1. Διαχείριση κοινόχρηστων αγαθών:Τα κοινόχρηστα πράγματα καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του φυσικού και οικιστικού περιβάλλοντος. Σύμφωνα με το άρθρο 967 του Αστικού Κώδικα ως κοινόχρηστα χαρακτηρίζονται: "τα πράγματα κοινής χρήσης όπως τα νερά με ελεύθερη και συνεχή ροή, οι δρόμοι, οι πλατείες, οι αιγιαλοί, οι παραλίες, τα λιμάνια, οι όρμοι, οι όχθες πλεύσιμων ποταμών, οι μεγάλες λίμνες και οι όχθες τους". Τα κοινόχρηστα πράγματα είναι εκτός συναλλαγής και ανήκουν είτε στο δημόσιο (αιγιαλός, παραλία) είτε στους Ο.Τ.Α, οι οποίοι αναλαμβάνουν τη διαχείριση και την αξιοποίησή τους κατά τρόπο που να μην αναιρεί την κοινή χρήση και να προάγει τη κοινή ωφέλεια και την ποιότητα ζωής.
Κάθε πολίτης έχει την εξουσία να χρησιμοποιεί ελεύθερα τους κοινόχρηστους χώρους, εξουσία που απορρέει από το δικαίωμα της προσωπικότητας, καθώς και το δικαίωμα να απαιτεί από τους υπεύθυνους για την διαχείριση τους την προστασία τους και την ακώλυτη χρήση τους όταν αυτή παρεμποδίζεται.
Βασικό πρόβλημα για την προστασία τους, αποτελεί η εμπλοκή πολλών συναρμόδιων φορέων. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο κοινόχρηστος χώρος του αιγιαλού, που δεν βρίσκεται στην ιδιοκτησία των ΟΤΑ, αλλά της Κτηματικής Υπηρεσίας του Δημοσίου. Αυτή όμως έχει το δικαίωμα να παραχωρήσει τη διαχείριση του στον πιο κοντινό στο αιγιαλό ΟΤΑ είτε στο Λιμενικό Ταμείο. Δεδομένου ότι οι ΟΤΑ διατηρούν πάντα την αρμοδιότητα γιο την χορήγηση άδειας λειτουργίας μιας επιχείρησης, μπορεί να εμπλακούν στο πρόβλημα ακόμη τρείς διαφορετικοί φορείς, καθώς οι τυχόν παραβάσεις διαπιστώνονται από την Πολεοδομία της περιοχής και η τήρηση των κυρώσεων επαφίεται στις αστυνομικές αρχές.
2. Το δικαίωμα της ελεύθερης πρόσβασης των πολιτών στη παραλία:
O αιγιαλός και η παραλία είναι σύμφωνα με το Σύνταγμα κοινόχρηστα αγαθά. Ο χαρακτήρας του κοινόχρηστου δεν μπορεί να αναιρεθεί ή να παραβιαστεί με νόμο, διάταγμα ή κυβερνητική απόφαση. Ως κοινόχρηστος χώρος, ο αιγιαλός δεν μπορεί να υπολογίζεται στο συντελεστή δόμησης των όμορων γηπέδων.
Η πολιτεία πρέπει σε κάθε περίπτωση να εξασφαλίζει την ελεύθερη άνετη και απρόσκοπτη προσπέλαση των πολιτών στον αιγιαλό και την παραλία.
- Κτίσματα, περιφράξεις κ.λ.π δεν μπορούν να εμποδίζουν την πρόσβαση των πολιτών στη θάλασσα. Η Δημοτική Αρχή πρέπει να έχει το δικαίωμα και την υποχρέωση διάνοιξης προσβάσεων δια μέσου των ιδιοκτησιών που παρεμποδίζουν την προσπέλαση (είτε αυτές ανήκουν σε κάποιο φορέα του Δημοσίου είτε σε ιδιώτες).
- Να εφαρμοστεί και στην πράξη η αρχή ότι η παραχώρηση δικαιώματος απλής χρήσης του αιγιαλού και της παραλίας σε καμιά περίπτωση δεν αναιρεί τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του χώρου αυτού και δεν μπορεί να εμποδίζει την πρόσβαση των πολιτών.
- Με νομοθετική ρύθμιση επιβάλλεται να προβλεφθεί ότι κάθε σύμβαση παραχώρησης χρήσης αιγιαλού θα πρέπει να διασφαλίζει τον κοινόχρηστο χαρακτήρα του παραχωρουμένου χώρου και η μη τήρηση του όρου αυτού να επιφέρει ανάκληση
της παραχώρησης. Σε περίπτωση ανοχής της παράβασης του όρου αυτού θα πρέπει να αφαιρείται από τον υπεύθυνο φορέα η διαχείριση του αιγιαλού και της παραλίας.
- Στις παραχωρήσεις σε ξενοδοχειακές μονάδες, κάμπινγκ, κέντρα αναψυχής, κ.λ.π και γενικότερα επαγγελματικά καταστήματα με πρόσοψη στον αιγιαλό θα πρέπει να
λαμβάνεται μέριμνα, ώστε να μην δημιουργείται ενιαία επαγγελματική ζώνη που θα υπερβαίνει τα 100 μέτρα με στόχο τη διασφάλιση της απρόσκοπτης πρόσβασης των πολιτών στον αιγιαλό.
- Είναι επιτακτική η ανάγκη δημιουργίας ενιαίας Υπηρεσίας Κατεδάφισης αυθαιρέτων σε κοινόχρηστους χώρους (αιγιαλούς, παραλίες, δάση κ.λπ.) με στόχο την άμεση και με συνοπτικές διαδικασίες κατεδάφιση κάθε αυθαίρετου στους χώρους αυτούς.
- Τα παράκτια οικοσυστήματα, που συνιστούν πολύτιμο φυσικό πόρο, πρέπει να ανήκουν στο Υπουργείο Περιβάλλοντος. Είναι απαράδεκτο να ανήκουν στο Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο τα διαχειρίζεται με "οικονομίστικη" λογική.
- Σημαντικό νομικό όπλο για την προστασία του αιγιαλού και της παραλίας θα αποτελέσει η κύρωση από τη χώρα μας του Πρωτοκόλλου της Βαρκελώνης για την προστασία της Μεσογείου και η άμεση εφαρμογή του.
3. H απόφαση εμπορευματοποίησης των παραλιών:
Πρίν μερικές μέρες η κυβέρνηση με σχετική με υπουργική απόφαση, προχώρησε σ' ένα καλοστημένο εκτεταμένο σχέδιο εμπορευματοποίησης κοινόχρηστων αγαθών, όπως είναι μεταξύ άλλων ο αιγιαλός και η παραλία.
Συγκεκριμένα παραχωρεί στους Δήμους και μέσω αυτών στις επιχειρήσεις τους ή σε τρίτους (ιδιώτες) το δικαίωμα χρήσης των κοινόχρηστων αγαθών των παραλιών, έναντι αδρού ανταλλάγματος και συγκεκριμένα του 20% των εσόδων τους τόσο από την άσκηση δραστηριοτήτων στους κοινόχρηστους χώρους, όσο και από τα μισθωτά ανταλλάγματα τρίτων, στους οποίους παραχώρησε το δικαίωμα.
Σύμφωνα με την απαράδεκτη αυτή απόφαση:
- Οι δήμοι στους οποίους παραχωρείται το δικαίωμα της εκμετάλλευσης, μπορούν να το μεταβιβάσουν σε δημοτικές ή κοινοτικές επιχειρήσεις και σε τρίτους. Το δικαίωμα που παραχωρήθηκε ισχύει μέχρι 31 -12- 2012. ΄0πως ορίζεται, η απευθείας παραχώρηση γίνεται για την άσκηση δραστηριοτήτων που εξυπηρετούν τους λουόμενους ή την αναψυχή του κοινού, όπως εκμίσθωση θαλασσίων μέσων αναψυχής, καθισμάτων, ομπρελών, λειτουργία τροχήλατου αναψυκτήριου και άλλων.
- Οι δήμοι και επιχειρήσεις δύναται να εκμεταλλευτούν και περιοχές που βρίσκονται υπο καθεστώς προστασίας! Και μέχρι πρότινος δεν επιτρεπόταν η παρέμβαση αυτή. Συγκεκριμένα, όπως ορίζεται στην απόφαση, κατόπιν σύμφωνης γνώμης των αρμοδίων κατά περίπτωση υπουργών μπορούν να παραχωρηθούν κηρυγμένοι αρχαιολογικοί χώροι, προστατευόμενες περιοχές, ευπαθή οικοσυστήματα, ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
- Οι δήμοι ή επιχειρήσεις που κάνουν χρήση των κοινόχρηστων χώρων θα πρέπει να καταβάλλουν το 20% των εσόδων τους στο δημόσιο. Στην πράξη δηλαδή, οι δήμοι δεν μπορούν – ακόμα και να το ήθελαν –παρά να προχωρήσουν σε εμπορική "αξιοποίηση" των παραλιών ώστε να αντεπεξέλθουν στο αντίτιμο, που με τη σειρά τους θα εισπράξουν από τον πολίτη. Σε κάθε περίπτωση, και με δεδομένο ότι η νέα ρύθμιση δεν συνοδεύεται από κονδύλια προς τους δήμους ώστε να μπορούν να λειτουργήσουν τις παραλίες, αυτοί θα εξαναγκασθούν στην επιβολή χαρατσιού για τη χρήση της παραλίας.
4. Η θέση του Σ.τ.Ε. για την παραχώρηση (Δεδικασμένο):
Mε την αρ. πρωτ. 1191/18-8-1987 απόφαση του τότε Νομάρχη Ανατολικής Αττικής αποφασίσθηκε η παραχώρηση στο Δήμο Αρτέμιδος ο αιγιαλός και η παραλία του βρίσκεται μέσα στα διοικητικά όρια του, για χρήση και εκμετάλλευση. Η παραχώρηση έγινε, προκειμένου η τότε κοινότητα (μετέπειτα Δήμος) να εκτελέσει έργα αναπλάσεως αφ' ενός και αφετέρου προς αξιοποίηση των χώρων από τουριστικής απόφασης προς όφελος της Εθνικής Οικονομίας. Δώδεκα έτη όμως μετά την ως άνω παραχώρηση ο Δήμος Αρτέμιδος, που διεδέχθη την ομώνυμη κοινότητα, ενέκρινε με την με αριθμό 79/199 απόφαση του Δ.Σ τη μίσθωση τμήματος της παραλίας για πέντε έτη προς εκμετάλλευση της πλαζ από το περίπτωση "Κ" μέχρι το περίπτερο "Μ". Ο πλειοδοτήσας Ι.Π. στην συνέχεια υπέβαλε αίτηση προκειμένου να του χορηγηθούν οι σχετικές άδειες και εγκρίσεις, ώστε να προχωρήσει στην εκτέλεση έργων στον ως άνω χώρο του αιγιαλού και της παραλίας εντός των ορίων πάντα του Δήμου Αρτέμιδος. Η αρμόδια υπηρεσία του Υπουργείου Οικονομικών για να εκδώσει τις άδειες ζήτησε να ζήτησε από το Σ.τ.Ε, να γνωμοδοτήσει στα παρακάτω ερωτήματα.: α) Η κατασκευή στο χώρο του αιγιαλού αναψυκτηρίου, αποδυτηρίων, πισινών, χώρων στάθμευσης αυτοκινήτων κ.λ.π, η οποία προβλέπεται στην τεχνική έκθεση που συνυπέβαλε με την αίτησή του ο ενδιαφερόμενος, αποτελούν μόνιμες εγκαταστάσεις επί του αιγιαλού και αναιρούν τον κοινόχρηστο χαρακτήρα, β) Στην παραπάνω έκθεση αναφέρεται η κατασκευή εισόδου προς το χώρο του αιγιαλού και αυτό υποδηλώνει ότι ο χώρος του αιγιαλού θα μεταβληθεί σε κλειστή πλαζ, έργο που δεν καλύπτεται από την κείμενη νομοθεσία και γ) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του αρ. 23 "προστασίας των ακτών" του Ν. 1337/83 κάθε περίφραξη που παρεμποδίζει την πρόσβαση στις ακτές.
Απάντηση του Σ.Τ.Ε: "Με βάση τα πραγματικά δεδομένα της εξεταζόμενης περίπτωσης, όπως αυτά προκύπτουν από το έγγραφο της ερωτώσας Υπηρεσίας και τα συνοδευτικά αυτό σχετικά, συγκεκριμένη παραχώρηση αιγιαλού -εκμίσθωση από το Δήμο Αρτέμιδος 55 στρεμμάτων αιγιαλού και παραλίας για την εγκατάσταση και εκμετάλλευση θαλάσσιων λουτρών με τις προαναφερθείσες προδιαγραφές και προβλέψεις έργων, αναιρεί στην ουσία την κοινή χρήση τους γι' αυτό δεν είναι νόμιμη. Επομένως στο τεθέν ερώτημα προσήκει αρνητική απάντηση".
Μανόλης Βουτυράκης
Φυσικός Περιβ/γος
Πρόεδρος Σ.Π.Α.Π.Ε.Κ.Ε.Ε.Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου