Τετάρτη 10 Ιουνίου 2009

Τι σημαίνουν για την κυριαρχία οι δημόσιοι χώροι

Η τύχη των ελεύθερων χώρων είναι στενά συνδεδεμένη παγκοσμίως με τη μετάβαση στις νεωτερικές μορφές οργάνωσης, με την ενδυνάμωση του αστικού κράτους και τη δογματική αποδοχή του καπιταλισμού ως το μόνο βιώσιμο οικονομικό μοντέλο. Στα πλαίσια αυτά, από την αρχή της συγκρότησης του ελληνικού κράτους συντελέστηκε η αρπαγή της δημόσιας γης, η μετατροπή της σε κρατική ιδιοκτησία και η ακόλουθη εκποίηση της με πρόσχημα την ανάγκη για χρήμα, είτε για αναπτυξιακούς λόγους είτε απλά για την αποπληρωμή κρατικών χρεών.
Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι το κράτος είναι αυτό που αποφασίζει για την τύχη του δημόσιου χώρου και τις χρήσεις του, χωρίς να χρειάζεται καν την παραμικρή κοινωνική συναίνεση ή συμφωνία πια. Κι επειδή όλα μετρώνται με τη λογική του κέρδους και την εξυπηρέτηση μεγάλων πολιτικών και οικονομικών συμφερόντων, οι δημόσιοι χώροι πάντα καταλήγουν να πωλούνται στο παζάρι. Η γη αποτελεί πια το μεγαλύτερο πεδίο κερδοσκοπίας, χειραγώγησης κι ελέγχου πάνω στις ζωές μας.

Μέσα στις μεγαλουπόλεις, ως δημόσιος χώρος νοείται αυτός που περιχαρακώνεται στις τσιμεντένιες πλατείες, στους δρόμους και τα πεζοδρόμια και τα δημόσια κτήρια. Χώροι δηλαδή, αφιλόξενοι και άψυχοι, που σε καμιά περίπτωση δεν ενθαρρύνουν την ελεύθερη συνεύρεση των ανθρώπων, την ανάπτυξη δραστηριοτήτων, το παιχνίδι ή απλά το άραγμα και την ξεκούραση.Η τοποθέτηση security, οι ασφαλίτες και οι εξακριβώσεις ταυτότητας, οι κάμερες παρακολούθησης καθώς και η τρομοκρατία που καλλιεργείται ότι στα πάρκα και τις πλατείες κινδυνεύει ο καθένας από μετανάστες, πρεζόνια και κλεφτρόνια, απλά μαντρώνουν τους ανθρώπους μέσα στα σπίτια τους, καθιστώντας τούς όμηρους της αποξένωσης, της αντικοινωνικότητας και της τηλεαπάθειας. Μέσα από την καλλιέργεια φοβικών αισθημάτων όχι μόνο βρίσκει έδαφος η καταστολή και ο έλεγχος της κοινωνικής ζωής, αλλά ακόμα καλύτερα πετυχαίνουν την άνευ όρων παράδοση της ζωής και της ‘’ασφάλειας’’ μας στα χέρια τους.

Ο ιδιωτικός χώρος κυριαρχεί και σιγά σιγά καταβροχθίζει ό,τι έχει απομείνει από το δημόσιο. Η αστική γη δεν νοείται να έχει καμιά άλλη χρήση πλην της εμπορεύσιμης: μαγαζιά, ιδιωτικοί χώροι πληρωμένης διασκέδασης, τεράστιοι αυτοκινητόδρομοι που μεταφέρουν εργαζόμενους-καταναλωτές και προϊόντα στον προορισμό τους.

Ενώ για την αναψυχή μας υπάρχουν οι τσιμεντένιες πλατείες, πεζόδρομοι με μαγαζιά και αυτοκίνητα και βέβαια νεραντζιές και πικροδάφνες στα πεζοδρόμια. Η παντελής έλλειψη πρασίνου (και δεν εννοούμε τα παρτέρια και τις νεραντζιές), καθώς και η μη σύνδεση των λιγοστών δεντροφυτεμένων νησίδων τόσο μεταξύ τους, όσο και με την ολοένα συρρικνούμενη περιαστική βλάστηση, δυσχεραίνει την κυκλοφορία του αέρα και του οξυγόνου μέσα στην πόλη. Στην περιβαλλοντική επιβάρυνση συμβάλουν βέβαια και ο ολοένα αυξανόμενος οικοδομικός όγκος καθώς και η κάλυψη του αστικού εδάφους με άσφαλτο και άλλα δομικά υλικά, ενώ η ανάπτυξη μεγάλων αυτοκινητόδρομων περιφερειακά της πόλης, την αποκόπτει από τα βουνά, καταστρέφοντας ταυτόχρονα τη χλωρίδα και την πανίδα που υπάρχει στους πρόποδες τους και όχι μόνο.

Μέσα στο αστικό πεδίο κάθε σχεδιασμός της οικονομικής και πολιτικής κυριαρχίας συμβαδίζει απόλυτα με το μοντέλο της ανάπτυξης (ή της βιώσιμης ανάπτυξης όπως την αποκαλούν πια). Σ΄ αυτό το πλαίσιο εντάσσεται κι η μεθοδευμένη εγκατάλειψη του πάρκου Τρίτση, από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς. Με την προσφιλή δικαιολογία, ότι δεν υπάρχουν οι απαιτούμενοι πόροι για τη συντήρησή του, το πάρκο έχει καταλήξει να είναι ένας χώρος παραδομένος σε κάθε λογής ιδιώτες και οικονομικά-πολιτικά συμφέροντα. Αυτή είναι η πάγια τακτική που ακολουθούν: αφού εκτοξεύσουν αλληλοκατηγορίες για τη διασπάθιση του δημόσιου χρήματος, δηλαδή ποιος κατάφερε να φάει τα πιο πολλά, τα βρίσκουν κάτω απ΄ το τραπέζι μοιράζοντας πάλι την πίτα μεταξύ τους. Ο δημόσιος χαρακτήρας του πάρκου ουσιαστικά καταρρέει, αφού το ιδιωτικό συμφέρον εισβάλει δυναμικά κι επιθετικά, διεκδικώντας μερίδιο που θα του αποφέρει μεγάλα κέρδη. Φορώντας τον περιβαλλοντικό μανδύα, οι τρεις δήμοι και ο ΑΣΔΑ προσπαθούν να μας πείσουν ότι κόπτονται για τη σωτήρια του πάρκου, βαφτίζοντας τον καιροσκοπισμό, την ανικανότητα και το κυνήγι του κέρδους οικολογική συνείδηση.
Αναρτήθηκε από Αγρός





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου