Η ιστορία δυο χωριών

Ας πούμε λοιπόν ότι υπάρχουν δυο χωριά κάπου στην ορεινή Ελλάδα. Ας ονομάσουμε αυτά τα χωριά το χωριό Α και χωριό Β. Τα δυο αυτά χωριά λοιπόν είναι αποκομμένα από τον υπόλοιπο κόσμο και εξαρτώνται το ένα από το άλλο για όλες τις βασικές τους ανάγκες. Το χωριό Α παράγει περισσότερο βιομηχανικά προϊόντα και το χωριό Β ασχολείται πιο πολύ με τον τομέα τροφίμων. Βέβαια και τα δυο χωριά παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες σε όλο το φάσμα της οικονομικής δραστηριότητας, απλά έχουν εξειδικευτεί στους τομείς που είπα πιο πάνω.
Για πολλά χρόνια λοιπόν αυτά τα δυο χωριά έχουν μια αρμονική εμπορική σχέση μεταξύ τους. Το κάθε ένα παράγει αρκετά έτσι ώστε να έχει επάρκεια για τις ανάγκες του και ανταλλάσσει με το άλλο, προϊόντα και υπηρεσίες που είτε δεν παράγει αρκετά, είτε δεν παράγει καθόλου. Η κατανομή της ανταλλαγής των προϊόντων και υπηρεσιών είναι έτσι ώστε οι εξαγωγές και οι εισαγωγές και στα δυο χωριά να είναι ίδιες. Δηλαδή τα δυο χωριά μεταξύ τους έχουν μηδέν εμπορικό έλλειμμα η πλεόνασμα.
Το πολιτικό-οικονομικό περιβάλλον και στα δυο χωριά ας πούμε ότι είναι το ίδιο μεταξύ τους. Ας πούμε για παράδειγμα ότι κύρια χαρακτηριστικό είναι το ότι προστατεύονται τα επαγγέλματα, η διοικητική λειτουργία του κράτος είναι μπάχαλο, νόμοι δεν εφαρμόζονται, δικαστήρια δεν υπάρχουν και γενικά κανένας δεν είναι υπεύθυνος για τίποτα. Η φορολογία είναι υψηλή και η διαφθορά πάει σύννεφο και στα δυο χωριά. Με λίγα λόγια, ας πούμε ότι αυτά τα δυο χωριά είναι μια μικρογραφία της σημερινής Ελλάδας.

Επειδή όμως το κράτος είναι μπάχαλα και επειδή η οικονομία δεν δουλεύει σωστά δεν σημαίνει ότι η παραγωγή δεν λειτουργεί. Απλά λειτουργεί υπό δύσκολες συνθήκες και απλά τα προϊόντα και υπηρεσίες είναι ακριβότερα από ό,τι θα ήταν αν η κρατική μηχανή ήταν διαφορετική. Και όσο βέβαια και τα δυο χωριά έχουν την ίδια διοικητική λειτουργία, οι σχέσεις μεταξύ τους είναι ίδιες.

Ας πούμε όμως ότι σε κάποια φάση το χωριό Β αποφασίζει να κάνει ορισμένες αλλαγές. Αποφασίζει λοιπόν να ρίξει λίγο τους φόρους, να απελευθερώσει λίγο την αγορά από τις γραφειοκρατικές διαδικασίες και γενικά να προβεί σε ενέργειες τέτοιες που απελευθερώνουν τη δημιουργικότητα και την επιχειρηματικότητα της οικονομίας και τη δημιουργικότητα του ατόμου.

Ξαφνικά λοιπόν και από το πουθενά, το χωριό Β αρχίζει και παράγει προϊόντα και υπηρεσίες σε μικρότερο κόστος από το χωριό Α. Ξαφνικά, και επειδή έπεσαν λίγο οι τιμές στο χωριό Β, το χωριό Α μπορεί και αγοράζει περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες από το Β. Και ξαφνικά, το χωριό Β πουλά πιο πολλά προϊόντα και υπηρεσίες στο χωριό Α από ό,τι πριν. Με λίγα λόγια, το χωριό Β έχει εμπορικό πλεόνασμα με το χωριό Α.

Στο χωριό Β όμως ξαφνικά διαδραματίζεται και κάτι ακόμα. Επειδή όπως είπαμε το κόστος παραγωγής έχει πέσει λίγο, κάποιοι εκεί σκέφτονται ότι θα ήταν εύκολο να παράγουν προϊόντα και υπηρεσίες που πριν εισάγανε. Λογική απόφαση αφού το κόστος είναι μικρότερο. Αρχίζουν λοιπόν ορισμένοι και παράγουν παπούτσια. Παπούτσια που λίγο πριν εισήγαγαν από το χωριό Α. Ξαφνικά το εμπορικό πλεόνασμα του χωριού Β μεγαλώνει. Διότι όχι μόνο εισάγουν λιγότερα παπούτσια από πριν, αλλά κατάφεραν να πουλήσουν λίγα και στο χωριό Α.

Τώρα στο χωριό Α υπήρχαν 4 εργοστάσια που παρήγαν παπούτσια. Ξαφνικά όμως το ένα κλείνει διότι τα παπούτσια του δεν πουλάνε πλέον. Αφενός διότι κυκλοφορούν στην αγορά παπούτσια από το χωριό Β και αφετέρου διότι οι τιμές που πουλά είναι πιο ακριβές από τα αντίστοιχα προϊόντα του χωριού Β. Έτσι λοιπόν στο χωριό Α ξαφνικά υπάρχει και λίγη ανεργία. Κάτι που δεν υπήρχε ποτέ στο παρελθόν.

Τώρα στο χωριό Β αρχίζει μια ευημερία που δεν υπήρχε πριν. Ξαφνικά οι μισθοί αυξήθηκαν διότι η μεγάλη κινητικότητα στον επιχειρηματικό τομέα λόγω επενδύσεων έκαναν επιτακτική την ανάγκη για περισσότερο εργατικό δυναμικό. Περισσότερο εργατικό δυναμικό όμως δεν υπάρχει. Έτσι ανέβηκαν οι μισθοί διότι ότι οι επιχειρήσεις ξαφνικά έπρεπε να ανταγωνιστούν μεταξύ τους για αυτό το περιορισμένο εργατικό δυναμικό.

Στο χωριό Β όμως ξαφνικά εμφανίστηκε και ένα άλλο φαινόμενο. Λόγω του εμπορικού πλεονάσματος με το χωριό Α, και λόγω του ότι οι τιμές σε πολλά προϊόντα έπεσαν, οι κάτοικοι του χωριού Β ξαφνικά αύξησαν κατά πολύ το βιοτικό τους επίπεδο. Από την μια οι τιμές των προϊόντων έπεσαν λίγο και από την άλλη οι μισθοί αυξήθηκαν.

Στο μεταξύ όμως στο χωριό Α έχουμε τα αντίθετα φαινόμενα. Λόγω της μικρής ανεργίας οι κάτοικοι εκεί έχουν λιγότερα διαθέσιμα χρήματα. Λόγω του ότι οι τιμές είναι ακριβότερες από το χωριό Β, η αγοραστική δύναμη του χωριού Α είναι σαφώς μικρότερη από αυτή του χωριού Β.

Υπάρχει όμως και κάτι ακόμα. Οι κάτοικοι του χωριού Α στην κυριολεξία γίνονται πιο φτωχοί. Το εμπορικό έλλειμμα με το χωριό Β εξορισμού μεταφέρει χρήμα σταδιακά από το χωριό Α στο χωριό Β. Και όσο διατηρείται αυτό το έλλειμμα, οι κάτοικοι του χωριού Β γίνονται όλο και πιο πλούσιο και οι κάτοικοι του Α όλο και πιο φτωχοί.

Σε κάποια φάση στο μέλλον, αν δεν αλλάξει κάτι στο χωριό Α, κυριολεκτικά δεν θα έχουν λεφτά να αγοράσουν προϊόντα ούτε μεταξύ τους αλλά ούτε και με το χωριό Β. Η κατάσταση θα χειροτερεύει συνεχώς όσο το χωριό Α δεν αντιγράφει αυτά που έκανε το χωριό Β. Στο τέλος λόγω της ανεργίας, οι κάτοικοι του χωριού Α μετανάστευσαν στο χωριό Β για να ζήσουν και η συνολική οικονομία του χωριού Α συρρικνώθηκε σημαντικά.

Νομίζω ότι αντιλαμβάνεστε που την πάω την δουλειά. Το χωριό Α είναι η Ελλάδα και το Β ο υπόλοιπος κόσμος. Όσο η Ελλάδα δεν αλλάζει και δεν αναδιοργανώνεται, τόσο η κατάσταση θα επιδεινώνεται. Μην κοιτάτε πιο μακριά από την Βουλή των Ελλήνων για να ρίξετε το φταίξιμο για την τραγική κατάσταση της χώρας και της οικονομίας. Το άνοιγμα της ψαλίδας μεταξύ εισαγωγών και εξαγωγών στη χώρα μας υποδουλώνει την κατάσταση του χωριού Α. Όσο αυτή η κατάσταση συνεχίζεται τόσο θα χάνουμε σε ανταγωνιστικότητα, θα πέφτει το βιοτικό επίπεδο και κυριολεκτικά θα γινόμαστε πιο φτωχοί.

Στο παρελθόν η Ελλάδα είχε το κόλπο της δραχμής για να αναπληρώνει την χαμένη ανταγωνιστικότητα. Η δραχμή απλά έπεφτε αιωνίως έναντι των πάντων και τα μπαλώναμε τα πράγματα. Έτσι τα προβλήματα του συστήματος τα πλήρωνε η μεσαία τάξη, βλέποντας συνεχώς τα εισαγόμενα προϊόντα να αυξάνονται, τη στιγμή μάλιστα που σε πολλές άλλες οικονομίες έπεφταν.

Όλα τα αναπτυξιακά νομοσχέδια και επιδοτούμενα προγράμματα δεν έχουν κάνει και δεν θα κάνουν τίποτα. Οι μόνοι που ενδιαφέρονται για αυτά τα νομοσχέδια είναι οι αεριτζήδες και η διεφθαρμένη επιχειρηματική τάξη που, αιωνίως έχει βρει τον τρόπο να οικονομάει από αυτά τα τερτίπια.

Κανένας λογικός άνθρωπος δεν θα επενδύσει λεφτά με γνώμονα αυτά τα καραγκιοζιλίκια που βλέπουν τα μάτια μας κατά καιρούς. Σαν αποτέλεσμα λοιπόν, οι μόνοι που επενδύουν λεφτά είναι αυτοί που είναι στην κλίκα, αυτοί που θα δώσουν για να πάρουν και αυτοί που έχουν κάποιο κρατικό συμβόλαιο στην τσέπη τους. Κανένας δεν αναλαμβάνει τον ρίσκο μιας επένδυσης στην Ελλάδα. Κανείς δεν κάνει κάτι αν δεν είναι εξασφαλισμένος. Και εδώ είναι το μεγάλο πρόβλημα. Κανείς δεν αναλαμβάνει ρίσκο!

Η κατάληξη είναι ότι αν δεν αλλάξει κάτι πολύ σύντομα, τα πράγματα απλά θα χειροτερεύουν. Μέχρι που και πόσο θα αντέξουμε δεν έχω ιδέα. Για αυτό όμως που είμαι σίγουρος είναι ότι η χώρα απλά θα γίνεται πιο φτωχή. Και βέβαια αυτό χρηματιστηριακά σημαίνει και εταιρείες με φτωχή αποτίμηση.

Γιώργος Καισάριος