερ η εντολή εξολόθρευσης όλων των Ρομά αιχμαλώτων στο ειδικό τμήμα του στρατοπέδου συγκέντρωσης στο Auschwitz - Birkenau. Τέσσερις χιλιάδες άνδρες, γυναίκες και παιδιά εκτελέστηκαν στους θαλάμους αερίων σε μία νύχτα που έμεινε στην ιστορία ως Zigeunernacht (νύχτα των Τσιγγάνων). Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία προς το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου είχε εξοντωθεί από τους Ναζί το 80% του πληθυσμού της κοινότητας των Ρομά, περίπου μισό εκατομμύριο άνθρωποι.

Η 2α Αυγούστου έχει ανακηρυχθεί ημέρα μνήμης για το Ολοκαύτωμα των Ρομά από τους Ναζί και η επέτειος... γιορτάστηκε δεόντως σε ολόκληρη την Ευρώπη. Στην Ουγγαρία μια γυναίκα έπεσε χθες νεκρή από σφαίρες αγνώστων και η κόρη της τραυματίστηκε όταν το σπίτι τους σε καταυλισμό Ρομά στο ανατολικό χωριό Κισλέτα της χώρας δέχθηκε ένοπλη επίθεση. Η αστυνομία δηλώνει ότι δεν έχει επαρκείς ενδείξεις να χαρακτηρίσει την ενέργεια ρατσιστική, αλλά η εμπειρία συγκλίνει προς αυτήν την κατεύθυνση. Μόνο πέρυσι σκοτώθηκαν πάνω από πέντε Ρομά στην Ουγγαρία, όπου η μειονότητα αποτελεί το 7% του συνολικού πληθυσμού. Χαρακτηριστική της αποστροφής των πολιτών για τους Ρομά είναι η ενίσχυση του ακροδεξιού κόμματος, Jobbik το οποίο κατέλαβε 3 από τις 22 έδρες στην Ευρωβουλή κατά τις πρόσφατες εκλογές.

Χθες εξάλλου εκδόθηκε ανακοίνωση από την πρωτοβουλία «Λευκάδα - Αξέχαστες διακοπές», που κάνει λόγο για «τελική λύση» σε βάρος των Ρομά. Στο καταπράσινο νησί του Ιονίου με τις μαγευτικές παραλίες και τα γραφικά ορεινά χωριά ο μοναδικός χώρος που βρέθηκε για να φιλοξενήσει την κοινότητα των Τσιγγάνων ήταν ένας παράνομος σκουπιδότοπος. Τώρα οι Ρομά απειλούνται με έξωση και από αυτήν τη βρώμικη πλην φιλόξενη νησίδα ανεκτικότητας. «Στα σκουπίδια, όπου οι αρχές της Λευκάδας τους εξόρισαν, φρόντισαν να τους κάνουν τη ζωή όσο το δυνατόν πιο δύσκολη, απαγορεύοντάς τους τον ηλεκτροφωτισμό και την εγκατάσταση δικτύου ύδρευσης και αποχέτευσης (τους επέτρεψαν μόνο μια βρύση και δύο τουαλέτες που έχουν χαλάσει από καιρό και δεν επισκευάζονται), εναποθέτοντας τόνους σκουπιδιών ακριβώς πίσω από τις αυτοσχέδιες κατοικίες των Ρομά, αδιαφορώντας για την εκδίωξη των τσιγγανοπαίδων λόγω ρατσισμού από τα σχολεία», καταγγέλλεται στη σχετική ανακοίνωση.

Φίλη εκπαιδευτικός στον Aσπρόπυργο καταθέτει ότι τα παιδιά των Ρομά είναι πανέξυπνα με απεριόριστες δυνατότητες και έντονη συναισθηματική νοημοσύνη. Αρκεί να βρουν ένα κίνητρο για να επισκεφτούν το σχολείο και να παραμείνουν σε αυτό. Η μαρτυρία της επιβεβαιώνεται και από πιο έγκυρες πηγές, όπως η Διεθνής Ομάδα για την Ψυχολογία στη Μαθηματική Εκπαίδευση.

Εξαιτίας της έλλειψης γραπτής γλώσσας η μνήμη τους ασκείται και συγκρατούν πολλές πληροφορίες, όπως μια σειρά από αριθμητικές πράξεις. Αυτό προέκυψε από έρευνα, που πραγματοποιήθηκε στο Ζεφύρι της Αττικής τη σχολική χρονιά 2000-2001. Οι μαθητές ήταν αμιγώς Τσιγγανόπαιδες επτά έως δώδεκα χρόνων, που φοιτούσαν στην πρώτη τάξη για πρώτη φορά. Αρχικά ήταν 35 παιδιά, αλλά ο αριθμός μεταβλήθηκε στην πορεία κυρίως γιατί ένα μεγάλο μέρος ακολούθησε τους γονείς του σε εποχικές ενασχολήσεις, σύμφωνα με πρόσφατο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία».

Οι εθνοκαθάρσεις σήμερα είναι συγκεκαλυμμένες και αποτελεσματικές. Οταν για παράδειγμα οι μεγάλες τράπεζες στη χώρα μας αρνούνται να παράσχουν στεγαστικά δάνεια σε Ρομά, αθετώντας κυβερνητικές δεσμεύσεις, η αναπόφευκτα νομαδική ζωή τους θα εμποδίζει τη φοίτηση των παιδιών τους σε σχολεία. Παράλληλα όσο συνεχίζονται οι ρατσιστικές επιθέσεις στην Ευρώπη, οι Ρομά θα αναζητούν αλλού καταφύγιο. Τον Ιούνιο 100 Τσιγγάνοι έφυγαν από τη Β. Ιρλανδία, τον Ιούλιο παρατηρήθηκε έξοδος των Ρομά από την Τσεχία με προορισμό τον Καναδά. Σταδιακά η Γηραιά Ηπειρος εξασφαλίζει την «καθαρότητα» που ονειρευόταν ο Αδόλφος.
Tης Ξενιας Κουναλακη