Χιλιάδες παιδιά χωρίς ταυτότητα

Σε αδιέξοδο βρίσκεται η πολιτεία στο θέμα των λεγόμενων «μεταναστών δεύτερης γενιάς» αδυνατώντας να δώσει λύση και μετατρέποντας χιλιάδες παιδιά σε «φαντάσματα» του ελληνικού κράτους. Πρόκειται για παιδιά μεταναστών, που παρά το γεγονός ότι γεννήθηκαν στην Ελλάδα ή ήρθαν σε μικρή ηλικία, δεν έχουν κανένα νομιμοποιητικό έγγραφο παραμονής και όταν ενηλικιώνονται μετατρέπονται αυτόματα σε μετανάστες. «Δεν είμαστε μετανάστες. Δεν έχουμε γνωρίσει άλλη χώρα εκτός από την Ελλάδα, μεγαλώσαμε και σπουδάσαμε εδώ, μαζί με τα παιδιά των Ελλήνων. Πολλοί από μας δεν έχουν πάει ούτε μια φορά στη χώρα των γονιών μας ούτε γνωρίζουμε τη γλώσσα τους», λένε τα ίδια τα παιδιά.

Το πρόβλημα ζητά πιεστικά λύση χρόνο με τον χρόνο καθώς ενηλικιώνονται όλο και περισσότερα από αυτά τα παιδιά. Φέτος, μάλιστα, κλείνουμε 18 χρόνια από το 1991, τη χρονιά που ξεκίνησε το μεγάλο κύμα μετανάστευσης προς την Ελλάδα από τη γειτονική Αλβανία και τις πρώην σοβιετικές χώρες στη συνέχεια. «Κάθε χρόνο, όσο θα μεγαλώνουν τα παιδιά των μεταναστών που ήρθαν στην Ελλάδα την προηγούμενη δεκαετία, το πρόβλημα θα γίνεται όλο και εντονότερο» τονίζει ο κ. Δημ. Χριστόπουλος, πρόεδρος της Ελληνικής Ενωσης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.


Στο κενό η ρύθμιση

Η πολυαναμενόμενη ρύθμιση του υπουργείου Εσωτερικών (Παρ. 7, Αρθ. 40 του Ν. 3731/ 2008), που δίνει τη δυνατότητα σε παιδιά μεταναστών να υπαχθούν στο καθεστώς του επί μακρόν διαμένοντος, έπεσε στο κενό. Ενδεικτικά μέχρι σήμερα για όλη την Αττική έχουν υποβληθεί μόλις... τρεις αιτήσεις υπαγωγής στη συγκεκριμένη ρύθμιση. Λόγος της αποτυχίας θεωρούνται οι αυστηρές προϋποθέσεις: να είναι νόμιμοι και οι δύο γονείς την περίοδο που υποβάλλεται η αίτηση (όταν το παιδί κλείνει τα 18 του χρόνια), να έχει ολοκληρώσει την 9ετή υποχρεωτική εκπαίδευση αλλά και το παράβολο 900 ευρώ. Από τη ρύθμιση εξαιρούνται όσα παιδιά έχουν ήδη ενηλικιωθεί αλλά και τα παιδιά που δεν γεννήθηκαν εδώ αλλά ήρθαν σε μικρή ηλικία.

«Εκτός από το αίσθημα αδικίας, την ανασφάλεια και όλα τα άλλα προβλήματα αυτά τα παιδιά αντιμετωπίζουν πρόβλημα στην αγορά εργασίας. Δεν μπορούν να ασκήσουν αυτό που σπούδασαν, ιδίως όταν πρόκειται για κλειστό επάγγελμα, και αναγκάζονται να κάνουν πρόχειρες δουλειές. Συμβαίνει κάποιο παιδί να έχει τελειώσει Αρχιτεκτονική και η μόνη δυνατότητα που έχει είναι να εργαστεί ως βοηθός σε αντίστοιχο γραφείο. Παρά το ότι έχει τις ίδιες σπουδές και κάνει ακριβώς τα ίδια πράγματα με τους άλλους συναδέλφους του, δεν θα είναι ποτέ ίσος και θα πληρώνεται λιγότερο» περιγράφει η Σόνια Μητραλιά συντονίστρια της καμπάνιας «Οχι στον ρατσισμό από την κούνια» (http://www.kounia.org).

Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, στη χώρα μας ζουν 86.528 παιδιά νόμιμων μεταναστών (από 0-18 ετών). Ωστόσο, αν συνυπολογίσουμε και τα παιδιά μη νόμιμων μεταναστών, εκείνα που ήρθαν στην Ελλάδα μικρά ή αυτά που έχουν ενηλικιωθεί, τότε το πρόβλημα της «δεύτερης γενιάς» αφορά πάνω από 220.000 άτομα. Ενδεικτικά, τη σχολική χρονιά 2006-07 υπήρξαν 109.482 «αλλοδαποί» μαθητές σε ελληνικά σχολειά.

«Αόρατοι Ελληνες»

«Ο όρος μετανάστες δεύτερης γενιάς δεν είναι σωστός γιατί αυτά τα παιδιά δεν υπήρξαν ποτέ μετανάστες. Εζησαν εδώ όλη τη ζωή τους, είναι η μόνη πατρίδα που γνώρισαν. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν όμως είναι περισσότερα από εκείνα των γονιών τους. Σήμερα, εάν ένα παιδί μετανάστη που ζει στην Ελλάδα μετά τα 18 του χρόνια δεν αρχίζει να εργάζεται και να κολλάει ένσημα, θεωρείται παράνομο και μπορεί να συλληφθεί και να φυλακιστεί ανά πάσα στιγμή», σχολιάζει ο Αχμέτ Μοαβία, συντονιστής του Ελληνικού Φόρουμ Μεταναστών. Οι «μετανάστες δεύτερης γενιάς» δεν έχουν πιστοποιητικό αλλά μόνο ληξιαρχική πράξη γέννησης, «η οποία έχει χρησιμότητα μόνο για τη Στατιστική Υπηρεσία. Κατά τα άλλα, αυτά τα παιδιά δεν είναι καταγεγραμμένα πουθενά. Εγώ τους ονομάζω αόρατους Ελληνες», συμπληρώνει ο κ. Μοαβία.

Ενα μόνο παιδί έχει καταφέρει μέχρι σήμερα να πάρει πιστοποιητικό γέννησης, και αυτό «συμβολικά». Πρόκειται για τη μικρούλα Κούκουα, οι γονείς της οποίας κατάγονται από την Γκάνα και η οποία ενεγράφη στο Δημοτολόγιο του Δήμου Καισαριανής κατά τη διάρκεια συμβολικής εκδήλωσης που έκανε ο δήμος πριν από δύο μήνες με σκοπό την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης στο θέμα. «Δυστυχώς δεν υπάρχει ακόμα κάποια επίσημη ανταπόκριση. Ζητήσαμε από το υπ. Εσωτερικών να δοθεί κάποια λύση γι' αυτά τα παιδιά αλλά και τη συνδρομή της ΚΕΔΚΕ. Η ΚΕΔΚΕ μας απάντησε ότι εξετάζει το θέμα, το υπ. Εσωτερικών δεν μας έχει απαντήσει ακόμα» ανέφερε στην «Κ» ο δήμαρχος Καισαριανής κ. Σπύρος Τζόκας.

Τι ισχύει στην Ε.Ε.

Γαλλία. Τα παιδιά αποκτούν την υπηκοότητα αυτόματα με την ενηλικίωσή τους.

Γερμανία. Αν έστω κι ο ένας γονέας διαμένει στη χώρα οκτώ χρόνια με άδεια αόριστης διάρκειας, τα παιδιά θεωρούνται Γερμανοί με τη γέννησή τους.

Βέλγιο. Προϋπόθεση οι γονείς να διαμένουν στη χώρα τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν από τη γέννηση του παιδιού.

Ισπανία. Τα παιδιά αποκτούν την υπηκοότητα αν οι γονείς ζούσαν στη χώρα τουλάχιστον ένα χρόνο πριν υποβάλουν την αίτηση για πολιτογράφηση.

Ιταλία. Πολιτογραφούνται Ιταλοί αφού συμπληρώσουν τα 18.

Μ. Βρετανία. Αν ο ένας τουλάχιστον γονέας έχει αόριστη διάρκεια διαμονής, το παιδί γίνεται αυτόματα Βρετανός πολίτης. Επίσης αν το παιδί ζήσει ώς τα 10 του χρόνια στη χώρα, έχει το δικαίωμα να πολιτογραφηθεί.
Του Κωστα Oνισενκο
Καθημερινή